Il-​Ħarsa tal-​Bibbja

“IL-​FIDI ġġib ir-​raġuni fix-​xejn,” jikteb il-​filosfu Britanniku A. C. Grayling. Kliemu jiġbor is-​sentimenti t’għadd kbir taʼ kittieba u filosfi li tul is-​sekli sostnew li l-​fidi u r-​raġuni huma inkompatibbli.

Xi twemmin reliġjuż b’mod ċar mhuwiex ibbażat fuq ir-​raġuni. Imma kkunsidra dan: Ħafna twemmin xjentifiku popolari ġie provat li hu żbaljat. Ifisser dan li t-​twemmin xjentifiku kollu hu żbaljat jew mhux ibbażat fuq ir-​raġuni? Għala għandna nqisu t-​twemmin reliġjuż b’mod differenti? Fil-​fatt, il-​fidi deskritta fil-​Bibbja ma teżistix mingħajr l-​għarfien imma, minflok, hi bbażata fis-​sod fuq l-​għarfien u r-​raġuni loġika. Hekk kif tirrivedi l-​evidenza, ara kemm il-​fidi vera u r-​raġuni huma kompatibbli.

Fidi Bbażata fis-​Sod fuq ir-​Raġuni

Pereżempju, il-​Bibbja tgħid li jekk trid li l-​qima tiegħek tkun “aċċettabbli għal Alla,” għandha tkun “servizz sagru bil-​qawwa tar-​raġuni” tiegħek. Fi kliem ieħor, għandek tqim lil Alla b’mod li jixraq lil bnedmin li għandhom l-​abbiltà li jaħsbu. (Rumani 12:1) Għalhekk, il-​fidi deskritta fil-​Bibbja mhijiex xi ħaġa bla loġika jew fidi għamja, bħalma jsejħulha xi wħud. U ma tfissirx li wieħed jemmen kulma jismaʼ. Minflok, hi xi ħaġa li tkun ħsibt dwarha bir-​reqqa—u tirriżulta f’fiduċja f’Alla u f’Kelmtu, li hi bbażata fis-​sod fuq ir-​raġuni.

M’għandniex xi ngħidu, biex tirraġuna b’mod xieraq, għandek bżonn informazzjoni eżatta. Anki l-​iktar programmi tal-​kompjuter b’saħħithom disinjati fuq prinċipji solidi tal-​loġika se joħorġu b’konklużjonijiet strambi ħafna jekk ma jingħatawx informazzjoni eżatta. Bl-​istess mod, il-​kwalità tal-​fidi tiegħek se tiddependi bil-​kbir minn dak li tismaʼ jew minn kemm hi taʼ min joqgħod fuqha l-​informazzjoni li tagħti lil moħħok. B’mod xieraq, il-​Bibbja tgħid li “l-​fidi tiġi minn dak li nstemaʼ.”—Rumani 10:17.

Ħtieġa fundamentali għall-​fidi hi “għarfien eżatt dwar il-​verità.” (1 Timotju 2:4) “Il-​verità” biss, tgħid il-​Bibbja, “teħliskom,” teħliskom minn twemmin qarrieq, kemm jekk xjentifiku u kemm jekk reliġjuż. (Ġwanni 8:32) Il-​Bibbja twissik biex ma tpoġġix il-​fidi “f’kull kelma.” (Proverbji 14:15) Minflok, tgħid li għandek ‘taċċerta ruħek minn kollox’—jew tgħarbel l-​affarijiet li tismaʼ qabel ma temminhom. (1 Tessalonikin 5:21) Għala għandek tagħmel riċerka u tgħarbel it-​twemmin tiegħek? Għax il-​fidi bbażata fuq il-​gideb hija biss delużjoni. Xi nies taʼ moħħ nobbli mill-​belt tal-​qedem taʼ Berea ħallew eżempju mill-​aħjar f’li jiksbu fidi xierqa. Avolja dawn l-​individwi verament riedu jemmnu dak li l-​missjunarji Kristjani kienu qed jgħallmuhom, qagħdu attenti biex “jeżaminaw bir-​reqqa l-​Iskrittura kuljum biex jaraw jekk dak li semgħu kienx minnu.”—Atti 17:11.

Kif Tibni l-​Fidi fil-​Bibbja

Però, xi ngħidu jekk m’intix ċert dwar kemm hi taʼ min joqgħod fuqha l-​Bibbja? Kif tistaʼ tibni l-​fiduċja tiegħek fiha bħala sors t’għarfien eżatt? Tajjeb, kif tibni l-​fiduċja tiegħek fin-​nies? Ċertament li tagħmel dan billi ssir tafhom—billi tara kif iġibu ruħhom fuq perijodu taʼ żmien u tara x’jirriżulta mill-​kondotta  tagħhom. Għala ma tagħmilx l-​istess bil-​Bibbja? a

Il-​Bibbja tiddeskrivi l-​fidi vera bħala “l-​istennija garantita t’affarijiet li nittamaw għalihom, it-​turija evidenti taʼ realtajiet li ma jidhrux.” (Ebrej 11:1) B’mod ċar, persuna li għandha fidi vera mhux talli ma tiblax kollox imma talli tibbaża t-​twemmin tagħha fuq eżami bir-​reqqa tal-​informazzjoni kollha li hi disponibbli. L-​irraġunar fuq informazzjoni bħal din jipproduċi l-​konvinzjoni li anki affarijiet li ma tistax tarahom l-​għajn letterali huma, xorta waħda, realtajiet.

Però, xi ngħidu jekk dak li titgħallem donnu jikkontradixxi ftit mill-​affarijiet li kont temminhom profondament? Għandek sempliċement tinjorah? Dażgur li le. Jistaʼ jkun hemm drabi meta jkun raġunevoli għall-​aħħar li tikkunsidra l-​evidenza qawwija li tidher li tikkontradixxi dak li temmen. Fil-​Bibbja, Alla jwiegħed li jippremja lil individwi sinċieri li jfittxu l-​verità billi jagħtihom l-​għarfien, id-​dixxerniment, u l-​abbiltà tal-​ħsib.—Proverbji 2:1-​12.

Il-​fidi li tinbena fuq dak li tgħallem il-​Bibbja hi kompatibbli mar-​raġuni. Liema tip taʼ fidi għandek int? Ħafna nies “wirtu” t-​twemmin reliġjuż tagħhom u qatt ma eżaminawh bis-​serjetà biex jaraw jekk għandhomx bażi solida biex jemmnuh. Però, mhuwiex sinjal taʼ diżrispett li teżamina dak li temmen sabiex ‘tagħti prova lilek innifsek’ li l-​ħsib tiegħek hu fi qbil mal-​Kelma t’Alla. (Rumani 12:2) Il-​Bibbja twissina biex ‘ngħarblu l-​espressjonijiet imnebbħin biex naraw jekk joriġinawx minn Alla.’ (1 Ġwanni 4:1) Jekk tagħmel hekk, se tkun f’pożizzjoni, anki meta t-​twemmin tiegħek jiġi sfidat, biex ‘tiddefendi ruħek quddiem kulmin ikun irid raġuni għat-​tama li għandek.’—1 Pietru 3:15.

[Nota taʼ taħt]

QATT ĦSIBT DWAR DAN?

● Tiskuraġġixxi l-​Bibbja l-​użu tar-​raġuni?—Rumani 12:1, 2.

● Liema tip t’għarfien hu vitali jekk trid tiżviluppa l-​fidi vera?—1 Timotju 2:4.

● X’nistgħu nitgħallmu mid-​definizzjoni tal-​fidi skont il-​Bibbja?—Ebrej 11:1.

[Kumment f’paġna 21]

Alla jippremja lil min ifittex il-​verità bil-​ħerqa