Iż-​Żgħażagħ Jistaqsu

IMMAĠINA DIN IS-​SITWAZZJONI.

Huwa l-​Ġimgħa f’xi s-​sitta taʼ filgħaxija u Jim, li għandu 17-​il sena, sejjer jiġri lejn il-​bieb taʼ barra. “Narakom iktar tard!” jgħid lill-​ġenituri tiegħu bit-​tama li jinsew jistaqsuh il-​mistoqsija tas-​soltu.

Imma missu kien jaf aħjar.

“Fi xħin ġej lura, Jimmy?” tistaqsi ommu.

Jim ma jagħmilx pass ieħor. “Em . . . ee . . . ,” jgħid bit-​tlaqliq, “m’hemmx għalfejn toqogħdu tistennewni ta!” Jim jiftaħ il-​bieb u xħin ikun kważi rnexxielu joħroġ, missieru jgħajjatlu u jgħidlu, “Fejn mingħalik li sejjer gustuż? Stenna naqra!”

Għal darb’oħra, Jim jiġġammja u mbagħad jismaʼ l-​leħen sod taʼ missieru jgħid: “Inti taf x’inhuma r-​regoli. Mat-​tokki tal-​għaxra trid tkun ġewwa u mhux iktar tard—u ma rridx nismaʼ skużi!”

“Uffa, Da,” jeqred Jim hekk kif idur lejn missieru, “taf kif ninkiser, noqgħod ngħid lil sħabi li jkolli nidħol id-​dar daqshekk kmieni?”

Il-​missier ma tiġihx ħniena. “Mat-​tokki tal-​għaxra u mhux iktar tard,” hu jirripeti, “u ma rridx nismaʼ skużi!”

FORSI int sibt ruħek f’sitwazzjoni simili. Sew jekk il-​problema kienet dwar fi xħin għandek tidħol id-​dar, il-​mużika li tismaʼ, sħabek, u sew jekk il-​ħwejjeġ li tilbes, il-​ġenituri tiegħek għamlu regoli stretti u mhux se jirnexxilek iġġibha żewġ magħhom. Pereżempju:

“Wara li żżewweġ lil ommi, missieri tar-​rispett sar strett ħafna dwar kull tip taʼ mużika li kont nieħu pjaċir nismaʼ. Spiċċajt kelli narmi s-​CDs kollha li kelli!”—Brandon. a

“Ommi tikkritikani għax m’għandix ħbieb. Imma mbagħad, meta  nistaqsiha jekk nistax noħroġ maʼ xi ħabiba, tgħidli le għax ma tafx x’tip taʼ persuna hi. Vera taħraqni meta tagħmilli hekk!”—Carol.

“Missieri u ommi tar-​rispett ma jħallunix nilbes ħwejjeġ issikkati. U missieri jisħaq li biex xorts ikun deċenti jrid ikun taħt l-​irkoppa!”—Serena.

X’tistaʼ tagħmel jekk int u l-​ġenituri tiegħek ma taqblux fuq xi ħaġa? Tistaʼ tiddiskuti l-​kwistjoni magħhom? Joanne, li għandha 17-​il sena tgħid: “Ġeneralment, il-​ġenituri tiegħi ma jkunux iridu jagħtuni widen.” Amy, li għandha 15-​il sena tgħid: “Meta nħoss li l-​ġenituri tiegħi mhumiex jifhmuni, naqbad u ngħalaq ħalqi u ma ngħid xejn.”

Imma taqtax qalbek daqshekk malajr! Għandu mnejn li l-​ġenituri tiegħek huma lesti li jagħtuk widen iktar milli taħseb.

Ikkunsidra dan: Anki Alla jagħti widen meta bnedmin imperfetti jiftħu qalbhom miegħu biex jispjegaw is-​sitwazzjoni tagħhom. Pereżempju, Ġeħova ta widen lil Mosè meta hu tkellem f’isem l-​Iżraelin diżubbidjenti.—Eżodu 32:7-​14; Dewteronomju 9:14, 19.

Għandek mnejn tħoss li l-​ġenituri tiegħek mhumiex raġunevoli daqs Alla. Irridu nammettu li hemm differenza kbira bejn meta Mosè tkellem maʼ Ġeħova dwar x’kien se jiġri minn ġens sħiħ u bejn li titkellem m’ommok jew maʼ missierek dwar li tibqaʼ barra ftit iktar tard mis-​soltu. Però, xorta waħda japplika l-​istess prinċipju:

Jekk għandek raġuni valida, in-​nies li għandhom l-​awtorità—f’dan il-​każ, il-​ġenituri tiegħek—għandhom mnejn ikunu lesti li jisimgħu dak li għandek x’tgħid.

Is-​sigriet biex ikollok suċċess hu kif tgħid il-​kliem! Il-​passi li ġejjin se jgħinuk tagħmel dan b’mod iktar effettiv:

1. Identifika x’inhi l-​problema. Hawn taħt ikteb il-​problema li int u l-​ġenituri tiegħek tidhru li ma tistgħux taqblu dwarha.

․․․․․

 2. Identifika xi tħoss. Hawn taħt ikteb kelma li tiddeskrivi kif tħossok dwar il-​mod kif jaħsbuha l-​ġenituri tiegħek—sew jekk tħossok imweġġaʼ, imdejjaq, imbarazzat, mhux fdat, jew xi sentiment ieħor. (Eżempju: Fl-​eżempju li semmejna fil-​bidu taʼ dan l-​artiklu, Jim wera li l-​ħin li fih il-​ġenituri tiegħu jriduh jidħol lura d-​dar iġiegħlu jinkiser quddiem sħabu.)

․․․․․

3. Aħseb bħal ġenitur. Immaġina li għandek tifel jew tifla adoloxxenti li qed tiffaċċja l-​istess problema li semmejt int fl-​1 Pass. Li kieku int kont il-​ġenitur, kieku xi tkun l-​iktar ħaġa li tinkwetak, u għala? (Eżempju: Fl-​eżempju li semmejna fil-​bidu, il-​ġenituri taʼ Jim għandhom mnejn beżgħu għas-​sigurtà tiegħu.)

․․․․․

4. Erġaʼ aħseb dwar is-​sitwazzjoni. Wieġeb il-​mistoqsijiet li ġejjin:

Liema benefiċċji tistaʼ tara fil-​mod kif jaħsbuha l-​ġenituri tiegħek?

․․․․․

X’tistaʼ tagħmel biex isserrħilhom moħħhom?

․․․․․

5. Iddiskuti l-​problema mal-​ġenituri tiegħek u flimkien ipprovaw sibu soluzzjoni. Jekk tapplika l-​passi msemmijin—u jekk tikkunsidra s-​suġġerimenti fil-​kaxxa “Suġġerimenti Biex Tikkomunika Aħjar”—għandek mnejn issib li int tistaʼ tikkomunika mal-​ġenituri tiegħek b’mod iktar matur. Kellie tikkomunika b’dan il-​mod mal-​ġenituri tagħha. Hi tgħid: “Imbilli targumenta m’int se tasal imkien. B’daqshekk m’intix se tirbaħ l-​argument. Il-​mod li bih insolvi l-​kwistjoni hu billi nitkellem dwarha mal-​ġenituri tiegħi. Kważi dejjem jirnexxilna nsibu t-​triq tan-​nofs, u b’hekk kulħadd ikun kuntent.”

Iktar artikli mis-​serje “Iż-​Żgħażagħ Jistaqsu” jistgħu jinstabu fil-​Websajt www.watchtower.org/ype

[Nota ta’ taħt]

[Kaxxa f’paġna 18]

SUĠĠERIMENTI BIEX TIKKOMUNIKA AĦJAR

“Li tismaʼ hu bil-​wisq aħjar milli tgħajjat. Jekk tismaʼ dak li għandhom x’jgħidu l-​ġenituri tiegħek u tipprova tifhem kif jaħsbuha, hemm ċans kbir li huma se jagħmlu l-​istess miegħek.”​—Rianne.

Aqra Filippin 2:3, 4.

“Tirrispondix lura! Jien ripetutament hekk kont nagħmel sakemm fl-​aħħar irrealizzajt li kemm l-​argument u kemm il-​kastig setgħu ġew evitati kieku kkontrollajt ilsieni!”​—Danielle.

Aqra Proverbji 17:27; 21:23.

“Stenna sakemm kulħadd ikun rilassat, f’burdata tajba, u sakemm tkun taf li l-​ġenituri tiegħek se jkunu lesti jagħtuk widen.”​—Collette.

Aqra Proverbji 25:11.

“Il-​ġenituri tiegħek għandhom bżonn ikunu jafu li int tirrispettahom u li int tassew qed tagħti widen għal dak li qed jgħidu. Għalhekk, qabel ma tgħidilhom kif tħossok, assigurahom li int smajt u fhimt dak li qalu.”—Emily.

Aqra Proverbji 23:22; Ġakbu 1:19.

[Kaxxa f’paġna 18]

FATT TAL-​ĦAJJA

Mhux kull nuqqas taʼ qbil għandu jispiċċa f’diskussjoni. F’xi każi, int tistaʼ ‘titkellem f’qalbek u tibqaʼ sieket.’ (Salm 4:4) Tfajla żagħżugħa jisimha Beatrice tgħid: “Kultant noqgħod naħseb fuq kemm se tidher insinifikanti l-​problema l-​għada. Jekk dan ikun il-​każ, inħalliha tgħaddi mal-​oħrajn.”

[Kaxxa f’paġna 19]

GĦALA MA TISTAQSIX LILL-​ĠENITURI?

Kif kontu ssolvu l-​problemi li kellkom mal-​ġenituri tagħkom? Kieku kellkom tmorru lura fiż-​żmien, kontu tagħmlu xi ħaġa differenti? Jekk iva, x’inhi?

[Kaxxa/Stampi f’paġna 19]

DAK LI JGĦIDU DAWK TAMPAREK

Wyndia​—Nipprova naħseb qabel ma nitkellem. Nara x’inhi l-​opinjoni tal-​ġenituri tiegħi, u qabel ma ngħid xi ħaġa, nitlob. Jekk inkun naf li dak li nkun se ngħid se jqajjem ġlieda, ma ngħid xejn sakemm inkun nistaʼ nesprimi ruħi mingħajr ma nargumenta.

Ross​—Meta nħoss li tkun se titlagħli t-​tempra, nipprova nfakkar lili nnifsi li nistaʼ nirrovina l-​kumplament tal-​ġurnata fuq argument li setaʼ ġie evitat. Minħabba f’hekk, issa nħossni iktar kapaċi nikkontrolla r-​rabja minn meta kont iżgħar.

Ramona​—Sibt li jkun dejjem aħjar li nismaʼ x’għandhom x’jgħidu l-​ġenituri tiegħi. Wara kollox, għandu mnejn li l-​opinjoni tagħhom ma tkunx daqshekk differenti minn tiegħi u n-​nuqqas taʼ qbil ma jkunx gravi daqskemm stennejt.