1. X’wassal lil Kajjin biex jieħu deċiżjoni ħażina, u x’kien ir-​riżultat?

KAJJIN kellu deċiżjoni importanti ħafna x’jieħu. Hu setaʼ jiddeċiedi li jikkontrolla s-​sentimenti midinba tiegħu. Dan kien se jġib riżultati tajbin. Jew setaʼ jħalli s-​sentimenti tiegħu jikkontrollaw l-​azzjonijiet tiegħu, u dan kien se jġib riżultati ħżiena. Il-​Bibbja tgħidilna li Kajjin ħa d-​deċiżjoni l-​ħażina. Id-​deċiżjoni tiegħu wasslet għall-​mewt taʼ ħuh Abel u rrovinat il-​ħbiberija li Kajjin kellu mal-​Ħallieq tiegħu.—Ġenesi 4:3-​16.

2. Għala hu importanti li nieħdu deċiżjonijiet tajbin?

² B’mod simili, ilkoll kemm aħna jkollna nagħmlu għażliet u nieħdu deċiżjonijiet fil-​ħajja. Xi deċiżjonijiet huma serji ħafna, u oħrajn mhumiex. Xorta waħda, ħafna mid-​deċiżjonijiet tagħna jistaʼ jkollhom effett kbir fuq ħajjitna. Meta nieħdu deċiżjonijiet tajbin, għandu mnejn ikollna inqas problemi u ħajja iktar paċifika. Imma meta nieħdu  deċiżjonijiet ħżiena, ħajjitna tistaʼ tkun mimlija problemi u diżappunti.—Proverbji 14:8.

3. (a) Biex nieħdu deċiżjonijiet għaqlin, fiex irid ikollna fidi? (b) Liema mistoqsijiet se nikkunsidraw?

³ X’se jgħinna nieħdu deċiżjonijiet għaqlin? Jeħtieġ ikollna fidi f’Alla, jiġifieri nafdaw li jrid jgħinna u jagħtina l-​għerf li għandna bżonn biex nieħdu deċiżjonijiet tajbin. Jeħtieġ ukoll li jkollna fidi fil-​Kelma tiegħu, jiġifieri li nafdaw il-​pariri tiegħu. (Aqra Ġakbu 1:5-​8.) Hekk kif nersqu eqreb lejn Ġeħova u nħobbu l-​Kelma tiegħu iktar u iktar, dan se jgħinna biex nafdaw li hu jaf x’inhu l-​aħjar għalina. Imbagħad, se naraw x’tgħid il-​Kelma tiegħu qabel ma nieħdu deċiżjonijiet. Imma kif nistgħu ntejbu l-​abbiltà tagħna li nieħdu deċiżjonijiet tajbin? U għandna qatt inbiddlu d-​deċiżjonijiet li nieħdu?

4. Adam liema deċiżjoni kellu jieħu, u x’kienu r-​riżultati?

⁴ Sa mill-​bidu tal-​istorja umana, in-​nies kellhom jieħdu deċiżjonijiet importanti. L-​ewwel raġel, Adam, kellu jiddeċiedi jekk jismax mill-​Ħallieq tiegħu, Ġeħova, jew minn martu, Eva. Adam iddeċieda li jismaʼ minn Eva, li wasslitu biex jieħu deċiżjoni ħażina ħafna. Minħabba f’hekk, Ġeħova neħħa lil Adam mill-​ġnien tal-​Għeden, u dan iktar tard miet. Illum, aħna wkoll qed insofru minħabba d-​deċiżjoni ħażina taʼ Adam.

5. Kif għandna nqisu r-​responsabbiltà li nieħdu deċiżjonijiet?

⁵ Xi wħud forsi jaħsbu li l-​ħajja tkun iktar faċli li kieku qatt ma kellhom jieħdu deċiżjonijiet. Jistaʼ jkun li tħossok l-​istess. Imma jkun tajjeb li niftakru li Ġeħova ma ħalaqx il-​bnedmin biex ikunu bħal robots, li ma jistgħux jaħsbu jew jagħmlu għażliet. Hu tana l-​Kelma tiegħu, li tgħallimna kif nieħdu deċiżjonijiet għaqlin. Ġeħova jridna nieħdu deċiżjonijiet, u din ir-​responsabbiltà tistaʼ tgħinna. Aħseb dwar l-​eżempji li ġejjin.

6, 7. X’deċiżjoni kellhom jieħdu l-​Iżraelin, u għala kienet diffiċli għalihom biex jiħduha? (Ara l-​ewwel stampa.)

⁶ Meta kienu qed jgħixu fl-​Art Imwiegħda, l-​Iżraelin kellhom jagħżlu jekk iqimux lil Ġeħova jew jaqdux allat oħra. (Aqra Ġożwè 24:15.) Din setgħet dehret bħala deċiżjoni sempliċi. Madankollu, l-​għażla kienet se twassal jew għall-​ħajja jew għall-​mewt. Fi żmien l-​Imħallfin, l-​Iżraelin baqgħu jagħmlu għażliet ħżiena. Huma waqfu jqimu lil Ġeħova u bdew iqimu allat foloz. (Imħallfin 2:3, 11-​23) Iktar tard, fi żmien il-​profeta Elija, il-​poplu t’Alla kellu jiddeċiedi jekk kienx se jaqdi lil Ġeħova jew lill-​alla falz Bagħal. (1 Slaten 18:21) Din setgħet dehret li kienet għażla faċli x’tagħmel, għax li taqdi lil Ġeħova hu dejjem l-​aħjar. Persuna għaqlija  mhux se tkun trid taqdi alla bla ħajja. Imma l-​poplu ma setax jieħu deċiżjoni. Il-​Bibbja tgħid li l-​Iżraelin kienu qed ‘izappu fuq żewġ opinjonijiet differenti.’ B’għaqal, Elija inkuraġġixxa l-​poplu biex jagħżel li jqim lill-​Alla l-​veru, Ġeħova.

⁷ Għala kien diffiċli għal dawn l-​Iżraelin biex jieħdu deċiżjoni għaqlija? L-​ewwel, huma ma kellhomx fidi f’Ġeħova, u rrifjutaw li jisimgħu minnu. Huma ma fdawx f’Ġeħova, u ma qattgħux ħin jitgħallmu dwaru jew dwar l-​għerf tiegħu. Kieku għamlu dan, dak li tgħallmu kien se jgħinhom jieħdu deċiżjonijiet għaqlin. (Salm 25:12) It-​tieni, l-​Iżraelin kienu influwenzati minn nies taʼ nazzjonijiet oħra. Dawn il-​barranin influwenzaw il-​mod taʼ kif jaħsbu l-​Iżraelin u saħansitra ħadu deċiżjonijiet għalihom. Minħabba f’hekk, l-​Iżraelin bdew jimxu wara dawn il-​barranin u jqimu l-​allat foloz tagħhom. Din kienet xi ħaġa li Ġeħova kien wissa lill-​Iżraelin dwarha ħafna snin qabel.—Eżodu 23:2.

8. X’lezzjoni importanti nitgħallmu mill-​Iżraelin?

⁸ L-​eżempju tal-​Iżraelin jgħallimna li jekk irridu nieħdu deċiżjonijiet għaqlin, għandna nużaw il-​Kelma t’Alla. Galatin 6:5 jfakkarna li kull persuna hi responsabbli għall-​għażliet tagħha stess. Bla dubju, m’għandniex nagħtu lil ħaddieħor ir-​responsabbiltà li jieħu deċiżjonijiet għalina. Minflok, kull wieħed u waħda minna għandu jitgħallem dak li Alla jgħid li hu tajjeb u jagħżel li jagħmlu.

9. Għala hu perikoluż li nħallu oħrajn jieħdu deċiżjonijiet għalina?

⁹ Kif nistgħu nħallu oħrajn jieħdu deċiżjonijiet għalina? Billi nħalluhom jagħmlulna pressjoni biex nagħmlu għażla ħażina. (Proverbji 1:10, 15) Dan hu perikoluż. Hija r-​responsabbiltà tagħna li nimxu skont il-​kuxjenza tagħna mħarrġa fuq il-​Bibbja. Jekk inħallu oħrajn jieħdu deċiżjonijiet għalina, inkunu ddeċidejna li nsegwu lilhom. Din l-​għażla tistaʼ twassal għal diżastru.

10. Pawlu xi twissija tahom lill-​Galatin?

¹⁰ L-​appostlu Pawlu wissa lill-​Galatin biex ma jħallux lil oħrajn jieħdu deċiżjonijiet għalihom. (Aqra Galatin 4:17.) Xi aħwa fil-​Galazja kienu qed jipprovaw jieħdu deċiżjonijiet għal oħrajn fil-​kongregazzjoni. X’kien il-​mottiv tagħhom? Dawn l-​irġiel egoisti riedu lil ħuthom isegwu lilhom minflok lill-​appostli. Huma ma kinux umli, u ma rrispettawx id-​dritt taʼ ħuthom li jieħdu d-​deċiżjonijiet tagħhom stess.

11. Kif nistgħu ngħinu oħrajn meta jkollhom bżonn jieħdu deċiżjonijiet?

¹¹ Ilkoll kemm aħna nistgħu nitgħallmu mill-​eżempju tajjeb tal-​appostlu Pawlu. Hu kien jaf li ħutu kellhom  id-​dritt li jieħdu d-​deċiżjonijiet tagħhom stess, u hu rrispetta dan id-​dritt. (Aqra t-​2 Korintin 1:24.) Illum, l-​anzjani jistgħu jimxu fuq dan l-​eżempju meta jagħtu parir dwar kwistjoni li tinvolvi għażla persunali. Hu l-​pjaċir tagħhom li jaqsmu informazzjoni bbażata fuq il-​Kelma t’Alla maʼ ħuthom irġiel u nisa. Xorta waħda, l-​anzjani joqogħdu attenti biex iħallu lil kull Kristjan jieħu d-​deċiżjonijiet tiegħu stess għax wara kollox hu se jkollu jgħix bil-​konsegwenzi. Hawn nitgħallmu lezzjoni importanti: Aħna nistgħu ngħinu lil oħrajn jifhmu l-​parir tal-​Bibbja li japplika għas-​sitwazzjoni tagħhom. Xorta waħda, ħutna għandhom id-​dritt u r-​responsabbiltà li jieħdu d-​deċiżjonijiet tagħhom stess. Meta jagħmlu dan, huma jibbenefikaw. Biċ-​ċar, qatt ma rridu naħsbu li għandna l-​awtorità biex niddeċiedu x’għandhom jagħmlu ħutna.

12, 13. Għala hu perikoluż li nieħdu deċiżjonijiet meta nkunu rrabjati jew skuraġġiti?

¹² Illum, ħafna nies isegwu dak li tgħidilhom qalbhom meta jieħdu deċiżjonijiet. Imma dan jistaʼ jkun perikoluż. Il-​Bibbja twissina biex ma nibbażawx id-​deċiżjonijiet tagħna fuq il-​qalb jew is-​sentimenti imperfetti tagħna. (Proverbji 28:26) Aħna ma nistgħux nafdaw lil qalbna għax “il-​qalb qarrieqa iktar minn kull ħaġa oħra u hi ddisprata.” (Ġeremija 17:9) Hemm ħafna eżempji fil-​Bibbja li juru l-​konsegwenzi taʼ dwejjaq li jiġu meta nistrieħu fuq il-​qalb imperfetta. (1 Slaten 11:9; Ġeremija 3:17; 13:10) Allura, x’jistaʼ jiġri jekk insegwu dak li tgħidilna qalbna meta nieħdu deċiżjonijiet?

¹³ Ġeħova tana l-​kmand biex inħobbuh b’qalbna kollha u biex inħobbu l-​proxxmu tagħna bħalna nfusna.  (Mattew 22:37-​39) Imma jeħtieġ noqogħdu attenti. L-​iskritturi fil-​paragrafu taʼ qabel juruna li hu perikoluż li nħallu s-​sentimenti tagħna jikkontrollaw il-​mod taʼ kif naħsbu u l-​azzjonijiet tagħna. Pereżempju, hu diffiċli għal persuna rrabjata biex tieħu deċiżjoni tajba. (Proverbji 14:17; 29:22) Ukoll, hu diffiċli għal xi ħadd skuraġġit biex jagħmel għażla għaqlija. (Numri 32:6-​12; Proverbji 24:10) Aħna għandna nħallu l-​liġi t’Alla tiggwida l-​mod taʼ kif naħsbu. (Rumani 7:25) Meta nieħdu deċiżjonijiet importanti, m’għandniex inħallu s-​sentimenti tagħna jikkontrollaw dak li nagħmlu.

14. Kif nafu li hu xieraq li nibdlu xi deċiżjonijiet?

¹⁴ Jeħtieġ li nieħdu deċiżjonijiet għaqlin. Xorta waħda, persuna għaqlija taf li xi drabi jistaʼ jkollha terġaʼ tikkunsidra deċiżjoni li ħadet fil-​passat u forsi tibdilha. Alla Ġeħova ħallielna eżempju perfett. Innota x’għamel għan-​Ninwin fi żmien Ġona: “L-​Alla l-​veru ra l-​għemejjel tagħhom, li kienu daru lura minn triqithom il-​ħażina; u b’hekk l-​Alla l-​veru ddispjaċieh mill-​gwaj li kien qal li se jġib fuqhom; u ma ġabux.” (Ġona 3:10) Meta Ġeħova ra li n-​Ninwin kienu nbidlu u waqfu jagħmlu dak li kien ħażin, hu aġġusta d-​deċiżjoni tiegħu. Dan wera li hu raġunevoli, umli, u ħanin. Kuntrarju għal ħafna bnedmin, Ġeħova ma jiħux deċiżjonijiet bla ħsieb, saħansitra meta jkun irrabjat.

15. Għala jistaʼ jkollna bżonn nibdlu deċiżjoni?

¹⁵ Jistaʼ jkun hemm drabi meta jkun tajjeb li nerġgħu nikkunsidraw deċiżjoni, bħal meta ċ-​ċirkustanzi jinbidlu. Ftakar li Ġeħova xi drabi bidel id-​deċiżjonijiet tiegħu. (1 Slaten 21:20, 21, 27-​29; 2 Slaten 20:1-​5) Każ ieħor biex naġġustaw deċiżjoni jistaʼ jkun meta nirċievu informazzjoni ġdida. Aħseb dwar l-​eżempju tas-​Sultan David. Hu ħa deċiżjoni dwar in-​neputi taʼ Sawl, Mefiboset, ibbażata fuq informazzjoni żbaljata li ngħatatlu. Iktar tard, meta David irċieva informazzjoni eżatta, hu bidel id-​deċiżjoni tiegħu. (2 Samwel 19:24-​29) Xi drabi, jistaʼ jkun għaqli li nagħmlu l-​istess.

16. (a) Liema suġġerimenti huma t’għajnuna għal meta nkunu qed nieħdu deċiżjonijiet? (b) Għala għandna nerġgħu nqisu deċiżjonijiet li diġà ħadna, u kif nistgħu nagħmlu dan?

¹⁶ Il-​Bibbja tgħid li m’għandniex ngħaġġlu meta nkunu qed nieħdu deċiżjonijiet importanti. (Proverbji 21:5) Għandna nieħdu l-​ħin biex naħsbu sew dwar il-​fatti kollha ħalli nkunu nistgħu nieħdu deċiżjoni għaqlija. (1 Tessalonikin 5:21) Qabel ma jiddeċiedi x’jagħmel, kap taʼ familja għandu jieħu l-​ħin biex ifittex fl-​Iskrittura u pubblikazzjonijiet Kristjani. Ikun tajjeb ukoll li  jismaʼ l-​opinjoni jew il-​ħarsa tal-​membri l-​oħra tal-​familja. Ftakar li Alla ħeġġeġ lil Abraham biex jismaʼ minn martu. (Ġenesi 21:9-​12) L-​anzjani wkoll għandhom jieħdu l-​ħin biex jagħmlu riċerka. Meta informazzjoni ġdida turi li jeħtieġ ibiddlu waħda mid-​deċiżjonijiet li diġà ħadu, huma ma jibżgħux li se jitilfu r-​rispett t’oħrajn. Anzjani raġunevoli u modesti għandhom ikunu lesti li jaġġustaw il-​mod taʼ kif jaħsbu u d-​deċiżjonijiet tagħhom meta jkun hemm bżonn. U jkun tajjeb għalina lkoll li nsegwu l-​eżempju tagħhom. Dan se jgħin lill-​kongregazzjoni tkun fil-​paċi u tibqaʼ magħquda.—Atti 6:1-​4.

17. X’jistaʼ jgħinna jkollna suċċess meta nieħdu deċiżjonijiet?

¹⁷ Xi deċiżjonijiet se jkunu iktar serji minn oħrajn. Pereżempju, li niddeċiedu jekk niżżewġux jew lil min niżżewġu hi deċiżjoni serja ħafna. Deċiżjoni serja oħra hi meta nibdew il-​ministeru full-​time. Qabel ma nieħdu deċiżjonijiet importanti bħal dawn, hemm bżonn naħsbu sew dwar is-​sitwazzjoni u nitolbu għall-​għajnuna taʼ Ġeħova. Dan jistaʼ jieħu ż-​żmien, imma jekk irridu nieħdu deċiżjoni għaqlija, għandna nafdaw f’Ġeħova, nisimgħu mit-​tagħlim tiegħu, u nsegwu d-​direzzjoni li jagħtina. (Proverbji 1:5) Ġeħova tana l-​aqwa pariri fil-​Kelma tiegħu. Allura hu importanti li nagħmlu riċerka u nitolbu għall-​gwida taʼ Ġeħova. Hu jistaʼ jagħtina l-​kwalitajiet li għandna bżonn biex nieħdu deċiżjonijiet li huma fi qbil mar-​rieda tiegħu. Qabel ma nieħdu deċiżjonijiet importanti, għandna dejjem nistaqsu lilna nfusna: ‘Din id-​deċiżjoni se turi li nħobb lil Ġeħova? Se ġġib ferħ u paċi lill-​familja tiegħi? U se turi li jien paċenzjuż u qalbi tajba?ʼ

18. Ġeħova għala jistenna li nieħdu d-​deċiżjonijiet tagħna?

¹⁸ Ġeħova ma jisforzaniex biex inħobbuh u naqduh. Minflok, hu tana l-​libertà ħalli nagħmlu din l-​għażla. Hu jirrispetta r-​responsabbiltà u d-​dritt tagħna li nagħżlu jekk naqduhx. (Ġożwè 24:15; Ekkleżjasti 5:4) Però, hu jistenna minna li nagħmlu dak li ddeċidejna nagħmlu skont il-​Kelma tiegħu. Meta jkollna fidi fid-​direzzjonijiet taʼ Ġeħova u napplikaw il-​prinċipji li tana, aħna nkunu nistgħu nieħdu deċiżjonijiet għaqlin. U se nuru li aħna sodi f’kulma nagħmlu.—Ġakbu 1:5-​8; 4:8.