Mur fil-kontenut

Mur fil-werrej

Gwida Għaqlija għall-Miżżewġin

Gwida Għaqlija għall-Miżżewġin

Gwida Għaqlija għall-​Miżżewġin

In-​nisa ħa jkunu sottomessi lejn żwieġhom bħallikieku lejn il-​Mulej. Irġiel, komplu ħobbu lin-​nisa tagħkom.”—Efesin 5:​22, 25.

1. Liema hi l-​ħarsa xierqa lejn iż-​żwieġ?

 ĠESÙ qal li fiż-​żwieġ Alla jgħaqqad raġel u mara biex ikunu “ġisem wieħed.” (Mattew 19:​5, 6) Dan jinvolvi li tnejn min-​nies b’personalitajiet differenti jitgħallmu jiżviluppaw interessi komuni u jaħdmu flimkien għall-​istess miri. Iż-​żwieġ hu rabta għall-​ħajja kollha, mhux xi ftehim taċ-​ċajt li jistaʼ jiġi abbandunat faċilment. F’ħafna pajjiżi, id-​divorzju m’huwiex diffiċli biex jinkiseb, imma mill-​ħarsa taʼ Kristjan, iż-​żwieġ hu qaddis. Dan l-​arranġament jispiċċa biss minħabba raġuni serja ħafna.​—Mattew 19:9.

2. (a) X’għajnuna hemm disponibbli għall-​koppji miżżewġin? (b) Għala hu importanti li nistinkaw biex iż-​żwieġ tagħna jirnexxi?

2 Wieħed li jagħti l-​pariri dwar iż-​żwieġ qal: “Żwieġ tajjeb hu proċess taʼ bidla kontinwa hekk kif jirrifletti kwistjonijiet ġodda, ikampa mal-​problemi li jqumu, u juża r-​riżorsi disponibbli f’kull fażi tal-​ħajja.” Għall-​imseħbin Kristjani, dawn ir-​riżorsi jinkludu pariri għaqlin mill-​Bibbja, għajnuna minn sħabhom il-​Kristjani, u relazzjoni mill-​qrib u bit-​talb maʼ Ġeħova. Żwieġ li jirnexxi jibqaʼ sħiħ minkejja d-​diffikultajiet, u matul is-​snin, lir-​raġel u l-​mara jġibilhom il-​ferħ u l-​kuntentizza. Iktar importanti minn hekk, iġib unur lil Alla Ġeħova, l-​Oriġinatur taż-​żwieġ.​—Ġenesi 2:​18, 21-​24; 1 Korintin 10:31; Efesin 3:​15; 1 Tessalonikin 5:​17.

Imita lil Ġesù u lill-​Kongregazzjoni Tiegħu

3. (a) Spjega fil-​qosor x’kien il-​parir taʼ Pawlu lill-​koppji miżżewġin. (b) Ġesù liema eżempju mill-​aqwa ħallielna?

3 Elfejn sena ilu, l-​appostlu Pawlu ta parir għaqli lill-​koppji Kristjani meta kiteb: “Bħalma l-​kongregazzjoni hi sottomessa lejn il-​Kristu, hekk ukoll in-​nisa għandhom ikunu sottomessi lejn żwieġhom f’kollox. Irġiel, komplu ħobbu lin-​nisa tagħkom, bħalma l-​Kristu wkoll ħabb lill-​kongregazzjoni u ta lilu nnifsu għaliha.” (Efesin 5:​24, 25) X’paraguni mill-​aqwa għandna hawnhekk! In-​nisa Kristjani li jibqgħu sottomessi bl-​umiltà lejn żwieġhom jimitaw il-​kongregazzjoni meta jirrikonoxxu u josservaw il-​prinċipju taʼ l-​istat taʼ kap. L-​irġiel li jemmnu u li jkomplu jħobbu lin-​nisa tagħhom, sew jekk fi żminijiet tajbin u sew jekk fi żminijiet diffiċli, juru li jimxu mill-​qrib fuq l-​eżempju taʼ Kristu fil-​mod kif iħobb lill-​kongregazzjoni u jieħu ħsiebha.

4. L-​irġiel miżżewġin kif jistgħu jsegwu l-​eżempju taʼ Ġesù?

4 L-​irġiel Kristjani huma l-​kapijiet tal-​familji tagħhom, imma huma wkoll għandhom kap, lil Ġesù. (1 Korintin 11:3) Għalhekk, bħalma Ġesù ħa ħsieb il-​kongregazzjoni tiegħu, hekk ukoll għandhom l-​irġiel miżżewġin jieħdu ħsieb il-​familji tagħhom bl-​imħabba kemm spiritwalment kif ukoll fiżikament, saħansitra jekk ikun hemm bżonn sagrifiċċju persunali. Huma jpoġġu l-​kuntentizza tal-​familja tagħhom qabel ix-​xewqat u l-​preferenzi tagħhom. Ġesù qal: “Kulma tridu li l-​bnedmin jagħmlulkom, intom tridu tagħmluh lilhom ukoll.” (Mattew 7:​12) Il-​prinċipju japplika b’mod speċjali fiż-​żwieġ. Pawlu wera dan meta qal: “L-​irġiel . . . għandhom iħobbu lin-​nisa tagħhom, bħal ġisimhom stess. . . . Ebda bniedem qatt ma bagħad lil ġismu stess; imma jitimgħu u jgħożżu.” (Efesin 5:​28, 29) Raġel għandu jitmaʼ u jgħożż lil martu bl-​istess ħerqa li jitmaʼ u jgħożż lilu nnifsu.

5. Kif jistgħu n-​nisa miżżewġin jimitaw il-​kongregazzjoni Kristjana?

5 Nisa miżżewġin devoti lejn Alla jħarsu lejn il-​kongregazzjoni Kristjana bħala eżempju. Meta Ġesù kien fuq l-​art, is-​segwaċi tiegħu abbandunaw minn qalbhom dak li kienu jagħmlu qabel u segwewh. Wara mewtu, huma baqgħu sottomessi lejh, u matul kważi dawn l-​aħħar 2,000 sena, il-​kongregazzjoni Kristjana vera baqgħet sottomessa lejn Ġesù u segwiet it-​tmexxija tiegħu f’kollox. In-​nisa Kristjani bl-​istess mod ma jistmerrux lil żwieġhom jew jipprovaw inaqqsu l-​importanza taʼ l-​arranġament Skritturali taʼ l-​istat taʼ kap fiż-​żwieġ. Minflok, huma jappoġġaw lil żwieġhom u huma sottomessi lejhom, jikkooperaw magħhom, u għalhekk jinkuraġġuhom. Meta kemm ir-​raġel u kemm il-​mara jaġixxu b’mod daqshekk taʼ mħabba, iż-​żwieġ tagħhom tassew se jirnexxi u t-​tnejn li huma se jsibu l-​ferħ f’din ir-​relazzjoni.

Komplu Għammru Magħhom

6. L-​appostlu Pietru liema parir ta lill-​irġiel miżżewġin, u għala hu importanti?

6 L-​appostlu Pietru wkoll kellu parir għall-​koppji miżżewġin, u l-​kliem tiegħu lill-​irġiel miżżewġin kien tassew qawwi. Hu qal: “Komplu għammru man-​nisa tagħkom skond l-​għarfien, billi tonoraw lill-​mara bħala reċipjent iktar dgħajjef, ladarba intom ukoll werrieta magħhom tal-​favur mhux mistħoqq tal-​ħajja, sabiex ma jkunx hemm tfixkil għat-​talb tagħkom.” (1 Pietru 3:7) Nistgħu naraw kemm hu serju l-​kliem taʼ Pietru minn dak li qal fl-​aħħar tal-​vers. Jekk raġel jonqos li jonora lil martu, ir-​relazzjoni tiegħu maʼ Ġeħova se tiġi effettwata. It-​talb tiegħu se jiġi mfixkel.

7. Raġel kif għandu jonora lil martu?

7 Allura, l-​irġiel kif jistgħu jonoraw lin-​nisa tagħhom? Biex dak li jkun jonora lil martu jrid jittrattaha bl-​imħabba, bir-​rispett, u bid-​dinjità. Għal ħafna, li wieħed jittratta lil martu b’qalb tajba bħal din setaʼ deher xi ħaġa stramba. Wieħed studjuż Grieg jikteb: “Fil-​liġi Rumana l-​mara ma kellha ebda dritt. Għal-​liġi hi kienet tibqaʼ dejjem tifla. . . . Hi kienet sottomessa għalkollox lejn żewġha, u kompletament taħt il-​kontroll tiegħu.” X’kuntrast mat-​tagħlim Kristjan! Ir-​raġel Kristjan kien jonora lil martu. Il-​mod kif jittrattaha kien kontrollat minn prinċipji Kristjani, mhux minn xewqat persunali taʼ dak il-​ħin. Iktar minn hekk, hu kien jieħu ħsiebha “skond l-​għarfien,” waqt li jiftakar li hi reċipjent iktar dgħajjef.

B’Liema Mod “Reċipjent Iktar Dgħajjef”?

8, 9. B’liema mod huma n-​nisa daqs l-​irġiel?

8 Meta kien qed jgħid li l-​mara hi “reċipjent iktar dgħajjef,” Pietru ma kienx qed ifisser li n-​nisa huma iktar dgħajfa mill-​irġiel fl-​intelliġenza jew spiritwalment. Veru, ħafna rġiel Kristjani għandhom privileġġi fil-​kongregazzjoni li n-​nisa ma jistennewx li jkollhom, u fil-​familja n-​nisa huma sottomessi lejn żwieġhom. (1 Korintin 14:35; 1 Timotju 2:12) Minkejja dan, l-​istess fidi, sabar, u livelli morali għoljin huma meħtieġa minn kulħadd, kemm irġiel kif ukoll nisa. U bħalma qal Pietru, kemm ir-​raġel u kemm il-​mara huma “werrieta . . . tal-​favur mhux mistħoqq tal-​ħajja.” U fejn tidħol is-​salvazzjoni, huma ugwali quddiem Alla Ġeħova. (Galatin 3:28) Pietru kien qed jikteb lill-​Kristjani midlukin taʼ l-​ewwel seklu. Għalhekk, kliemu fakkar lill-​irġiel Kristjani li bħala “werrieta bi sħab maʼ Kristu,” huma u n-​nisa tagħhom kellhom l-​istess tama tas-​sema. (Rumani 8:​17) Xi darba, ilkoll kienu se jaqdu bħala qassisin u slaten fis-​Saltna tas-​sema t’Alla!​—Rivelazzjoni 5:​10.

9 In-​nisa Kristjani midlukin bl-​ebda mod ma kienu inferjuri għal żwieġhom li kienu Kristjani midlukin. U bħala prinċipju, l-​istess għadu jgħodd illum għal dawk li għandhom it-​tama taʼ l-​art. Kemm l-​irġiel u kemm in-​nisa tal-​“folla kbira” jaħslu lbieshom u jagħmluhom bojod fid-​demm tal-​Ħaruf. Kemm l-​irġiel u kemm in-​nisa jieħdu sehem fl-​għajta taʼ tifħir li qed issir “lejl u nhar” lil Ġeħova madwar id-​dinja. (Rivelazzjoni 7:​9, 10, 14, 15) Kemm l-​irġiel u kemm in-​nisa jħarsu ’l quddiem biex igawdu “l-​libertà glorjuża taʼ wlied Alla” meta se jkunu jistgħu jgawdu l-​“ħajja vera.” (Rumani 8:​21; 1 Timotju 6:​19) Kemm jekk huma mill-​midlukin u kemm jekk huma min-​nagħaġ oħra, il-​Kristjani kollha jaqdu lil Ġeħova flimkien bħala “merħla waħda” taħt “ragħaj wieħed.” (Ġwanni 10:16) Kemm għandu dan iqanqal lill-​irġiel u n-​nisa Kristjani miżżewġin biex jonoraw lil xulxin kif suppost!

10. In-​nisa f’liema sens huma ‘reċipjenti iktar dgħajfin’?

10 Allura, b’liema mod huma n-​nisa reċipjenti ‘iktar dgħajfin’? Forsi Pietru kien qed jirreferi għall-​fatt li ġeneralment in-​nisa jkunu magħmulin iżgħar u jkollhom inqas saħħa fiżika mill-​irġiel. Barra minn hekk, minħabba l-​imperfezzjoni, il-​privileġġ meraviljuż li għandhom in-​nisa biex ikollhom it-​tfal iħalli fuqhom effetti fiżiċi taʼ wġigħ. In-​nisa li jkunu fl-​età li jistaʼ jkollhom it-​tfal jistgħu jsofru regolarment uġigħ fiżiku. Żgur li għandhom bżonn konsiderazzjoni u attenzjoni speċjali meta jgħaddu minn dan l-​uġigħ jew jissaportu l-​provi li jkidduhom taʼ li jkunu tqal u jildu t-​tfal. Raġel li jonora lil martu, billi jkun konxju li għandha bżonn l-​appoġġ emozzjonali, se jikkontribwixxi ħafna biex iż-​żwieġ jirnexxi.

F’Dar Maqsuma Reliġjożament

11. F’liema sens jistaʼ żwieġ jirnexxi saħansitra jekk raġel u mara għandhom twemmin differenti?

11 Iżda xi ngħidu jekk l-​imseħbin għandhom ħarsa differenti dwar ir-​reliġjon, għaliex xi ħadd minnhom aċċetta l-​verità Kristjana xi żmien wara li jkunu żżewġu u l-​ieħor m’aċċettahiex? Jistaʼ żwieġ bħal dan jirnexxi? L-​esperjenza taʼ ħafna twieġeb b’mod pożittiv. Raġel u mara li jkollhom ħarsa reliġjuża differenti xorta jistgħu jirnexxu fiż-​żwieġ fis-​sens li dan jistaʼ jibqaʼ sħiħ u jġibilhom ferħ it-​tnejn. Barra minn hekk, iż-​żwieġ għadu jgħodd f’għajnejn Ġeħova; huma għadhom “ġisem wieħed.” Għalhekk, l-​imseħbin Kristjani jingħataw il-​parir biex jibqgħu mas-​sieħeb li ma jkunx jemmen jekk dan ikun irid jibqaʼ. Jekk hemm it-​tfal involuti, huma jibbenefikaw minn din il-​lealtà taʼ ġenitur Kristjan.​—1 Korintin 7:​12-​14.

12, 13. Fi qbil mal-​parir taʼ Pietru, kif jistgħu n-​nisa Kristjani jgħinu lil żwieġhom li ma jemmnux?

12 Pietru ta parir b’qalb tajba lin-​nisa Kristjani li jgħixu fi djar maqsumin reliġjożament. Il-​prinċipju taʼ kliemu jistaʼ japplika wkoll għall-​irġiel Kristjani li jkunu fl-​istess sitwazzjoni. Pietru jikteb: “Intom in-​nisa, kunu sottomessi lejn żwieġkom, sabiex, jekk xi wħud ma jkunux ubbidjenti lejn il-​kelma, dawn jintrebħu mingħajr ebda kelma permezz tal-​kondotta tan-​nisa tagħhom, għax ikunu raw b’għajnejhom stess il-​kondotta safja tagħkom flimkien mar-​rispett profond.”—1 Pietru 3:​1, 2.

13 Jekk mara tistaʼ bit-​tattika tispjega ttwemmin tagħha lil żewġha, dan hu tajjeb. Imma xi ngħidu jekk ma jkunx irid jismaʼ? L-​għażla hi f’idejh. Xorta waħda, ma jintilifx kollox, ladarba l-​imġiba Kristjana wkoll tagħti xiehda qawwija. Ħafna rġiel li għall-​ewwel ma kinux interessati jew saħansitra kienu jopponu l-​fidi tan-​nisa tagħhom inbidlu u kellhom “attitudni xierqa lejn il-​ħajja taʼ dejjem” wara li raw l-​imġiba mill-​aqwa tan-​nisa tagħhom. (Atti 13:48) Anki jekk ir-​raġel ma jaċċettax il-​verità Kristjana, hu għandu mnejn jiġi effettwat b’mod pożittiv mill-​imġiba taʼ martu, u għalhekk ikun hemm riżultati tajbin fiż-​żwieġ. Wieħed raġel li għandu l-​mara Xhud taʼ Ġeħova ammetta li qatt ma jistaʼ jgħix skond il-​livelli għoljin tagħha. Xorta waħda, hu sejjaħ lilu nnifsu “r-​raġel kuntent taʼ mara ħelwa” u faħħar minn qalbu lilha u lil sħabha x-​Xhieda f’ittra li bagħat lill-​gazzetta.

14. L-​irġiel kif jistgħu jgħinu lin-​nisa tagħhom li ma jemmnux?

14 Bl-​istess mod, l-​irġiel Kristjani li applikaw il-​prinċipji tal-​kliem taʼ Pietru rebħu lin-​nisa tagħhom permezz taʼ l-​imġiba tagħhom. In-​nisa li ma jemmnux innotaw li żwieġhom saru iktar responsabbli, billi ma baqgħux jaħlu l-​flus fis-​sigaretti, ix-​xorb, u l-​logħob, u ma baqgħux jużaw kliem insolenti. Xi wħud minn dawn in-​nisa ltaqgħu maʼ membri oħra tal-​kongregazzjoni Kristjana. Huma baqgħu impressjonati mill-​imħabba tal-​fratellanza Kristjana, u dak li raw fost l-​aħwa ġibidhom lejn Ġeħova.​—Ġwanni 13:​34, 35.

“Il-​Persuna minn Ġewwa, fil-​Qalb”

15, 16. B’liema mġiba tistaʼ mara Kristjana tirbaħ lir-​raġel tagħha li ma jemminx?

15 Liema mġiba tistaʼ tirbaħ lir-​raġel? Tabilħaqq, hija l-​imġiba li tiġi kultivata b’mod naturali min-​nisa Kristjani. Pietru jgħid: “Tħallux it-​tiżjin tagħkom ikun dak minn barra, l-​immaljar tax-​xagħar u l-​ilbis t’ornamenti tad-​deheb jew taʼ ħwejjeġ, imma ħa jkun dak tal-​persuna minn ġewwa, fil-​qalb, imżejna bi spirtu kwiet u ġwejjed li ma jitħassarx u li hu taʼ valur kbir f’għajnejn Alla. Għax hekk ukoll qabel kienu jiżżejnu n-​nisa qaddisa li kienu jittamaw f’Alla, billi jissottomettu ruħhom lejn żwieġhom, bħalma Sara kienet tobdi lil Abraham u ssejjaħlu ‘sidi.’ U intom sirtu wliedha, dment li tibqgħu tagħmlu t-​tajjeb u ma tibżgħu minn ebda twerwir.”​—1 Pietru 3:​3-6.

16 Pietru jagħti l-​parir lill-​mara Kristjana biex ma tistrieħx fuq id-​dehra taʼ barra. Minflok, hi għandha tħalli lil żewġha jagħraf l-​effett li t-​tagħlim tal-​Bibbja għandu fuq il-​persuna tagħha minn ġewwa. Għandha tħallih jara ċar li l-​personalità l-​ġdida qed taħdem fiha. Forsi se jinduna kemm hi differenti mill-​personalità l-​qadima li kellha martu. (Efesin 4:​22-​24) Hu żgur se jsib li l-​“ispirtu kwiet u ġwejjed” tagħha se jserrħu u jiġbdu lejha. Spirtu bħal dan mhux biss jogħġob lil żewġha imma “hu taʼ valur kbir f’għajnejn Alla.”​—Kolossin 3:​12.

17. Sara kif inhi eżempju mill-​aqwa għal mara Kristjana?

17 Sara tissemma bħala eżempju, u hi tassew eżempju taʼ min jinnotah għal mara Kristjana miżżewġa, kemm jekk żewġha hu wieħed li jemmen u kemm jekk le. Sara ma kellhiex l-​iċken dubju li Abraham kien il-​kap tagħha. Saħansitra f’qalbha, hi kienet issejjaħlu “sidi.” (Ġenesi 18:12) Però, dan il-​fatt ma kienx ibaxxiha. Jidher ċar li hi kienet mara b’saħħitha spiritwalment li kellha fidi soda f’Ġeħova. Tabilħaqq, hi tagħmel parti mis-​“sħaba hekk kbira taʼ xhieda” li l-​eżempju tal-​fidi tagħhom għandu jqanqalna “niġru bis-​sabar it-​tiġrija li tqiegħdet quddiemna.” (Ebrej 11:11; 12:1) Mara Kristjana ma tkunx qed tnaqqas ir-​rispett lejha nfisha meta tkun bħal Sara.

18. Liema prinċipji għandu jżomm f’moħħu min ikun f’dar maqsuma?

18 F’dar maqsuma reliġjożament, ir-​raġel xorta għadu l-​kap. Jekk hu wieħed li jemmen, hu se jirrispetta t-​twemmin taʼ martu waqt li ma jagħmilx kompromess fil-​fidi tiegħu stess. Jekk il-​mara hi waħda li temmen, hi wkoll m’hijiex se tagħmel kompromess fejn tidħol il-​fidi tagħha. (Atti 5:29) Xorta waħda, hi mhix se tisfida l-​istat taʼ kap taʼ żewġha. Hi se tonora l-​pożizzjoni tiegħu u se tibqaʼ taħt “il-​liġi taʼ żewġha.”​—Rumani 7:2.

Il-​Gwida Għaqlija tal-​Bibbja

19. Liema huma xi pressjonijiet li jagħmlu l-​ħsara lir-​rabta taż-​żwieġ, imma kif jistgħu jingħelbu dawn il-​pressjonijiet?

19 Illum, hemm ħafna affarijiet li jistgħu jagħmlu l-​ħsara lir-​rabta taż-​żwieġ. Xi rġiel jonqsu li jġorru r-​responsabbiltajiet tagħhom. Xi nisa ma jkunux iridu jaċċettaw l-​istat taʼ kap taʼ żwieġhom. F’ċerti żwiġijiet, xi ħadd mill-​imseħbin jiġi abbużat mill-​ieħor. Għall-​Kristjani, l-​istress ekonomiku, l-​imperfezzjoni umana, u l-​ispirtu tad-​dinja bl-​immoralità u s-​sens mgħawweġ tal-​valuri jistgħu jġarrbu l-​lealtajiet tiegħu. Xorta waħda, l-​irġiel u n-​nisa Kristjani li jsegwu l-​prinċipji tal-​Bibbja, hi x’inhi s-​sitwazzjoni li jinsabu fiha, se jiġu mberkin minn Ġeħova. Anki jekk sieħeb wieħed biss fiż-​żwieġ japplika l-​prinċipji tal-​Bibbja, l-​affarijiet ikunu aħjar milli kieku ħadd minnhom ma japplikahom. Iktar minn hekk, Ġeħova jħobb u jappoġġa lill-​qaddejja tiegħu li jibqgħu leali lejn il-​wegħdi taż-​żwieġ tagħhom saħansitra meta s-​sitwazzjoni tkun diffiċli. Hu ma jinsiex il-​lealtà tagħhom.—Salm 18:26 (18:​25, NW); Ebrej 6:​10; 1 Pietru 3:​12.

20. Pietru liema parir jagħti lill-​Kristjani kollha?

20 Wara li ta l-​parir lill-​irġiel u n-​nisa miżżewġin, l-​appostlu Pietru kkonkluda bi kliem inkuraġġanti u kollu mħabba. Hu qal: “Fl-​aħħarnett, intom ilkoll kunu fehma waħda, billi tħossu għal xulxin, turu affezzjoni lejn l-​aħwa, tagħdru b’tenerezza, tkunu umli, u tpattux ħsara bi ħsara jew tgħajjir b’tgħajjir, imma, għall-​kuntrarju, bierku, għax għal dan kontu msejħin, sabiex tkunu tistgħu tirtu barka.” (1 Pietru 3:​8, 9) Parir għaqli tabilħaqq għal kulħadd, speċjalment għall-​miżżewġin!

Tiftakar Int?

• L-irġiel Kristjani miżżewġin kif jimitaw lil Ġesù?

• In-nisa Kristjani miżżewġin kif jimitaw lill-​kongregazzjoni?

• L-irġiel b’liema mod jistgħu jonoraw lin-​nisa tagħhom?

• Liema hi l-​aħjar imġiba għal mara Kristjana li żewġha ma jkunx wieħed li jemmen?

[Mistoqsijiet taʼ Studju]

[Stampa f’paġna 16]

Raġel Kristjan iħobb u jieħu ħsieb lil martu

Mara Kristjana tirrispetta u tonora lil żewġha

[Stampa f’paġna 17]

Kuntrarju għal-​liġi Rumana, it-​tagħlim Kristjan jeħtieġ li r-​raġel jonora lil martu

[Stampa f’paġna 18]

Kemm l-​irġiel u kemm in-​nisa tal-​“folla kbira” jħarsu ’l quddiem lejn il-​ħajja taʼ dejjem f’Ġenna taʼ l-​art

[Stampa f’paġna 20]

Sara kienet tħares lejn Abraham bħala sidha