ST. MORITZ. Ġieli smajtu dan l-​isem? Jistaʼ jkun, għax dan hu post magħruf madwar id-​dinja fejn in-​nies imorru għall-​vaganzi fil-​Wied Engadine, l-​Isvizzera. Imma St. Moritz hu biss post wieħed li ilu ħafna snin jiġbed lin-​nies lejn dan il-​wied mill-​isbaħ u li jinsab qalb l-​Alpi bil-​qċaċet tas-​silġ fix-​Xlokk tal-​Isvizzera ħdejn il-​fruntiera Taljana. F’dan il-​post hemm ukoll il-​Park Nazzjonali tal-​Isvizzera, fejn is-​sbuħija naturali u l-​varjetà kbira taʼ pjanti u annimali tal-​inħawi jagħtu tifħir lill-​Ħallieq Grandjuż tagħna, Ġeħova. (Salm 148:7-​10) Imma Ġeħova jiġi mfaħħar ukoll permezz taʼ fdal taʼ tradizzjoni li tmur lura għal nofs is-​seklu sbatax.

Fuq ħafna djar f’dan il-​wied hemm dettall mhux tas-​soltu li x’aktarx jiġbidlek l-​attenzjoni. Wieħed għadu jistaʼ jsib l-​isem t’Alla miktub fuq il-​faċċata tad-​djar, bħal fuq il-​bieb  prinċipali. Sekli ilu, kien hemm it-​tradizzjoni li l-​faċċati tad-​djar jiżżejnu bil-​kitba, kemm jekk impinġija fil-​wiċċ, migrufa fil-​kisi tal-​ħitan, jew imnaqqxa fil-​ġebel. Hawnhekk tara stampa taʼ dar fir-​raħal taʼ Bever. It-​traduzzjoni tal-​kitba hi: “Mibnija fis-​sena 1715. Ġeħova hu l-​bidu, u Ġeħova hu t-​tmiem. Kollox jistaʼ jsir permezz t’Alla, u xejn ma jistaʼ jsir mingħajru.” Iva, din it-​tabella antika fiha l-​isem persunali t’Alla darbtejn.

Tistaʼ tara kitba saħansitra iktar antika fir-​raħal taʼ Madulain. Din it-​tabella tgħid: “Salm 127. Jekk Ġeħova nnifsu ma jibnix id-​dar, għalxejn ikunu ħadmu iebes fuqha l-​bennejja. Lucius Rumedius. Mibnija fis-​sena 1654.”

Għala ssib l-​isem divin miktub b’dan il-​mod fil-​wied? Lura fl-​era tar-​Riforma, il-​Bibbja kienet pubblikata bir-​Romanċ, lingwa bbażata fuq il-​Latin u mitkellma f’Engadine. Fil-​fatt, il-​Bibbja kienet l-​ewwel ktieb tradott b’din il-​lingwa. Imqanqlin minn dak li qraw fil-​Kelma t’Alla, ħafna nies tal-​lokal kitbu fuq il-​faċċati taʼ djarhom kemm isimhom u kemm kwotazzjonijiet mill-​Bibbja li jinkludu l-​isem persunali t’Alla.

Iva, sal-​lum il-​ġurnata, dawn il-​kitbiet għadhom qed iħabbru isem Ġeħova u jfaħħruh, sekli wara li nkitbu fuq id-​djar għall-​ewwel darba. Kemm min iżur dan il-​wied kif ukoll ir-​residenti huma mistidnin jitgħallmu iktar dwar l-​Alla meraviljuż, Ġeħova, billi jżuru bini ieħor li għandu ismu fuqu—is-​Sala tas-​Saltna tax-​Xhieda taʼ Ġeħova f’Bever.

[Sors tal-istampa f’paġna 7]

© Stähli Rolf A/age fotostock