DAN ġara f’Awwissu 1936. Il-post kien is-Swaziland Royal Kraal, jew kumpless. Minn karozza bil-lawdspiker, Robert u George Nisbet kienu għadhom kif daqqew mużika rekordjata kif ukoll taħditiet rekordjati mogħtijin minn Ħuna J. F. Rutherford. Ir-Re Sobhuza II ħa pjaċir. George spjega: “Tgħidx kemm stħajna meta qal li ried jixtri r-rekord plejer, id-diski tal-mużika u t-taħditiet, u l-lawdspiker bil-messaġġ tas-Saltna!”

Filwaqt li skuża ruħu, Robert qallu li dawn l-affarijiet ma kinux għall-bejgħ. Għala? Għaliex it-tagħmir kien taʼ xi ħadd ieħor. Ir-Re ried ikun jaf min kien dan ix-xi ħadd ieħor.

It-tweġiba taʼ Robert kienet, “Dan kollu huwa taʼ Re ieħor.” Imbagħad, Sobhuza staqsa min kien dan ir-Re. “Huwa Ġesù Kristu, is-Sultan tas-Saltna t’Alla,” Robert qal.

“Illaħwa, dan Sultan kbir,” ammetta Sobhuza b’rispett profond. “Ma rridx nieħu xi ħaġa li hi tiegħu.”

Robert kiteb: ‘Kont impressjonat ħafna bil-personalità tal-Kap Prinċipali, ir-Re Sobhuza. Hu tkellem b’Ingliż perfett mingħajr ma kien bombastiku jew jippretendiha. Kien il-veru jgħidha kif iħossha u dħuli. Poġġejt bilqiegħda ħdejh fl-uffiċċju għal xi tliet kwarti, filwaqt li George daqq il-mużika barra.

‘Iktar tard dakinhar,’ kompla Robert, ‘żorna L-Iskola Nazzjonali tas-Sważiland fejn kellna l-iktar esperjenza interessanti. Tajna xhieda lill-kap tal-iskola, u hu kien lest li jismaʼ. Meta semmejna r-rekord plejer u offrejna biex l-iskola kollha tismaʼ r-rekordings, hu feraħ ħafna u laqqaʼ kważi mitt student u qalilhom joqogħdu bilqiegħda fuq il-ħaxix biex jisimgħu. Intqalilna li l-iskola sekondarja kienet tgħallem l-agrikultura, il-ġardinaġġ, ix-xogħol tal-mastrudaxxa, ix-xogħol tal-bini, l-Ingliż, u l-matematika lis-subien; il-bniet kienu jitgħallmu kif jieħdu ħsieb il-morda, ix-xogħol tad-dar, u xogħol siewi ieħor. Kienet in-nanna tal-Kap Prinċipali li bniet l-iskola. *

Sa mill-1933, ir-Re Sobhuza kien jieħu pjaċir jismaʼ lill-pijunieri li żaru r-Royal Kraal. Darba minnhom, hu saħansitra laqqaʼ l-gwardji personali tiegħu taʼ 100 suldat biex jisimgħu l-messaġġ tas-Saltna rekordjat. Hu abbona fir-rivisti  tagħna u aċċetta l-letteratura. Ir-Re ma damx ma kellu kważi librerija teokratika sħiħa! Iktar minn hekk, ma naqqas xejn minnha minkejja projbizzjoni li tpoġġiet fuq il-letteratura tagħna mill-gvern kolonjali Britanniku matul it-Tieni Gwerra Dinjija.

Ir-Re Sobhuza II kompla jilqaʼ lix-Xhieda fir-Royal Kraal f’Lobamba, u saħansitra stieden lill-qassisin biex jiġu jisimgħu t-taħditiet tagħhom minn fuq il-Bibbja. Waqt li Xhud tal-lokal li jismu Helvie Mashazi kien qed jiddiskuti Mattew kapitlu 23, grupp taʼ qassisin b’rabja kbira qamu minn posthom u pprovaw jisforzawh joqgħod bilqiegħda. Iżda r-Re ndaħal fil-kwistjoni u talab lil Ħuna Mashazi jkompli. Barra minn hekk, ir-Re qal lil dawk fl-udjenza biex jiktbu l-versi kollha mill-Bibbja li ssemmew fit-taħdita.

F’okkażjoni oħra, wara li semgħu taħdita mogħtija minn pijunier, erbaʼ qassisin li kienu preżenti dawru l-kullar tagħhom u stqarrew: “M’għadniex qassisin imma issa sirna Xhieda taʼ Ġeħova.” Imbagħad, huma staqsew lill-pijunier jekk kellux xi kotba bħal dawk li kellu l-Kap Prinċipali.

Mis-snin 30 tas-seklu għoxrin sa ma miet fl-1982, il-Kap Prinċipali rrispetta lix-Xhieda taʼ Ġeħova u ma ħallihomx jiġu persegwitati minħabba li ma kinux josservaw ir-ritwali Sważin. Għalhekk, ix-Xhieda kellhom raġun ikunu grati lejh, u veru ddispjaċiehom meta miet.

Sal-bidu tal-2013, kien hemm iktar minn 3,000 proklamatur tas-Saltna fis-Sważiland. B’popolazzjoni taʼ ftit iktar minn miljun abitant, dan il-pajjiż kellu pubblikatur 1 għal kull 384 ruħ tal-popolazzjoni. Iktar minn 260 pijunier kienu attivi f’90 kongregazzjoni, u 7,496 attendew it-Tifkira fl-2012. Jidher ċar li hemm possibbiltà kbira għal iktar tkabbir. Ċertament li tqiegħed pedament sod matul dawk iż-żjajjar bikrin fis-Sważiland madwar l-1930.—Mill-arkivji tagħna fl-Afrika t’Isfel.