1. Manogħa x’għamel meta semaʼ li kien se jsir missier?

MANOGĦA u martu kienu ċerti li qatt ma setaʼ jkollhom tfal. Imbagħad darba minnhom, l-anġlu taʼ Ġeħova qal lil mart Manogħa li hi kien se jkollha iben. X’sorpriża mill-isbaħ kienet dik! Meta qalet bl-aħbar lil Manogħa, hu kien eċċitat ħafna. Imma ħaseb ukoll bis-serjetà dwar xi stenna Ġeħova minnu bħala missier. Hu u martu kif setgħu jħarrġu lil binhom iħobb lil Ġeħova u jaqdih meta kien hemm tant nies fl-Iżrael li kienu qed jagħmlu affarijiet ħżiena? Manogħa talab bil-ħrara lil Ġeħova biex jerġaʼ jibgħat l-anġlu tiegħu u qal: “Jekk jogħġbok, ħalli lir-raġel taʼ l-Alla l-veru li għadek kif bgħatt jerġaʼ jiġi għandna u jagħtina istruzzjonijiet dwar x’għandna nagħmlu bit-tifel li se jitwieled.”—Imħallfin 13:1-8.

2. X’għandek bżonn biex tgħallem lil uliedek, u kif tistaʼ tagħmel dan? (Ara wkoll “ L-iktar studenti tal-Bibbja importanti tiegħek.”)

² Jekk int ġenitur, probabbilment tifhem kif ħassu Manogħa. Int ukoll tħoss ir-responsabbiltà li tgħin lil uliedek  isiru jafu u jħobbu lil Ġeħova. * (Ara n-nota taʼ taħt.) (Proverbji 1:8) Matul il-qima bħala familja, tistaʼ tgħinhom jibqgħu jitgħallmu dwar Ġeħova u l-Bibbja. Ovvjament, hemm bżonn li tagħmel iktar milli tistudja maʼ wliedek il-Bibbja kull ġimgħa. (Aqra Dewteronomju 6:6-9.) X’se jgħinek iktar biex tħarriġhom ħalli jsiru jħobbu u jaqdu lil Ġeħova? F’dan l-artiklu, se niddiskutu l-eżempju taʼ Ġesù. Għalkemm ma kienx missier, tistaʼ titgħallem mill-mod kif għallem u ħarreġ lid-dixxipli tiegħu. Ġesù kien iħobbhom u kien umli. U kellu d-dehen, jiġifieri fehem kif verament kienu jħossuhom u kien jaf kif jgħinhom. Ejja naraw kif nistgħu nimitaw lil Ġesù.

3. Id-dixxipli taʼ Ġesù kif kienu jafu li kien iħobbhom?

³ Ġesù spiss qal lid-dixxipli tiegħu li kien iħobbhom. (Aqra Ġwanni 15:9.) Barra minn hekk, qattaʼ ħafna ħin magħhom. (Marku 6:31, 32; Ġwanni 2:2; 21:12, 13) Ġesù mhux biss kien l-għalliem tagħhom imma kien ukoll il-ħabib tagħhom. Allura, lanqas l-iċken dubju ma kellhom li kien iħobbhom. X’tistaʼ titgħallem minn Ġesù?

4. Kif tistaʼ turi lil uliedek li tħobbhom? (Ara l-ewwel stampa.)

⁴ Għidilhom lil uliedek li tħobbhom, u urihom kemm huma importanti għalik. (Mattew 3:17; Titu 2:4) Samuel, li jgħix l-Awstralja, jgħid: “Meta kont għadni żgħir, missieri kien joqgħod jaqrali Il-Ktieb Tiegħi taʼ Stejjer mill-Bibbja kull filgħaxija. Kien iwiġibli l-mistoqsijiet,  jgħannaqni, u jbusni qabel norqod. Kemm kont sorpriż meta iktar tard skoprejt li missieri ma trabbiex f’familja li kienu joqogħdu jgħannqu u jbusu lil xulxin! Madankollu, għamel sforz kbir biex jesprimi l-imħabba tiegħu lejja. B’hekk, żviluppajt rabta soda miegħu, u ħassejtni kuntent u fis-sigurtà.” Għin lil uliedek iħossuhom b’dan il-mod billi spiss tgħidilhom “Inħobbok.” Għannaqhom u bushom. Qattaʼ l-ħin titkellem magħhom, tiekol magħhom, u tilgħab magħhom.

5, 6. (a) Minħabba li Ġesù kien iħobb lid-dixxipli tiegħu, x’għamel? (b) Kif għandek tiddixxiplina lit-tfal tiegħek?

⁵ Ġesù qal: “Lil kulmin għandi affezzjoni lejh inwiddbu u niddixxiplinah.” * (Ara n-nota taʼ taħt.) (Rivelazzjoni 3:19) Pereżempju, id-dixxipli tiegħu argumentaw ħafna drabi dwar min hu l-ikbar fosthom. Ġesù ma injorax din il-problema. Minflok, bil-paċenzja kollha widdibhom għal darba wara l-oħra. Imma dejjem kellu qalbu tajba, u stenna għall-aħjar ħin u l-aħjar post biex jikkoreġihom.—Marku 9:33-37.

⁶ Minħabba li tħobb lil uliedek, int taf li teħtieġ tiddixxiplinahom. Kultant ikun biżżejjed li tispjega għala xi ħaġa hi tajba jew ħażina. Imma xi ngħidu jekk xorta ma jobdux? (Proverbji 22:15) Tgħallem minn Ġesù. Bil-paċenzja kompli ddixxiplinahom billi tiggwidahom, tħarriġhom, u tikkoreġihom. Agħżel l-aħjar ħin u l-aħjar post biex tiddixxiplinahom, u agħmel dan b’qalb tajba. Oħt mill-Afrika t’Isfel li jisimha Elaine tiftakar il-mod kif il-ġenituri tagħha ddixxiplinawha. Huma dejjem spjegaw dak li kienu qed jistennew minnha. Jekk kienu jgħidulha li se tiġi kkastigata talli ma tobdix, kienu jżommu kelmithom. Imma hi tgħid: “Qatt ma ddixxiplinawni bir-rabja jew mingħajr ma jispjegawli għala kont qed niġi ddixxiplinata.” Minħabba dan, dejjem kienet taf li l-ġenituri tagħha jħobbuha.

7, 8. (a) Id-dixxipli taʼ Ġesù x’tgħallmu mit-talb tiegħu? (b) It-talb tiegħek kif jistaʼ jgħin lil uliedek jistrieħu fuq Alla?

⁷ Meta Ġesù kien se jiġi arrestat u maqtul, hu talab bil-ħrara lil Missieru: “Abba, Missier, kollox hu possibbli għalik; warrab minni dan il-kies. Iżda mhux li rrid jien, imma li trid int.” * (Ara n-nota taʼ taħt.) (Marku 14:36) Immaġina kif ħassewhom id-dixxipli taʼ Ġesù meta semgħu t-talba tiegħu jew meta iktar tard saru jafu biha. Huma rrealizzaw li għalkemm kien perfett, hu  xorta saqsa lil Missieru għall-għajnuna. Allura, tgħallmu li huma wkoll iridu jkunu umli u jistrieħu fuq Ġeħova.

⁸ Uliedek jistgħu jitgħallmu ħafna mit-talb tiegħek. Ovvjament, ma titlobx biss biex tgħallem lil uliedek. Imma meta jisimgħuk titlob, jistgħu jitgħallmu jistrieħu fuq Ġeħova. Fit-talb tiegħek, titlobx lil Ġeħova biex jgħin biss lil uliedek, imma itolbu biex jgħin lilek ukoll. Ana, li tgħix il-Brażil, tgħid: “Meta qamu l-problemi, bħal meta n-nanniet kienu morda, il-ġenituri tiegħi kienu jitolbu lil Ġeħova għas-saħħa ħalli jkampaw mas-sitwazzjoni u għall-għerf ħalli jieħdu deċiżjonijiet tajbin. Anki meta kellhom pressjoni kbira, ħallew il-problemi tagħhom f’idejn Ġeħova. B’hekk, tgħallimt nistrieħ fuq Ġeħova.” Meta wliedek jisimgħuk titlob lil Ġeħova biex jagħtik il-kuraġġ ħalli tagħti xhieda lil ġar jew biex issaqsi lill-imgħallem tiegħek għal-leave ħalli tkun tistaʼ tattendi l-konvenzjoni, huma se jirrealizzaw li int tistrieħ fuq Ġeħova għall-għajnuna u se jitgħallmu li għandhom jagħmlu l-istess.

9. (a) Ġesù kif għallem id-dixxipli tiegħu jkunu umli u mhux egoisti? (b) Jekk tkun umli u mhux egoist, x’se jitgħallmu wliedek?

⁹ Ġesù qal lid-dixxipli tiegħu biex ikunu umli u mhux egoisti, u apparti minn hekk hu nnifsu ħalla eżempju taʼ dan. (Aqra Luqa 22:27.) L-appostli tiegħu raw li hu għamel sagrifiċċji biex jaqdi lil Ġeħova u biex jgħin lil oħrajn, u huma tgħallmu jagħmlu l-istess. Int ukoll tistaʼ tgħallem lil uliedek bl-eżempju tiegħek,  wara kollox l-eżempju jkaxkar. Debbie, li għandha żewġt itfal, tgħid: “Qatt ma ħassejtni ngħir għall-ħin li r-raġel tiegħi qattaʼ m’oħrajn bħala anzjan. Kont naf li qatt ma kien se jżomm lura milli jagħti l-attenzjoni li kellha bżonn il-familja tagħna.” (1 Timotju 3:4, 5) L-eżempju taʼ Debbie u żewġha, Pranas, kif effettwa l-familja tagħhom? Hu jgħid li wliedu dejjem kienu lesti li jgħinu fl-assembleat. Kienu ferħanin, għamlu ħbieb tajbin, u riedu jkunu maʼ ħuthom irġiel u nisa. Issa l-familja kollha taqdi lil Ġeħova fil-ministeru full-time. Jekk tkun umli u mhux egoist, tkun qed tgħallem lil uliedek ikunu lesti biex jagħtu daqqa t’id lil oħrajn.

10. Ġesù kif uża d-dehen meta xi nies fil-Galilija marru jfittxuh?

¹⁰ Ġesù kellu dehen perfett. Hu ma ffokax biss fuq dak li għamlu n-nies imma wkoll fuq għala għamluh. Hu setaʼ jaqra l-qalb. Pereżempju, darba minnhom xi nies fil-Galilija marru jfittxuh. (Ġwanni 6:22-24) Hu rrealizza li r-raġuni prinċipali għala kienu hemm, ma kinitx għax riedu jisimgħuh jgħallem, imma għax riedu jieklu. (Ġwanni 2:25) Ġesù kien jaf kif verament kienu jħossuhom. Imbagħad bil-paċenzja kollha kkoreġiehom u spjegalhom liema bidliet kellhom bżonn jagħmlu.—Aqra Ġwanni 6:25-27.

11. (a) Kif tistaʼ tipprova tifhem kif uliedek qed iħossuhom dwar l-ippritkar? (b) Kif tistaʼ tgħin lil uliedek jieħdu pjaċir fil-ministeru?

¹¹ Għalkemm ma tistax taqra l-qalb, int ukoll jistaʼ jkollok id-dehen. Pereżempju, tistaʼ tipprova tifhem kif uliedek iħossuhom dwar il-ministeru. Forsi ssaqsi lilek innifsek, ‘Jistaʼ jkun li waqt il-ministeru qed iħarsu ’l quddiem biss għal meta forsi nieqfu biex nistrieħu u nieklu jew nixorbu xi ħaġa?ʼ Jekk tirrealizza li wliedek ma tantx qed jieħdu pjaċir fil-ministeru, ipprova agħmilhulhom iktar interessanti. Agħtihom xi biċċa xogħol żgħira x’jistgħu jagħmlu ħalli jħossuhom utli.

12. (a) Ġesù dwar xiex wissa lid-dixxipli tiegħu? (b) Id-dixxipli taʼ Ġesù għala verament kellhom bżonn it-twissija tiegħu?

¹² Ġesù kif uża d-dehen b’mod ieħor? Hu kien jaf li żball jistaʼ jwassal għal ieħor u saħansitra għal dnub serju, u hu wissa lid-dixxipli tiegħu dwar dan. Pereżempju, id-dixxipli kienu jafu li l-immoralità sesswali hi ħażina. Imma Ġesù wissiehom dwar x’jistaʼ jwassalhom għall-immoralità. Hu qal: “Kulmin jibqaʼ jħares lejn mara biex jixtieqha jkun diġà għamel adulterju magħha f’qalbu. Issa, jekk għajnek il-leminija qed tfixklek, aqlagħha u armiha ’l bogħod minnek.” (Mattew 5:27-29) Id-dixxipli taʼ Ġesù għexu fost nies Rumani li kienu immorali u li kienu jieħdu pjaċir jaraw reċti mimlijin xeni bis-sess u lingwaġġ oxxen. Allura, Ġesù bi mħabba wissa lid-dixxipli tiegħu biex jevitaw kwalunkwe ħaġa li tistaʼ tagħmilha diffiċli għalihom biex jagħmlu dak li hu sew.

13, 14. Kif tistaʼ tgħin lil uliedek jevitaw divertiment immorali?

¹³ Bħala ġenitur, tistaʼ tuża d-dehen biex tipproteġi lil uliedek milli jagħmlu xi ħaġa li Ġeħova ma jiħux pjaċir  biha. B’dispjaċir, illum anki tfal żgħar huma fil-periklu li jaraw il-pornografija u materjal immorali ieħor. Ovvjament, għandek tgħid lil uliedek li hu ħażin li tħares lejn affarijiet immorali. Imma hemm iktar x’tistaʼ tagħmel biex tipproteġihom. Saqsi lilek innifsek: ‘It-tfal tiegħi jafu għala l-pornografija hi tant perikoluża? X’jistaʼ jġegħelhom ikunu jridu jaraw dawn l-istampi? Nagħmilhielhom faċli biex jitkellmu miegħi dwar kollox, ħalli jsaqsuni għall-għajnuna anki jekk jiġu ttantati biex jaraw il-pornografija?’ Anki jekk it-tfal huma żgħar ħafna, tistaʼ tgħidilhom: “Jekk xi darba tara xi ħaġa fuq l-Internet li tagħmlek kurjuż dwar is-sess u tkun trid taraha, jekk jogħġbok ejja għandi u tkellem miegħi. Tibżax jew tistħi żżejjed biex issaqsini għall-għajnuna. Jien irrid ngħinek.”

¹⁴ Meta tagħżel id-divertiment tiegħek, aħseb sew dwar kif tistaʼ tkun t’eżempju tajjeb għal uliedek. Pranas, li ssemma qabel, jgħid: “Tistaʼ ddum tgħid dwar ħafna affarijiet, imma wliedek se jinnotaw dak li tagħmel int u jimitaw lilek.” Jekk dejjem toqgħod attent li tagħmel għażliet tajbin dwar mużika, kotba, u films, tkun tistaʼ tgħin lil uliedek jagħmlu l-istess.—Rumani 2:21-24.

15, 16. (a) Għala tistaʼ tkun ċert li Ġeħova se jgħinek tħarreġ lil uliedek? (b) X’se niddiskutu fl-artiklu li jmiss?

¹⁵ X’ġara meta Manogħa talab lil Ġeħova biex jgħinu jkun ġenitur tajjeb? “L-Alla l-veru semaʼ minn leħen Manogħa.” (Imħallfin 13:9) Ġenituri, Ġeħova se jismaʼ t-talb tagħkom ukoll. Hu se jgħinkom tħarrġu lil uliedkom. U se jgħinkom biex tesprimu mħabbitkom, tkunu umli, u jkollkom id-dehen.

¹⁶ Bħalma Ġeħova se jgħinek tħarreġ lil uliedek meta jkunu għadhom żgħar, hu se jgħinek tħarriġhom meta jsiru żgħażagħ ukoll. Fl-artiklu li jmiss, se niddiskutu kif l-eżempju taʼ Ġesù tal-imħabba, l-umiltà, u d-dehen jistaʼ jgħinek tħarreġ liż-żgħażagħ tiegħek jaqdu lil Ġeħova.