QIEGĦED int trabbi adoloxxenti? Jekk iva, int qed tixhed għal waħda mill-​iktar fażijiet affaxxinanti taʼ l-​iżvilupp taʼ wliedek. Tistaʼ tkun ukoll waħda mill-​iktar fażijiet taʼ niket. Jinstemgħu familjari x-​xeni li ġejjin?

• Meta ibnek kien iżgħar, kien bħal dgħajsa marbuta maʼ moll—miegħek. Issa bħala adoloxxenti, hu qed iġebbed il-​ħabel, ħerqan biex isalpa, u int għandek l-​impressjoni li m’intix mistieden fuq id-​dgħajsa.

• Meta bintek kienet għadha żgħira, hi kienet tgħidlek kollox. Issa bħala adoloxxenti, ifformat ‘klabb soċjali’ maʼ sħabha, u int tħoss li ma ngħatajtx permess biex tingħaqad mal-​klabb.

Jekk qed jiġri xi ħaġa simili f’darek, taqbadx u tikkonkludi li wliedek qed isiru ribelli li ma jistgħux jinbidlu. Imma allura, x’inhu jiġri? Biex inwieġbu din il-​mistoqsija, ejja nikkunsidraw l-​irwol vitali li għandha l-​adoloxxenza fl-​iżvilupp taʼ wliedek.

Mit-​twelid ’il quddiem, il-​ħajja tat-​tfal tkun mimlija b’affarijiet li jagħmluhom għall-​ewwel darba—l-​ewwel passi, l-​ewwel kelma, l-​ewwel jum taʼ l-​iskola, biex insemmu ftit minnhom. Il-​ġenituri jifirħu meta wliedhom jagħmlu progress f’xi ħaġa importanti fl-​iżvilupp. Dak li jwettqu juri li wliedhom qed jikbru.

L-adoloxxenza hija wkoll żmien importanti fl-​iżvilupp—għalkemm xi ġenituri ma tantx jifirħu meta tasal. Nistgħu nifhmu għala jibżgħu. Wara kollox, liema omm jew missier jieħu pjaċir jara tfal ubbidjenti jinbidlu f’adoloxxenti li jbatu bin-​nervi? Xorta waħda, l-​adoloxxenza hija fażi vitali taʼ l-​iżvilupp. B’liema mod?

Il-Bibbja tgħid li maż-​żmien “raġel iħalli lil missieru u lil ommu.” (Ġenesi 2:24) Il-​funzjoni prinċipali taʼ l-​adoloxxenza hi li tgħin biex tipprepara lil uliedek għal dak il-​jum sabiħ imma taʼ niket. F’dak iż-​żmien, uliedek għandhom ikunu jistgħu jgħidu bħalma qal l-​appostlu Pawlu: “Meta kont tifel ċkejken, kont nitkellem taʼ tifel, naħseb taʼ tifel, nirraġuna taʼ tifel; imma issa li sirt raġel, neħħejt il-​karatteristiki taʼ tifel ċkejken.”—1 Korintin 13:11.

Dan hu dak li jagħmlu wliedek matul l-​adoloxxenza—iħallu warajhom id-​drawwiet tat-​tfulija u jitgħallmu jsiru adulti żgħar responsabbli li huma indipendenti u maturi biżżejjed biex jitilqu mid-​dar. Fil-​fatt, xogħol wieħed  taʼ referenza jiddeskrivi r-​realtà qarsa taʼ l-​adoloxxenza bħala ż-​żmien meta l-​adoloxxenti jippreparaw biex jitilqu l-​ġenituri.

Huwa minnu li bħalissa l-​ħsieb li t-​tfal “ċkejknin” tiegħek se jsiru indipendenti jistaʼ jagħmlek ħosbien. Għandek mnejn tistaqsi:

• “Jekk ibni m’huwiex responsabbli biżżejjed biex iżomm kamartu nadifa, kif se jirnexxilu jieħu ħsieb il-​post tiegħu?”

• “Jekk binti ma tistax tafdaha biex iżżomm mal-​ħin li għandha tiġi d-​dar, kif se jirnexxilha tibqaʼ fix-​xogħol li jkollha?”

Jekk tissara maʼ dan it-​tip taʼ tħassib, ftakar dan: L-​indipendenza m’hijiex bieb li wliedek sempliċement jgħaddu minnu; hija triq li jivvjaġġaw minnha, u jdumu snin sħaħ biex jispiċċaw il-​vjaġġ. Għalissa, int taf minn dak li tosserva li “l-​bluha hi marbuta maʼ qalb taʼ tifel”—jew tifla.—Proverbji 22:15.

Madankollu, bi gwida xierqa, uliedek x’aktarx li joħorġu mill-​adoloxxenza bħala adulti żgħażagħ responsabbli “bis-​sensi tagħhom imħarrġin biex jagħrfu jagħżlu kemm it-​tajjeb u kemm il-​ħażin.”—Ebrej 5:14.

Biex tħejji lill-​adoloxxenti tiegħek isir adult, għandek bżonn tgħinu jiżviluppa “l-​qawwa tar-​raġuni” tiegħu ħalli jkun jistaʼ jieħu deċiżjonijiet għaqlin waħdu. b (Rumani 12:1, 2) Il-​prinċipji Bibliċi li ġejjin se jgħinuk tagħmel dan.

Filippin 4:5: “Ħa jkun jaf kulħadd kemm intom raġunevoli.” L-​adoloxxenti tiegħek jitolbok xi ħaġa, forsi biex idum ftit iżjed ma jidħol id-​dar fil-​għaxija. Int tirrifjuta mill-​ewwel. L-​adoloxxenti tiegħek jilmenta, “Qed tittrattani qisni tifel żgħir!” Qabel ma twieġbu, “Fil-​fatt, qed taġixxi taʼ tifel żgħir,” ikkunsidra dan li ġej: L-​adoloxxenti għandhom it-​tendenza li jitolbu iktar libertà milli jifilħu għaliha, imma l-​ġenituri għandhom mnejn jagħtuhom inqas libertà milli jistgħu jagħtuhom. Jistaʼ jkun li kultant tistaʼ tagħtih ftit iktar libertà mis-​soltu? Għallinqas, għala ma taħsibx ftit dwar kif l-​adoloxxenti tiegħek iħares lejn l-​affarijiet?

Kolossin 3:21: “Intom missirijiet, iddejquhomx lil uliedkom, sabiex ma jaqtgħux qalbhom.” Xi ġenituri jipprovaw jikkontrollaw lill-​adoloxxenti tagħhom il-​ħin kollu. Jagħmlu minn kollox biex jikkontrollawlu ħajtu, kulma jkun jonqoshom hu li jsakkruh id-​dar. Huma jagħżlulu l-​ħbieb u jissemmgħulu t-​telefonati tiegħu. Imma dawn it-​tekniki jistgħu jaħdmu bil-​kontra. Jekk tikkontrollawh b’dan il-​mod tistgħu sempliċement iġġegħluh ikun irid jaħrab; jekk il-​ħin kollu tikkritikaw lil sħabu jistgħu biss jibdew jogħġbuh iktar; jekk tissemmgħulu tistgħu tisforzawh ifittex modi kif jikkomunika maʼ sħabu minn wara daharkom. Iktar ma tipprovaw tikkontrollawh, inqas tistgħu tispiċċaw ikollkom kontroll fuqu. Fil-​fatt, jekk l-​adoloxxenti tagħkom qatt ma jitgħallem jieħu deċiżjonijiet għalih innifsu meta jkun għadu d-​dar, kif se jkun jaf jiħodhom meta jitlaq?

 Efesin 6:4: “U intom, missirijiet, iddejqux lil uliedkom, imma ibqgħu rabbuhom fid-​dixxiplina u l-​gwida mentali taʼ Ġeħova.” It-​terminu “gwida mentali” jirreferi għal iktar milli sempliċement tgħidlu l-​fatti. Dan ifisser li tappella għas-​sens morali tat-​tifel b’tali mod li jiġu influwenzati l-​azzjonijiet tiegħu. Dan hu speċjalment kruċjali meta t-​tifel tiegħek isir adoloxxenti. Missier li jismu Andre jgħid li “iktar ma jikbru wliedek, iktar ikollok bżonn taġġusta l-​mod kif tkellimhom u iktar trid tirraġuna magħhom.”—2 Timotju 3:14.

Galatin 6:7: “Dak li bniedem jiżraʼ, dak ukoll jaħsad.” Tifel jistaʼ jiġi mgħallem permezz taʼ kastig—forsi billi tibagħtu f’kamartu jew billi ċċaħħdu minn attività li jħobb jagħmel. M’adoloxxenti jkun aħjar li tikkunsidra l-​konsegwenzi.—Proverbji 6:27.

Bħala ġenitur, x’aktarx li int tixtieq li l-​adoloxxenza tkun bħal runway li t-​tifel tiegħek jistaʼ jiġri fiha u jaqbad il-​pass malajr mingħajr ebda problema u jtir fir-​rotta tal-​ħajja bħala adult. Imma t-​tluq rari jkun daqshekk faċli. Xorta waħda, l-​adoloxxenza taʼ ibnek tagħtik opportunità mill-​isbaħ biex ‘tħarreġ tifel skond it-​triq xierqa għalih.’ (Proverbji 22:6) Il-​prinċipji Bibliċi huma bażi soda li fuqha tistaʼ tibni l-​hena tal-​familja.