Fatturi Essenzjali għall-Hena fil-Familja
Kif it-Tfal Ibiddlu Żwieġ
Charles: a “Jien u Mary konna ferħanin se ntiru meta twieldet it-tifla tagħna. Imma tlift ħafna rqad fl-ewwel ftit xhur wara li twieldet. Kellna bosta pjanijiet dwar kif konna se nieħdu ħsiebha u rrabbuha, imma malajr sparixxew.”
Mary: “Meta twieldet it-tarbija tagħna, ma kienx għad kelli kontroll fuq ħajti. F’daqqa waħda, il-prijoritajiet f’ħajti kienu meta kien imissha tixrob, meta kelli nerġaʼ nbiddlilha l-ħarqa, jew meta kont se nerġaʼ nipprova nikkalmaha. L-aġġustament kien kbir ferm. Għaddew xhur sħaħ qabel ma r-relazzjoni tiegħi maʼ Charles reġgħet ġiet għan-normal.”
ĦAFNA jaqblu li waħda mill-iktar affarijiet taʼ ferħ fil-ħajja hi t-twelid taʼ tarbija. Il-Bibbja tiddeskrivi lit-tfal bħala “premju” mingħand Alla. (Salm 127:3) Ġenituri ġodda bħal Charles u Mary jafu wkoll li t-tfal jistgħu jbiddlu żwieġ b’modi mhux mistennijin. Pereżempju, omm ġdida forsi tiffoka fuq it-tarbija tagħha u tistgħaġeb kif ġisimha u qalbha jwieġbu għall-iċken bżonn tat-tarbija. Inkwantu għall-missier ġdid, għandu mnejn jimmeravilja ruħu bir-rabta li tifforma bejn martu u t-tarbija, imma jistaʼ jkun li jinkwieta wkoll li f’daqqa waħda se jitwarrab.
Infatti, it-twelid tal-ewwel tarbija jistaʼ joħloq kriżi fi żwieġ. Jistgħu jinkixfu l-inċertezzi emozzjonali taʼ individwu u l-kwistjonijiet mhux solvuti taʼ koppja, u dawn jistgħu jsiru iktar evidenti minħabba l-istress li jħossu bħala ġenituri.
Ġenituri ġodda kif jistgħu jaġġustaw ruħhom għall-ewwel ftit xhur imħabbtin meta t-tarbija l-ġdida tirrikjedi l-attenzjoni kollha tagħhom? Koppja x’tistaʼ tagħmel biex iżżomm ir-relazzjoni mill-qrib tagħha? Kif jistgħu jittrattaw kwalunkwe nuqqas taʼ qbil dwar kif irrabbu t-tfal? Ejja neżaminaw kull waħda minn dawn l-isfidi u nikkunsidraw kif prinċipji Bibliċi jistgħu jgħinu lil koppja tegħlibhom.
L-EWWEL SFIDA: F’daqqa waħda l-ħajja tiċċentra madwar it-tarbija.
L-omm tuża l-ħin u l-ħsibijiet kollha tagħha għat-tarbija l-ġdida. Hi għandha mnejn tħoss
sens profond taʼ sodisfazzjon emozzjonali hekk kif tieħu ħsieb it-tarbija tagħha. Sadanittant, żewġha forsi jħoss li qed jiġi traskurat. Manuel, li jgħix fil-Brażil, jgħid: “L-iktar bidla diffiċli għalija biex naċċettaha kienet li marti ma baqgħetx tiffoka fuqi imma fuq it-tarbija tagħna. Qabel, konna aħna t-tnejn biss, u mbagħad f’daqqa waħda, kienu biss marti u t-tarbija.” Kif tistaʼ tkampa maʼ din il-bidla?Muftieħ għal suċċess: Kunu paċenzjużi.
“L-imħabba tistabar fit-tul u qalbha tajba,” tgħid il-Bibbja. L-imħabba “ma tfittixx l-interessi tagħha, ma tiġix provokata.” (1 Korintin 13:4, 5) Meta titwieled tarbija ġdida, x’jistgħu jagħmlu kemm ir-raġel u kemm il-mara biex japplikaw dawn il-pariri?
Raġel għaqli jagħti prova taʼ mħabbtu għal martu billi jitgħallem dwar l-effett fiżiku u mentali li t-twelid taʼ tarbija jkollu fuq mara. Jekk jagħmel dan, hu se jirrealizza għala martu għandha mnejn tbati minn bidliet f’daqqa fil-burdata. b Adam, li jgħix fi Franza u li hu missier taʼ tifla li għandha 11-il xahar, jammetti: “Kultant hu diffiċli għalija biex inkampa mal-bidliet fil-burdata taʼ marti. Imma nipprova niftakar li fir-realtà mhijiex frustrata minħabba fija personalment. Minflok, tħossha hekk minħabba t-tensjoni mhix familjari tas-sitwazzjoni l-ġdida tagħna.”
Martek ġieli tifhem ħażin l-isforzi tiegħek biex tagħti daqqa t’id? Jekk iva, tkunx ħafif biex tieħu għalik. (Ekkleżjasti 7:9) Minflok, kun paċenzjuż u pprova poġġi l-bżonnijiet tagħha l-ewwel, u mhux tiegħek, u b’hekk se tevita li jaqbduk id-dwejjaq.—Proverbji 14:29.
Mill-banda l-oħra, mara għaqlija se tipprova tinkuraġġixxi lil żewġha fl-irwol ġdid tiegħu. Se tinvolvih f’li jieħdu ħsieb it-tarbija, billi bil-paċenzja turih kif ibiddel il-ħrieqi jew jipprepara l-ħalib—avolja għall-ewwel forsi jidher xi ftit goff.
Ellen, omm taʼ 26 sena, għarfet li kellha bżonn tagħmel xi aġġustamenti fil-mod kif kienet tittratta lil żewġha. “Kelli nsir inqas pussessiva tat-tarbija,” tgħid hi. “U kelli nfakkar lili nnifsi biex ma nkunx fitta żżejjed meta żewġi pprova japplika s-suġġerimenti tiegħi dwar kif jieħu ħsieb it-tarbija.”
IPPROVAW DAN: Nisa, jekk żewġkom jagħmel xi biċċa xogħol konnessa mat-tarbija b’mod differenti milli tagħmluha intom, irreżistu li tikkritikawh jew li terġgħu tagħmlu l-biċċa xogħol intom. Faħħruh għal dak li jagħmel b’mod xieraq, u se tibnulu l-fiduċja tiegħu u tinkuraġġuh jagħtikom l-appoġġ li għandkom bżonn. Irġiel, qattgħu inqas ħin f’attivitajiet mhux essenzjali sabiex ikollkom kemm jistaʼ jkun ħin biex tgħinu lil martkom, speċjalment matul l-ewwel ftit xhur wara li titwieled it-tarbija.
IT-TIENI SFIDA: Tiddgħajjef ir-relazzjoni tagħkom bħala koppja.
Eżawriti minħabba rqad imkisser u kriżijiet mhux mistennijin, ħafna ġenituri ġodda jissieltu biex jibqgħu qrib xulxin. Vivianne, omm Franċiża taʼ żewġt itfal, tammetti: “Għall-ewwel, tant kont iffokata fuq id-dmir tiegħi bħala omm li kważi nsejt l-irwol tiegħi bħala mara miżżewġa.”
Min-naħa l-oħra, raġel forsi jonqos milli jirrikonoxxi li t-tqala kellha effett fuq martu—kemm fiżikament kif ukoll emozzjonalment. Tarbija ġdida tistaʼ tieħu l-ħin u l-enerġija li qabel it-tnejn li intom kontu tużaw biex tibqgħu intimi emozzjonalment u sesswalment. Allura, koppja kif tistaʼ tagħmel ċert li t-tarbija tagħhom li tiddependi minnhom u li hi tant għażiża ma ssirx dik il-ħaġa li tifridhom minn xulxin?
Muftieħ għal suċċess: Erġgħu stqarru mħabbitkom għal xulxin.
Rigward iż-żwieġ, il-Bibbja tgħid: “Raġel iħalli lil missieru u lil ommu u jrid jingħaqad maʼ martu u huma jsiru ġisem wieħed.” c (Ġenesi 2:24) L-iskop t’Alla Ġeħova kien li t-tfal eventwalment iħallu lill-ġenituri tagħhom. B’kuntrast, Alla jistenna li r-rabta taʼ ġisem wieħed bejn raġel u martu tibqaʼ tul ħajjithom kollha. (Mattew 19:3-9) Il-fatt li japprezzaw dan, kif jistaʼ jgħin lil koppja b’tarbija ġdida jżommu prijoritajiet xierqa?
Vivianne, li ġiet kwotata qabel, tgħid: “Ħsibt dwar il-kliem f’Ġenesi 2:24, u dan il-vers għenni nirrealizza li kont sirt ‘ġisem wieħed’ maʼ żewġi—mhux mat-tarbija tiegħi. Rajt il-ħtieġa li nsaħħaħ iż-żwieġ tagħna.” Theresa, omm taʼ tifla li għandha sentejn, tgħid: “Jekk nibda nħossni mbiegħda minn żewġi, minnufih nagħmel sforz biex nagħtih l-attenzjoni sħiħa tiegħi, anki jekk biss għal ftit ħin kuljum.”
Jekk int raġel miżżewweġ, x’tistaʼ tagħmel biex issaħħaħ iż-żwieġ? Għid lil martek li tħobbha. Kliemek appoġġah b’għemejjel teneri. Agħmel sforz kuxjenzjuż biex ittaffi kwalunkwe inċertezza li jistaʼ jkollha martek. Sarah, omm li għandha 30 sena, tgħid: “Mara miżżewġa għandha bżonn tkun taf li għadha meqjusa taʼ valur u li hi maħbuba, avolja ġisimha m’għadux dak li kien qabel it-tqala tagħha.” Alan, li jgħix fil-Ġermanja u li hu missier taʼ żewġ subien, jara l-ħtieġa li jipprovdi appoġġ emozzjonali. Hu jgħid: “Jien dejjem nipprova nfarraġ lil marti meta tkun qed tħossha mdejqa.”
M’għandniex xi ngħidu, it-twelid taʼ tarbija jfixkel ir-relazzjoni sesswali taʼ koppja. Għalhekk, raġel u mara għandhom bżonn jiddiskutu l-bżonnijiet taʼ xulxin. Il-Bibbja tgħid li bidliet fir-relazzjoni sesswali taʼ koppja għandhom isiru ‘għax ikunu ftiehmu bejniethom.’ (1 Korintin 7:1-5) Dan jirrikjedi komunikazzjoni. Skont it-trobbija jew l-isfond kulturali tiegħek, forsi ma tħossokx daqstant komdu tiddiskuti kwistjonijiet sesswali mas-sieħeb jew is-sieħba tiegħek. Imma dawn il-konversazzjonijiet huma vitali hekk kif koppja jaġġustaw ruħhom għar-rutina tagħhom bħala ġenituri. Uru empatija, paċenzja, u onestà. (1 Korintin 10:24) B’hekk, int u s-sieħeb, jew is-sieħba, tiegħek se tevitaw li jkun hemm nuqqas taʼ ftehim u se tkabbru mħabbitkom għal xulxin.—1 Pietru 3:7, 8.
Koppja jistgħu wkoll ikabbru l-imħabba li jħossu għal xulxin billi jesprimu l-apprezzament. Raġel għaqli se jirrealizza li ħafna mix-xogħol li tagħmel omm ġdida ma jkunx jidher. Vivianne tgħid: “Sal-aħħar tal-ġurnata, spiss inħossni qisni m’għamilt xejn—avolja ma nkunx waqaft nieħu ħsieb it-tarbija!” Minkejja li jkollha ħafna x’tagħmel, mara għaqlija se toqgħod attenta li ma ċċekkinx il-kontribut taʼ żewġha fil-familja.—Proverbji 17:17.
IPPROVAW DAN: Ommijiet, jekk ikun possibbli, ħudu nagħsa meta t-tarbija tagħkom
tkun rieqda. B’hekk, billi “terġgħu tiċċarġjaw il-batteriji” tagħkom, ikollkom iktar enerġija għaż-żwieġ tagħkom. Missirijiet, kull meta jkun possibbli, qumu billejl biex titimgħu lit-tarbija jew tbiddlulha l-ħarqa biex martkom tkun tistaʼ tistrieħ. Erġgħu stqarru mħabbitkom għal martkom regolarment billi tħallulha xi nota, tibagħtulha xi messaġġ bil-mowbajl, jew iċċemplulha. Bħala koppja, agħmlu l-ħin biex titkellmu waħedkom. Tkellmu dwar xulxin, mhux biss dwar it-tarbija tagħkom. Żommu l-ħbiberija bejnietkom b’saħħitha, u se tkunu iktar kapaċi tittrattaw l-isfidi li jkollkom bħala ġenituri.IT-TIELET SFIDA: Ma taqblux dwar kif trabbu lit-tarbija.
Koppja jistgħu jsibu li t-trobbija tagħhom iġġegħelhom jargumentaw. Omm Ġappuniża jisimha Asami u żewġha, Katsuro, iffaċċjaw din l-isfida. Asami tgħid: “Jien ħassejt li Katsuro kien ħanin wisq maʼ bintna, filwaqt li hu ħass li jien kont iebsa wisq magħha.” Kif tistgħu tevitaw li taħdmu kontra xulxin?
Muftieħ għal suċċess: Ikkomunika mas-sieħeb jew is-sieħba tiegħek, u appoġġaw lil xulxin.
Is-sultan għaref Salamun kiteb: “Bil-prużunzjoni wieħed iġib biss taqbid, imma l-għerf qiegħed maʼ dawk li jikkonsultaw flimkien.” (Proverbji 13:10) Kemm tafu dwar il-metodu tas-sieħeb jew is-sieħba tagħkom rigward it-trobbija tat-tfal? Jekk toqogħdu tistennew sakemm titwieled it-tarbija tagħkom qabel ma tiddiskutu kwistjonijiet speċifiċi dwar it-taħriġ tat-tfal, tistgħu tispiċċaw tissieltu maʼ xulxin minflok ma tittrattaw mal-isfida b’suċċess.
Pereżempju, fuq liema tweġibiet għall-mistoqsijiet li ġejjin qbiltu: “Kif nistgħu ngħallmu lit-tarbija tagħna drawwiet tajbin fejn jidħlu l-ikel u l-irqad? Dejjem għandna nerfgħu t-tarbija meta tibki billejl? Kif għandna nirreaġixxu għad-diffikultajiet li jqumu meta nħarrġu lit-tarbija biex taqtaʼ l-ħarqa?” Ovvjament, id-deċiżjonijiet li tieħdu se jkunu differenti minn dawk taʼ koppji oħrajn. Ethan, missier taʼ żewġt itfal, jgħid: “Tridu titkellmu dwar l-affarijiet sabiex tkunu fi qbil. Imbagħad, flimkien, se tkunu tistgħu twieġbu għall-bżonnijiet tat-tarbija tagħkom.”
IPPROVAW DAN: Aħseb dwar il-metodi li użaw il-ġenituri tiegħek stess meta rabbewk. Iddeċiedi liema attitudnijiet u azzjonijiet tagħhom tixtieq timita hekk kif trabbu lit-tarbija tagħkom. Iddeċiedi wkoll liema, jekk ikun hemm, attitudnijiet u azzjonijiet trid tevita li tirripeti. Iddiskuti l-konklużjonijiet tiegħek mas-sieħeb jew is-sieħba tiegħek.
It-Tfal Jistgħu Jbiddlu Żwieġ għat-Tajjeb
Sewwasew bħalma tnejn min-nies bla esperjenza fl-iskejzjar jeħtieġu ż-żmien u l-paċenzja biex isibu l-bilanċ tagħhom fuq is-silġ, intom għandkom bżonn iż-żmien biex taġġustaw ruħkom għall-irwoli ġodda tagħkom bħala ġenituri. Però, eventwalment, se tħossukom iktar kunfidenti.
It-trobbija tat-tfal se tittestja r-rabta taż-żwieġ tagħkom u tbiddel ir-relazzjoni tagħkom maʼ xulxin għal dejjem. Madankollu, se tagħtikom ukoll l-opportunità biex tiżviluppaw kwalitajiet taʼ valur. Jekk tapplikaw il-pariri għaqlin tal-Bibbja, l-esperjenza tagħkom se tkun bħal dik taʼ missier jismu Kenneth. Hu jgħid: “It-trobbija tat-tfal kellha effett tajjeb fuqi u fuq marti. Issa m’aħniex daqshekk egoisti, u sirna nħobbu u nifhmu iktar lil xulxin.” Dawn it-tipi taʼ bidliet ċertament li huma taʼ min jixtieqhom fi żwieġ.
a L-ismijiet f’dan l-artiklu ġew mibdulin.
b Ħafna ommijiet isofru minn attakki ħfief tad-dipressjoni fil-ġimgħat taʼ wara li jildu. Xi wħud jesperjenzaw kundizzjoni iktar serja magħrufa bħala d-dipressjoni postpartum. Għal informazzjoni dwar kif tidentifika u tkampa maʼ din l-isfida, ara l-artikli “Id-Dipressjoni Wara t-Twelid taʼ Tarbija—Kif Irnexxieli Negħlibha,” fil-ħarġa taʼ Stenbaħ! tat-8 t’Awwissu, 2002, u “Nifhmu d-Dipressjoni wara t-Twelid taʼ Tarbija,” fil-ħarġa taʼ Stenbaħ! tat-8 t’Awwissu, 2003, pubblikati mix-Xhieda taʼ Ġeħova. Dawn l-artikli jistgħu jinqraw bl-Ingliż fuq is-sit www.watchtower.org.
c Skont xogħol taʼ studju, il-verb Ebrajk tradott “jingħaqad” f’Ġenesi 2:24 jistaʼ ‘jagħti s-sens taʼ li wieħed jintrabat maʼ xi ħadd bl-affezzjoni u bil-lealtà.’
STAQSI LILEK INNIFSEK . . .
-
Matul il-ġimgħa li għaddiet, jien x’għamilt biex nuri lis-sieħeb jew lis-sieħba tiegħi li napprezza dak li tagħmel għall-familja?
-
Meta kienet l-aħħar darba li għamilt il-ħin biex ikolli konversazzjoni mill-qalb mas-sieħeb jew is-sieħba tiegħi li ma kinitx ċentrata fuq it-trobbija tat-tfal?