WAQT li kien bilqiegħda komdu fis-​salott, tabib kien qed jara programm taʼ diskussjoni fuq it-​televixin li fih kien hemm ministru tal-​gvern Irlandiż. It-​tabib osserva bir-​reqqa wiċċ il-​ministru u nnota xi ħaġa li ħaseb li tat indikazzjoni li kellu tumur. Ta lill-​ministru l-​parir li jmur jara tabib mill-​ewwel.

Sabu li dak li kien ħaseb it-​tabib kien eżattament minnu. Dan it-​tabib kellu l-​abbiltà li jkun jaf x’għandu l-​pazjent sempliċement billi jħares lejh. Imma xi wħud jaħsbu li jistgħu jagħmlu l-​istess meta jiġu biex jiġġudikaw il-​karattru u l-​personalità taʼ xi ħadd, jew jekk hux taʼ min jafdah.

Matul is-​sekli, xi riċerkaturi pprovaw jiżviluppaw metodu xjentifiku biex isiru jafu x’inhu l-​karattru taʼ persuna mid-​dehra fiżika tagħha. Dan il-​metodu jissejjaħ fiżjonomija, li d-​dizzjunarju taʼ Joseph Aquilina jispjega li hi “s-​sengħa li biha wieħed jagħraf il-​karattru tal-​bniedem mill-​fiżjonomija [jiġifieri, id-​dehra] tiegħu.” Fis-​seklu 19, antropoloġi, bħal Francis Galton, kuġin taʼ Charles Darwin, u kriminologi, bħal Cesare Lombroso mill-​Italja, ħarġu b’teoriji u metodi simili li issa fil-​maġġorparti ntesew.

Xorta waħda, ħafna nies jemmnu li huwa possibbli li tasal għal konklużjoni tajba dwar individwu sempliċement billi tosserva l-​apparenza taʼ barra. L-​ewwel impressjonijiet bħal dawn huma taʼ min jafdahom?

Tiġġudika mill-​Apparenza

Fil-​ktieb Bibliku tal-​Ewwel Samwel insibu eżempju tipiku taʼ ġudikar, jew taʼ wieħed li ġġudika b’mod żbaljat, fuq l-​ewwel impressjoni. Alla Ġeħova qal lill-​profeta Samwel biex jaħtar membru mid-​dar taʼ Ġesse bħala s-​sultan futur t’Iżrael. Naqraw: “U ġara li, hekk kif [ulied Ġesse] daħlu u hu lemaħ lil Eljab, hu qal minnufih: ‘Żgur li l-​midluk taʼ Ġeħova qiegħed quddiemu.’ Imma Ġeħova qal lil Samwel: ‘Tħarisx lejn id-​dehra tiegħu u lejn it-​tul taʼ l-​istatura tiegħu, għax jien warrabtu. Għax mhux bħalma jara l-​bniedem jara Alla, għaliex il-​bniedem jara dak li jidher f’għajnejh; imma Ġeħova jara l-​qalb.’” L-​istess ħaġa rripetiet ruħha maʼ sitta oħra minn ulied Ġesse. Fl-​aħħar, kuntrarju għal dak li ħasbu l-​profeta u Ġesse, Alla għażel bħala s-​sultan futur lit-​tmien iben, David, ġuvnott li ħadd lanqas biss għaddielu minn moħħu li jġibu quddiem Samwel.—1 Samwel 16:6-​12.

Ma tantx huma differenti l-​affarijiet illum. Ftit snin ilu, fil-​Ġermanja, professur tal-​kriminoloġija għamel esperiment li kien jinvolvi 500 student tal-​liġi. Kien hemm 12-​il “mistieden” li ħadd ma kien jaf min huma. Dawn inkludew il-​kmandant tal-​pulizija lokali u l-​prosekutur pubbliku, it-​teżorier tal-​università u l-​uffiċjal tar-​relazzjonijiet pubbliċi, xi avukati u uffiċjali tal-​qorti, u tliet kriminali li nstabu ħatjin. L-​istudenti kellhom jaqtgħu x’kien ix-​xogħol taʼ kull mistieden, kif ukoll min mill-​mistidnin kien qattaʼ xi żmien il-​ħabs u għala. U dan kollu kellhom jagħmluh billi jibbażaw biss fuq l-​apparenza tagħhom u l-​passatempi li qalu li kellhom.

X’kienu r-​riżultati? Madwar 75 fil-​mija mill-​istudenti rnexxielhom jaqtgħu min kienu tassew it-​tliet kriminali. Imma medja taʼ 60 fil-​mija mill-​istudenti identifikaw ukoll lid-​disaʼ mistidnin l-​oħrajn bħala wħud li kisru l-​liġi, għalkemm ma kellhomx rekord kriminali. Wieħed minn kull sebgħa mill-​istudenti ħaseb li l-​prosekutur pubbliku setaʼ kien wieħed  li jittraffika d-​drogi, u wieħed minn kull tlieta ħaseb li l-​kmandant tal-​pulizija kien ħalliel! Konklużjonijiet ibbażati fuq l-​impressjonijiet jistgħu jkunu żbaljati għall-​aħħar. Għala?

L-​Apparenza Tistaʼ Tqarraq

Meta niltaqgħu maʼ xi ħadd għall-​ewwel darba, għandna t-​tendenza li nifformaw opinjonijiet dwar il-​persuna bbażati fuq l-​esperjenza tal-​passat tagħna. Għandna ħabta niġġeneralizzaw u naslu għal konklużjonijiet mill-​idea ġenerali li nkunu ħadna tal-​persuna. Minbarra l-​apparenza fiżika, nistgħu nevalwaw jew niġġudikaw persuna fuq il-​bażi tan-​nazzjonalità, l-​etniċità, il-​qagħda soċjali, jew ir-​reliġjon tagħha.

Jekk l-​opinjoni li nkunu fformajna dwar din il-​persuna tinzerta li tkun korretta, nibdew infaħħru lilna nfusna talli nafu naqtgħu x’karattru għandha, u b’hekk jissaħħaħ it-​twemmin tagħna li nistgħu nafdaw l-​ewwel impressjoni li jkollna. Iżda, meta nirrealizzaw li konna wasalna għal konklużjoni kompletament żbaljata, kif nirreaġixxu? Jekk aħna onesti, għandna ninsew l-​opinjoni li kellna qabel u nfittxu għal fatti. Jekk ma nagħmlux hekk, inkunu qed nonqsu jew nagħmlu ħsara lil oħrajn, dan kollu minħabba l-​kburija tagħna, għax naħsbu li tant ninqalgħu f’li niġġudikaw lin-​nies.

Li naslu għal konklużjoni dwar xi ħadd mill-​apparenza jistaʼ jkun taʼ ħsara mhux biss għal dak li qed jiġi ġudikat imma wkoll għalina. Pereżempju, fl-​ewwel seklu, ħafna Lhud irrifjutaw li jikkunsidraw il-​possibbiltà li Ġesù kien il-​Messija mwiegħed. Għala? Għax ibbażaw l-​opinjonijiet tagħhom fuq l-​apparenza taʼ barra u kulma raw kien l-​iben taʼ sempliċi mastrudaxxa. Għalkemm kienu impressjonati bil-​kliem għaref taʼ Ġesù u bl-​għemejjel setgħanin, huma rrifjutaw li jemmnu li setaʼ jkun iktar minn dak li kienu ddeċidew diġà minn fuq l-​ideat preġudikati tagħhom. L-​attitudni tagħhom ġiegħlet lil Ġesù jmur jipprietka xi mkien ieħor. Hu qal: “Profeta jiġi onorat kullimkien minbarra f’pajjiżu u f’daru stess.”—Mattew 13:54-​58.

Dawn il-​Lhud kienu membri taʼ ġens li kien ilu jistenna l-​Messija għal sekli sħaħ. Il-​fatt li ħallew l-​ewwel impressjoni tagħhom iżżommhom lura milli jagħrfu l-​Messija meta fl-​aħħar wasal, irriżulta f’li jitilfu l-​approvazzjoni t’Alla. (Mattew 23:37-​39) Kien hemm preġudizzju simili kontra s-​segwaċi taʼ Ġesù. Ħafna nies sempliċement ma setgħux jemmnu li grupp żgħir taʼ sajjieda insinifikanti, li kien mistmerr minn nies edukati u l-​mexxejja tar-​reliġjon dominanti, kellu xi ħaġa importanti x’jgħid. Dawk li baqgħu jafdaw fl-​ewwel  impressjoni li kellhom tilfu l-​opportunità tal-​għaġeb li jsiru segwaċi tal-​Iben t’Alla.—Ġwanni 1:10-​12.

Xi Wħud Biddlu Fehmithom

Kien hemm xi wħud fi żmien Ġesù li kienu umli biżżejjed biex ibiddlu fehmithom meta raw b’għajnejhom stess dak li għamel Ġesù. (Ġwanni 7:45-​52) Fost dawn kien hemm diversi membri mill-​familja taʼ Ġesù, li għall-​ewwel ma kinux ħadu bis-​serjetà l-​possibbiltà li xi ħadd mill-​qraba tagħhom setaʼ kien il-​Messija. (Ġwanni 7:5) Kienu taʼ min ifaħħarhom għax maż-​żmien biddlu fehmithom u poġġew il-​fidi fih. (Atti 1:14; 1 Korintin 9:5; Galatin 1:19) B’mod simili, snin wara f’Ruma, xi rappreżentanti tal-​komunità Lhudija kienu lesti jisimgħu lill-​appostlu Pawlu wiċċ imb wiċċ minflok ma taw kas l-​għajdut li kien qed jinxtered minn għedewwa tal-​Kristjanità. Wara li taw widen, xi wħud minnhom bdew jemmnu.—Atti 28:22-​24.

Illum, ħafna nies għandhom ħarsa negattiva lejn ix-​Xhieda taʼ Ġeħova. Għala? Ħafna drabi mhijiex għax eżaminaw il-​fatti jew għax taw prova li t-​twemmin u l-​prattiki tax-​Xhieda mhumiex Skritturali. Minflok, sempliċement ma jistgħux jemmnu li x-​Xhieda taʼ Ġeħova jistaʼ jkollhom il-​verità fil-​qasam reliġjuż. Kif tistaʼ tiftakar, din kienet eżatt l-​istess ħarsa li kellhom ħafna nies fl-​ewwel seklu dwar il-​Kristjani tal-​bidu.

M’għandniex niħduha bi kbira li jingħadu affarijiet mhux favorevoli jew taʼ tmaqdir fuq dawk li jagħmlu l-​almu tagħhom biex jimitaw l-​eżempju taʼ Ġesù. Għala le? Għax Ġesù wissa lis-​segwaċi veri tiegħu meta qal: “Intom tkunu mibgħudin minn kulħadd minħabba ismi.” Imma ħeġġiġhom bil-​kliem: “Min jissaporti sat-​tmiem jiġi salvat.”—Mattew 10:22.

B’ubbidjenza lejn il-​kmand taʼ Ġesù, ix-​Xhieda taʼ Ġeħova llum jaħdmu iebes biex iwasslu l-​aħbar tajba tas-​Saltna t’Alla lin-​nies madwar id-​dinja kollha. (Mattew 28:19, 20) Dawk li għalkollox jirrifjutaw li jisimgħu qed jissograw li jitilfu l-​opportunità li jaqbdu t-​triq li tagħti għall-​ħajja taʼ dejjem. (Ġwanni 17:3) Xi ngħidu għalik? Se tħalli lilek innifsek tkun gwidat minn sempliċement l-​ewwel impressjoni u ideat preġudikati, jew se teżamina l-​fatti b’moħħ miftuħ? Tinsiex: L-​apparenza tistaʼ tqarraq, u l-​impressjonijiet jistgħu jkunu ħżiena; imma tistaʼ tkun sorpriż bir-​riżultat meta teżamina l-​fatti mingħajr preġudizzju.—Atti 17:10-​12.

[Stampa f’paġna 11]

L-​ewwel impressjoni tagħhom wasslet lil ħafna Lhud biex jiċħdu lil Ġesù bħala l-​Messija

[Stampa f’paġna 12]

L-​opinjoni tiegħek dwar ix-​Xhieda taʼ Ġeħova hi bbażata fuq l-​impressjonijiet jew fuq il-​fatti?