X’inhi l-arka tal-patt?
It-tweġiba tal-Bibbja
L-arka tal-patt kienet kaxxa sagra li ġiet maħduma mill-Iżraelin tal-qedem skont il-kmand u d-disinn li ried Alla. L-Arka kienet il-post fejn tpoġġiet u ġiet protetta “t-Testimonjanza”—l-Għaxar Kmandamenti li kienu miktubin fuq żewġ twavel tal-ġebel.—Eżodu 25:8-10, 16; 31:18.
Kif kienet magħmula. L-Arka kienet twila 2.5 kubiti, wiesgħa 1.5 kubiti, u għolja 1.5 kubiti (111 x 67 x 67 ċentimetru). Kienet magħmula mill-injam tal-akaċja u kienet miksija minn ġewwa u minn barra bid-deheb, u kellha bordura artistika. L-għatu tagħha li kien magħmul minn deheb pur, kellu fuqu żewġ kerubini, wieħed fuq kull naħa. Kienu faċċata taʼ xulxin b’wiċċhom lejn l-għatu u kellhom ġwinħajhom miftuħin ’il fuq, li bihom kienu jagħmlu dell fuq l-għatu. L-Arka kellha erbaʼ ħolqiet magħmulin minn deheb imdewweb imwaħħlin ’il fuq mis-saqajn tagħha. Lasti magħmulin mill-injam tal-akaċja, li kienu miksijin bid-deheb, kienu mgħoddijin minn dawn il-ħoloq biex bihom tinġarr l-Arka.—Eżodu 25:10-21; 37:6-9.
Fejn kienet tinżamm. L-Arka għall-ewwel kienet tinżamm fil-parti msejħa l-Iktar Qaddis tat-tabernaklu, tinda għall-qima li setgħet tinġarr u li kienet ġiet magħmula fl-istess żmien tal-Arka. L-Iktar Qaddis kien mifrud b’purtiera biex il-qassisin u n-nies ma kinux ikunu jistgħu jarawh. (Eżodu 40:3, 21) Il-qassis il-kbir biss setaʼ jidħol f’din il-parti u jara l-Arka, darba fis-sena f’Jum it-Tpattija. (Levitiku 16:2; Ebrej 9:7) Iktar tard, l-Arka ttieħdet fl-Iktar Qaddis fit-tempju taʼ Salamun.—1 Slaten 6:14, 19.
L-iskop tagħha. L-Arka kienet post fejn jinżammu affarijiet sagri li kienu se jfakkru lill-Iżraelin fil-patt, jew ftehim, li Alla kien għamel magħhom ħdejn il-Muntanja Sinaj. Kellha wkoll irwol importanti fiċ-ċerimonja taʼ Jum it-Tpattija.—Levitiku 16:3, 13-17.
X’kien jitpoġġa fiha. It-twavel tal-ġebel li kellhom imnaqqxin fuqhom l-Għaxar Kmandamenti kienu l-ewwel oġġetti li tpoġġew fl-Arka. (Eżodu 40:20) Iktar tard tpoġġew fiha bieqja tad-deheb bil-manna u “l-bastun t’Aron li warrad.” (Ebrej 9:4; Eżodu 16:33, 34; Numri 17:10) Jidher li maż-żmien il-ġarra u l-bastun kienu tneħħew, għax meta l-Arka ttieħdet fit-tempju dawn ma nstabux fiha.—1 Slaten 8:9.
Kif kienet tinġarr. L-Arka kellha tinġarr mil-Leviti fuq spallejhom permezz tal-lasti tal-injam tal-akaċja. (Numri 7:9; 1 Kronaki 15:15) Il-lasti kellhom jitħallew imwaħħlin mal-Arka, biex il-Leviti qatt ma jmissuha. (Eżodu 25:12-16) “Il-purtiera li tifred” il-Qaddis mill-Iktar Qaddis kienet tintuża biex tgħatti l-Arka waqt li kienet tinġarr.—Numri 4:5, 6. a
X’kienet tissimbolizza. L-Arka kienet assoċjata mal-preżenza t’Alla. Pereżempju, is-sħaba li kienet tidher fuq l-Arka fl-Iktar Qaddis u fuq il-kampijiet tal-Iżraelin kienet sinjal tal-preżenza u l-barka taʼ Ġeħova. (Levitiku 16:2; Numri 10:33-36) Ukoll, il-Bibbja tgħid li Ġeħova “[qagħad] bil-qiegħda fuq il-kerubini,” iż-żewġ kerubini li kienu fuq l-għatu tal-Arka. (1 Samwel 4:4; Salm 80:1) Għalhekk, dawn il-kerubini kienu “r-rappreżentazzjoni tal-karru” taʼ Ġeħova. (1 Kronaki 28:18) Minħabba dak li kienet tissimbolizza l-Arka, is-Sultan David setaʼ jikteb li Ġeħova kien “qed jgħammar f’Sijon” wara li l-Arka ttieħdet hemmhekk.—Salm 9:11.
Titli. Il-Bibbja tuża diversi termini għal din il-kaxxa sagra, bħall-“arka tat-testimonjanza,” “l-arka tal-patt,” “l-arka taʼ Ġeħova,” u “l-Arka tas-saħħa tiegħek [taʼ Ġeħova].”—Numri 7:89; Ġożwè 3:6, 13; 2 Kronaki 6:41.
L-għatu tal-Arka kien imsejjaħ “l-għatu propizjatorju,” jew “il-post tal-maħfra.” (1 Kronaki 28:11; Il-Bibbja Mqaddsa, Karm Żammit) Dan it-terminu jirreferi għall-użu speċjali li kellu l-għatu f’Jum it-Tpattija, meta l-qassis il-kbir taʼ Iżrael kien iroxx id-demm tas-sagrifiċċju tal-annimali lejn u quddiem l-għatu. Dawn l-azzjonijiet li kien jagħmel il-qassis il-kbir kienu jpattu, jew jgħattu, għad-dnubiet tiegħu nnifsu, taʼ daru, u tal-kongregazzjoni kollha kemm hi t’Iżrael.—Levitiku 16:14-17.
L-arka tal-patt għadha teżisti llum?
M’hemm l-ebda evidenza li għadha teżisti. Il-Bibbja turi li l-Arka m’għadhiex iktar bżonjuża minħabba li l-patt li kien assoċjat magħha ġie mibdul maʼ “patt ġdid,” li ġie mis-sagrifiċċju taʼ Ġesù. (Ġeremija 31:31-33; Ebrej 8:13; 12:24) Il-Bibbja kienet bassret żmien meta l-arka tal-patt ma kinitx ħa tibqaʼ teżisti iktar, madankollu n-nies t’Alla ma kinux se jħossu n-nuqqas tagħha.—Ġeremija 3:16.
F’viżjoni li ngħatat lill-appostlu Ġwanni wara li l-patt il-ġdid ġie stabbilit, l-arka tal-patt dehret fis-smewwiet. (Rivelazzjoni 11:15, 19) Din l-Arka simbolika tirrappreżenta l-preżenza t’Alla u l-barka tiegħu fuq il-patt il-ġdid.
Kienet l-Arka tiggarantixxi suċċess?
Le. Li poplu jkollu l-arka tal-patt ma kienx jiggarantixxi suċċess. Pereżempju, l-Iżraelin kellhom l-Arka fil-kamp tagħhom meta ġġieldu kontra l-belt taʼ Għaj, minkejja dan huma xorta tilfu minħabba li wieħed mill-Iżraelin wera nuqqas taʼ lealtà. (Ġożwè 7:1-6) Iktar tard, il-Filistin rebħulhom allavolja kienu ħadu magħhom l-arka tal-patt għall-battalja. Dawn tilfu minħabba l-ħażen tal-qassisin Iżraelin Ħofni u Fineħas. (1 Samwel 2:12; 4:1-11) F’din il-battalja, il-Filistin ħadu taħt idejhom l-Arka, imma Alla ġab fuqhom kastigi sakemm huma reġgħu ħaduha lura lejn l-Iżrael.—1 Samwel 5:11–6:5.
Sena (QK) |
Ġrajja |
---|---|
1513 |
Magħmula minn Besalel u l-assistenti tiegħu b’materjal li l-Iżraelin kienu kkontribwew.—Eżodu 25:1, 2; 37:1. |
1512 |
Inawgurata minn Mosè flimkien mat-tabernaklu u s-saċerdozju.—Eżodu 40:1-3, 9, 20, 21. |
1512—Wara 1070 |
Ġiet meħuda f’diversi postijiet.—Ġożwè 18:1; Imħallfin 20:26, 27; 1 Samwel 1:24; 3:3; 6:11-14; 7:1, 2. |
Wara 1070 |
Ittieħdet f’Ġerusalemm mis-Sultan David.—2 Samwel 6:12. |
1026 |
Ġiet meħuda fit-tempju taʼ Salamun f’Ġerusalemm.—1 Slaten 8:1, 6. |
642 |
Ittieħdet lura fit-tempju mis-Sultan Ġosija.—2 Kronaki 35:3. b |
Qabel 607 |
Milli jidher l-Arka ġiet imneħħija mit-tempju. Mhijiex imsemmija fil-lista t’oġġetti li ttieħdu minn Babilonja meta t-tempju ġie meqrud fis-sena 607 QK jew fil-lista t’affarijiet li iktar tard ittieħdu lura f’Ġerusalemm.—2 Slaten 25:13-17; Esdra 1:7-11. |
63 |
Ġiet iddikjarata nieqsa mill-Ġeneral Ruman Pompej meta hu rebaħ lil Ġerusalemm u spezzjona l-parti l-Iktar Qaddis tat-tempju. c |
a L-Iżraelin iffaċċjaw konsegwenzi koroh meta huma m’obdewx il-liġi t’Alla dwar kif l-Arka kellha tinġarr u tkun mgħottija.—1 Samwel 6:19; 2 Samwel 6:2-7.
b Il-Bibbja ma tgħidx meta, għala, jew minn min ġiet imneħħija.
c Ara The Histories, by Tacitus, Book V, paragrafu 9.