1. Aliwuzyo ci lino likakwiza mu mutwe nga twelenganya pe vyonsinye vino Yehova welewula?

 NGA twelenganya pe vyonsinye vino Yehova welewula, mpindi zimwi tungayivwa ngati we kimbila wa malumbo e Davidi wino wapefile ukuti: “Ndi nalola mwi yulu lino welewula, nalola umwezi ni ntanda vino wawika mu masyo ya kwe vyolivyo nga umuntu nawe we weni wino ukamwelenganya, umuntu umulawa wino ukamusayila?” (Amalu. 8:3, 4) Na sweswenye nga twelenganya pa kuvula kwa ntanda zino zyawa mwi yulu manda yamwi tungazunguka nu kuzunguka umulandu wuno Yehova akawicila amano kwe sweswe. Lelo twandi tulole umulandu wuno Yehova wawicizileko sana amano kwe Adamu ne Eva nga na wana wawo.

2. Avyani vino e Yehova walondanga e Adamu ne Eva wacite?

² E Adamu ne Eve awali wano walinji awana wa kwe Leza awakutalicilako mu nsi swinya wawatemilwe nkaninye. Atalondanga ukuti wakwikalavye. Awuli mulandu wuno wawanenile ukuti: “Kavulanji muwakwatana, mwize mwizuzye insi muyitosye.” (Inta. 1:28) Walinji nu mulimo wakupapa awana nga nu kwizuzya insi. E Adamu ne Eva wanga wivwile e Yehova nu kucita vino wawanenile, woliwo ponga na wana wawo wanga wawe mu lupwa lwa kwe Yehova umuyayaya.

3. Amulandu ci wuno tungalandila ukuti e Yehova wapile e Adamu ne Eva umulimo uwucindame sana mu lupwa lwakwe?

³ E Adamu ne Eva wakweti icifulo icicindame nkaninye mu lupwa lwa kwe Leza. Pa Amalumbo 8:5 pano e Davidi walandanga pe vino e Yehova welewula umuntu watili: “Mwamulenzile ukuti acepeko katici pe wano wawa ngati we Leza [nanti awangeli]  nu kumuzwika uwukankala nu mucinzi.” E Yehova atapile awantu amaka na mano ayali yonga na yano wapile awangeli. (Amalu. 103:20) Lelo awantu ‘wacepavye katici’ pe wa-a awangeli wa maka. Co-o cikatwavwa ukumanya ukuti e Yehova welewuzile awakwasi witu awakutalika nu wumi uwuzima nkaninye!

4. Avyani vino vyafumilemo pano Adamu ne Eva wakanile ukwivwila Yahova swinya avyani vino twandi tusambilile mwe co-o icipande?

 ⁴ Ku cawulanda pa mulandu wa kuti e Adamu ne Eva watalinji ni civwila e Yehova wawafumizye mu lupwa lwakwe. Swinya co-o caleta intazi imvule pa wana wawo ndi vino twandi tulole mwe co-o icipande. Lelo ukulonda kwa kwe Yehova kweni kutapiluka. Akalonda awantu wonsinye wano wakamwivwila wize wawe awana wakwe umuyayaya. Icakutalicila, lekani tulole vino Yehova walanjiizya ukuti watucindamika. Twandi tulole na vino tungacita pakulanjizya ukuti tukalondesya ukuwa mu lupwa lwa kwe Leza. Mukulecelezya, twalola ivizima vino Yehova alicitila awana wakwe wano waliyikala mu nsi umuyayaya.

5. Uzye tungalanjizya wuli ukuti tukasalifya kwe Leza pa kutwelewula mu mukola wakwe?

⁵ E Yehova watucindamika pa kutwelewula mu mukola wakwe. (Inta. 1:26, 27) Pa mulandu wa kuti twelewulwa mu mukola wa kwe Leza, tungasambilila ukuwa ni miwele yino wawa nayo. Pe yo-o imiwele pawa ulukundo, icikuku, wucisinka nu wulungamane. (Amalu. 86:15; 145:17) Nga twawa na yo-o imiwele tukalenga Yehova ukucindikwa swinya tukalanjizya ukuti tukasalifya. (1 Pet. 1:14-16) Tukawa ni nsansa nkaninye nga ca kuti tukusecelesya umukwasi witu uwa kwi yulu. Swinya pa mulandu wa kwelewulwa mu mukola wakwe, tungawa ni miwele yino akalonda awa mu lupwa lwakwe ukuwa nayo.

6. Uzye Yehova walanjizizye wuli ukuti wacindamisile awantu?

⁶ E Yehova watupile icifulo ca kwikalamo icizima. Pano atani ayelewule umuntu wa kutalicilako watalicizile ukumupanjila insi umwakwikala. (Job 38:4-6; Jere. 10:12) Pa mulandu wa kuti wawa ni cikuku swinya akapako wanji welewuzile ivintu ivivule pa kuti twawa ni nsansa. (Amalu. 104:14, 15, 24) E Yehova nga welenganya pe vino welewulanga walolanga ukuti “vizifile nkaninye.” (Inta. 1:10, 12, 31) Wacindisile umuntu ukupitila mukumupa amaka ya ‘kutungulula’ vyonsinye vino welewuzile munsi. (Amalu. 8:6) Ukulonda kwa kwe Leza akwakuti awantu awapwililike wize watwalilile ukuyitopwa ku ciyayaya pano wakusakamala vino welewula. Nomba uzye mukasalifya Yehova pe wo-o uwulayo uwuzima wuno wamilaya?

7. Uzye iwaliko lya kwe Joshua 24:15 likalanjizya wuli ukuti umuntu wawa ne kampingu?

⁷ E Yehova watupa kampingu. Swe weneco tungayisolela vino tukulonda ukucita mu wumi. (Wazyani Joshua 24:15.) E kampingu, amaka ya kuyisolela vino tukulonda. Fwandi e Yehova akakunda nkaninye nga ca kuti twasolapo ukumuwombela. (Amalu. 84:11; Imilu. 27:11) E kampingu yingatwavwa ukupingula icete pa vintu. Ku cakulolelako, mulole vino yavwizye Yesu.

8. Landani icakulolelako cino cikulanjizya vino Yesu wawomvizye e kampingu yakwe?

⁸ Tungakolanya e Yesu nga ca kuti tukuwika amano kwe vino vingazipila wanji asa kwe vino vingatuzipilavye swe weneco. Impindi yimwi pano e Yesu na watumwa wakwe watonsile wayile ku ncende yimwi ukumyalale pa kuti wapuzeko katici. Lelo watapuzile nu kupuza. Walile wakufikavye, kwizile iwumba lya wantu wano walondanga ukuti e Yesu awasambilizye. E Yesu atawafulizilwe, wawivwizile  uluse nu “kutalika ukuwasambilizya ivintu ivivule.” (Mar. 6:30-34) Nga ca kuti tukuwomvya impindi yitu na maka yitu kukwavwa wanji tukalenga umukwasi witu uwa kwi yulu ukucindikwa. (Mat. 5:14-16) Swinya tukalanjizya e Yehova ukuti tukalonda ukuwa mu lupwa lwakwe.

9. Acawila ci iciyiwele cino e Yehova wapa awantu?

⁹ E Yehova wapa awantu ulongo lwa kupapa awana nu kuwasambilizya ukumukunda nu kumuwombela. Nga ca kuti mwe wakwasi, uzye mukasalifya pe co-o icawila iciyiwele? Nanti aca kuti e Yehova wapa awangeli amaka ya kucita ivintu ivilekane lekane, atawapa amaka ya kupapa awana. Awakwasi wapwa umulimo uwucindame nkaninye uwa kukuzya awana wawo nu “kuwalelela mwi sundo na mwisocelo lya Mfumu.” (Efes. 6:4; Amasu. 6:5-7; Amalu. 127:3) Pa kwavwa awakwasi ukuwomba icete wo-o umulimo, iwungwe lya kwe Yehova lyapekanya iviwombelo vino vyasimpwa pe Baibolo ndi vino amabuku, amavidyo, indwimbo, ni vipande vya pa webusaiti yitu. Ukwasowa nu kuvwilika Umukwasi witu uwa kwi yulu nu Mwana wakwe wakunda sana awacitici. (Luk. 18:15-17) E Yehova akasecelela nkaninye nga ca kuti awakwasi wakusintilila pe weliwe swinya wakwelezya na maka yonsinye ukusakamala awana wawo. Awakwasi wa musango wo-o wakakwavwa awana wawo ukuwa ni suwilo lya kwizawa mu lupwa lwa kwe Yehova umuyayaya!

10-11. Alongo ci luno awantu wakwata pa mulandu wa nzuwi?

¹⁰ E Yehova watupile umwana wakwe wino wakundisya pa kuti tuwe mu lupwa lwakwe naswinya. Ndi vino tetwasambilila mu  paragrafu 4 pano e Adamu ne Eva wawembusile e Yehova wawafumizye mu lupwa lwakwe ponga na wana wawonye. (Roma. 5:12) E Adamu ne Eva wawembucizile ku mufulonye. Fwandi cayine kwe Yehova ukuwafumya mu lupwa lwakwe. Nomba avyani vino vyalinji nu kucitika ku wana wawo. Pa mulandu wa kuti wawakunda, wapa ulongo kwe wonsinye wano wakumwivwila ukuti wanyocele mu lupwa lwakwe. Wacisile wo-o ukupitila mu nzuwi ya mwana wakwe wino wakwatwa wenga, e Yesu Klistu. (Yoha. 3:16; Roma. 5:19) Yonye inzuwi ya kwe Yesu yalenga na wa 144,000 ukuwa nu longo lwa kuwa awana wa kwe Leza.—Roma. 8:15-17; Ukuwu. 14:1.

¹¹ Imintapendwa ye wanji nawo wano wakucita vino Leza akalonda wakwenecela ukwizawa awana wakwe pa nsizi ya welezyo wa kulecelezya wuno wuliwako ku kusila kwa myaka 1,000. (Amalu. 25:14; Roma. 8:20, 21) Pa mulandu wa kwe lyo-o isuwilo wakakwita e Yehova e Kelewula wawo ukuti “Tata.” (Mat. 6:9) Cinji aca kuti wano walizyulupuka waliwa nu longo lwa kusambilila pe Yehova na vino akalonda. Swinya wano walimwivwila pe wa-a, nawonye waliwa nu longo lwa kuwa mu lupwa lwakwe.

12. Aliwuzyo ci lino twandi twasuke?

¹² Ndi vino tuweni, kwawa ivintu ivivule nkaninye vino Yehova wacita vino vikalanjizya ukuti wacindamika sana awantu. Walenga awapakwe ukuwa awana wakwe swinya wapa awa mwi “wumba kulu” isuwilo lya kwizawa awana wakwe mu nsi mpya. (Ukuwu. 7:9) Nomba avyani vino tuzipizile twacita pakulanjizya Yehova ukuti tukalonda ukuwa mu lupwa lwakwe?

13. Ukulingana ne Marko 12:30, acani cino tuzipizile ukucita pa kuti tuwe mu lupwa lwa kwe Leza?

¹³ Mwalanjizya ukuti mwakunda Yehova ukupitila mu kumuwombela nu mwezo winu  wonsinye. (Wazyani Marko 12:30.) E Leza watupa ivyawila ivivule nkaninye. Nomba icawila conga icikulu cino watupa alongo lwa kumupepa. Tukalanjizya ukuti twakunda Yehova nga “tukutontela amasundo yakwe.” (1 Yoh. 5:3) Isundo lyonga lino Yehova akalonda ukuti twakwivwila, alya kwe Yesu ilya kupanga awasambi nu kuwabatizya. (Mat. 28:19) Watuwuzizye nu kuti twakundana. (Yoha. 13:35) E Yehova alilenga wonsinye wano wakamwivwila ukuwa mu lupwa lwa kapepa wakwe.—Amalu. 15:1, 2.

14. Ukulingana ne Mateyu 9:36-38 na Waroma 12:10, tungalanjizya wuli ukuti twakunda wanji?

¹⁴ Mwakunda wanji. Ulukundo ayili miwele yino yapulisyamo mwe Yehova. (1 Yoh. 4:8) E Yehova walanjizizye ukuti watukunda lyo tutani tumumanye nu kumumanya. (1 Yoh. 4:9, 10) Tukalanjizya ukuti tukumukolanya nga ca kuti tukukunda wanji. (Efes. 5:1) Inzila yonga yino tungalanjizizyamo ukuti twakunda awantu akuwasambilizya pe Yehova panye pano kucili kuli impindi. (Wazyani Mateyu 9:36-38.) Nga twawavwa apano wangamanya ivya kucita pa kuti wawe mu lupwa lwa kwe Leza. Nga ca kuti umuntu wabatizwa tuzipizile ukutwalilila ukumukunda nu kumucindika. (1 Yoh. 4:20, 21) Nomba uzye tungalanjizya wuli ukuti twamukunda swinya twamucindika? Conga cino muzipizile ukucita, akusuwila ukuti wapiluka. Swinya nga ca kuti tutamanyile icete cete umulandu wuno wacitizile cimwi, tutazipizile ukwelenganya ukuti wacitizile ku mufulo. Swinya tuliwalanjizya ukuti twamucindika nga ca kuti tukumulola ukuti watucila.—Wazyani Waroma 12:10; Flpi. 2:3.

15. Awaweni wano tuzipizile ukulanjizya uluse ni cikuku?

¹⁵ Mwawa nu luse ni cikuku kwe wanji. Nga tukulonda ukutwalilila ukuwa mu lupwa lwa kwe Yehova, tuzipizile twakonka vino tukusambilila mwi Zwi lyakwe. Ku cakulolelako, e Yesu watusambilizizye ukuti tuzipizile ukuwa nu luse ni cikuku ku wantu wonsinye ukuwikako na walyanye wano watupata. (Luka 6:32-36) Lelo manda yamwi cikatuwomela ukucita wo-o. Nga vino cawa, tuzipizile ukusambilila ukwelenganya nu kucita ivintu ngati we Yesu. Nga ca kuti tukuwombesya na maka ukwivwila e Yehova nu kukolanya e Yesu, lyo tukulanjizya Umukwasi witu uwa kwi yulu ukuti tukulonda ukuwa mu lupwa lwakwe.

16. Uzye tungacinjilila wuli izina lya kapepa wa kwe Yehova?

¹⁶ Mwacinjililila izina lya lupwa lwa kwe Yehova. Impindi mvule mu lupwa awazuna watemwa ukukolanya awakulu wawo. Nga ca kuti e songo akukonka ivisinka vya masundo ya mu Baibolo akawa acakulolelako ku wazuna wakwe. Lelo nga ca kuti akucita iviwipe umuzuna nawenye akatalika ukumukolanya. Wonye wo-o avino cawa na mu lupwa lwa kwe Yehova. Nga ca kuti umwina Klistu e songo mu vya kwe Leza wawa amusangu nanti wawa ni miwele imiwipe, na wanjinye wangatalika ukumukolanya. Awantu wano wakawa ni miwele ya musango wo-o wakakonona izina lya kapepa wa kwe Yehova. (1 Tes. 4:3-8) Acino tutazipizile ukukolanya wano wakacita iviwipe nanti ukuleka icili consinye ukututalusya ku Mukwasi witu uwa lukundo.

17. Avyani vino tutazipizile twakwelenganya swinya amulandu ci?

¹⁷ Mwasuwila Yehova, mutasuwila mu vyuuma. E Yehova walaya ukuti aliwatupa ivya kulya, ivya kuzwala nu mwakwikala nga ca kuti twawika Uwufumu inkolelo swinya tukukonka amasundo yakwe amalungamane. (Amalu. 55:22; Mat. 6:33) Nga twasuwila wo-o uwulayo tutaliwakwelenganya ukuti ukuwa ni cuuma mwe yo-o insi kungatucinjilila nu kulenga tuwe ni nsansa. Twamanya ukuti cino cingalenga  tuwe nu mutende wa kusimicila akucita ukulonda kwa kwe Yehova. (Flpi. 4:6, 7) Nanti aca kuti tungawa na maka ayakukala ivintu ivivule, tuzipizile ukwelenganyapo nga ca kuti tuliwakumanisya ukuvisakamala. Nomba uzye molimonye cingacitika umuntu ukutemwisya sana vino wawa navyo? Tuzipizile twakwizuka ukuti e Yehova watupa umulimo wa kuwomba mwi wungwe lyakwe. Co-o cikusula ukuti, tutafwile ukuzumilizya icili consinye ukutupumvyanya. Swinya tutazipizile ukukolanya umulumendo wa cuuma wino waposilwe ukukonka Yesu pa mulandu wa kukundisya vino walinji navyo. Amuno wapulumuzile ulongo lwa kuwombela Yehova nu kuwa mu lupwa lwakwe.—Mar. 10:17-22.

18. Alongo ci luno awantu wacivwila waliwa nalo swinya avizima ci vino waliyitopwa?

¹⁸ Awantu wacivwila waliwa nu longo uluyiwele ulwa kupepa Yehova nu kumukunda umuyayaya. Wano waliyikala mu nsi, waliwa ni nsansa pano waliwawomba umulimo wa kuyisakamala. Nombanye Uwufumu wa kwe Leza wandi wuzifye insi na vyonsinye vino vyawamo. E Yesu wandi afumyepo intazi zyonsinye zino Adamu ne Eva walesile pano wafumile mu lupwa lwa kwe Leza. E Yehova alizyulupula imintapendwa ya wantu nu kuwapa ulongo lwa kwikala umuyayaya mu paradaise nu wumi uwupwililike. (Luk. 23:42, 43) Pano wano wakawombela Yehova walipwililika waliwa nu wukankala nu mucinzi wuno Davidi walanzilepo.—Amalu. 8:5.

19. Avyani vino tuzipizile twakwelenganyapo?

¹⁹ Nga ca kuti mwawa mwi “wumba kulu,” mwawa ni suwilo ilizima nkaninye! E Leza wamikunda swinya akalonda ukuti muwe mu lupwa lwakwe. Acino mwakwelezya na maka ukucita vino vingamusecelesya. Cila wanda mwakwelenganya pe vino Leza watulaya. Mwasalifya pa longo luno mwawa nalo ulwa kupepa umukwasi witu uwa kwi yulu. Swinya mwacindamika sana isuwilo lino mwawa nalyo ilya kumulumbanya ku ciyayaya!