1-2. Ukulingana ne Mateyu 5:11, tuzipizile twalola wuli intazi?

E YESU walayile awasambilizi wakwe ukuti waliwawa ni nsansa. Swinya wawanenile nu kuti waliwapita mu ntazi. (Mat. 10:22, 23; Luk 6:20-23) Tukasecelela nkaninye pa kuwa awasambilizi wa kwe Klistu. Nomba uzye tukakwivwa wuli nga ca kuti awa mu wuteko nanti wa lupwa lwitu watalika ukutucuzya? Nanti pamwi wano tukawomba nawo nanti wano tukasambilila nawo nga watalika ukutupaticizya ukucita iviwipe? Ivya musango wo-o nga vyacitika tungatalika ukwivwa intete.

² Awantu wakakwelenganya ukuti umuntu nga akucula atange awe ni nsansa. Lelo izwi lya kwe Leza likatunena ukuti tungatwalilila ukusecelela. Ku cakulolelako, e Jemusi walemvile ukuti tuzipizile twasecelela nga twaponelwa ni ntazi. (Jemu. 1:2, 12) E Yesu nawe walanzile ukuti tuzipizile twasecelela pano wakutucuzya. (Wazyani Mateyu 5:11.) Nomba avyani vino vingatwavwa ukutwalilila ukusecelela na pano tukupita mu ntazi? Vimwi vino vingatwavwa vyawa mwe kalata wino Jemusi walembezile awina Klistu wa kutalicila. Nomba lekani tetutalicile ukumanya intazi zino wa-a awina Klistu wapisilemo.

3. Avyani vino vizile avitalika ukucitika pano Jemusi wawa amusambiilizi wa kwe Yesu?

³ Pano e Jemusi umuzuna wa kwe Yesu wizile awa amusambilizi, awina Klistu wa mu Yerusalemu watalisile ukuwacuzya nkaninye. (Imili. 1:14; 5:17, 18) Swinya pa nsizi ya kukoma Stefani awina Klistu awavule wasamazile nu “kusatila mu Yudeya na mu Samariya,” wamwi wasusile awafika ku Sayiprasi na ku Antioki. (Imili. 7:58–8:1; 11:19) Awasambilizi wapisile mu ntazi inkulu nkaninye. Lelo nanti ciwe wo-o, watwalilizile ukuwizya ilyasi lizima  konsinye kuno wayanga ica kuti amawungwe yapanzilwe mu ncende imvule nkaninye. (1 Pet. 1:1) Swinya pa nsizi yakwe vyo-o wizile awapita na mu ntazi zinjinye inkulu.

4. Antazi ci zinji zino awina Klistu wa kutalicila wapisilemo?

⁴ Awina Klistu wa kutalicila wapisile mu ntazi imvule nkaninye. Ku cakulolelako, mupipi nu mwaka wa 50 C.E. e kateka umwina Roma e Klaudia wawinzile awaYuda wonsinye mu Roma. (Imili. 18:1-3) Swinya mupipi nu mwaka wa 61 C.E., umutumwa e Paulo walemvile pa wina Klistu wawuye ukuti wawakwelengulanga pa minso ya wantu, ukuwawika mu vifungo nu kuwapoka iviya vyawo. (Hebe. 10:32-34) Ne wanji walwalililanga swinya walinji awapina.​—Roma. 15:26; Flpi. 2:25-27.

5. Amawuzyo ci yano twandi twasuke?

⁵ Pano Jemusi walembanga kalata wakwe mupipi nu mwaka wa 62 C.E., lyo wamanya nkaninye intazi zino wa-a wina Klistu wawuye wapitangamo. E Yehova wawomvizye Jemusi ukulembela awina Klistu wawuye ivintu vimwi vino vyalinji nu kuwavwa ukutwalilila ukusecelela pano wakupita mu ntazi. Pano tukusambilila pe vimwi vino vyawa mwi buuku lya kwe Jemusi twandi twasuke na mawuzyo ndi vino, Avyani vino vikalenga umwina Klistu ukusecelela? Avyani vino vingalenga umwina Klistu ukukanatwalilila ukusecelela? Ni lya kuti, uzye amano, isuwilo nga nu kusipa vingatwavwa wuli ukutwalilila ukusecelela asamulandu nu wukulu wa ntazi zino tukupitamo?

6. Ukulingana ne Luka 6:22, 23, amulandu ci wuno awina Klistu wakatwalilila ukusecelela na pano wakupita mu ntazi?

⁶ Awantu awavule wakakwelenganya ukuti wangatwalilila ukusecelela nga ca kuti wali nu  wumi uwuzima, indalama imvule nanti nga mu lupwa lwawo muli insansa. Lelo ukusecelela kuno Jemusi walandangapo kwapusana nkaninye na kuno awantu wakakwelenganya. Amuno kweni kwawa pa vikomwa vya muzimu wa kwe Leza. Fwandi tungatwalilila ukusecelela asa mulandu na vino ivintu vili. (Gal. 5:22) Umuntu akawa na ko-o ukusecelela pa mulandu wakumanya ukuti akusecelesya Yehova swinya akukolanya Yesu. (Wazyani Luka 6:22, 23; Kolo 1:10, 11) Ukusecelela kwa mwina Klistu tungakukolanya ku luswepo lwamwe lampi. E lampi asamulandu kuwe umuza nanti imvula akatwalilila ukwaka. Nasweswenye tungatwalilila ukusecelela asa mulandu na vino tukupitamo mu wumi witu. Tusileka ukusecelela nga twalwala nanti twasowelwa indalama. Swinya na pano wakutukwelengulanye nanti wakutucuzya kwa lupwa lwitu tukatwalilila ukusecelela. Icakuzungusya aca kuti, pano awantu wakulonda ukutulesya ukusecelela apano tukatwalilila ukusecelela na sana. Amuno intazi zino tukapitamo zikalanjizyavye ukuti swe wasambilizi wa kwe Klistu awa cisinka. (Mat. 10:22; 24:9; Yoha 15:20) Wonye wo-o awuli mulandu wuno Jemusi walembezile ukuti: “Mwasecelela nga mwaponelwa na melezyo ya misango misango.”​—Jemu. 1:2.

7-8. Amulandu ci wuno isuwilo litu likawomelako nga tukupita mu ntazi?

⁷ E Jemusi walanzile nu mulandu wuno awina Klistu wakatwalilila ukuzizimicizya nanti intazi zikule wulinye. Watili: “Ukwelezwa kwi suwilo linu kukaleta ukuzizimicizya.” (Jemu. 1:3) Intazi zino tukapitamo tungazikolanya ku mulilo wuno wakawomvya pano wakusula icela. Nga ca kuti icela capita mu mulilo swinya wacizimulila cikawoma nkaninye. Wonye avino cikawa na kwe sweswenye. Nga twasipicizya intazi, isuwilo litu likawomelako. Awuli mulandu wuno Jemusi walembezile ukuti, ‘Muleke ukuzizimicizya kuwombe umulimo wakwe koliko alya kuti muwe mwe wayane nanti kusowelwa cimwi’. (Jemu. 1:4) Ukumanya ukuti intazi zikalenga isuwilo litu ukuwomelako kulilenga twatwalilila ukusecelela pano tukusicizya.

⁸ Mwe kalata wino Jemusi walemvile walanzileko na pe vimwi vino vingalenga tuleke ukusecelela. Avyani vyovyonye, swinya tungacita wuli pa kuti tutwalilile ukusecelela?

9. Uzye amano ya kwe Yehova yangatwavwa ukucita vyani?

⁹ Intazi: Ukukanamanya ivya kucita. Nga twawa ni ntazi tuzipizile ukusintilila pe Yehova pa kuti atwavwe ukupingula icete pa vintu vino vingamusecelesya, ukuwomelezya awanawitu na nkazi nga nu kutwavwa ukutwalilila ukuwa awa cisinka. (Jere. 10:23) E Yehova awino angatupa amano ya kupingulapo icete pa vintu ni vyakwasuka  wano wakutucuzya. Amuno nga tutamanyile ivya kucita tungafupuka swinya ni nsansanye zingasila.

10. Ukulingana ne Jemusi 1:5, avyani vino tuzipizile ukucita pa kuti tuwe na mano?

¹⁰ Vino tungacita: Mwalenga amano kwe Yehova. Nga ca kuti tukulonda ukutwalilila ukusecelela pano tukupita mu ntazi tuzipizile ukupepa kwe Yehova, nu kumulenga ukuti atupe amano yano yangatwavwa ukupingula icete pa vintu. (Wazyani Jemusi 1:5.) Nomba avyani vino tuzipizile ukucita nga tukulola ukuti e Yehova atakwasuka zuwa amapepo yitu? E Jemusi walanzile ukuti tuzipizile “ukutwalilila ukulenga kwe Leza.” Amuno umukwasi witu uwa kwi yulu asifulwa nga ca kuti twatwalilila ukulenga amano kwe weliwe. Lelo “akapa wonsinye” wano wakutwalilila ukumulenga pano wakupita mu ntazi. (Amalu. 25:12, 13) Akalola intazi zino tukapitamo, akatwivwila uluse swinya akalondesya ukutwavwa. Ukumanya vyo-o ivisinka kukalenga twatwalilila ukusecelela. Nomba uzye anzila ci zino Yehova akatupelelamo amano?

11. Avyani vinji vino tuzipizile ukucita pa kuwa na mano?

¹¹ E Yehova akatupa amano ukupitila mwi zwi lya kwe Baibolo. (Imilu. 2:6) Fwandi pa kuti tuwe na mano tuzipizile twayisambilizya izwi lya kwe Leza Baibolo na mabuuku yitu. Lelo tutazipizile ukupelelavye pa kuyisambilizya. Tuzipizile twawomvya na vino tukasambilila. E Jemusi walemvile ukuti: “Ukuwa muwe mwe wakatontela wa mazwi nanti kuwa mwe wakivwa watupu.” (Jemu. 1:22) Nga tukuwomvya vino tukusambilila tukawa swe wantu wa mutende, awa luse swinya tukalangulucila wanji. (Jemu. 3:13) Yo-o imiwele yikatwavwa ukutwalilila ukusecelela pano tukupita mu ntazi.

12. Amulandu ci wuno tuzipizile ukumanyila icete Baibolo?

¹² Izwi lya kwe Leza lyawa ngati acilola. Likatwavwa ukumanya muno tungazifya na vino  tungacita pa kuzifyamo. (Jemu. 1:23-25) Ku cakulolelako, pano tukuyisambilizya Baibolo pamwi tungazana ukuti tuzipizile ukuzifya pa kukanafulwa zuwa. Nga twasintilila pa kwavwa kwa kwe Yehova tuliwayilama nga ca kuti wamwi walanda nanti wacita vimwi vino vingalenga tufulwe nanti nga ca kuti vimwi iviwipe vyatuciticila. Swinya yo-o imiwele ya kuyilama yingatwavwa ukwelenganyapo sana pano tutani tupingule pe vimwi nu kutwavwa ukupingulapo icete. (Jemu. 3:13) Awuli umulandu wuno tuzipizile ukumanyila icete sana Baibolo.

13. Amulandu ci wuno tuzipizile ukusambilila pa wawomvi wa kwe Yehova wano walembwa mwe Baibolo?

¹³ Impindi zimwi tukakwiza mukumanya vino tutazipizile ukucita lyo tuluvinye kali. Lelo ukusambilila mwe yo-o inzila kutazipa. Inzila inzima iya kusambilililamo iviwipe ni vizima, akusambilila kwe wano wacisile icete na wano waluvinye. Awuli mulandu wuno ibuuku lya kwe Jemusi likatuwomelezezya ukusambililako kwe Abrahamu, Rahabu, Job, nu Eliya. (Jemu. 2:21-26; 5:10, 11, 17, 18) Wa-a awawomvi wa kwe Yehova watwalilizile ukusipicizya intazi zino zyange zilenge waleke ukusecelela. Swinya amalyasi yawo yakatwavwa ukumanya ukuti nga twasintilila pe Yehova nasweswenye tungatwalilila ukusecelela pano tukusipicizya intazi.

14-15. Amulandu ci wuno tutazipizile twavwilicila?

¹⁴ Intazi: Ukuvwilika pe vino twazumilamo. Impindi zimwi tungapotwa ukwivwicisya vino Baibolo ikalanda. Nanti pamwi impindi yimwi e Yehova atange ayasuke amapepo yitu ukulingana na vino twenecelanga. Ivya musango wo-o nga vyacitika vingalenga tutalike ukuvwilika. Lelo ukuvwilika kungatonsya isuwilo litu nu konona wuciwuza witu ne Yehova. (Jemu. 1:7, 8) Kungalenga tutalike nu kuvwilika vino Yehova watulaya.

¹⁵ Umutumwa e Paulo wakolinye isuwilo lino twakwata ilya kunkolelo, ku nanga. (Hebe. 6:19) Inanga yikacinjilila uwato ukukanasendwa nu muza nanti amawimbi nu kutwalwa kuno kungawa uwusanso. Lelo yingawombavye icete nga ca kuti e ceni wino wanyepako amuwome swinya asi ni miloso. Amuno wulyanye vino imiloso yingatalika ukulya e ceni katici katici, avino nu kuvwilikanye kungatonsya isuwilo litu. Mu kulecelezya tungaleka ukusuwila vino Yehova watulaya. Awuli mulandu wuno Jemusi walandizile ukuti wino akavwilika “ali ngati aling’wimbi lyakwe sumbi lino likasendwa mwalwe nu muza.” (Jemu. 1:6) Fwandi umuntu wino akavwilika asisecelela!

16. Avyani vino tuzipizile ukucita nga ca kuti twatalika ukuvwilika?

¹⁶ Mungacimvya ukuvwilika ukupitila mu kuwomya isuwilo linu. Muzipizile ukupingulapo zuwa. Mumpindi ya kwe kasesema e Eliya awantu wa kwe Yehova watalisile ukuvwilika mwe vino wazumizilemo. E Eliya wawawuzizye ukuti: “Uzye walanga ukusinta na melenganyo yako yawili wuli? Ndi Mfumu Leza awili Lezanye mukonkanji. Nga ndi we Bali mukonkanji weyonye!” (1 Izya. 18:21) Nasweswenye tutazipizile twavwilika. Tuzipizile ukuvwambilapo ivyewo na vinji pa kuti tusinincizye ukuti e Yehova awili Leza, e Baibolo alizwi lyakwe nu kuti Inte zya kwe Yehova awali awantu wakwe. (1 Tes. 5:21) Ukucita wo-o kulilenga tuleke ukuvwilika, swinya isuwilo litu liliwomelako. Cinji aca kuti nga tukulonda uwavwilizyo pa kuti tuleke ukuvwilika, tunganenako wa Eluda. Swinya tutazipizile ukuwayawaya nanti katicinye nga tukulonda ukutwalilila ukuwombela Yehova ni nsansa!

17. Avyani vino vingacitika nga ca kuti twatalika ukutina?

¹⁷ Intazi: Nga twafupulwa. Izwi lya kwe Leza likati: “Nga ca kuti ukanenuka mu mpindi zya ntazi lyo amaka yako amatici.” NWT. (Imilu. 24:10) Izwi lya ciHeberi lino wapiliwula ukuti  “ukunenuka” lingapiliwula nu ‘kuleka ukusipa.’ Fwandi nga ca kuti twatalika ukutina insansa zingasila.

18. Uzye ukusipicizya kwasula mwinye?

¹⁸ Vino mungacita: Mwasintilila pe Yehova pa kuti amipa amaka ya kusipicizya. Tuzipizile ukusipa pa kuti tutwalilile ukusipicizya. (Jemu. 5:11) Izwi lya kuti “ukusipa” lino Jemusi wawomvizye likalanda pa muntu wino ayimilile apali ponganye ukwasowa ukusyembuka. Ku cakulolelako, tungamukolanya ku musoja wino asakunyocela ku nsizi pano umulwani wakwe akwiza mu kumusansa.

19. Avyani vino tungasambililako ku mutumwa e Paulo?

¹⁹ Umutumwa e Paulo wawa aca kulolelako icizima nkaninye kwe sweswe ku kusipa nu kusipicizya. Lelo impindi zimwi watontanga. Nomba cino camwavwanga ukutwalilila ukusipicizya akusintilila pe Yehova. (2 Kor. 12:8-10; Flpi 4:13) Nasweswenye tungatwalilila ukusipa nga ca kuti tukusintilila pa kwavwa kwa kwe Yehova.​—Jemu. 4:10.

20-21. Avyani vino tutazipizile ukuvwilika?

²⁰ Twamanya ukuti intazi zino tukapitamo ase Leza wino akatusunda. Cino calenga tumanye co-o icisinka amazwi yano Jemusi walemvile aya kuti: “Ndi umuntu welezwa wowonye atazipila ati we Leza awino akumwelezya. Amuno e Leza asikwelezwa nu wuwipe. Nawenye e Leza asikwelezya umuntu wumwi.” (Jemu. 1:13) Nga ca kuti tutakuvwilika co-o icisinka tulipalamila sana ku mukwasi witu uwa kwi yulu.​—Jemu. 4:8.

²¹ E Yehova “asipiluka.” (Jemu. 1:17) Wulyanye vino wavwanga awina Klistu wa kutalicila pano wapitanga mu ntazi, avino alitwalilila ukutwavwa nasweswenye. Acino twalililani ukulenga kwe Yehova ukuti amipa amano, isuwilo nu kusipa. Nga mukucita wo-o aliyasuka amapepo yinu swinya alimyavwa ukutwalilila ukusecelela na pano mukupita mu ntazi!