1. Amulandu ci wuno Yehova asitulinganizizya kwe wanji?

E YEHOVA atalondanga ukuti ivyelewulwa vyonsinye vyaloleka icili conga. Cino calenga tumanye wo-o, amuno welewuzile imiti imipusane pusane, inyama ukuwikako na wantunye. Acino nanti mukolane wulinye, mutange mukolane mwe vyonsinye. Awuli umulandu wuno Yehova asimilinganizizya kwe wanji. Wamimanya icete nkaninye vino mwawa. (1 Sam. 16:7) Wamanya vino mungacita icete, vino mutange mucite icete nga ni nkulilo yinunye. Asikwenecela ukuti mwacita ivicilemo vino mutange mukumanisye. Fwandi nasweswenye tuzipizile ukuyilola ndi vino Yehova akatulola. Nga tukucita wo-o, tuliwakwenganya “icete cete.” Tutaliwayisula nanti ukulola ukuti twacila wanji.​—Roma. 12:3.

2. Awuwipe ci wuno wawa mu kuyilinganya kwe wanji?

² Kwawako vimwi vino tungasambililako ku wanawitu na wankazi wano wakawomba icete. Ku cakulolelako, pamwi twamanyako umwanawitu wumwi nanti e nkazi wino akawomba icete mu mulimo wa kuwizya. (Hebe. 13:7) Nga avino cawa, tungasambililako vimwi kwe weliwe pa kuti tuzifyeko imiwizizye yitu. (Flpi. 3:17) Lelo pawa uwupusano pakukolanya ica kulolelako ce wumwi nga nu kuyilinganya kwe weliwe. Amuno ukuyikolanya kwe wanji kungalenga mwawivwila uwuzuwa, mufupuke nanti ukutalika ukuyilola ngati mutacindama. Swinya ndi vino twasambilizile mu cipande cino cafumileko, ukuyilola ngati twacila wanji kungalenga wuciwuza witu ne Yehova ukusila. Awuli umulandu wuno Yehova akatunenela ukuti: “Ukuwa lekani wila muntu ayelezya imiwele yakwe umweneco ndi acino akacita icete.  Peni apano angayitumvya nanti ukuwa ni nsansa pe cino akacita nanti kuyikolanya ku wawuye.”​—Gal. 6:4

3. Akulunduluka ci kuno mwacita pe vino mukawombela Yehova?

³ E Yehova akalonda mwasecelela pa kulunduluka kwinu konsinye pano mukumuwombela. Ku cakulolelako, nga mwabatizwa muzipizile ukusecelela pa kuficilisya vino mwapanzile ukucita. Amuno mwayipingulizile mwe weneco, swinya mwacisile wowo pa mulandu wa kukunda Leza. Acino mwakwelenganya pa vizima vyonsinye vino mwacita ukufumilila pano mwabatizizwe. Ku cakulolelako, uzye pe yo-o impindi mwatemelwako ukuyisambilizya Baibolo ukucila vino calinji pa kutalika? Uzye amapepo yinu yazipilako? (Amalu. 141:2) Uzye pe yo-o impindi imitalicile ya kulanzyanya na wantu mu mulimo wa kuwizya yazipilako? Uzye mwamanyilako ivya kuwomvya iviwombelo vino tukawomvya mu mulimo wa kuwizya? Nanti uzye Yehova wamyavwa ukuwelako umutwe walupwa umuzima, umulume nanti umukwasi muzima? Nga avino cawa muzipizile ukusecelela pa kulunduluka konsinye ko-o kuno mwacita.

4. Avyani vino twandi tusambilile mwe co-o icipande ?

⁴ Tungavwa wanji ukusecelela pano wakuwombela Yehova. Swinya tungawavwa pa kuti watayikolanya kwe wanji. Acino mwe co-o icipande twandi tulole vino awakwasi wangavwa awana wawo, vino awatwalane wangavwana na vino waeluda na wa mwiwungwe wangavwa awina Klistu wawuye. Mu kulecelezya twalola vino amawaliko yangatwavwa ukusolapo icete ivya kucita mu wumi na vino tungacita pa kuficilisya.

5. Ukulingana na Waefeso 6:4, avyani vino awakwasi watazipizile ukucita?

⁵ Awakwasi wazipizile ukucenjela pa kuti watalinganya umwana wenga ku wawuye nanti ukwenecela ivicilemo. Amuno ukucita wo-o kungafupula awana. (Wazyani Waefeso 6:4.) E nkazi uwi zina lya kuti Sachiko * walanzile ukuti: “Awasambilizya wane wenecelanga ukuti nawombesya ukucila wa kasukulu wanji. E mama nawe walondanga ukuti ntapona nanti kamwi nga twalemba amatesiti, pa kuti awasambilizya ne tata wino asi we Nte walola icete Inte zya kwe Yehova. Lelo ukucita wo-o citalinji acipepuke kwe nene. Nanti aca kuti pazimba pano namalila isukulu, manda yamwi nkalola ngati e Yehova asisecelela pe vino nkamuwombela nanti ningawombesya wulinye.”

6. Avyani vino awakwasi wangasambilila pa Amalumbo 131:1, 2?

 ⁶ Isambililo limwi ilicindame ku wakwasi likazanwa pa Amalumbo 131:1, 2. (Wazyani.) Imfumu Davidi yalanzile ukuti “ntasakamala na vino wakutanji avikulu” nanti akucita ivintu vino vyacizile pa maka yakwe. Pa mulandu wakuyicefya watimile pe vino wakweti swinya walinji nu “mutende”. Avyani vino awakwasi wakusambililako? Pakulanjizya ukuti wayicefya, watazipizile ukukanacitavye vino watange wakumanisye ukucita. Lelo wazipizile ukwizuka ukuti na wana wawonye kwawa vimwi vino watange wakumanisye ukucita. Awakwasi wangalenga umwana wawo ukuyivwa ukuti wacindama nga wakwizuka ukuti kwawa vino angacita icete na vino atange acitemo icete. Swinya wazipzile nu kumwavwa ukupanga ivya kucita vino angaficilisya. E nkazi uwi zina lya kuti Marina walanzile ukuti: “E mama atandinganyanga ku wanyina wane nanti ku wanji. Wanjavwizye ukumanya ukuti cila muntu wakwta ica wupe swinya swensinye twacindama kwe Yehova. Wowo vino wacitanga vyalenganga ukuti ntayilinganya kwe wanji.”

7-8. Uzye umulume angalanjizya wuli ukuti wacindika umuci?

⁷ Umulume umwina Klistu azipizile ukucindika sana umuci. (1 Pet. 3:7) Mwizwi lya kuti ukucindika, mwasanzyamo ukuwikako sana amano ku muntu nu kukana mukwelengula. Ku cakulolelako, umulume wino wacindika umuci akamulola ukuti wacindama nkaninye kwe weliwe. Asimunena ukucita ivicilemo. Swinya asimulinganya ku wanaci wanji. Avyani vino vingacitika nga ca kuti umulume akulinganya umuci ku wanaci wanji? E muka nkazi Rosa wino asa we Nte akalinganyanga we-e nkazi ku wanaci wanji. Amazwi amawipe yano umulume akawomvya yakalenga we-e nkazi alola ngati pasi wino wamukunda. Umwina Klistu weni afwile ukulanjizya ukuti wacindika umuci. Akamanya ukuti vino akacita kwe wakwakwe, vikakuma wuciwuza wakwe ne wakwakwe nga na wuciwuza wakwe ne Yehova. *

⁸ Umulume wino wacindika umuci, akalanda ivizima pa muci nga ali na wantu wanji. Akamunena ukuti wamukunda swinya akamusalifya nga wacita ivizima. (Imilu. 31:28) Wonye avino nu mulume wino watwazile Katerina wino twalanzile mu cipande cino cafumileko wacitanga ku muci wino walolanga ngati atacindama. Pano acili amutici wayivwanga uwuwi pa mulandu wa kuti e mama wakwe wamulinganyanga ku wawuye na ku wakazyana wanji. Co-o calenzile e Katerina atalike ukuyilinganya kwe wanji swinya wacitanga wonye na pano wasambilizile icinenye. Lelo umulume wamwavwile ukutalika ukuyilola ukuti wacindama nu kutalika ukuyilola ndi vino Yehova akamulola. E Katerina watili: “E wakwane wankunda, akansalifya swinya akampepelako. Cinji aca kuti akanjizusya pa miwele ya kwe Yehova nu kunjavwa ukuyilola ndi vino akandola.”

9-10. Uzye waeluda wavwizye wuli e nkazi ukuleka ukuyilinganya kwe wanji?

⁹ Uzye waeluda wangavwa wuli awa mwi wungwe wano wakayilinganya kwe wanji? Lolani vino calinji kwe nkazi Hanuni wino watavulizile ukumusalifya pano walinji amutici. Walanzile ukuti: “Nivwanga insoni swinya nayisulanga nkaninye. Nkakwizuka ukuti natalisile ukuyilinganya kwe wanji lyo ncili ne mutici nkaninye.” We-e nkazi watwalilizile ukuyilinganya kwe wanji na pano wawa Ante ya kwe Yehova nye. Co-o calenganga alola ngati pasi cimwi cino akacita mwi wungwe. Lelo pe yo-o impindi we painiya. Swinya wawa ni nsansa nkaninye. Acani cino camwavwizye ukupiluka?

 ¹⁰ Walanzile ukuti waeluda awano wamwavwizye nkaninye. Wamunenanga ukuti wacindama nkaninye mwi wungwe. Swinya wamusalifyanga pamulandu wakuti walinji acakulolelako icizima mwi wungwe. Walanzile ukuti: “Mu mpindi mu mpindi waeluda wanenangako ukuti nkawomelezyeko wankazi wano wapitanga mu ntazi. Wo-o umulimo walenganga nalola ukuti nacindama nkaninye mwi wungwe. Nkwizuka impindi yimwi pano waeluda wizile mukunsalifya pe vino nawomelezizye wankazi wamwi awacitici wano wapitanga mu ntazi. Wambazizizyeko ni waliko lye 1 Watesalonika 1:2, 3. Vino wacisile pe wo-o uwanda vyalenzile imbe ni nsansa nkaninye! Ukwavwa kwa kwe wa-a waeluda kwalenga manye ukuti nacindama mwi wungwe.”

11. Ukulingana ne Ayizeya 57:15, tungavwa wuli wano ‘wakacula na walanda’?

¹¹ Wazyani Ayizeya 57:15. E Yehova akasakamala nkaninye wano ‘wacula na walanda.’ Swensinye tuzipizile ukuwombela ponga na waeluda pa kuwomelezya awanawitu na wankazi awamusango wo-o. Ni nzila yonga yino tungawavwilamo, akuwalanjizya ukuti twawawikako amano. E Yehova akalonda twawavwa ukumanya ukuti wawakunda nkaninye. (Imilu. 19:17) Ni nzila yinji yino tungawavwilamo, akuwa awayicefye nu kukanayivwa pa vyawupe vino twakwata. Tutazipizile ukucita icili consinye cino cingalenga awantu wawika amano kwe sweswe nanti ukutalika ukutuzuwila. Lelo vyonsinye vino tukulanda nu kucita vizipizile vyawomelezya awanawitu na wankazi.​—1 Pet. 4:10, 11.

12. Amulandu ci wuno awantu wakundizile Yesu? (Lolani icikope pa nkupo.)

¹² Cinji cino cingatwavwa ukuwomba icete na wanji, akusambilila pe vino Yesu wawombanga na wasambi wakwe. Nanti aca kuti walinji na maka swinya wamanyile ivintu ivivule, walinji we “cimyamya swinya umuyicefye mu mwezo.” (Mat. 11:28-30) Asitela ayivwepo pa mano yano wakweti nape vino wamanyile. Wawomvyanga amazwi amapepuke ni vilanjililo ivipepuke vino vyafikanga sana awantu pa mwezo. (Luk. 10:21) E Yesu atalinji ngati awa simapepo wano walinji ni vilumba. Lelo wavwanga wanji ukumanya ukuti wacindama kwe Yehova. (Yoha. 6:37) Swinya wacindikanga awantu wonsinye.

13. Uzye Yesu walanjizizye wuli uluse ni cikuku ku wasambi wakwe?

¹³ E Yesu walanjizizye ukuti walinji nu luse ni cikuku ukupitila mwe vino wawombanga na wasambi wakwe. Wamanyile ukuti ivya wupe vino awasambi wakweti na vino wapitangamo vyapusine. Fwandi atenecelanga ukuti wangawomba icili conganye mu mulimo wa kuwizya nu kucita icili conganye. Lelo wasalifyanga wonsinye pe vino wawombesyanga ukulingana na pano papelezile amaka yawo. Cino cikatwavwa ukumanya wo-o, amulumbe wa matalanti wuno walanzile. Mwe wo-o umulumbe e yisikulu wapile awazya wakwe indalama cila muntu “ukulingana na maka yakwe.” Pa wazya wawili wano wawombesizye, wenga wazanile indalama ukucila umuwuye. Lelo yisikulu pa kuwasalifya wawomvizye amazwi ayali yonganye aya kuti: “Wacita icete muwomvi musuwilwe!”​—Mat. 25:14-23.

14. Uzye tungakolanya wuli e Yesu?

¹⁴ E Yesu lyonsinye akalanjizya ukuti watukunda swinya wawika amano kwe swensinye. Wamanya ukuti ivya wupe vino twakwata na vino tukapitamo vikapusanapusana. Swinya akasecelela nkaninye nga twawombesya ukufika pano papelezile amaka yitu. Acino nasweswenye tuzipizile ukumukolanya pano tukuwomba na wanji. Tutazipizile ukucita icili consinye cino cingalenga umwanawitu alola ngati atacindama. Nanti ukumulenga ayivwa insoni pamulandu wa kuti asiwombesya ndi vino wanji wakawomba. Lyonsinye tuzipizile twawasalifya  pe vino wakuwombesya mu mulimo wa kwe Yehova.

15-16. Avizima ci vino vyafumilemo pano nkazi Midori wapanzile ukucita vino wakumanisizye ukuficilisya?

¹⁵ Nga twapanga ivya kucita mu mulimo wa kwe Yehova, tukawa ni nsansa swinya ivintu vikazipilako. Lelo tuzipizile ukupanga ivya kucita vino tungakumanisya asa kuyilinganya kwe wanji. Amuno nga twapanga ukucita vino tutange tukumanisye pa mulandu wa kukoncelela wanji, tungiza tuyivwe uwuwi swinya tungafupuka. (Luk. 14:28) Lolani vino vyaciticizile e nkazi wumwi e painiya uwi zina lya kuti Midori.

¹⁶ Pano Midori walinji amutici, e baba wakwe wino atalinji we Nte wamunenanga ukuti awanyina wacitanga icete ukumucila. E Midori watili: “Ukucita wo-o kwalenzile njisule nkaninye.” Lelo pano wakuzile watalisile ukuyilola ukuti wacindama. Walanzile ukuti: “Ukuwazya Baibolo cila wanda kwalenzile manye ukuti e Yehova wankunda nkaninye.” Cinji aca kuti wapanzile nu kucita ivintu vino walinji nu kuficilisya, swinya wapepelangapo. Ukucita wo-o kwalenzile Midori awasecelela pano akuwombela Yehova.

17. Avyani vino vingatwavwa ukupiluka mwe vino tukakwelenganya, swinya avyani vino vingafumamo?

¹⁷ Cikasumba impindi pa kuti tupiluke mwe vino tukuyivwa. E Yehova watunena ukuti: “Imyezo yinu na melenganyo yinu viwe avipya.” (Efes. 4:23, 24) Lelo pa kuti amelenganyo yitu yawe amapya, tuzipizile twapepa, ukuyisambilizya izwi lya kwe Leza nu kwelenganyapo sana. Acino twalililani ukucita vino twalandapo nu kulenga e Yehova ukuti awamiwomya. Nga mukucita wo-o, umuzimu wakwe uwutele wulimyavwa ukuleka ukuyilinganya kwe wanji. Swinya e Yehova alimyavwa ukuyimanya nga ca kuti mutalisile ukuwa ni cilumba nu wuzuwa nu  kumyavwa ukumanya vino mungacita pa kuti mupiluke.

18. Uzye amazwi ya pe 2 Imilandu 6:29, 30 yangamisansamusya wuli?

¹⁸ Wazyani 2 Imilandu 6:29, 30. E Yehova wamanya vino tukakwelenganya. Wamanya ukuti tukawombesya pakuti tutati twacita vino awa mu nsi wakacita na vino imiwili yitu yikalonda. Swinya nga walola tukuwombesya ukukanacita vino twalandapo, apano akatukundilako.

19. Acilanjililo ci cino Yehova wawomvizye pa kutwavwa ukumanya vino watukunda?

¹⁹ Pa kuti Yehova atwavwe ukwivwicisya vino watukunda, wawomvizye ulukundo luno lukawa pe nyina nu mwana. (Ayize. 49:15) Lolani vino umukwasi wumwi uwizina lya kuti Rachel walanzile. Watili: “Umwana wane Stephanie wakwasilwe lyo atani awome nu kuwoma. Walile pano wakumuleta kwe nene atalolekanga ndi vino awana wanji wakaloleka. Walolekanga akatici sana. Lelo wadokota wanzumilizizye ukuti namulelako cila wanda pa mwezi wonsinye uwupuma wuno twisile mu cipatala. Konye ko-o ukumulema kuno namulemanga cila wanda, kwalenzile ukuti tukundane sana. Pe yo-o impindi ali ni myaka 6. Lelo akaloleka umutici pa wawuye wonsinye awacimo cakwe. Nanti ciwe wo-o namukunda sana. Amuno ntelenganyanga ukuti angakula. Nga namulola nkakwivwa icimwemwe citupunye!” Tukakwivwa icete nkaninye nga twamanya ukuti e Yehova akatukundilako nga cakuti walola vino tukumuwombela pano papelezile amaka yitu!

20. Amulandu ci wuno awawomvi wa kwe Yehova wazipizile ukusecelela?

²⁰ Pa mulandu wa kuti mwe wawomvi wa kwe Yehova, mwacindama nkaninye mu lupwa lwakwe. Swinya kutawa nanti wenganye wino wawa ngati amwemwe. Mwakwizuka ukuti e Yehova atamilesile mwi wungwe lyakwe pamulandu wa kuti mwacindime ukucila wanji. Lelo amuno waweni ukuti mwayicefya, mungasambilila swinya mungapiluka. (Amalu. 25:9) Acino akakunda nkaninye nga walola vino mukuwombesya ukufika pano papelezile amaka yinu. Ukusipicizya kwinu na wucisinka winu, awusinincizyo wa kuti mwawa nu “mwezo uwuzima.” (Luk. 8:15) Acino twalililani ukuwombela e Yehova ukufika pano papelezile amaka yinu. Nga mwacita wo-o apano muliwasecelela pe vino ‘mukulunduluka’ pano mukuwombela Yehova.