Ukuya kwe vino vilimo

Ukuya kuno walanjizizye vino vilimo

Amawuzyo Ukufuma kwa Kawazya

Amawuzyo Ukufuma kwa Kawazya

Uzye kwalinji ivya kulya vinji vino awina Israeli walyanga ukucila pe Mana ni nkwale?

E Mana avili ivya kulya vino awina Israeli walyanga nkani pano walinji mu mayonde pa myaka 40. (Ukuf. 16:35) Swinya e Yehova wawapilepo ni nkwale imiku yiwili. (Ukuf. 16:​12, 13; Impe. 11:31) Lelo nanti ciwe wo-o, kwalinji ivya kulya na vinjinye vino awina Israeli walyanga.

Ku cakulolelako, impindi zimwi e Yehova watungululanga awantu wakwe ku ‘vifulo vya kupuzilako’ kuno kwalinji vino vyalondekwanga ponga ngati, aminzi ni vya kulya. (Impe. 10:33) Swinya e Yehova wawatunguluzilepo na ku oasis mu Elimu, “kuno kwalinji utuntopwezi ikumi natuwili 12, nimiti yamikoma amakumi munenulambali 70.” (Ukuf. 15:27) Ibuku lya kuti Plants of the Bible lyalanda ukuti Umukoma, acimuti cino wavulila ukufumyako ivya kulya mu mayonde. Swinya cikakula mu ncende izilekane lekane, wakaciwomvya pakupanga umwakwikala, amafuta ni vya kulya.”

Awina Israeli wafwile wapisileko na ku ncende iyikulu yino witanga ukuti oasis yino pe yo-o impindi wakakwita ukuti Feiran, yino yawela ku Wadi Feiran. a Ibuku lya kuti Discovering the World of the Bible lyalanda ukuti: “Uluzi luno wakakwita ukuti wadi, lwatalimpa amakilomita 130 mu wutali, lukaloleka icete, lwazika swinya aluno lwamanyikwa sana pa nduzi zyonsinye mu Sinai.” Lyo-o ibuku lyalanda nu kuti: “ukufuma pano uluzi lwatalicila ukuya mukufika pano lwitila, patalimpa amakilomita 45. Fwandi nga cakuti umuntu wafika kuno lwaya lwitila, lyo wafika na ku Feiran, amuno kweni kwatalimpa vye amamita 610 ukufika pe sumbi. Ku Feiran Oasis kwawa imiti yino wakakwita ukuti imikoma imivule, kwazipa icakuti wakukolanya na kunsi ya Edeni. Pa myaka imivule awantu wakaya mu kutandala kwe yo-o incende pa mulandu wa kuti kwawa imikoma nanti utuncindu utuvule.”

Imikoma nanti utuncindu ku oasis mu Feiran

Awina Israeli wafumile ku Egypt, lyo wasenzile e fulawulo iyikandule ni vya kukandulilamo swinya ncepamwi wasenzile ni ngano na mafuta. Kweni vyo-o vino wasenzile vitalinji nu kuzimba. Wamwi wasenzile “ing’onzi ni mbuzi ni ng’ombe.” (Ukuf. 12:​34-39) Lelo ivinyama ivivule vyalinji nu kufwa pa mulandu wa kuti ivintu vitalinji icete mu mayonde. Zimwi wafwile walyanga ne zinji zyawanga anzuwi. Nomba watapanga vye kwe Yehova, wazipanga na kwe twaleza twawufinye. b (Imili. 7:​39-43) Lelo nanti ciwe wo-o, asa wezyonsi zino zyalinji nu kufwa. Twamanya wo-o pa mulandu na mazwi yano Yehova wanenile wano wamupondocezile ukuti: “Awana winu waliwa awacemi mu mayonde ku myaka amakumi yani 40.” (Impe. 14:33) Tutanga tuvwilike nanti katicinye ukuti wakamanga umukaka ku nyama zino zyasyazile swinya impindi zimwi wakomanga, lelo zitalinji nu kukumana awantu mupipi ne 3,000,000 pa myaka 40. c

Akwinye kuno ivinyama vyayanga mukulya nu kumwa aminzi? d Ku nsizi nkaninye imvula ifwile yatonyanga sana swinya mu mayonde mufwile mwalinji ivimelwa ivivule. Ibuku lya kuti Insight on the Scriptures, Volyumu 1, lyalanda ukuti pa myaka 3,500 yino yapita, “mu ncende muno awina Israeli wikalanga mwalinji aminzi ayavule ukucila pe vino cawa pe yo-o impindi.” Twamanya wo-o, pa mulandu wa kuti kwe yo-o incende kwawa imifolo ni vifula vino vikalanjizya ukuti imvula yatonyanga nkaninye ica kuti yapanganga ni nduzi. Lelo nanti ciwe wo-o, pano awina Israeli wizile mukupitamo, lyo mu mayonde mutamela iciliconsinye swinya mwatinyanga nu kutinya. (Amasu. 8:​14-16) Ukwasowa nu kuvwilika, wanga e Yehova atakawape aminzi mu cizungusyo awina Israeli ni nyama zyonsinye nge wafwile.—Ukuf. 15:​22-25; 17:​1-6; Impe. 20:​2, 11.

E Musa wanenile awina Israeli ukuti e Yehova wawapile e mana pa kuti “awasambilizye kuno kusakulya kutupu kuno kukapa uwumi; umuntu wazipila ukuwa nizwi lyonsi lino likufuma mumulomo wakwe Leza.”—Amasu. 8:3.

a Lolani Ulupungu lwa kwe Kalinda ulwa May 1, 1992, amafwa 24-25.

b E Baibolo yalandapo pa miku yiwili pano awina Israeli wapile inyama ngati anzuwi kwe Yehova pano walinji mu mayonde. Umuku wakutalicila wapile pano wasolanga wa simapepo, uwaciti wili apa Cakupitililwa. Vyo-o vyacitisile mu 1512 B.C.E., mu mwaka waciti wili ukufumilila pano awina Israeli wafumizile ku Egypt.—Lev. 8:14–9:24; Impe. 9:​1-5.

c Pano imyaka 40 yalinji mupipi nu kusila mu mayonde, awina Israeli waposile inyama izivule ku nko zino wacimvizye mu wulwi. (Impe. 31:​32-34) Lelo nanti ciwe wo-o watwalilizile ukulya vye mana mpaka wiza winjila Munsi ya Wulayo.—Josh. 5:​10-12.

d Kutawa nanti cimwinye cino cikalanjizya ukuti inyama nazyo zyalyanga e mana. Amuno e Yehova wanenile awina Israeli ukukolonganika e mana yino wangakumanisya ukulya lelo atalumbuzilepo inyama.—Ukuf. 16:​15, 16.