1-2. (a) Uzye e Yunisi walinji weweni, swinya acani cino calinji nukulenga cimuwomele ukusambilizya umwana wakwe ukukunda Yehova ne Yesu? (b) Landani pa cikope cino cili pa nkupo.

 ACIPEPUKENYE ukwelenganya vino e Yunisi wayivwile pano e Timoti umwana wakwe wabatizwanga nanti acakuti e Baibolo yitalandapo vino vyacitisile. (Imilu. 23:25) Teyelenganyani vino e Yunisi ayivwile icete pano akulola e Timoti umwana wakwe iyimilile mu minzi. E Yunisi amwentuzile pano akulola Timoti ko-o lyo ne Loisi amulemile pa ciweya. Atemilwe nkaninye! Swinya pamulandu wacimwemwe walila ni vilamba vya nsansa. E Yunisi wasambilizizye e Timoti ukukunda Yehova ne Yesu nanti acakuti ukucita wo-o citapepusile. Uzye antazi ci zimwi zino wacimvizye?

² Awakwasi we Timoti watapepanga ukuli konga. E yisi walinji amu Greek ne mama wakwe ne nyinakulu walinji awa Yuda. (Imili. 16:1) Pano e Yunisi ne Loisi wizile awawa awina Klistu, lyo e Timoti amulumendonye. Lelo e yisi weni asitela awepo amwina Klistu. Akwinye kuno Timoti walinji nukutalika ukupepa? Amuno peyoyo impindi lyo we songonye wino azipizile nukuyipingulilapo ivya kucita. Uzye walinji nu kutalika ukuya mukupepa kuno yisi wapepanga? Uzye walinji nukutalika ukukonka intambi zya wa Yuda zino wasambilizile ukufumilila ku wutici? Nanti uzye walinji nukuwa amusambi wa kwe Yesu?

3. Ukulingana ni Imilumbe 1:8, 9, uzye e Yehova akakwivwa wuli pa wakwasi awanaci wano wakasambilizya awana wawo ivya kumukunda nu kumuwombela?

³ Awakwasi awanaci mwe ya-a amanda nawonye wakunda nkaninye indupwa zyawo. Patawa cino wacindamika ukucila pakwavwa awana wawo ukuwa na wuciwuza uwuwome ne Yehova.  Swinya e Yehova akasalifya nkaninye pevino wakawombesya. (Wazyani Imilumbe 1:8, 9.) E Yehova wavwa awakwasi awanaci awavule ukusambilizya awana wawo ivya kumukunda nu kumuwombela.

4. Antazi ci zino awakwasi awanaci wakapitamo mwe ya-a amanda?

⁴ Manda yamwi awakwasi awanaci wangavwilika nga cakuti awana wawo walisolapo ukuwombela Yehova ngati avino Timoti wacisile. Amuno wamanya intazi zino awana wawo wakapitamo mwe yo-o insi ya kwe Satana. (1 Pet. 5:8) Cinji acakuti, awakwasi awanaci awavule wakakuzya awana wawo wonga ukwasowa awalume. Ne wanji watwalwa kwe wano asawakapepa. Ku cakulolelako, e nkazi Christine * watili: “E wakwane amukwasi umuzima swinya akasunga icete ulupwa. Lelo nanti ciwe wo-o, asilonda awana wize wawe Ante zya kwe Yehova. Nalilanga pa myaka imivule nukusakamikwa nga cakuti awana wane walitalikapo ukupepa Yehova”

5. Avyani vino twandi tusambilile mwe co-o icipande?

⁵ Mwe wakwasi awanaci mungakumanisya ukwavwa awana winu ukukunda Yehova nu kutalika ukumuwombela ngati avino Yunisi wacisile. Mwe co-o icipande twandi tusambilile pe vino mungacita pakumukolanya pano mukusambilizya awana winu ukupitila mwe vino mu kalanda nu kucita. Twandi tulole navino Yehova angamyavwa.

6. Ukulingana ne 2 Timoti 3:14, 15, uzye e Timoti wizile awa wuli amwina Klistu?

⁶ Pano Timoti walinji amutici, e mama wakwe wawombesizye ukufika pano papelezile amaka yakwe ukumusambilizya “Amazwi Matele” ukulingana navino awaYuda wamanyile. Kweni e Yunisi atalinji nivivule ivya kusambilizya Timoti, amuno atamanyile nanti cimwinye pe Yesu. Lelo nanti ciwe wo-o, vino Timoti wasambilizile mu mawaliko vyayanile ukuti awe amwina Klistu. Nomba uzye wizile awa amwina Klistu? Pamulandu wakuti walinji amutici, walinji ni nsambu zyakuyisolelapo nga wandi awe amwina Klistu. Ukwasowa nu kuvwilika e Timoti ‘wasuwizile’ icisinka pe Yesu, pamulandu nukuwombesya kwe mama wakwe. (Wazyani 2 Timoti 3:14, 15.) E Yunisi wivwile icete nkaninye ukusambilizya umwana wakwe pe Yehova nanti acakuti citalinji acipepuke. Wawomvile ukulingana ni zina lyakwenye lyo lyasula mukuti “ukucimvya.” Amuno wacimvizye intazi imvule pakuti asambilizye umwana wakwe ukukunda Yehova nukutalika ukumuwombela.

7. Uzye e Yunisi walinji nu kutwalilila wuli ukwavwa umwana wakwe na pano wabatizizwenye?

⁷ Pano Timoti wabatizizwe, wapinguzilepo ukucita icintu icicindame mu wumi. Lelo nanti ciwe wo-o, e Yunisi e mama wakwe wacilinji akusakamikwa. Afwile welenganyanga ukuti, uzye umwana wane alisolapo ukucita cani mu wumi? Uzye alitalika ukwizya na wamiwele miwipe? Uzye aliya mukusambilila mu Atena nukutalika ukusuwila ivisambilizyo vya wakalemba wa malyasi ya wantu? Uzye aliwawomvya amaka yakwe, impindi nu wulumendo ku kuwombesya pakuti awe ni vyuma? E Yunisi atalinji nukusolela e Timoti ivya kucita, lelo walinji nu kumwavwa. Uzye walinji nu kumwavwa wuli? Walinji nukuwombesya na maka ukusambilizya umwana wakwe ukukunda Yehova. Swinya walinji nu kumwavwa ukuwasalifya pe vino e Yehova ne Yesu wawacitizile mu lupwa lwawo. Wano watwalwa kwe wano asawakapepa asawano wakapitavye mu ntazi zyakusambilizya awana ukukunda Yehova. Lelo na wakwasinye wano wonsinye Ante zya kwe Yehova, nawonye cingawatalila ukwavwa awana  wawo ukutalika ukuwombela Yehova. Avyani vino awakwasi wangasambililako kwe Yunisi?

8. Uzye umukwasi umwanaci angavwa wuli umulume ukusambilizya awana ivya mu Baibolo?

⁸ Mwasambilizya awana winu e Baibolo. Mwe wakwasi awanaci, nga cakuti wawakwinu Ante zya kwe Yehova, mwawavwa ukusambilizya awana winu ivya mu Baibolo. Amuno avino e Yehova akalonda mwacita. Inzila yonga yino mungacitilamo wo-o, akutunjilila lyonsinye amapepo ya lupwa. Mwalanda ivizima pa mapepo ya lupwa. Swinya mwakwelenganya navino mungacita pakulenga amapepo yalupwa ukuzipa. Mpamwi mungavwako e wakwinu ukupekanya vino vyandi viwe pa mapepo yalupwa. Swinya nga cakuti awana winu wakuzile wano wangakumanisya nukusambilila mwi buku lyakuti: Ungikala Amanda Pe! mungakwavwako e wakwinu ukuwasambilizya.

9. Akwinye kuno umukwasi umwanaci wino umulume asilongana angazana ukwavwa?

⁹ Umukwasi umwanaci awino azipizile ukusambilizya awana wakwe e Baibolo nga cakuti atakwata umulume nanti nga cakuti umulume asa Nte ya kwe Yehova. Nga vino cawa mulupwa lwinu mutazipizile ukusakamikwa. E Yehova wandi awamyavwa. Mwawomvya iviwombelo vino iwungwe lyamipekanizizya pakusambilizya awana winu. Mungakolowozyako awakwasi wamwi wano wamanya ivya kuwomvya icete vyo iviwombelo pa mapepo ya lupwa * (Imilu. 11:14) E Yehova angamyavwa ukulanzyanya icete na wana winu. Mungapepa nukumulenga ukuti amyavwe ukumanya amawuzyo yano mungakolowozya awana winu pakuti mumanye vino vili mu myezo yawo na vino wakuyivwa. (Imilu. 20:5) Ku cakulolelako, mungakolowozya awana winu ukuti ‘Antazi ci yino ukupitamo kusukulu?’ Iwuzyo lya musango wo-o, lingalenga mutalike ukulanzyanya nukumanya ivivule pa mwana.

10. Avyani vinji vino mungacita pakwavwa awana winu ukusambilila pe Yehova?

¹⁰ Mwawomvya impindi iyili yonsinye yino mwasyucila ku kusambilizya awana winu pe Yehova. Mwalanda pe Yehova na pa vizima vino wamicitila. (Amasu. 6:6, 7; Ayize. 63:7) Ukucita wo-o kwacindama nkaninye maka maka nga cakuti asa welyonsi pano mukasambilila nawana winu pa ng’anda. E Christine, wino tulanzilepo kali watili: “Asa welyonsi pano nkawa nu longo lwakusambilizya awana pe Yehova. Acino nkawomvya akampindi akali konsinye kano nasyucila. Nga twaya mukutandala nanti mukukwela muwato nanti vinji ivikole uwato, twayanga mukulanzyanya pe vino Yehova welewula vino vingavwa awana ukuwa aviwuza vyakwe. Pano awana wakuzile, nawawomelezizye ukuti watalike ukuyisambilizya Baibolo pa lwawo.” Cinji acakuti, mwalanda ivizima pe Yehova na pa wanawintu na wankazi. Mutalengulula wa eluda. Amuno vino mukalanda avino vingalenga na wana winu ukuya mukulenga uwavwilizyo kwa eluda nga cakuti wakwata intazi.

11. Ukulingana ne Jemusi 3:18, amulandu ci wuno cacindamila ukutunjilila umutende pa ng’anda?

¹¹ Mwatunjilila umutende pa ng’anda. Muzipizile ukukunda e wakwinu na wana. Lyonsinye pano mukulanda ne wakwinu, mwalanda mucikuku swinya mu mucinzi nu kusambilizya awana ukucita icili conganye. Nga mukucita wo-o, awana winu ciliwapepucila nkaninye ukusambilila pe Yehova. (Wazyani Jemusi 3:18.) Katulande pe Jozsef, wino akawawomba wupayiniya uwuyiwele ku Romania. Pano walinji amutici, e baba wakwe atalondanga ukuti weliwe na munyina ne mama wakwe watalike  ukuwombela Yehova. E Jozsef watili: “E mama wawombesyanga na maka ukutunjilila umutende pa ng’anda. Nanti acakuti e tata watazile nkaninye, e mama weni walinji nicikuku kwe weliwe. Swinya e mama nga walola ukuti tutakucindika e tata nukumwivwila, watuwazizyanga Waefeso 6:1-3. Watunenanga pa miwele imizima yino tata walinji nayo nukutwavwa ukwivwicisya umulandu wuno twazipizile ukumucindicila. Na co-o, calenzile mu lupwa lwitu muwe umutende.”

12. Ukulingana ne 2 Timoti 1:5, uzye e Yunisi wavwizye wuli e Timoti?

¹² Wazyani 2 Timoti 1:5. E Yunisi walinji acakulolelako icizima kwe Timoti. Afwile wamusambilizizye ukuti isuwilo likalolecela mwe vino tukacita. (Jemu. 2:26) Ukwasowa nu kuvwilika ne Timoti nye afwile waweni ukuti vino mama wakwe wacitanga vyalanjizyanga ukuti wakunzile nkaninye e Yehova. Acakulolelako camusango ci cino Yunisi walanjizizye kwe Timoti? Umutumwa e Paulo walanzile ukuti e Timoti walinji nisuwilo iliwome ngati we mama wakwenye. Isuwilo lino Timoti wakweti litayizizilevye ngati amino ya mu mulomo. Lelo walolanga vino mama wakwe wacitanga nu kumukolanya. Wonye avino na wakwasi awanaci mwe ya-a amanda wakakwavwa awa mu ndupwa zyawo ukuwombela Yehova ukwasowa “amazwi.” (1 Pet. 3:1, 2) Namwemwenye avino mungacita. Nomba mungacita wuli wo-o?

13. Amulandu ci wuno umukwasi umwanaci azipizile ukuwicila wuciwuza wakwe ne Yehova pa nkolelo?

¹³ Mwawika wuciwuza winu ne Yehova pa nkolelo. (Amasu. 6:5, 6) Mukayikundila ukucita ivintu ivivule ngati awulyanye vino awakwasi awanaci wanji wakacita. Musilala utulo, mukuwomvya impindi yinu, impiya ni vintu vinji pakuti musakamale awana winu mwe vyo wakulonda. Lelo mutazipizile ukuwa awapamviwe nkani icakuti mwapotwa nu kukwata impindi yakuwomya wuciwuza winu ne Yehova. Lyonsinye mwapawulako impindi ya kupepa, ukuyisambilizya Baibolo nu kuzanwa mukulongana. Nga mukucita wo-o, muliwomya wuciwuza winu ne Yehova. Swinya muliwa mwe cakulolelako cizima kuwa mulupwa lwinu naku wantu vye wanji.

14-15. Avyani vino tukusambililako kwe nkazi Leanne, e nkazi Maria, ne João?

¹⁴ Katulandeko pa vyakulolelako vya wana wamwi wano wizile awakunda e Yehova nu kumusuwila ukupitila mukulola imiwele ya mama wawo. E nkazi Leanne e mwana Christine watili: “Tutasambililanga Baibolo nga cakuti tata apo ali. Lelo nanti ciwe wo-o, e mama wazanwanga lyonsinye mukulongana. Nanti acakuti tutamanyile ivivule pe Baibolo, vino mama wacitanga vyalenzile tuwe ni suwilo iliwome. Twamanyile ukuti vino Inte zya kwe Yehova wakasambilizya avya cisinka na pano tutani tutalike ukuya mukulongananye.”

¹⁵ E nkazi Maria wino tata wawo wakalipanga nu kuma awa mu lupwa lwakwe pakuti watazanwa mukulongana, watili: “Pa nkazi wonsinye awasipe wano namanya ne mama apo wawa. Pano nalinji ne mutici, nakananga ukucitako ivintu vimwi pamulandu wakutina vino awantu wandi walande. Nomba ukulola vino mama walinji amusipe navino wakolezyanga ivya kwe Yehova pankolelo kwanjavwizye ukuleka ukutina awantu.” E João wino tata wakwe wawalesyanga ukulanda pe Yehova nanti pe Baibolo pano wali pa nga’nda watili: “Co camfikanga sana pa mwezo akulola ukuti e mama wayikundilanga ukucita icili consinye ku kusecelesya tata ukufumizyakovye wuciwuza wakwe ne Yehova.”

16. Uzye imiwele yawa kwasi awanaci yingavwa wuli awantu wanji?

 ¹⁶ Mwe wakwasi awanaci mwakwizuka ukuti vino mukacita vikakuma na wanji. Amunzila ci? Ku cakulolelako, lolani vino imicitile ya kwe Yunusi yavwizye e Paulo. E Paulo wamanyile ukuti isuwilo lino e Timoti wakweti alino ne ‘Yunisi nye e nyina wakweti.’ (2 Tim. 1:5) Akwinye kuno e Paulo watalicizile ukulola ukuti e Yunisi walinji ni suwilo? Pano Paulo watalisilevye ukuwomba wumishonari, afwile apano waweni e Loisi ne Yunisi ku Lustra, swinya afwile wawavwizye nukuwa awina Klistu. (Imili. 14:4-18) Nga mukwizuka, pano e Paulo walembezile e Timoti e kalata lyo papita ni myaka 15, walanzilepo na pisuwilo lya kwe Yunisi lino lyalolecelanga mwe vino wacitanga. Swinya wawomelezyanga na wanji ukuti wamukolanya. Ukwasowa nu kuvwilika imiwele ya kwe Yunisi yifwile yawomelezizye nkaninye umutumwa swinya yifwile yawomelezizye na wina Klistu awavule wano walinjiko peyoyo impindi. Fwandi nga cakuti mukakuzya awana mwenga nanti nga cakuti umukwasi wenga asa we kapepa, mwakwizuka ukuti isuwilo linu likawomelezya nu kwavwa wanji wano wakamilola.

17. Mungacita wuli nga cakuti mwawombesya ukwavwa umwana winu nomba asa kulonda ukuwombela Yehova?

¹⁷ Uzye mungacita wuli nga cakuti umwana winu atakuwomvya vino mukumusambilizya? Mwakwizuka ukuti pakapita impindi pakuti musambilizye umwana. Ndi vino muweni pa cikope, nga cakuti mwakomela imbeyu yimwi,  mpindi zimwi mungavwilika nga cakuti yilikula nukuwa ni vikomwa. Nanti cakuti mutawa na maka yakulenga imbeyu ukukoma, mukatwalililavye ukwitilizya pakuti yikule. (Mar. 4:26-29) Na mwemwenye manda yamwi mungavwilika nga cakuti muliyavwa awana winu ukukunda Yehova. Mwakwizuka ukuti mutawa na maka yakukanya vino umwana winu wapingulapo ukucita. Lelo nga cakuti mwatwalilila vye ukuwasambilizya muliwavwa ukuwa aviwuza vya kwe Yehova.​—Imilu. 22:6.

18. Uzye e Yehova angavwa wuli awana winu ukuwa aviwuza vyakwe?

¹⁸ Ukufuma na kaali e Yehova wavwa awacitici awavule ukuwa aviwuza vyakwe. (Amalu. 22:9, 10) Angavwa na wana winunye ukuwa aviwuza vyakwe nga cakuti avino wakulonda. (1 Kor. 3:6, 7) Swinya nanti acakuti awana winu watakulonda ukumuwombela nu mwezo wawo wonsinye, weni alitwalililavye ukuwakunda. (Amalu. 11:4) Nga walola ukuti wakucitako vimwi vino vikulanjizya ukuti wakulonda ukumusecelesya, aliwavwa ukuwa aviwuza vyakwe. (Imili. 13:48; 2 Imila. 16:9) Alimyavwa ukulanda amazwi amazima pa mpindi yilyanye pano awana winu wakalondesya sana ukuyivwa. (Imilu. 15:23) Nga asa wowo, angawomvyavye umwanawitu nanti e nkazi mwi wungwe wino angawavwa. Cinji acakuti na palyanye pano awana winu wakula, e Yehova angawizusya ivyewo vimwi vino mwawasambilizizye ku nsizi vino vingawavwa. (Yoha. 14:26) E Yehova alimilambula nga cakuti mwatwalilila ukwavwa awana winu ukuwa aviwuza vyakwe ukupitila mwe vino mukalanda nukucita.

19. Amulandu ci wuno mungasuwilila ukuti e Yehova alimilambula?

¹⁹ Vino Yehova wamikunda viteyamila pe vino awanawinu wakapingulapo ukucita. Wamikunda pamulandu wakuti namwenye mwamukunda. Nga cakuti mukakuzya awana mwenga, e Yehova wamilaya ukuti aliwa we Yisi wa wana winu swinya e Kacinjilila winu. (Amalu. 68:5) Mutanga mupaticizye awana winu ukusolapo ukuwombela Yehova nanti ukukana muwombela. Lelo nga cakuti mukuleka e Yehova akumyavwa swinya mukuwombesya na maka ukusambilizya awana winu, alimilambula.