1. Ukulingana na Waheberi 12:1, avyani vino tuzipizile ukucita pa kuti tumale uluwilo lwitu ulwa ku wumi?

 E BAIBOLO yakolanya imikalile ya wina Klistu kuluwilo. Wano wakasamala mwe lo-o uluwilo ukufika na kunsilo walipocelela uwumi wa muyayaya. (2 Tim. 4:7, 8) Peyo-o impindi apano tuzipizile ukuwombesya ukusamala mwe lo-o uluwilo, amuno tuli mupipi sana nu kufika. Umutumwa Paulo, wino wamazile uluwilo lwakwe ulwa kuwumi, walanzile vino vingatwavwa pa kuti tucimvye. Watili “Tuzule ivimwame vyonsi . . . tuwasamala nu luwilo mu nzila yino ili pakwe sweswe.”​—Wazyani Waheberi 12:1.

2. Uzye amazwi yakuti “tuzule ivimwame vyonsi” yasula mwinye?

² Uzye pano Paulo walanzile ukuti “tuzule ivimwame vyonsi,” wasulanga mukuti pasi ivili vyonsinye vino umwina Klistu azipizile ukusenda? Awe asa muno wasuzile. Cino walandangapo acakuti, tutazipizile ukusenda na vino vitakulondekwa. Amuno vingatutonsya tupotwe nu kusamala. Lelo pa kuti tutwalilile ukusipicizya pano tukusamala mwe lo-o uluwilo, tuzipizile ukumanya vino vingatunyosezya insizi nu kuvisya. Nomba tutazipizile ukusya vino tuzipizile ukusenda. Amuno nga twavisya tutanga tutwalilile ukusamala. (2 Tim. 2:5) Avyani vyovyonye vino tuzipizile ukusenda?

3. (a) Ukulingana na Wagalatiya 6:5, avyani vino tuzipizile ukusenda? (b) Avyani vino twandi tusambilile mwe co-o icipande swinya amulandu ci?

³ Wazyani Wagalatiya 6:5. E Paulo pa-a walandanga pe vino e Yehova akakwenecela umuntu wenga na wenga ukucita pa lwakwe, vino umuntu winji atanga amucitileko. Mwe co-o icipande twandi tulande pe vino tuzipizile ukuyisendela na  vino tungacita pa kuvisenda. Swinya twandi tulande na pe vino tuzipizile ukusya nu kusambilila pe vino tungacita pa kuvisya. Ukusenda vino tuzipizile ukusenda nu kusya vino visakulondekwa, kulitwavwa ukutwalilila ukusamala icete nu kumala uluwilo lwitu ulwa ku wumi.

4. Amulandu ci wuno umulapo wakuyipa wutawela acisendo? (Lolani ni cikope.)

⁴ Umulapo wakuyipa. Pano twapefile ipepo lya kuyipa kwe Yehova, twamulayile ukuti twandi twamupepa nu kucita ukulonda kwakwe. Fwandi tuzipizile ukuficilisya wo-o umulapo. Ukuficilisya wo-o umulapo kutapepuka, lelo asa cisendo. Amuno e Yehova watwelewuzile ukuti twamuwombela. (Ukuwu. 4:11) Watwelewula mu mukola wakwe. Swinya cinji acakuti watupanga mu nzila yakuti twavwambisya ukumumanya nu kumupepa. Na co-o calenga tupalamile sana kwe weliwe nu kwivwa icete ukucita ukulonda kwakwe (Amalu. 40:8) Ni cicindamisye acakuti, nga tukucita ukulonda kwa kwe Leza nu kukonka Umwana wakwe tukazana “ukupuza.”​—Mat. 11:28-30.

5. Avyani vino vingamyavwa ukuficilisya umulapo wakuyipa? (1 John 5:3)

 ⁵ Vino tungacita. Kwawa ivintu viwili vino vingatwavwa. Ica kutalicila, mwatwalilila ukukunda Yehova. Tungacita wo-o ukupitila mukwelenganya nkaninye pa vizima vino watucitila na pe vino alitucitila ku nkolelo. Pano mukuya mukukundilako Yehova apano ciliwaya cikumipepucila ukumwivwila. Mulilola ukuti amasundo yakwe yatawa acisendo icimwame cino mungapotwa nu kunyamula. (Wazyani 1 Yohani 5:3.) Ica citiwili, mwakolanya e Yesu. E Yesu wapepanga kwe Yehova ukumulenga ukuti amwavwe nu kuwika amano kwe vino vyalinji nu kufumamo. Vyo-o vyalenzile aficilisye ukulonda kwa kwe Leza. (Hebe. 5:7; 12:2) Nasweswenye tuzipizile ukulenga kwe Yehova ukuti atuwomya nu kuwakwelenganya pi suwilo lya kuwa nu wumi wa muyayaya. Acino nga mwatwalilila ukukunda Yehova nu kukolanya umwana wakwe, mulificilisya umulapo wakuyipa wuno mwalapa kwe weliwe.

6. Amulandu ci wuno tuzipizile ukusakamala indupwa? (Lolani ni cikope.)

⁶ Ukuwomba umulimo witu mu lupwa. Mwe lo-o uluwilo lwitu, tuzipizile ukukunda Yehova ne Yesu ukucila na pe vino twakunda wa lupwa lwitu. (Mat. 10:37) Co-o citakusula mukuti tuzipizile ukulecelezya umulimo witu uwakusakamala ulupwa. Amuno pa kuti tusecelesye e Yehova ne Yesu tuzipizile twawomba umulimo witu uwakusakamala ulupwa. (1 Tim. 5:4, 8) Nga tukucita wo-o apano tuliwa ni nsansa. E Yehova wamanya ukuti mu lupwa mungawa insansa nga cakuti umulume nu muci wakundine nu kucindikana, wakunzile awana wawo nu kuwasambilizya swinya awana nawo wakwivwila awakwasi wawo.​—Efes. 5:33; 6:1, 4.

7. Avyani vino vingamyavwa ukuwomba icete umulimo winu mu lupwa?

⁷ Vino tungacita. Nampo nga mwe walume, mwe waci nanti mwe wana, muzipizile ukusuwila sana vino Baibolo ikasambilizya. Mutazipizile mwacita vino mwe weneco mukulola ukuti avino vili icete, vino awantu wakacita kuno mwikala nanti vino awasambilizya winu wakamisambilizya ukuti avino muzipizile ukucita. (Imilu. 24:3, 4) Mwawomvya icete amabuku yano yakalanda pe Baibolo. Mwe ya-a amabuku mwawa vino vingatwavwa ukumanya ivyakuwomvya ivisinka vya ma sundo ya mu Baibolo. Ku cakulolelako, pa cipande ca mu Ciwemba icakuti “Ifingafwa Indupwa” pawa ivyewo vino vingavwa awatwalane, awakwasi na wana ukusipicizya intazi zino wakupitamo. b Mwakwelezya na maka ukuwomvya vino Baibolo yikalanda nanti acakuti asa vino indupwa zinji zikacita. Nga mukucita wo-o, mu lupwa lwinu muliwa insansa swinya e Yehova aliwamipala.​—1 Pet. 3:1, 2.

8. Uzye vino tukapingulapo vingatukuma wuli?

⁸ Ukuzumila vino vyafumamo mwe vino twapinguzilepo. E Yehova watupa insambu zya kuyisolela swinya akalonda twakwivwa icete pe vino twapingulapo. Nomba nga cakuti tutapinguzilepo icete, asitucinjilila kwe vino vikafumamo. (Gal. 6:7, 8) Fwandi tuzipizile ukuzumila vino vyafuma mwe vino twapinguzilepo. Amuno lyo swe weneconye aswe wano tutasozilepo icete. Cinji acakuti, vino twapingulapo vingalenga e kampingu yatucuzya. Na co-o, cingalenga tusokolole vino tucisile,  tulapile nu kukananyocezyapo iciluwo icili conganye cino twacisile. Swinya ukucita wo-o, kungatwavwa ukutwalilila ukusamala mwe lo-o uluwilo lwa ku wumi.

9. Avyani vino mungacita nga cakuti kuli vimwi vino mutapinguzilepo icete? (Lolani ni cikope.)

⁹ Vino tungacita. Avyani vino mungacita nga cakuti kuli vimwi vino mutapinguzilepo icete? Mwakwizuka ukuti mutanga mupilule vino vyapita. Mutazipizile ukuwasumba ni mpindi na maka yinu ukutalika ukuyipokolola nanti ukupa wanji imilandu pe vino mwapinguzilepo ukucita. Lelo muzipizile vye ukuzumila iciluwo nu kuwombela pe vino vikulondekwa ukuwombelwapo pe yoyo impindi. Swinya nga cakuti mukuyivwa uwuwi pe vino muluvinye, mwanena Yehova pa ciluwo cino mu cisile nu kumulenga ukuti amitetele. (Amalu. 25:11; 51:3, 4) Ne nga cakuti vino mupinguzilepo vilumisizye wanji umwezo, mwawalenga ukuti wamitetele swinya nga cingalondekwa mwanena na wa eluda ukuti wamyavwe. (Jemu. 5:14, 15) Mwasambililako ku viluwo vino mwacisile nu kukana nyocezyapo. Ukwasowa nu kuvwilika, nga mwacita wo-o, e Yehova alimitetela swinya aliwamitunjilila mwe vino mukulondekwa.​—Amalu. 103:8-13.

10. Amulandu ci wuno ukuvwambisya ukucita vino tutanga tukumanisye kwawipila? (Wagalatiya 6:4)

¹⁰ Ukuvwambisya ukucita vino tutanga tukumanisye. Nga cakuti tukuyilinganya kwe wanji tungayinyosezya ku nsizi sweweneconye. (Wazyani Wagalatiya 6:4) Swinya tungawa nu wuzuwa nu kutalika ukucimvyanya nawo. (Gal. 5:26) Cinji acakuti, tungayiwika mu ntazi nga tukuvwambisya ukucita vino wanji wakucita. E Baibolo yikatunena ukuti cikakwivwika uwuwi nkaninye nga cakuti co ukulindilila cazimba ukucitika. (Imilu. 13:12) Fwandi tungacilamo ukuyivwa uwuwi nga cakuti tukuvwambisya ukucita vino tutanga tukumanisye. Amuno ukucita wo-o, kungatutonsya swinya kungalenga tupotwe ukusamala mwe lo-o uluwilo lwitu ulwa ku wumi.​—Imilu. 24:10.

11. Avyani vino vingamyavwa ukukana vwambisya ukucita vino mutanga mukumanisye?

¹¹ Vino tungacita. Mutavwambisya ukucita ivicilemo vino Yehova asilonda ukuti mwacita. Swinya asikwenecelapo nu ku mucitila vino mutanga mukumanisye. (2 Kor. 8:12) Lyonsinye mwakwizuka ukuti e Yehova asimilinganyapo kwe wanji. (Mat. 25:20-23) Akakwivwa icete nkaninye pe vino mwawa ni cisinka, vino mukasipicizya na vino mukamuwombela nu mwezo winu wonsinye. Mwayicefya nu kumanya ukuti kwawa vimwi vino mutanga mukumanisye ukucita pa mulandu wacimo, uwumi nanti ivintu vye vinji. Ndi wulyanye vino Barazilai wacisile, na mwemwe muzipizile ukukana nga cakuti wamipa umulimo wumwi wuno mutanga mukumanisye ukuwomba pa mulandu ni cimo nanti uwumi. (2 Sam. 19:35, 36.) Swinya wulyanye vino calinji kwe Musa, mwazumila ukuti wanji awamyavwa nu kupako wanji imilimo pano cayana. (Ukuf. 18:21, 22) Ukuyicefya kulilenga mutavwambisya ukucita vino mutanga mukumanisye vino vingalenga mupotwe ukutwalilila ukusamala mwe lo-o uluwilo lwa ku wumi.

12. Uzye tuzipizile ukuyipa imilandu pa kukanapingula icete ukwe wanji? Londololani.

¹² Ukuyipa imilandu pa mulandu nu kukana pingulapo icete ukwe wanji. Tutanga tupingulileko wanji pe vino wazipizile ukucita nanti ukuwacinjilila kwe vino vingafumamo mwe vino wapingulapo. Ku cakulolelako, mpindi zimwi awana wangasolapo ukuleka ukuwombela Yehova. Co-o cingalenga awakwasi  ukuyivwa uwuwi nkaninye. Awakwasi wano wakayipa imilandu pa mulandu wakukanapingulapo icete ukwa wana wawo wakayipa icisendo. Lelo e Yehova asilola ukuti awano walenzile awana ukukana pingulapo icete.​—Roma. 14:12.

13. Avyani vino umukwasi atazipizile ukucita nga cakuti umwana atapinguzile icete pe vimwi?

¹³ Vino tungacita. Mwakwizuka ukuti e Yehova watupa swensinye amaka yakuyisolela ivya kucita. Acino akalonda cila muntu awayisolela vyo akulonda. Pe vyo-o pawa nu kusolapo ukumuwombela. Nanti acakuti e Yehova akalonda awakwasi wakwelezya ukusakamala awana wawo ukufika pano papelezile amaka yawo, wamanya nu kuti awakwasi nawonye watapwililika. Fwandi nga cakuti umwana winu atapinguzilepo icete pe vimwi, lyo asa mulandu winu, amulandu wakwe. (Imilu. 20:11) Lelo nanti ciwe wo-o mpindi zimwi mungasakamala pevyo mwaluvinye ngati amukwasi. Nga vino mukayivwa mwanena e Yehova nu kumulenga ukuti amitetele. Wamanya ukuti mutange mupilule vino vyacitika kaali. Swinya wamanya nu kuti mutanga mulesye iviwipe vino vingafuma mwe vyo umwana winu wasozilepo ukucita. Mwakwizuka nu kuti akavwambisya sana ukupocelela umwana winu, nga cakuti watalika ukwelezya ukunyocela kwe weliwe.​—Luk. 15:18-20.

14. Amulandu ci wuno ukuyivwa uwuwi ukucila mu cipimo kwawela acisendo cino tuzipizile ukusya?

¹⁴ Ukuyivwa uwuwi pe vino twacisile. Kukawa ukuyivwa uwuwi nkaninye nga cakuti twawembuka. Lelo nanti ciwe wo-o, e Yehova asilonda twatwalilila ukuyivwa uwuwi. Amuno cawa acisendo cino tutazipizile twasamala naco. Nga cakuti twasokolola uluwembu, twalapila swinya tukucita na vino vikulanjizya ukuti tutakulonda ukunyocezyapo uluwembu ululi longanye, tungasuwila ukuti e Yehova atutetezile. (Imili. 3:19) Nga twacita wo-o, e Yehova akalonda atuleka ukuyivwa uwuwi. Wamanya vino cikaluma nga cakuti  twatwalilila ukuyivwa uwuwi pe vino twaluvinye. (Amalu. 31:10) Nga cakuti tukusakamikwa tungaleka ukusamala mwe lo-o uluwilo lwa ku wumi.​—2 Kor. 2:7.

15. Avyani vino vingatwavwa ukukana twalilila ukuyivwa uwuwi? (1 Yohani 3:19, 20) (Lolani ni cikope.)

¹⁵ Vino tungacita. Nga mwatwalilila ukuyivwa uwuwi, mwakwelenganya pa “kutetela” kwa kwe Yehova. (Amalu. 130:4) Walaya awantu wano walapila ukuti: “ntaliyizuka uluwembu lwawo swinya.” (Jere. 31:34) Co-o cikusula mukuti nga Yehova wamitetela akakwiwililako ku luwembu luno mwacisile. Fwandi pano mukupita mwe vino vyafuma mwe vyo mwapinguzilepo, mutalola ukuti e Yehova atamitetela. Swinya mutayipa imilandu nga cakuti vino mwacisile vingalanga vyalenzile muleke ukuwomba imilimo yimwi mwiwungwe yino mwawombanga. Mwakwizuka ukuti e Yehova nga wamitetela asitwalilila ukwelenganya pe vino mwaluvinye. Fwandi na mwemwenye mutazipizile ukutwalilila ukwelenganyapo.​—Wazyani 1 Yohani 3:19, 20.

16. Avyani vino tuzipizile ukumanya?

¹⁶ Pano tukusamala mwe lo-o uluwilo lwa ku wumi, “twasamala awonye-woo alyakuti twize tupocelele icilambu.” (1 Kor. 9:24) Tungacita wo-o, nga cakuti twamanya vino tuzipizile ukusenda na vino tuzipizile ukusya. Mwe co-o icipande, tulanzileko vye vitici pe vino tuzipizile ukusenda na vino tuzipizile ukusya. Nomba kwawa na vinjinye. Ku cakulolelako, e Yesu watili tungavindwa ‘nu kulya nu kugw’a nkani nu kusakamikwa kwa muwumi.’ (Luk. 21:34) Ya-a amawaliko yano yali mwe yo-o paragrafu, yangamyavwa ukumanya muno muzipizile ukuzifya pa kuti mwasamala icete mwe lo-o uluwilo lwa ku wumi.

17. Tungasuwila wuli ukuti tulisamala ukufika na ku nsilo mwe lo-o uluwilo lwa ku wumi?

¹⁷ Tungasuwila ukuti tulisamala ukufika na ku nsilo, amuno e Yehova akatupa amaka. (Ayize. 40:29-31) Acino mutazipizile ukunyocela insizi. Mwakolanya umutumwa Paulo, wino watwalilizile ukusamala pa kuti apocelele icilambu. (Flpi. 3:13, 14) Pasi nanti wumwinye wino angamisamalila lo-o uluwilo, lelo e Yehova nga wamyavwa mungakumanisya ukusamala. Swinya angamyavwa ukusenda vino muzipizile ukusenda nu kusya vino muzipizile ukusya. (Amalu. 68:19) Nga cakuti Yehova wamyavwa, mulitwalilila ukusipicizya pano mukusamala ukufika na kunsilo