1. Acani cino wino akulonda ukulanda ni mfumu watalicilanga ukucita pano atani aye kwi sano?

YELENGANYANI ukuti muli mu Persia pa myaka yino yapitapo 2,500. Mu kulonda ukulanda vimwi ni mfumu ya ku Persia. Mwakatuka uwulendo wakuya ku Shushani kuno imfumu yikala. Pano mutani muye mulande ni mfumu, muzipizile ukupoka insambu. Amuno mu manyile ukuti nga mwaya mu kulanda ni mfumu ukwasowa insambu, wangamikoma!​—Esth. 4:11.

2. Uzye e Yehova akalonda twakwivwa wuli pano tukulanda nawe?

² Lelo tukasalifya sana ukumanya ukuti e Yehova wayiwela nkaninye swinya atawa ngati amfumu ya ku Persia! Nanti aca kuti wawa na maka swinya wacindama nkaninye ukucila e kateka uwili wensinye, watunena ukuti tuzipizile tuwalanda nawe impindi iyili yonsinye. Akalonda twalanda nawe vyonsinye vino tukulonda. Ku ca kulolelako, nanti aca kuti e Yehova wawa na malumbo amavule ndi vino Kelewula, Uwa Maka Yonsi, ni lya kuti Imfumu, akalonda twamwita ukuti “Tata.” (Mat. 6:9) Tukasansamuka nkaninye ukumanya ukuti e Yehova akalonda twamulola ukuti amukwasi witu!

3. Amilandu ci yino tungakwitila e Yehova ukuti “Tata,” swinya avyani vino twandi tusambilile mwe co-o icipande?

³ Tungita e Yehova ukuti Tata amuno awino watupa uwumi. (Amalu. 36:9) Swinya pa mulandu wa kuti amukwasi witu, tuzipizile tuwamwivwila. Nga tukumwivwila nu kucita vino akutunena aliwatupaala nkaninye. (Hebe. 12:9) Pe ya-a amapaalo pawa ni suwilo lya kuwa nu wumi wa muyayaya mu nsi nanti mwi yulu. Na pe yonye impindi akatupaala nga tukumwivwila. Mwe co-o icipande  twandi tusambilile vino vikalanjizya ukuti e Yehova Amukwasi witu wino watutemwa. Twandi tusambilile na vino vingalenga tusinincizye ukuti atalitela atulecelezye na pano ivintu viza vyatala ku nkolelo. Lekani tutalicile ukulanda pe vino vikalanjizya ukuti e Yehova Amukwasi witu uwa kwi yulu wino watutemwa swinya akalonda nu kutwavwa.

4. Amulandu ci wuno wamwi cikawawomela ukulola e Yehova ukuti Amukwasi wawo?

⁴ Uzye cikamiwomela ukulola e Leza ukuti amukwasi winu? Awantu wamwi nga welenganya pe Yehova wakatalika ukulola ngati watacindama. Wakavwilika nga ca kuti e Leza, Uwa Maka Yonsi angawasakamala pa lwawo. Lelo wo-o asa vino e Yehova, umukwasi witu uwa lukundo akalonda tuwayilola. Watupa uwumi, swinya akalonda tuwe iviwuza vyakwe. Pano e Paulo walanzile ku wina Atena icisinka ca kuti e Leza awino watupa uwumi, wakonkinyepo na mazwi ya kuti, e Yehova ‘atawa ukutali kwe sweswe wenga na wenga.’ (Imili. 17:24-29) E Leza akalonda twalanda nawe wulyanye vino umwana akalanda nu mukwasi wakwe.

5. Uzye vino e nkazi wapisilemo vikutusambililako vyani?

⁵ Wanji nawo cikawawomela ukulola e Yehova ukuti Amukwasi wawo, pa mulandu wa kuti awakwasi wawo watalinji nu kutemwa. E nkazi wumwi walanzile ukuti: “E Tata walinji amukali, namutinanga nkaninye, ica kuti pano natalisile vye ukusambilila Babolo cambomezile nkaninye ukupalamila kwe Yehova Umukwasi witu uwa kwi yulu. Lelo nalile nasambilila vino Yehova wawa, cizile acimpepucila ukupalamila kwe weliwe.” Uzye na mwemwe avino mukakwivwa? Nga avino mukakwivwa, mutazipizile ukufupulwa. Mu kupita kwa mpindi mulimanya ukuti e Yehova awili Umukwasi umuzima pa wakwasi wonsinye.

6. Ukulingana ne Mateyu 11:27, anzila ci yino e Yehova wawomvizye pa kutwavwa ukumanya ukuti Amukwasi wakutemwa?

⁶ Inzila yonga yino e Yehova wawomvizye pa kutwavwa ukumanya ukuti Amukwasi witu uwa lukundo, akulenga amazwi ya kwe Yesu na vino wacitanga ukulembwa mu Baibolo. (Wazyani Mateyu 11:27) E Yesu wakolanyanga sana imiwele ya kwe Yisi ica kuti wizile alanda nu kuti: “Wensi wino wandola lyo walola nu Tatanye.” (Yoha. 14:9) Lyonsinye e Yesu walandanga pe Yehova ukuti Amukwasi. Mu Malandwe vye 4, e Yesu wawomvizye izwi lya kuti “Tata” pa kulanda pe Yehova mupipi ni miku 165. Acani cino calenzile ukuti e Yesu awalanda sana pe Yehova? Umulandu wonga awa kuti walondanga awantu wasinincizye ukuti e Yehova Amukwasi wakutemwa.​—Yoha. 17:25, 26.

7. Uzye tukasambililako vyani kwe vino e Yehova wacitilanga Umwana wakwe?

⁷ Te yelenganyani pe vino tukasambililako kwe Yehova pe vino wacitilanga Umwana wakwe, e Yesu. Lyonsinye e Yehova wakutikanga ku mapepo ya kwe Yesu. Swinya wamwasukanga nu kumwasuka. (Yoha. 11:41, 42) Mu ntazi zyonsinye, e Yesu walolanga e Yehova ukuti Amukwasi wakwe uwa lukundo swinya awino wamwavwanga.​—Luka 22:42, 43.

8. Uzye Yehova wasakamalanga wuli e Yesu?

⁸ Vino Yesu walanzile vikalanjizya ukuti wamanyile ukuti e Yisi awino wamupile uwumi swinya awino wamusakamalanga. Watili: ‘Nawa nu wumi pa mulandu we Tata.’ (Yoha. 6:57) E Yesu wasuwizile nkaninye mwe Yisi, ica kuti e Yehova wamupanga vyonsinye vino vyalondekwanga pa kuti atwalilile nu wumi. Ni cicindamisye aca kuti, e Yehova wavwanga e Yesu pa kuti atwalilile ukuwa ni cisinka.​—Mat. 4:4.

9. Uzye e Yehova walanjizizye wuli ukuti Amukwasi wino watemilwe sana e Yesu?

⁹ Pa mulandu wa kuti e Yesu wamanyile ukuti e Yehova Amukwasi wa lukundo, wasuwizile ukuti atalitela amulecelezye. (Mat. 26:53;  Yoha. 8:16) Nanti aca kuti e Yehova atamucinjililanga ku viwipe vyonsinye vino wapitangamo, wamwavwanga ukusipicizya. E Yesu wamanyile ukuti vyonsinye vino vyalinji nu kumuciticila vyalinji avya pa kampindi vye. (Hebe. 12:2) E Yehova walanjizizye ukuti watemilwe Yesu ukupitila mu kukutika ku mapepo yakwe, ukumupa vino walondanga, ukumusambilizya, nu kumwavwa. (Yoha. 5:20; 8:28) Lekani nomba tulole vino Umukwasi witu uwa mwi yulu akatusakamala ndi vino wasakamalanga Yesu.

10. Ukulingana na Amalumbo 66:19, 20, uzye e Yehova akalanjizya wuli ukuti watutemwa?

¹⁰ E Yehova akakutika ku mapepo yitu. (Wazyani Amalumbo 66:19, 20.) Asitupendela imiku yino tufwile ukupepa, vino amapepo yafwile ukutalimpa ni vya kupepelapo. Lelo akatunena ukuti tuwapepa lyonsinye. (1 Tes. 5:17) Tungapepa kwe Yehova impindi iyili yonsinye asa mulandu na kuno tungawa. Lyonsinye wayipekanya ukwivwa ku mapepo yitu swinya akawikako sana amano kwe vino tukumunena. Nga twamanya ukuti e Yehova akakwivwa ku mapepo yitu, tukamutemelwako. E kimbila wa malumbo watili, ‘Nakunda e Yehova amuno akateyelezya amapepo yane.’​—Amalu. 116:1.

11. Uzye e Yehova akakwasuka wuli amapepo yitu?

¹¹ Umukwasi witu uwa kwi yulu asikutika vye ku mapepo yitu lelo akatwasuka nu kutwasuka. Umutumwa Yohani walemvile ukuti: ‘Consinye cino twamulenga, cikuluvye ciyine nu kulonda kwakwe, akatwivwa.’ (1 Yoh. 5:14, 15) Kweni impindi zimwi e Yehova atanga ayasuke amapepo yitu ukulingana na vino tukwelenganya. Pa mulandu wa kuti awino wamanya vino vingatuzipila, angaleka papite impindi pa kutwasuka, ne limwi atanga atwasuke.​—2 Kor. 12:7-9.

12-13. Uzye e Yehova akacita wuli pa kutupekanizizya vino tukalonda?

¹² E Yehova akatupa vino tukalonda. Akacita wulyanye vino akanena awakwasi ukucita. (1 Tim. 5:8) Akapekanizizya awana wakwe vino vingalenga watwalilile ukuwa nu wumi. Asilonda tuwasakamikwa pa vya kulya, ivizwalo nu mwakwikala. (Mat. 6:32, 33; 7:11) Pa mulandu wa kuti e Yehova Amukwasi walukundo, alitwalilila ukutupa vino tukalonda.

¹³ Cino cacindama sana aca kuti, akatupa vino vingatwavwa ukutwalilila ukuwa iviwuza vyakwe. Wawomvya e Baibolo pa kutulondololela icete vino wawa, ukulonda kwakwe, umulandu wuno wapanjizile awantu na vino vilicitika ku nkolelo. Pano twasambililanga Baibolo, watutekanizizye pa kutusambilizya ukuwomvya awakwasi nanti umuntu winji wino watusambilizyanga pa kuti tumumanye. Swinya watwalilila nu kuwomvya waeluda na wanawitu na wankazi wasongo mu vya kwe Leza ukutwavwa pa kuti tutwalilile ukuwa iviwuza vyakwe. Na pano tuli pa kulongana, akatusambilizya ponga na wanawitu na wankazi. Vyonsinye vyo-o na vino tutalanzilepo, vikulanjizya ukuti e Yehova watuwikako sana amano.​—Amalu. 32:8.

14. Uzye Yehova akatusambilizya wuli, swinya amulandu ci?

¹⁴ E Yehova akatusambilizya. E Yesu walinji amupwililike, sweswe tutapwililika. E Yehova angatusunda pano cayana amuno na yonye anzila yino akatusambilizizyamo. Izwi lyakwe likatwizusyako ukuti: ‘Wino Yehova wakunda akamusunda.’ (Hebe. 12:6, 7) Kwawa inzila imvule zino e Yehova akatusundilamo. Ku ca kulolelako, tungawazya vimwi mwe Baibolo nanti tungivwa icisinka cimwi pa kulongana cino cingatwavwa ukutalika ukwelenganya pa vintu ivizima. Nanti angatwavwa ukuwomvya waeluda. Asa mulandu ni nzila yino angawomvya pa kutusunda, lyonsinye tuwakwizuka ukuti cino cikalenga ukuti awatusunda amuno watukunda.​—Jere. 30:11.

15. Uzye e Yehova akatucinjilila wuli?

¹⁵ E Yehova akatwavwa ukusipicizya intazi.  Wulyanye vino umukwasi wino watemwa awana wakwe akawawikako sana amano pano wakupita mu ntazi, avino nu Mukwasi witu uwa kwi yulu akacita. Akawomvya umuzimu wakwe wuno wukatucinjilila kwe vino vingonona wuciwuza witu na weliwe. (Luka 11:13) E Yehova akatwavwa na pano tuli na masakamika. Ku ca kulolelako, watupa isuwilo lya kuti ivintu vilizipa. Lyo-o isuwilo likatwavwa ukusipicizya pano tukupita mu ntazi. Muwakwenganya pa cisinka ca kuti: Asa mulandu ni viwipe vino vingatuciticila, Umukwasi witu uwa kutemwa alifumyapo vyonsinye vino vikatucuzya. Intazi zyonsinye zino tukupitamo zili nu kusila, lelo ivizima vyonsinye vino e Yehova akatucitila vilitwalilila umuyayaya.​—2 Kor. 4:16-18.

16. Acani cino cacitisile pano Adamu wapondocezile Umukwasi wakwe uwa lukundo?

¹⁶ Nga twelenganya vino e Yehova wacisile pano Adamu wapondosile, tukamanya ukuti e Yehova watutemwa nkaninye. Pano Adamu wawembusile, wafumile mu lupwa lwa kwe Yehova ukusanzyako na wana wakwe wano walinji nu kukonkapo. (Roma. 5:12; 7:14) Lelo e Yehova walinji nu kucitapo cimwi pakwavwa awana wa kwe Adamu ukunyocela mu lupwa lwakwe na swinya.

17. Acani cino e Yehova wacisile pano Adamu wapondosile?

¹⁷ E Yehova wasunzile Adamu pe vino wacisile, lelo walayile ukuti aliyavwa wa mwana Adamu. Walayile ukuti awantu wano wakumwivwila walinyocela mu lupwa lwakwe na swinya. (Inta. 3:15; Roma. 8:20, 21) Pa kuti co-o cicitike e Yehova wapekinye ukuti Umwana wakwe wino wakunda nkaninye ayize atufwile. Wo-o vino watumile Umwana wakwe ukwizatufwila, calanjizizye apatiswenye ukuti watutemwa nkaninye.​—Yoha. 3:16.

18. Acani cino tungalandila ukuti e Yehova akalonda tuwe swe wana wakwe nanti aca kuti tutapwililika?

¹⁸ Nanti aca kuti tutapwililika, e Yehova akalonda  ukuti tuwe mu lupwa lwakwe. Swinya akatulola nu kuti tungawa awantu awazima. Na pano twaluvyanyanye, e Yehova akasuwila ukuti tulinyocela kwe weliwe. E Yesu walanjizizye vino e Yehova watutemwa pano walanzile icilanjililo ca mwana umusowe. (Luka 15:11-32) Mwe co-o icilanjlilo, e Yisi watwalilizile ukusuwila ukuti umwana wakwe alisuka anyoke. Pano umwana wakwe wanyosile, e Yisi wamupocelezile ni nsansa. Nga ca kuti twasya e Yehova, nomba twalapila, tuwasuwila ukuti Umukwasi witu uwa kutemwa alitupocelela.

19. Uzye e Yehova alicita wuli pa kufumyapo iviwipe vyonsinye vino Adamu waleta?

¹⁹ E Yehova alifumyapo iviwipe vyonsinye vino e Adamu waleta. Pa nsizi ya kupondoka kwa kwe Adamu, e Yehova wapinguzilepo ukusola awantu 144,000 pa kuti wize wawe izyamfumu swinya wasimapepo ponga nu Mwana wakwe kwi yulu. Mu nsi mpya e Yesu na wano aliwateka nawo waliyavwa awantu wano wakakwivwila e Yehova ukufika ku kupwililika. Nga wiza wapita pa welezyo wa kulecelezya, e Leza aliwapa icilambu ca wumi wa muyayaya. Umukwasi witu alitemwa nkaninye ukulola insi yonsinye yizulamo awana wakwe awapwililike. Ala ivintu vilizipa nkaninye!

20. Uzye e Yehova walanjizya wuli ukuti watukunda, swinya avyani vino tulisambilila mu cipande cino cikonsilepo?

²⁰ E Yehova walanjizya ukuti watukunda nkaninye. Kutawa umukwasi uwili wensinye wino angalingana nawe. Akakutika ku mapepo yitu swinya akatupekanizizya vino tukalonda mu mikaliile na vino vingatwavwa ukutwalilila ukuwa iviwuza vyakwe. Akatusambilizya nu kutwavwa pano tupita mu ntazi. Swinya watulaya nu kuti alitucitila ivintu ivizima ivivule. Tukatemwa nkaninye ukumanya ukuti umukwasi witu watukunda swinya akatusakamala! Mu cipande cino cikonsilepo, tulisambililla vino tungacita pa kulanjizya ukuti tukasalifya pa lukundo lwa kwe Yehova.