1-2. Acani cino cingatwavwa ukumanya vino Yehova akayivwa pe vino wamukwelengulila izina?

 YELENGANYANI ukuti umuntu wumwi wino mwakunda walanda iviwipe swinya ivya wufi pe mwemwe, icakuti wino wanena wavisuwila nu kuvisuwila. Ni ciwipisye acakuti atapelezile vye papo watalika ukunenako na wanji, nawo wavisuwila. Uzye vwilani mungivwa wuli? Ukwasowa nu kuvwilika cingamiluma amuno mungasakamala pe vino awantu wandi wakwelenganya pe mwemwe na pe vino wamyononela izina.—Imilu. 22:1.

² Co-o icakulolelako cingatwavwa ukumanya vino Yehova wayivwile pano wamononezile izina. Umungeli wumwi walanzile ivya wufi pe Yehova ku mwanaci wakutalicilako e Eva. E Eva nawe wasuwizile vino wamuwifile. Wo-o uwufi awuno walenzile awakwasi witu awakutalicilako wapondocele e Yehova. Na cino cafumamo acakuti, uluwembu ni mfwa vyasalangana ku wantu wonsinye munsi. (Inta. 3:​1-6; Roma. 5:12) Fwandi intazi zyonsinye zino mukalola ponga ngati amfwa, inkondo nu kucula, viza vyawako pa mulandu nu wufi wuno satana wawifile mu Edeni. Uzye e Yehova akayivwa wuli pe wo-o vino wamukwelengulila izina na pe vino vyafumamo? Ukwasowa nu kuvwilika cikamuluma nkaninye. Lelo nanti ciwe wo-o, atakalipa nanti ukuwapita ni cikonko. E Baibolo yikamulondolola ukuti watwalilila ukuwa “we Leza wansansa.” [NWT] —1 Tim. 1:11.

3. Alongo ci luno twakwata?

³ Twawa nu longo lwakusinila Satana ukuti vino walanzile pe Yehova avya wufi ukupitila mu kwivwila isundo lyakuti: “Tumvyanji Izina Lyakwe [Yehova].” (Amalu. 113:1) Tukatumvya nanti ukulumbanya Yehova ukupitila mu kunena wanji ivisinka pe  weliwe. Uzye na mwemwe mukalumbanya izina lya kwe Yehova? Lekani tulandeko pa vintu vitatu vino vingatwavwa ukuwalumbanya Yehova ni myezo yitu yonsinye.

TUKASECELESYA YEHOVA NGA TUKULUMBANYA IZINA LYAKWE

4. Acani cino cikalenga e Yehova awasecelela pano tukulumbanya izina lyakwe? Lanjililani. (Lolani ni cikope.)

⁴ Tukasecelesya Umukwasi witu uwa kwi yulu nga cakuti tukulumbanya izina lyakwe. (Amalu. 69:​30, 31) Lelo co-o citakusula mu kuti e Yehova wawa ngati awantu wano watapwililika, wano wakalonda ukuwalumbanya pa kuti wawawomelezye. Lekani tulandeko pe co-o icakulolelako. Yelenganyani ukuti umwana umwanaci uwacitici wakumbatila e yisi nu kumunena ukuti, “Tata wemukwasi umuzima pa wakwasi wonsinye munsi!” E tata wakwe wamwentula swinya wivwa icete nkaninye pe vino umwana wakwe wamunena. Acani cino calenga ayivwe icete? Apa mulandu wakuti umwana tewalanjizya ukuti wamukunda swinya tekumusalifya. Asa pa mulandu wakuti wamunena amazwi yakumulumvya nanti aya kumuwomelezya. Cinji acakuti umukwasi amanyile ukuti yo-o imiwele yiliyavwa umwana wakwe ukutwalilila ukuwa ni nsansa pano akuya akukula. Wonye avino e Yehova akasecelela nga cakuti tukulumbanya izina lyakwe.

5. Awufi ci wunji wuno tukasinila e Satana nga tukulumbanya Yehova?

⁵ Nga tukulumbanya Yehova lyo tukusinila e Satana pa wufi na wunji wuno wawipa pe sweswe wenga na wenga. E Satana akati pasi umuntu nanti wumwi wino angatwalilila ukuwa ni cisinka. Cino akasula acakuti, pasi wino angatwalilila ukulumbanya Yehova pano akupita muntazi. Weni akakwelenganya ukuti tungaleka ukuwombela Yehova nga cakuti tukwenecela ukuti ivizima vitupunye avino vyatuciticila. (Job 1:​9-11; 2:4) Lelo umuwomvi wa kwe Yehova uwa cisinka e Job wasinizile e Satana ukuti we cawufi. Nga mwemwe, uzye mungamusinila? Swensinye twawa nu longo lwa kusinila e Satana nu kusecelesya Yehova ukupitila mu kumuwombela ni cisinka. (Imilu. 27:11) Ukwasowa nu kuvwilika, lo-o lwawa alongo ulukulu nkaninye luno twawa nalo.

6. Tungakolanya wuli Imfumu Davidi na wina Levi? (Nehemiya 9:5)

⁶ Ukukunda Leza akuno kukalenga awawomvi wakwe awa cisinka walumbanya izina lyakwe ni myezo yawo yonsinye. Imfumu Davidi yelemvile ukuti: “Nandi ndatumvya Imfumu e Leza na vyonsi vino vili mwakwe nene, viwatumvya izina lyakwe ililungamane.” (Amalu. 103:1) E Davidi wamanyile ukuti, nga akulumbanya izina lya kwe Leza, lyo akulumbanya ne Yehova nye umweneco. Nga twivwa vye izina lya  kuti Yehova tukakwelenganya pe vino wawa, pa miwele yakwe na pa vintu vyakuzungusya vino akacita. E Davidi walondesyanga sana ukuwalumbanya izina lya kwe Yehova nu kuwalilola ukuti alitele. Walondanga ukuwacita wo-o “na vyonsi vino vili mwakwe” weliwe, akuli ukuti nu mwezo wakwe wonsinye. Wonye avino na wina Levi wacitanga. Wayicefizye nu kulanda ukuti watakweti amazwi amafikepo ayakuwomvya pa kulumbanya izina lya kwe Yehova ilitele. (Wazyani Nehemiya 9:5.) Ukwasowa nu kuvwilika ko-o ukuyicefya nu kulumbanya Yehova ni myezo yawo yonsinye, kwalenzile e Yehova awasecelela.

7. Uzye tungalumbanya wuli e Yehova mu mikalile yitu na pano tuli mu mulimo?

⁷ Mwe ya-a amanda tukalanjizya ukuti tukasecelesya Yehova ukupitila mu kumusalifya nu kulanjizya ukuti twamukunda. Pano tukuwizya tukakwavwa awantu ukuwa iviwuza vya kwe Yehova nu kuwavwa ukumulola ndi vino sweswe tukamulola. (Jemu. 4:8) Tukakwivwa icete ukunenako awantu vino Baibolo yalondolola e Yehova ukuti wawa nu lukundo, umulinganya, amano, amaka, apano ni miwele yinji imizima. Swinya tukalumbanya Yehova nu kumusecelesya ukupitila mukwelezya na maka ukumukolanya. (Efes. 5:1) Nga tukumukolanya awantu wakalola ukuti twapusanako na wantu wanji awamwe yo-o insi imbipe. (Mat. 5:​14-16) Pano tukuwawizizya cila wanda, tukawa nu longo lwakuwanena cino calenga tupusaneko na wantu wanji. Na cino cikafumamo acakuti awa myezo mizima wakakwiza mu kuwa iviwuza vyakwe. Cinji acakuti tukalenga Yehova ukusecelela.—1 Tim. 2:​3, 4.

TUKASECELESYA YESU NGA TUKULUMBANYA IZINA LYA KWE YEHOVA

8. Amulandu ci wuno tungandila ukuti e Yesu awino wawa pa nkolelo ku kulumbanya izina lya kwe Yehova?

⁸ Kutawa icelewulwa icili consinye mwi yulu na munsi cino camanya icete cete e Yehova ndi vino Yesu. (Mat. 11:27) E Yesu wakunda nkaninye Umukwasi wakwe swinya awino wawa na pankolelo ku kulumbanya izina lya kwe Yehova. (Yoha. 14:31) Mwi pepo lino wapefile uwusiku pano walinji mupipi nu kufwa, walondolozile pa mulimo uwucindame wuno wawomvile munsi ukuti: “Naleka wakumanya.” (Yoha. 17:26) Uzye wasuzile mwinye pa kulanda wo-o?

9. Acilanjililo ci cino Yesu wawomvizye pa kulondolola vino Yisi wawa?

⁹ E Yesu atapelelangavye pakunena awantu ukuti izina lya kwe Leza we Yehova. Amuno awa Yuda wano wasambilizyanga wamanyile kaali izina lya kwe Leza. Acino “awino walinji pa nkolelo ku kumuwumbula nanti ukumulondolola.” (Yoha. 1:​17, 18) Ku cakulolelako, amawaliko ya ciHebere yakalondolola ukuti e Yehova wawa nu luse ni nkumbu. (Ukuf. 34:​5-7) Acino pakulondolola co-o icisinka, e Yesu wawomvizye icilanjililo ca mwana umusowe ne yisi. E yisi watili walola umwana wakwe “lyo acili apatali,” wamusamalizile ukuya mukumusunkanya, amukumbatila nu kumutetela ukufuma pansi ya mwezo. Kwe lyo-o ilyasi tukasambililako isambililo ilicindame ilya kuti, e Yehova wawa nu luse ni nkumbu. (Luk. 15:​11-32) Pano Yesu wawomvizye co-o icilanjililo, walondolozile umukwasi wakwe wulyanye vino wawa.

10. (a) Twamanya wuli ukuti e Yesu wawomvyanga izina lya kwe Yisi swinya walondanga na wanji waliwomvya? (Marko 5:19) (Lolani ni cikope.) (b) Avyani vino Yesu akalonda na sweswe twacita mwe ya-a amanda?

¹⁰ E Yesu akalonda na wanji wawomvya izina lya Mukwasi wakwe e Yehova. Intunguluzi zya simapepo zyasuwizile ukuti asa mucinzi ukulumbula izina lya kwe Yehova, amuno lyawa alitele nkani. Lelo e Yesu atalesile vyo-o ivisambilizyo vya wufi vilenge apotwe ukulumbanya izina lya Mukwasi wakwe. Uzye mukwizuka vino vyacitisile pano Yesu wapozizye umonsi wino walinji ni mizimu miwipe mu Gerasa? Awantu watinile swinya watalisile nu kulambilizya Yesu ukuti apite. Acino wizile afumako. (Mar. 5:​16, 17)  Lelo nanti ciwe wo-o, walondanga izina lya kwe Leza limanyikwe na kwe yonye incende. Acino wanenile we-e umonsi ukuti awanena awantu ukuti asa weliwe wamupozizye lelo we Yehova. (Wazyani Marko 5:19.) a Wonye avino akalonda na sweswe twacita mwe ya-a amanda, pa kuti izina lya Mukwasi wakwe limanyikwe insi yonsinye (Mat. 24:14; 28:​19, 20) Nga twacita wo-o, tukasecelesya Imfumu yitu e Yesu Klistu.

11. Acani cino Yesu wanenile awasambi wakwe ukuti wapepelapo, swinya amulandu ci wuno wawanenezile ukucita wo-o? (Ezekiel 36:23).

¹¹ E Yesu wamanyile ukuti ukulonda kwa kwe Yehova akwakulenga izina lyakwe ukucindamikwa nu kufumyapo umukwelengula wonsinye. Awuli umulandu wuno wasambilizizye awasambi wakwe ukupepa ukuti: “Tata witu wamwiyulu; Izina lyako itele lichindikwe.” (Mat. 6:9) Cinji acakuti e Yesu wamanyile ukuti wo-o awuli umulandu uwukulu wuno wakuma ivyelewulwa vyonsinye. (Wazyani Ezekiel 36:23.) Kutawa icelewulwa nanti cimwi mwi yulu na munsi cino cawombapo umulimo wakucindamika izina lyakwe Yehova ndi vino Yesu wacisile. Lelo nanti ciwe wo-o, pano wamunyefile, awalwani wakwe wamupile umulandu wakuti atacindikanga izina lya kwe Yehova. E Yesu wivwile uwuwi nkaninye pano wamunenile ukuti wo-o awuli umulandu wuno wacisile swinya awuno walinji nu kumupingulilapo. Amuno wamanyile ukuti ukukwelengula izina lya kwe Yehova itele aluwembu ulukulu pa membu zyonsinye. Fwandi co-o cifwile acino calenzile e Yesu ‘awalwilwinta nichikonko’ pano walinji mupipi nu kufwa.—Luk. 22:​41-44.

12. Uzye Yesu walanjizizye wuli ukuti walondanga ukucindamika izina lya kwe Leza?

¹² E Yesu wasipicizizye pano wamucuzyanga, ukumutuka nu kumuwipizya, pa kuti vye acindamike izina lya kwe Yehova. Wamanyile ukuti wivwilanga e Yehova muvintu vyonsinye acino atazipizile nu kuwakwivwa insoni nanti ukuyilola ukuti wakwelenguka. (Hebe. 12:2) Swinya wamanyile nu kuti e Satana awino wamwelezyanga mwe yayo amanda amatale. (Luk. 22:​2-4; 23:​33, 34) Ukwasowa nu kuvwilika e Satana welezizye na maka ukuti e Yesu aleke ukuwa ni cisinka lelo waposilwe ukumucimvya. E Yesu wasinizile e Satana ukuti we cawufi nu kuti e Yehova wawa na wawomvi wano wakatwalilila ukuwa ni cisinka asa mulandu ni ntazi zino wakupitamo.

13. Mungacita wuli pa kuti mwasecelesya Imfumu yinu e Yesu Klistu?

 ¹³ Uzye mukalonda ukusecelesya Imfumu yinu e Yesu Klistu? Nga vino mukalonda lyo muzipizile ukutwalilila ukulumbanya izina lya kwe Yehova nu kwavwa wanji ukumumanya icete cete. Nga mwacita wo-o lyo mukukolanya e Yesu. (1 Pet. 2:21) Swinya lyo mukusecelesya e Yehova nu kusinila umulwani Wakwe e Satana ukuti we cawufi ngati awulyanye vino Yesu wacitanga.

TUKAWOMBA UMULIMO WAKUPUSUSYA AWANTU NGA TUKULUMBANYA IZINA LYA KWE YEHOVA

14-15. Avizima ci vino vikafumamo nga cakuti tukusambilizya awantu pe Yehova?

¹⁴ Nga tukulumbanya izina lya kwe Yehova lyo tukuwomba umulimo wakupususya awantu. Tukacita wuli wo-o? E Satana “wawika akamfinzi pa mano yakwe wantasuwila.” (2 Kor. 4:4) Na co-o calenga wasuwila uwufi wakwe wonsinye, ndi vino uwufi wakuti: E Leza kutawa nanti ukuti wawa ukutali na wantu swinya asiwasakamala. Akalanda nu kuti wakalala swinya akacuzya wano wakacita iviwipe umuyayaya. E Satana akawipa wo-o uwufi pa kuti akwelengule izina lya kwe Yehova ilizima na pa kuti awantu waleke ukupalamila ku Mukwasi witu uwa kwi yulu. Lelo nga tukuwawizizya, tukalenga awamanya uwufi wa kwe Satana. Tukawasambilizya icisinka pa Mukwasi witu nu kulumbanya izina lyakwe ilitele. Avyani vino vikafumamo nga twacita wo-o?

¹⁵ Ivisinka vino vyawa mwi Zwi lya kwe Leza vyawa na maka. Kwawa ivizima vino vikafumamo nga cakuti tukusambilizya awantu pe Yehova na pa miwele yakwe. Tukawavwa ukumanya ukuti vino Satana akalanda, avya wufi swinya wakamanya ni miwele ya kwe Yehova imizima. Wakasinincizya ukuti wawa na maka ayakuzungusya. (Ayize. 40:26) Swinya wakamanya nu kuti e Yehova wawa nu mulinganya. (Amasu. 32:4) Cinji acakuti, wakalola ukuti wawa na mano nkaninye. (Ayize. 55:9; Roma. 11:33) Asa vyo-o vitupu, wakakwiza mukwiluka ukuti imiwele ya kwe Yehova imipulisyemo alukundo. (1 Yoh. 4:8) Ne nga cakuti wuciwuza wawo ne Yehova wawoma, isuwilo lyawo ilyakwikala umuyayaya likawomelako. Ukwasowa nu kuvwilika twawa nu longo ulukulu ulwakwavwa awantu ukupalamila ku Mukwasi witu.  Nga twacita wo-o, e Yehova akatulola ukuti “swe wawomvi wawuye.”—1 Kor. 3:​5, 9.

16. Avyani vino vikacitika nga cakuti wamwi wasambilila pi zina lya kwe Leza? Landani pa vyakulolelako.

¹⁶ Pakutalika tungapelela vye pakusambilizya awantu ukuti izina lya kwe Leza we Yehova. Ukumanya vye izina kungalenga wano wawa ni myezo imizima ukupiluka. Ku cakulolelako, umukazyana wumwi uwizina lyakuti Aaliyah b wakulizile mu lupwa luno lutalinji alwa kapepa. Lelo atatemilwe ku calici kuno wayanga swinya atalolangapo ukuti walinji we ciwuza wa kwe Leza. Nomba pano watalisile ukusambilila ni Nte zya kwe Yehova, wizile apiluka mwe vino wayivwanga. Watalisile ukulola Yehova ukuti we ciwuza wakwe. Swinya camuzungusizye pano wamanyile ukuti mu ma Baibolo amavule wafumyamo izina lya kwe Leza nu kupyanicizyapo amalumbo ponga ngati we Tatakulu. Ukumanya izina lya kwe Leza akuno kwalenzile apiluke. Walanzile ukuti: “Fwandi e ciwuza wane wakwata izina!” Avyani vino vyafumilemo? Watili: “Pe yo-o impindi, nawa nu mutende wa mu melenganyo. Swinya nkayivwa ukuti napaalwa.” Winji, amonsi uwizina lyakuti Steve wino walinji we kimbila wa ndwimbo swinya wino wakulizile ku cifulo kuno wakonkanga sana intambi zya wa Yuda. Atalondanga ukuwa mu ka wungwe ka mipepele akali konsinye amuno walolanga vino awantu wayipanganga ngati awina Klistu wa cisinka. Lelo pano mama wakwe wafwile, wazumizile ukuwazanwako pi sambililo lye Baibolo pano Inte zya kwe Yehova wakutungulula wumwi. Wivwile icete nkaninye pano wamanyile izina lya kwe Leza. Watili: “Nsitela nsambililepo pi zina lya kwe Leza.” Walanzile nu kuti: “Palyanye apano namanyile ukuti e Leza akuno wawa! Natalisile ukumulola ngati amuntu. Swinya namanyile ukuti nazana e ciwuza.”

17. Amulandu ci wuno mukulondela ukutwalilila ukulumbanya izina lya kwe Yehova? (Lolani ni cikope.)

¹⁷ Uzye pano muli mu mulimo wa kuwizya, mukanenako wanji pi zina lya kwe Yehova? Uzye mukawavwa ukumanya vino Yehova wawa? Nga mukucita wo-o, lyo mukulumbanya izina lya kwe Yehova. Acino tukumiwomelezya ukuti, twalililani ukulumbanya izina lya kwe Leza ilitele, ukupitila mukwavwa wanji ukumumanya icete cete. Nga mukucita wo-o, mulilenga awantu awavule ukupusuka. Swinya lyo mukukolanya Imfumu yinu e Yesu Klistu. Nicicindamisye acakuti, muliwasecelesya Yehova. Acino twalililani ‘ukumutumvya nanti ukumulumbanya nanti kulechelezya na wanda’!—Amalu. 145:2.