1. Uzye awantu awavule ukufumilila na kaali wakayivwa wuli pe Yehova?

 UZYE mwamukunda Yehova? Ukwasowa nu kuvwilika mwamukunda! Swinya asa mwemwe mwenga mwe wano mwamukunda. Amuno ukufumilila na kaali awantu wa kwe Yehova avino wakayivwa. (Amalu. 104:​33, 34) Awavule mwe ya-a amanda wakayipelesya ukuwombela Yehova. Wonye avino awina Israeli wano witanga ukuti awa Naziri wayipelesyanga. Walinji awantu wa musango ci swinya avyani vino tungasambililako?

2. (a) Uzye awa Naziri walinji awaweni? (Impendwa 6:​1, 2) (b) Amulandu ci wuno awina Israeli wamwi wasolelangapo ukuwa awa Naziri?

² Izwi lyakuti awa “Naziri” lyafuma kwi zwi lya ciHeberi lino likasula mukuti “Ukusolwa,” “Ukupawulwa,” nanti “Ukuyipa” ukuwomba umulimo wumwi uwuyiwele. Awa Naziri, awina Israeli wano wayipelesyanga ukuwombela Yehova mu nzila iyiwele. Amasundo ya kwe Musa yazumilizizye umonsi nanti umwanaci ukulapa umulapo uwuyiwele kwe Yehova ukupitila mukusolapo ukuwa Umunaziri pa mpindi yimwi. a (Wazyani Impendwa 6:​1, 2.) Nga cakuti umwina Israeli wayipa ukuwa Umunaziri, kwawanga vimwi vino wakonkanga vino awina Israeli wanji watacitangako. Amulandu ci wuno awina Israeli wasolelangapo ukuwa awa Naziri? Wacitanga wo-o pa mulandu wakukunda Yehova nu kuvwamba ukumusalifya pe vino wawacitilanga.—Amasu. 6:5; 16:17.

3. Uzye awantu wa kwe Yehova mwe ya-a amanda wawa wuli ngati awa Naziri?

³ Awantu wa kwe Yehova walesile ukuwa awa Naziri pano  “isundo lya kwe Klistu” lyapyanizile pi Sundo lya kwe Musa. (Gal. 6:2; Roma. 10:4) Lelo ndi wulyanye vino cawanga ku wa Naziri, awantu wa kwe Leza mwe ya-a manda, wakayikundila ukuwombela Yehova ni myezo yawo yonsinye, na maka yawo yonsinye na mano yawo yonsinye. (Mar. 12:30) Tukayipa kwe Yehova nga cakuti twamulaya ukuti twandi twamuwombela mu wumi witu. Tukaficilisya wo-o umulapo ukupitila mukucita ukulonda kwa kwe Yehova nu kuyipelesya ukumuwombela. Fwandi ukusambilila pa wa Naziri, kwandi kutwavwe ukumanya vino tungacita pakwikalilila ku mulapo witu. b (Mat. 16:24) Lekani tulande pa vyakulolelako vimwi.

MWAYIKUNDILA UKUWOMBA

4. Ukulingana ni Impendwa 6:​3, 4, avyani vino awa Naziri wayikundilanga ukukana cita?

⁴ Wazyani Impendwa 6:​3, 4. Awa Naziri watamwanga imisango iyili yonsinye iyipala swinya watalyanga ivili vyonsinye vino wapanjilanga ni vikomwa ivikale nanti viwisi. Lelo awantu wanji wayitopwanga vyo-o ivintu, amuno wutalinji amulandu. E Baibolo yalondolola ukuti ‘ipala likasankanya’ swinya acawila ukufuma kwe Yehova. (Amalu. 104:​14, 15) Nomba nanti acakuti lyalenganga awantu wasecelela, awa Naziri weni wayikundilanga ukukana mwa. c

5. Avyani vino e Madián nu muci e Marcela wayikundizile ukucita, swinya amulandu ci?

⁵ Ndi wulyanye vino calinji ku wa Naziri, nasweswenye tukayipelesya pa kuti twawombela nkaninye e Yehova. Lekani tulandeko pe Madián ne Marcela, wano walinji ni mikalile iyizima swinya iya papela. E Madián wawombanga incito swinya wikalanga mu ng’anda iyizima. Lelo nanti ciwe wo-o, wa-a awatwalane walondanga ukuti wawombesya mu mulimo wa kwe Yehova. Acino wapinguzilepo ukupepusya imikalile. Watili:“Twatalisile ukucefyako imiwomvyezye ya ndalama, twakazizye e motoka nu kucintila mu ng’anda iyicepe.” Cino calenzile e Madián ne Marcela wacite vyonsinye vyo-o, apa mulandu wa kuti walondanga ukuwawombesya mu mulimo wa kwe Yehova. Wakatima na vino wali na vyo swinya wawa ni nsansa pe vino wapinguzilepo.

6. Amulandu ci wuno awina Klistu mwe ya-a amanda wakayipelesezya ukusya ivintu vimwi? (Lolani ni cikope.)

⁶ Awina Klistu mwe ya-a manda, wakawa ni nsansa pa mulandu wakuti kwawa vimwi vino  wakayipelesya ukucita pa kuti vye wawombesya mu mulimo wa kwe Yehova. (1 Kor. 9:​3-6) E Yehova asa wino akatupaticizya ukucita vyo-o ivintu nanti ukuti tukavisya pa mulandu wakuti vyawipa. Ku cakulolelako, wamwi wakaleka ukuwomba incito zya ku muwili, ukusya ama ng’anda nanti ukuleka ukucita ivintu vino wakunda. Ne wamwi wasolapo ukwikala uwusimbe pa mpindi yimwi nanti ukukana kwata awana. Swinya wanji nawo wakaya mukuwombela kuno wakawizya wacepa nanti acakuti mpindi zimwi kukawa akutali nkaninye na kuno wasya wa lupwa ni viwuza. Swe wavule tukayipelesya ukucita vyonsinye vyo-o pa mulandu wakuti tukalonda ukuwombela e Yehova ukufika pano papelezile amaka yitu. Mwakwizuka ukuti e Yehova akasalifya nkaninye pe vyonsinye vino mukacita pa kuti vye mwamuwombela ukufika pano papelezile amaka yinu, asa mulandu vingawa avikulu nanti atutici.—Hebe. 6:10.

MWAYIPELESYA UKUPUSANAKO NA WANTU WANJI

7. Amulandu ci wuno mpindi zimwi cawelanga aciwome ku wa Naziri ukwikalilila ku mulapo wawo? (Impendwa 6:5) (Lolani ni cikope.)

⁷ Wazyani Impendwa 6:5. Awa Naziri walapanga ukuti watalinji nu kuwapela inyele. Yo-o yalinji anzila yino walanjizizyangamo ukuti watontelanga Yehova. Nomba nga cakuti wamala imyaka imivule mu wu Naziri, inyele zyakulanga swinya cawanga acipepuke kwe wanji ukuzilola nu kumanya ukuti awa Naziri. Wanga awina Israeli wa wawomelezya nu kuwacindika, nga cawanga acipepuke ku wa Naziri ukwikalilila ku mulapo wawo. Lelo ku cawulanda, watawacindikanga nanti ukuwatunjilila ukwikalilila ku mulapo. Ku cakulolelako, mu mpindi zya kwe kasesema Amosi, watwalilizile ukwelezya na maka ukumwesya “awa Naziri vino vyakola ngati alipala,” pa kuti walenge wapotwe ukwikalilila ku mulapo wawo uwa kukana mwa. (Amos. 2:12) Fwandi manda yamwi awa Naziri walondekwanga ukuwa awasipe nkaninye pa kutivye wikalilile ku mulapo wawo nu kupusanako na wantu wanji.

8. Avyani vino mukusambililako kwe Benjamin?

⁸ Asa mulandu nu kuti twawa ni nsoni, e Yehova angatwavwa ukuwa awasipe nu kukana citako vino wanji wakucita. Lekani tulandeko pa mwanawitu Benjamin, uwa myaka 10 wino akakwikala ku Norway. Pa sukulu pano akasambilila palinji ukusunkana kumwi ukwakutunjilila wano walwanga inkondo ku Ukraine. Acino wanenile wa kasukulu ukuti wakwimbila indwimbo ko-o lyo wazwite ni vizyalo pano palinji e fulagi ya ku Ukraine. E Benjamin atalondangapo ukuyisanzya mu vikanza vyansi. Wasozilepo ukwimilila ku mbali ukufuma kuno vyo-o vyaciticilanga. Nomba umusambilizya  wamuweni nu kumupundilila ukuti: “Zanga ko-o uwe ponga na wawuyo, tukulindilila wewenye!” E Benjamin wasifile nu kuya ku musambilizya nu kumunena ukuti: “Nsitunjilila nanti ukuyisanzya mu vikanza vyansi. Swinya wa Nte awavule wawanyepa pa mulandu wakukana lwako inkondo.” Umusambilizya wivwile vino Benjamin walondolozile swinya wamunenile ukuti atakayisanzyemo mwe vino wacitanga. Nomba wa kasukulu wawuye watalisile ukumukolowozya umulandu wuno wakanizile. We-e umwanawitu walinji ni ntete nkaninye icakuti walondanga nu kulila. Lelo wasifile nu kulondololela wa kasukulu wawuye wulyanye vino wanenile umusambilizya. Wizile anena na wakwasi wakwe ukuti e Yehova awino wamwavwizye ukulanda pe vino wazumilamo.

9. Avyani vino tungacita pakulenga e Yehova ukusecelela?

⁹ Pamulandu wakuti tukasolapo ukwivwila e Yehova, tusicita vino wanji wakacita. Kweni pakalondekwa ukusipa pa kuti tuyimanyisye ukuti swe Nte zya kwe Yehova pano tuli kusukulu na pano tuli ku ncito. Swinya pano imiwele ni vintu vikuya vikuwipilakovye munsi, candi caya cikutuwomela ukukonka vino Baibolo yikalanda nu kunenako wanji ilyasi lizima. (2 Tim. 1:8; 3:13) Mwakwizuka lyonsinye ukuti tukalenga e Yehova ‘ukusecelela’ nga tutakucitako vino wano wasimuwombela wakucita.—Imilu. 27:11; Mala. 3:18.

MWAWIKA IVYA KWE YEHOVA PA NKOLELO

10. Amulandu ci wuno ukukonka vino vyawa pa Impendwa 6:​6, 7 kutawezile akupepuke ku wa Naziri?

¹⁰ Wazyani Impendwa 6:​6, 7. Awa Naziri watapalamilangapo ku citumbi. Ncepamwi mungakwelenganya ukuti ukukana palamila ku citumbi yitalinjipo antazi, lelo icisinka acakuti citalinji acipepuke maka maka nga cakuti wino afwile we lupwa. Ne ukulingana ni ntambi zino zyalinjiko pe yoyo impindi, awantu wonsinye walondekwanga ukuwa mupipi ni citumbi. (Yoha. 19:​39, 40; Imili. 9:​36-40) Lelo awa Naziri watakonkangako zyo-o intambi nanti acakuti wino afwile we lupwa. Umu Naziri walanjizyanga ukuti wawa ni suwilo iliwome ukupitila mukutwalilila ukwikalilila ku mulapo wakwe. Cinji acakuti wacitanga wo-o asa mulandu nu kuti kwiza vimwi vino vikumile awa mu lupwa wonsinye. Ukwasowa nu kuvwilika e Yehova awino wavwanga wa-a wakapepa wakwe awa cisinka ukucimvya intazi zino wawanga nazyo.

11. Avyani vino umwina Klistu azipizile ukucita nga ciza mukupingulapo vino vikumile awa mu lupwa? (Lolani ni cikope.)

 ¹¹ Swe wina Klistu twacindamika nkaninye umulapo wakuyipa kwe Yehova. Swinya wo-o umulapo wukakuma vino tukapingulapo na vino tukacita nga ciza ku vya mu lupwa. Kweni tukakonka vino Baibolo yikalanda pe vino tuzipizile twalola wa lupwa, lelo tukawika ukulonda kwa kwe Yehova pa nkolelo ukucila pe vino wakulonda. (Mat. 10:​35-37; 1 Tim. 5:8) Mpindi zimwi tungaleka nu kwivwana icete na wa lupwa pa mulanduvye wakuvwambisya ukusecelesya Yehova.

12. Avyani vino Alexandru wacisile asa mulandu nu kuti umuci wamulesyanga ukusambilila?

¹² Lekani tulande pe vino vyaciticizile e Alexandru nu muci e Dorina. Pa nsizi ya mwaka wonga ukufumilila pano watalicizile ukusambilila Baibolo, e Dorina wizile apingulapo ukuleka ukusambilila swinya walondanga nu mulumenye aleke. Lelo nanti ciwe wo-o, e Alexandru wamutekanizizye nu kumunena ukuti weni walinji nu kutwalilila ukusambilila. E Dorina atakunzile vino umulume wamunenile swinya watwalilizilevye ukumulesya. Umulume walanzile ukuti welezizye na maka ukumanya cino calenzile umuci awacita wo-o, lelo citapepusile ukumanya. Mpindi zimwi nga cakuti umuci wamulengulula nkani nu kumwasuka mu wukali welenganyanga ukuti ncepamwi alekevye ukusambilila. Lelo nanti ciwe wo-o, atalesile, watwalilizilevye ukulanjizya ulukundo nu mucinzi ku muci. Pa mulandu ni miwele mizima iya kwe Alexandru, umuci wizile atalika ukusambilila Baibolo na swinya na mukupita kwa mpindi wizile abatizwa.—Lolani e vidyo ya kwe Alexandru ne Dorina Văcar iya kuti: “Ulukundo Lukazizimicizya Swinya Luli Ninkumbu” pano pa kuti “Icisinka ca mu Baibolo Cikapilula Uwumi” pa jw.org

13. Tungalanjizya wuli ukuti twakunda e Yehova na wa lupwa?

¹³ E Yehova akalonda swensinye mu lupwa twawa ni nsansa amuno awino waluwisileko. (Efes. 3:​14, 15) Fwandi pa kuti twawa ni nsansa, tuzipizile twacita vino akalonda. Mwakwizuka ukuti akasalifya nkaninye pe vino mukayipelesya ukumuwombela pano mukusakamala awa mu lupwa, ukuwacindika nga nu kulanjizya ukuti mwawakunda.—Roma. 12:10.

MWAWOMELEZYA WANJI

14. Awaweni maka maka wano tuzipizile twawomelezya?

¹⁴ Ulukundo luzipizile ukulenga awina Klistu wonsinye mwe ya-a amanda wayikundila ukucitapo cimwi pa kuti wawombesya mu mulimo wa kwe Yehova. Kweni ukucita wo-o kutapepuka. Tungacita wuli pa kuti twakwavwako wanji? Tuzipizile twawawomelezya ukupitila mwe  vino tukalanda. (Job 16:5) Uzye kuliko wamwi mwi wungwe wano wakwelezya na maka ukupepusya imikalile pa kuti wawombesya mu mulimo wa kwe Yehova? Uzye mwamanyako awacitici wamwi wano wakakwelezya na maka ukukana cita vino wanji wakacita ku ma sukulu nanti aca kuti cikawawomela ukucita wo-o? Uzye kuliko awasambi we Baibolo nanti awanawitu na wankazi wano cikawawomela ukutwalilila ukuwa ni cisinka kwe Yehova pa mulandu nu kuwacuzya kwa lupwa lwawo? Lekani twawomvya impindi iyili yonsinye yino twasyucila kukuwomelezya awanawitu na wankazi nu kuwasalifya pe vino wakayipelesya ukuwombela e Yehova na vino wasipa.—Flmo. 4, 5, 7.

15. Uzye wamwi wakakwavwa wuli wano wakawomba umulimo wa mpindi zyonsi?

¹⁵ Mpindi zimwi tungakwavwa wano wawa mu mulimo wa mpindi zyonsi mwe vino wakulondekwa. (Imilu. 19:17; Hebe. 13:16) Wonye avino ne nkazi uwacisongo wino akakwikala ku Sri Lanka wacisile. Pano we-e nkazi wamulundizile indalama zye penshoni, wasozilepo ukuti awakwavwa wankazi wawili wano wawombanga wupayiniya pa kuti watwalilile ukuwomba umulimo amuno ivintu vyawatalilanga pe yoyo impindi. Acino wawatumilangako icipendo ca ndalama zimwi cila mwezi izyakulipila kwe foni ya mu ng’anda yino wawomvyanga. Ukwasowa nu kuvwilika we-e nkazi wacisile icete nkaninye.

16. Anyani vino tukusambililako ku wa Naziri?

¹⁶ Kwawa ivivule vino tungasambililako kwe vino awa Naziri wayipelesyanga. Lelo kumulapo wuno walapanga, nako kwawa cimwi icicindame nkaninye cino tukasambililako pa Mukwasi witu e Yehova. Tukalola ukuti e Yehova wamanya ukuti tukavwambisya ukumusecelesya swinya tukayikundila nu kucitapo vimwi pa kuti tutwalilile ukwikalilila ku mulapo witu uwakuyipa. Cinji acakuti, tukasinincizya ukuti watucindamika pa kutupa lo-o ulungo ulwa kulanjizya ukuti twamukunda wenga na wenga. (Imilu. 23:​15, 16; Mar. 10:​28-30; 1 Yoh. 4:19) Asa vyo-o vitupu, imitanticile ya kuti kuwe awa Naziri, yikatwavwa ukumanya ukuti e Yehova akalola swinya wacindamika nkaninye vino tukayikundila ukucita pa kuti twamuwombela. Acino lekani tutwalilile ukuwombela Yehova mukuyikundila ukufika pano papelezile amaka yitu.