1-2. Antazi ci zino awawomvi wakwe Yehova wakapitamo?

 NGA CAKUTI iviwipe vyatuciticila ukwasowa ukwenecela, ivintu mu wumi ncepamwi vingapiluka. Wonye avino calinji ku mwanawitu uwizina lya kuti Luis a wino wizile alwala e kansa. E Dokota wamunenile ukuti wasyazile vye ni myezi mitici ukuti afwe. Winji, we Monika wino wawombesyanga nkaninye mu mulimo wa kwe Yehova nu mulume. Nomba wanda wumwi wizile amanya ukuti umulume wino walinji we eluda wacitanga iviwipe pa myaka imivule mukuvwama. Ne e nkazi Olivia umusimbe, wamunenile ukuti afume mu ng’anda muno wikalanga pa mulandu wa kuti kwalinji nu kupita icimuza cino wakakwita ukuti hurricane. Pano wafisile pa ng’anda, wazanile co-o icimuza cononile kaali ing’anda yakwe. Wa-a wonsinye wano twalandapo, ivintu vizile avipiluka mu wumi ukwasowa ukwenecela. Uzye vyo-o, vingalanga namwemwe vyamiciticilapo? Uzye kukatela akuwa iviwipe vino vyamiciticizile vyo vyamimazile amano icakuti avipilula nu wumi winu?

² Naswewawomvi wa kwe Yehova nye awa cisinka tukapita mu ntazi zino awantu wonsinye wakapitamo. Swinya wakatucuzya kwe wano wapata Inte zya kwe Yehova. Nanti acakuti e Yehova asilesya zyo-o intazi ukuti zitatuciticila, watulaya ukuti wandi awatwavwa. (Ayize. 41:10) Nga cakuti watwavwa, tuliwawa ni nsansa, tuliwapingula icete pa vintu swinya tulitwalilila ukuwa ni cisinka kwe weliwe nanti acakuti tukupita mu ntazi imbome. Mwe co-o icipande, twandi tusambilile pa nzila 4 zino Yehova akatwavwilamo pano tukupita mu ntazi. Twandi tusambilile na  pe vino tungacita pa kuti twalola nu kuzanamo ivizima mwe vino akatwavwa pano tukupita mu ntazi.

E YEHOVA ALIMICINJILILA

3. Avyani vino vingatuwomela ukucita pano tukupita mu ntazi?

³ Intazi. Nga cakuti tukupita mu ntazi, tungapotwa ukwelenganya nu kupingula icete pa vintu. Amulandu ci? Amuno tungalanga lyo tuvulungine icakuti tutamanyile ni vya kucita swinya umwezo wulumile. Cinji acakuti tungalanga lyo tusakamisilwe nu kuwa nu wulanda. Lolani vino wankazi wano tulanzilepo pa kutalika walondolozile ukuti avino wayivwanga pa ntazi zino zyawa citicizile. E Olivia watili, “Pano icimuza ca hurricane cononile ing’anda yane, nivwile ngati nsovile swinya amaka yansizile.” E Monika nawe watili: “Ntapelezile vye pa kwivwa uwuwi pe vino wakwane wacisile. Lelo candumile nkaninye, icakuti naweni ngati umwezo mukasi wacisika. Na co-o calenzile napotwa ukuwomba icili consinye ukuwikako nu tuticinye. Icintu cino ntenecelanga aco cizile acicitika mu wumi wane.” Uzye e Yehova watulaya ukuti aliwacita wuli pa kutwavwa pano tukupita mu ntazi?

4. Ukulingana na Wafilipi 4:​6, 7, avyani vino Yehova watulaya?

⁴ Vino Yehova akacita. Watulaya ukutupa cino Baibolo yikakwita ukuti “umutende wakwe Leza.” (Wazyani Wafilipi 4:​6, 7.) Wo-o umutende wa kwe Leza, akuwa na melenganyo amazima nu kuteka umwezo pa mulandu wakuwa na wuciwuza uwuzima na weliwe. Wo-o umutende “walusya amelengania yawuntu,” co-o cikusula mu kuti wazipa nkaninye ukucila nape vino tungelenganya. Uzye mukatela amuyivwapo wo-o pa nsizi yakupepa kwe Yehova? Nga cakuti mwayivwapo, lyo wowonye awuli “umutende wakwe Leza.”

5. Uzye umutende wa kwe Leza wukacinjilila wuli imyezo na melenganyo yitu?

⁵ Pa Wafilipi 4:7 pakalanda nu kuti umutende wa kwe Leza “wuwachinjilila imyezo yinu namelengania yinu.” Izwi lya kuti ‘ukuchinjilila’ waliwomvyanga nga wakulanda pa wasilika wano wacinjililanga umusumba pa kuti watawusansa. Awa mu musumba walalanga ukwasowa ukusakamikwa icili consinye pa mulandu wakumanya ukuti pali wano wakuwalonda. Wonye avino cikawa nga cakuti e Yehova watupa umutende wakwe wuno wukacinjilila imyezo yitu na melenganyo. Tukateka umwezo amuno tukamanya ukuti swe wacinjililwe. (Amalu. 4:8) Nanti acakuti intazi zitafumile papo napapo, naponye tungawa nu mutende ngati awulyanye vino calinji kwe Hana. (1 Sam. 1:​16-18) Cinji acakuti ngatwateka umwezo, cikapepuka ukwelenganya nu kupingula icete pa vintu.

6. Avyani vino tungacita pa kuti e Yehova atupe umutende wakwe? (Lolani ni cikope.)

 ⁶ Vino tuzipizile ukucita. Nga cakuti mwawa ni ntazi, mwamanyisya ‘uwakumicinjilila.’ Mungacita wuli wo-o? Mwapepa kwe Yehova ukuti amipe umutende wakwe. (Luk. 11:9; 1 Tes. 5:17) E Luis wino tulanzilepo, walondolozile cino cawavwizye nu muci ukusipicizya pano wamunenile ukuti asyazile vye ni myezi yitici lyo wafwa. Watili: “Nga cakuti ivintu vyawoma ndi wo-o mu wumi, cikatala nkaninye ukupingulapo icete pa vyamipozezye na pa vintu vye vinji. Lelo ipepo alino lyatwavwizye ukuwa nu mutende.” E Luis nu muci watili wapepanga lyonsinye ukufuma pansi ya mwezo ukuti e Yehova awavwe ukuteka umwezo, ukuwa nu mutende wa mu melenganyo nu kuwapa amano pa kuti wapingulepo icete. Swinya waweni ukuti e Yehova wawavwizye. Namwemwenye nga cakuti muli ni ntazi, mwapepa kwe Yehova ukufuma pansi ya mwezo, alimipa umutende wuno wukacinjilila umwezo na melenganyo.—Roma. 12:12

E YEHOVA ALIMIWOMYA

7. Uzye mpindi zimwi tungayivwa wuli pano tukupita mu ntazi?

⁷ Intazi. Nga cakuti tukupita mu ntazi, amelenganyo, imicitile na vino tukayivwa, vikapiluka ukupusanako na vino twalinji ku nsizi. Ndi wulyanye vino uwato wungayumba nga cakuti kukukatuka icimuza imiku imivule, avyo cingawa na kwesweswe. Tungayivwa ngati tukuyumba pa mulandu ni ntazi. E Ana wino tulanzilepo kaali, walanzile ivilekane lekane pe vyo wayivwanga pano umulume e Luis wafwile. Watili: “Mpindi zimwi nasakamikwanga nu kuwa nu wulanda. Ne manda yamwi nivwanga uwuwi nkaninye ukumanya ukuti e wakwane ansile nenga.” Cinji acakuti watalalilwanga swinya camulumanga nga cakuti pali vimwi vino azipizile ukupingulapo vino umulume wapingulangapo icete sana. Asa vyo-o vitupu, wayivwanga ngati ali pa luzi lyo icimuza icikulu cikatusile. Uzye Yehova akatwavwa wuli nga cakuti tukupita mu ntazi izikolaneko na zino we-e nkazi wapisilemo?

8. Avyani vino Yehova watulaya? [Ayizeya 33:6]

⁸ Vino Yehova akacita. E Yehova watulaya ukuti wandi awatuwomya. (Wazyani Ayizeya 33:6.) Nga cakuti pa luzi pakukatuka nkaninye amang’wimbi uwato wungayumba icakuti wungawundwa nu kuwundwa. Cinji acakuti wano wakwezilemo wangakwivwa intete. Nomba pa kuti vyo-o vitakacitike, kumawato amavule wakawikako vimwi vino vikalenga uwato wutayumba nanti ukusiwila pa nsi. Lelo vyo-o vino wakawikako vikawomba icete nga cakuti uwato wukupita. Wonye avino Yehova alituwomya nga cakuti twatwalilila ukuwa awa cisinka na pano tukupita mu ntazi.

9. Uzye iviwombelo vino Iwungwe lya kwe Yehova lyatuwicilako vingatwavwa wuli? (Lolani ni cikope.)

 ⁹ Vino tungacita. Nga cakuti muli ni ntazi zino zili ngati amang’wimbi, mwakwelezya na maka ukupepa kwe Yehova, ukuzanwa mu kulongana nu kuwomba umulimo wakuwizya. Kweni asa welyonsi pano mungacita ivintu ndi vino mwacitanga kaali, lelo mwakwizuka ukuti e Yehova asikwenecela ukuti mwacita vino mutanga mukumanisye. (Linganyaniko Luka 21:​1-4.) Swinya mwapawulako ni mpindi yakuyisambilizya nu kwelenganyapo. Amulandu ci? Amuno Iwungwe lya kwe Yehova lyatupekanizizya vino vingatwavwa pano tukupita mu ntazi. Pakuzana ivyewo vino vingamyavwa, mungavwamba pa JW Library^® app, mu Icisontelelo ca Mpapulo sha Watch Tower na mu Icitabo ca Kwafwa Inte sha kwa Yehova Ukusanga Ifyebo. E Monika wino tulanzilepo watili wawomvyanga vyo-o iviwombelo lyonsinye nga cakuti watalika ukwivwa uwuwi. Ku cakulolelako, wayanga apakuvwambila ivyewo nu kulembapo izwi lyakuti “uwukali.” Ne mpindi zimwi walembangapo izwi lyakuti “ukupondoka” nanti “icisinka.” Nga wacita wo-o, wawazyanga amazwi yano wazanangapo mpaka ayivwako icete. Watili: “Pano natalisile vye ukuwazya nawanga nu wulanda lelo pansizi ya kuwazya nivwanga icete ngati Yehova ankumbatizile. Amuno nizanga mukwiluka ukuti e Yehova amanyile vino nkuyivwa swinya akunjavwa.” Namwemwenye e Yehova angamyavwa ukuleka ukuyivwa uwuwi nu kuteka umwezo.—Amalu. 119:​143, 144.

E YEHOVA ALIMYAVWA

10. Uzye mpindi zimwi tungayivwa wuli nga cakuti iviwipe vyatuciticila?

¹⁰ Intazi. Nga cakuti iciwipe cimwi catuciticila, kungawa amanda yamwi pano tungayivwa awatonte lwa kumuwili na mumelenganyo. Tungawa ngati we kateya wandwizyo wino pakutalika wasamalanga nkaninye, lelo peyoyo impindi watalika ukupita ukuwomvya insonzo. Ncepamwi cingatuwomela ukucita ivintu vino twacitanga ku nsizi nanti ukukana vwambisya ukuvicita nu kuleka ukuwa ni nsansa pano tukuviwomba. Ne manda yamwi tungayivwa awatonte swinya twalonda vye ukulala ngati awulyanye vino calinji kwe Eliya. (1 Izya. 19:​5-7) Avyani vino Yehova watulaya ukutucitila nga cakuti tukuyivwa awatonte?

11. Anzila ci yinji yino Yehova akawomvya pa kutwavwa? (Amalumbo 94:18)

¹¹ Vino Yehova akacita. Watulaya ukuti wandi awatwavwa. (Wazyani Amalumbo 94:18.) Ndi wulyanye vino ekateya wandwizyo angalondekwa  uwakumwavwa nga wayicisa pa kuti atwalilile, avino nasweswenye tukalondekwa uwakutwavwa pa kuti tutwalilile ukuwombesya mu mulimo wa kwe Yehova. E Yehova akatunena ukuti: “Ne Mfumu e Leza winu, nkuwasimpisya nkuti, ‘Mutize muwatina; nandi ndawavwa.’” (Ayize. 41:13) Imfumu Davidi yaweni vino Yehova wayavwanga. Pano yalinji ni ntazi swinya pano awalwani wayicuzyanga yanenile Yehova ukuti: “Amaka yako yansunga nanti ukunjavwa.” (Amalu. 18:35) Nomba uzye Yehova akatwavwa wuli?

12. Awaweni wano Yehova angawomvya pa kutwavwa ngatuli ni ntazi?

¹² Ilivule e Yehova akatwavwa ukupitila mukuwomvya awantu wanji. Ku cakulolelako, pano Davidi watonsile e Yehova wawomvizye e ciwuza wakwe Yonatani ukuya mukumwavwa nu kumuwomelezya. (1 Sam. 23:​16, 17) Swinya wawomvizye ne Elisha ukuya mukwavwa e Eliya. (1 Izya. 19:​16, 21; 2 Izya. 2:2) Namweyanye amanda e Yehova akawomvya wa lupwa, iviwuza, na wa eluda pa kutwavwa. Nga cakuti tusakamisilwe, mpindi zimwi tungavwambisya ukuti tuwe vye swenga. Kweni swe wavule wonye avino cikawa. Nomba avyani vino tungacita pa kuti e Yehova awatwavwa?

13. Avyani vino tuzipizile ukucita pa kuti twapocelela ukwavwa ukufuma kwe Yehova? (Lolani ni cikope.)

¹³ Vino tungacita. Mwakwelezya na maka ukukanawa mwenga. Nga cakuti uli wenga, ilivule kusiwa ukuwika amano kwe vinji, kukawa vye ukwelenganya pa vya palwako na pa ntazi zino ukupitamo. Na co-o cingalenga twapotwa ukupingula icete pa vintu. (Imilu. 18:1) Kweni swensinye tukalonda ukuwa swenga, maka maka nga kuli intazi yino tukupitamo. Lelo nga cakuti tukuwa swenga pa mpindi intali, tutanga twapocelela ukwavwa ukufuma ku wantu wano Yehova akuwomvya. Fwandi asa mulandu na vino intazi zimiwomezile peyoyo impindi, mwapocelela ukwavwa ukufuma kwa lupwa, iviwuza na kwa eluda. Mwawalola ukuti awano Yehova awomvizye ukwiza mukumyavwa.—Imilu. 17:17; Ayize. 32:​1, 2.

E YEHOVA ALIMISANSAMUSYA

14. Avyani vimwi vino vingalenga twatina?

¹⁴ Intazi. Kungawa impindi yimwi pano tungivwa intete nkaninye. E Baibolo yalandapo pa wawomvi wa kwe Yehova wamwi awa cisinka wano walinji ni ntete swinya wano wasakamikwanga pa mulandu na walwani nanti ivintu vye vinji. (Amalu. 18:4; 55:​1, 5) Wonye avino nasweswe tungayivwa pano wakutucuzya ku sukulu, ku ncito, kwa lupwa nanti ku wa muwuteko.  Swinya mpindi zimwi tungatina ukufwa pa mulandu ni vyamipozezye. Nga cakuti ivya musango wo-o vyacitika kukawa ukuyivwa ngati we kamwana kano katamanyile ni vyakucita. Uzye e Yehova akatwavwa wuli nga cawa wo-o?

15. Ukulingana na Amalumbo 94:​19, avyani vino Yehova akatucitila?

¹⁵ Vino Yehova akacita. Akatusansamusya nu kututeka umwezo. (Wazyani Amalumbo 94:19.) Lyo-o iwaliko likatwavwa ukwelenganya pa mwana umutici wino ayivwile intete swinya aposilwe nu kulala pa mulandu wa kupanta kwa mvula. Nomba yelenganyani ukuti e baba wakwe wamunyamula, wamufukatila swinya watalika nu kumulalicizya mpaka waponecela. Nanti acakuti kucili icimuza swinya imvula yikupanta, wo-o vino baba wakwe wamunyamula, calenga wayivwa ukuti amucinjililwe. Nasweswenye nga cakuti tuli ni ntazi yino yili ngati akupanta kwa mvula, tungalonda e Yehova awe ngati watukumbatila mpaka twivwe ukuti swe wacinjililwe. Uzye tungacita wuli pa kuti e Yehova awatwavwa mwe yo-o inzila?

16. Avyani vino tungacita pa kuti Yehova awatusansamusya? (Lolani ni cikope.)

¹⁶ Vino tungacita. Lyonsinye mwapawulako impindi yakuwa ponga ne Yehova ukupitila mu kupepa nu kuwazya Izwi lyakwe. (Amalu. 77:​1, 12-14) Nga mukucita wo-o, ciliwamipepucila ukusamalila kwe weliwe pano mwawa ni ntazi. Mwamunena vyonsinye vino vikumitinya na vino vikumisakamika. Swinya mwateyelezya kwe weliwe ukupitila mukuwazya Izwi lyakwe e Baibolo. (Amalu. 119:28) Nga mukuwazya Baibolo mungazana amalyasi yamwi yano yangamisansamusya nga mwawa ni ntazi. Ku cakulolelako, mungazana amazwi yakumiwomelezya mu ma buku ndi vino Jobo, Amulumbo, ni Imilumbe apano na mazwi yano Yesu walanzile yano tukazana mwi buku lya kwe Mateyu icipandwa 6. Nga mukupepa kwe Yehova nu kuwazya Izwi lyakwe, muliwalola vino akumisansamusya.

17. Avyani vino tungasuwila?

¹⁷ Tungasuwila ukuti e Yehova wandi awatwavwa pano tukupita mu ntazi. Tutalitela tuwepo swenga. (Amalu. 23:4; 94:14) Watulaya ukuti wandi awatucinjilila, awatuwomya, awatwavwa nu kutusansamusya. Pe Ayizeya 26:3 pakati: “Wewenye, Mfumu Leza, ukupanga umutende wenecho kwewano ukulonda kwawo kwawoma-ndi swinya wakusuwila nukukusuwila.” Fwandi muzipizile ukusuwila Yehova nu kucita vyonsinye vino vingalenga awamyavwa. Nga mwacita wo-o, muliwa mwewawome na palyanye pano mukupita mu ntazi.