E tata walinji we songo mwi Calici lya United mu Canada. Acino cila sabata watutwalanga ku sande suku na wazuna wane. Swinya 11 awaazi nga yalila twinjilanga mu Calici mukupepa. Nomba amanguzi twakonkanga e mama mukulongana ku Ng’anda ya Wufumu. Na co-o calenzile tulole vino ko tata wapepanga kwapusine na ku Nte.

E mama wasimicilangako e Bob ne Marion Hutcheson wano walinji aviwuza vyakwe pe vino wasambilizile. Swinya na wonye wizile awasambilila icine. Mu 1958 Umwanawitu ne nkazi Hutcheson wansenzile ponga na wana wawo watatu ku kulongana kukulu kuno kwalinjiko pa manda 8 mu New York. Pe yo-o impindi nazana ukuti citapepusile ukunsendako kwe koko ukulongana swinya ntalitela njiwilile vino nasambilizile.

Pano nalinji ne mutici twikalanga ku famu kuno twatekanga ing’ombe, wakapoli, ing’onzi ni nkoko swinya nivwanga icete nkaninye ukusakamala vyo-o ivinyama. Nizile intalika ukwelenganyapo sana pakuwa ne vetinari nanti uwakusakamala ivinyama. E mama walondololezile e eluda wumwi pe vino nalondanga ukucita. We-e eluda wanjizusizyeko ukuti tukwikala “mumanda ya kupelelechezya” swinya wanenile na pe vino wuciwuza wane ne Yehova walinji nu kuwa nga cakuti naya namala imyaka imivule ku yunivesiti. (2 Tim. 3:1) Acino nizile mpingulapo ukukanayako.

Lelo nanti ciwe wo-o, nacilinji nkwelenganya pe vino nalinji nu kutalika ukucita nga na mala Isukulu.  Nanti acakuti nayanga mukuwizya cila sabata, ntayitopwanga swinya nalolanga ngati ntanga mbombe na wu payiniya. E tata ne tata muzuna, wano watalinji Ante zya kwe Yehova, wambomelezyanga ukutalika ukuwomba pa kampani yimwi iyikulu nkaninye yino yalinji mu Toronto. E tata muzuna walinji pakafulo kamwi pe yo-o e kampani, acino nazumizile ukutalika ukuwombapo.

Pano nalinji mu Toronto, impindi nkulu nawombanga na wantu wano watalinji Ante zya kwe Yehova, na co-o calenzile ntazanwa lyonsi mukulongana nga na mu mulimo wakuwizya. Pakutalika nikalanga ne shikulu wino atalinji Ante ya kwe Yehova lelo pano wafwile, natalisile ukuvwamba kunji ukwakwikala.

Wa Hutcheson na waci wano wansenzile mu kulongana kwa citungu mu 1958, walinji ngati awakwasi wane. Swinya wanye awano wansenzile na ku ng’anda ku mwawo nu kunjavwa ukuwa na wuciwuza uwuwome ne Yehova. Acino mu 1960, twizile atubatizwa ponga nu mwana wawo e John. E John watalisile wupayiniya naco-o calenzile navwambisya sana ukuwomba umulimo wakuwizya. Awanawitu waweni ukuti nawombesyanga swinya wizile awansonta ukuwa ne kangalila wi sukulu. a

Mu 1966, nizile ntwala e Randi Berge wino wawombesyanga nkaninye mu mulimo wa wu payiniya swinya wino wavwambisyanga ukuya mukuwombela kuno wakawizya wacepa. E kangalila watuwomelezizye ukuya mukutunjilila iwungwe lya mu Orillia ku Ontario. Acino tutalemile na kwisote, twizile atuya.

Pano twafisile vye mu Orillia, naninye natalisile ukuwomba wu payiniya wa mpindi zyonsi. Swinya nizile imba ni nsansa nkaninye ngati avino e Randi walinji. Ukuwomba wupayiniya kwalenzile ndole insansa zino zyawa mukusambilizya awantu Baibolo nga nu kuwavwa ukwivwicisya icisinka. Twivwile icete sana ukwavwa awatwalane wamwi ku Orillia ukupiluka nu kutalika ukuwombela Yehova.

Pano natandalanga mu Toronto, nasunkinye umwanawitu Arnold MacNamara wino walinji pa wanawitu  wano watungululanga pa Bethel. We-e umwanawitu wankolowozizye nga cakuti ningakunda ukutalika ukuwomba wu payiniya uwuyiwele. Nazumizile paponye. Natili: “Pali icetenye cikulu vye nga asa ku Quebec!” Cino calenzile ndalanguluka ukuya ku Quebec, apamulandu na vino awantu wano wikalanga ku ncende yimwi iya mu Canada wano walandanga icizungu walolanga awantu wano wikalanga ku ncende yinji iya mu Quebec wo wawomvyanga iciFrench. Peyoyo impindi awina Quebec wakatusyanga sana ivyongo, amuno walondanga ukufuma mu wuteko wa Canada pa kuti wayitungulula.

Umwanawitu Arnold wanjasusile ukuti, “ku Quebec akuno iofesi lya musambo likutuma wa payiniya awayiwele pe yo-o impindi.” Paponye nazumizile ukuyako. Amuno namanyile ukuti e wakwane e Randi walondesyanga sana ukuya mukuwombelako. Mukupita kwa mpindi, twizile atuzana ukuti twapinguzilepo icete sana ukuyako.

Pa nsizi yakuzanwa kwi sukulu lya kusambilila iciFrench pa mwezi wonga ne sabata, e wakwane e Randi na watwalane wamwi, twizile atuya ku Rimouski yino yawela ku northeast mu Montreal pano patalimfile amakilota 540. Lelo nanti ciwe wo-o, kwalinji ivivule vino twalondekwanga ukusambilila. Nizile nsinincizya co-o pano wampile ivya kuwilizya pa kulongana. Ku cakulolelako, mucifulo cakulanda ukuti pa kulongana kwa citungu kuno twandi tukwate, tulipocelela awantu awavule ukufuma ku “Austria,” natili ku “ostrich,” co casuzile mukuti walinji nu kuwa avinyunyi ivikulu nkaninye

Pano twayile ku Rimouski, twatalisile ukuwombela ponga na wankazi 4 awasimbe apano nu lupwa lwa kwa Huberdeau. Wa Huberdeau wasoncezile ing’anda iyikulu yino yakweti imiputule 7 swinya wapayiniya wonsinye wano wikalangamo walipilangako. Twitanga yo-o ing’anda ukuti Ing’anda Ntiswe nanti White House pamulandu wakuti ku nkolelo yalinji ayitiswe. Swensinye swe wano twikalangamo twasamalilanga kwe 12 nanti 14. Nomba pamulandu wakuti nene ne wakwane Randi twalinji swe wa payiniya awayiwele, twawombanga mu mulimo wakuwizya uwanda wonsinye swinya twivwanga icete nga cakuti wumwi wayikundila ukuwomba nasweswe asamulandu nu kuti kutalile.

Twamanyine nkaninye na wa-a wapayiniya swinya wizile awawa ngati alupwa. Mpindi zimwi twapembanga icilinkwa camulilo nu kutalika ukota nanti ukutendela caponga ivya kulya. Umwanawitu wumwi wino twalinji nawe, wamanyile ukuwomvya ivyakulizya lizya. Fwandi pa Ciwelusi uwusiku twimbilanga nu kucina.

Awantu awavule mu Rimouski watemilwe nkaninye ukusambilila Baibolo. Icakuti mu myaka vye 5, twivwile icete ukulola awasambi we Baibolo awavule wayipa nu kubatizwa swinya mwi Wungwe mwizile amuwa wakawizya mupipi ne 35.

Ukulanda vye icisinka pano twalinji mu Quebec, twasambilizile ivivule pa vya kuwa wakasambilizya awazima. Swinya twaweni na vino Yehova watwavwanga mu mulimo wakuwizya nga namwe vino twalondekwanga. Cinji acakuti twizile atukunda nkaninye iciFrench na wantu wa kwe yo-o incende nga ni ntambi zyawo, na co-o calenzile tukunde intambi na zinjinye izya wantu wanji.​—2 Kor. 6:13.

Ukwasowa nu kwenecela, wizile awatutuma ukuya Mukuwombela ku Tracadie ku ncende ya mu mbali ya luzi mu New Brunswick. Catuwomezile nkaninye, amuno pe yo-o impindi lyo apo twalemvilevye ivipepala vya kusoncela muno twikalanga swinya lyo apano nalemvile ni vipepala vya kuwa ne musambilizya pa maawala yamwi mwe sabata. Cinji acakuti lyo apano awasambi we Baibolo wamwi wawa awakawizya swinya lyo tuli na mukutalika ukuzenga Ing’anda ya Wufumu.

Twapepezilepo pe vino watunenile. Acino twasozilepo ukuya mukulolako swinya twazanile ukuti kwapusine nkaninye na ku Rimouski, kuno twikalanga. Lelo nanti ciwe wo-o, twapinguzilepo ukuya kulyanye, amuno  akuno Yehova watutumile. Twalondanga ukwelezya Yehova ukulola vino walinji nu kucita pa kufumyapo vyo-o vino vyalenzile cituwomele ukuya ko-o. (Mala. 3:10) Nomba catupepucizile nkaninye ukucinta pamulandu wakuti e Randi walinji na wuciwuza uwuwome ne Yehova, wayikundilanga ukuwomba swinya atawomyanga ivintu.

Mwi wungwe lino twayilemo mwalinji vye e eluda wenga e Robert Ross. We-e umwanawitu wawombanga wupayiniya ponga nu muci e Linda. Swinya wasozilepo ukwikala kulyanye pano wakulindilila ukuti umwana ayize akwatwe. Wizile awakwata umwana umonsi. Wa-a awantu watuwomelezyanga nkaninye pe vino wawombesyanga, ukuwika amano ku mulimo wakuwizya nga na vino walinji nu mwezo wakupocelela.

Pa nsizi yakuwomba imyaka yiwili mu Tracadie, wizile awatupa umulimo uwupya uwakuwombela mu muputule. Twawombezile imiputule ya Cizungu pa myaka 7 swinya wizile awatutuma ukuya mukuwombela imiputule ya ciFrench mu Quebec. E kangalila wa citungu ku Quebec e Léonce Crépeault, wansalifyanga nkaninye pe vino nalandanga amalyasi. Lelo lyonsinye wankolowozyanga nu kuti, “Uzye ukulola ukuti amwinye muno uzipizile ukuzifyako pa kuti awantu wamanya vino wangawomvya ivyewo vino ukulanda?” b Lyo-o iwuzyo lyanjavwizye sana ukutalika ukuwika amano ku misambilizizye yane nu kupepusya ivyewo pa kuti awantu wavivwicisya.

Cimwi cino nkakwizuka sana amulimo wuno nawomvile pa Kulongana Kukulu Ukwa nko, kuno kwalinjiko mu 1978 ku Montreal kuno kwakweti umutwe wakuti “Victorious Faith.” Wo-o umulimo walinji awakuwombela ku vyakulya. Twenecelanga ukupocelela awantu 80,000 swinya twalinji nu kuwapekanizizya ivya kulya mu nzila iyipusaneko na vino cawanga kaali. Vyonsinye vino twalinji nu kucita vyalinji nu kuwa avipya: ponga ngati avya kulya, ivya kuwomvya nga ni mitendele. Ku cakulolelako, twakweti amafuliji 20 ayakulu, lelo mpindi zimwi yatawombanga. Nomba pano uwanda wakutalicila wutani wufike, twaposilwe ukupekanya ivintu vyonsinye vino vyalondekwanga mpaka cafika na manguzi. Cino calenzile tupotwe, apamulandu nu lwizyo luno lwalinjiko uwanda wuno wafumileko. Acino twalawizile nu kutalika ukutenda ivya kulya vya mutondo tondo. Kweni twatonsile, lelo nasambilizileko ivivule kwe vino awanawitu na wankazi wawombesyanga na vino walinji ni miwele mizima. Cinji acakuti, tucili swe viwuza na wa-a awanawitu ukufika na peyo-o impindi. Twayitofilwe nkaninye pe ko-o  ukulongana kwa citungu kuno kwawezile mu Quebec, asa mulandu nu kuti ivintu vyawifile sana kwe yoyo incende ukutalika mu ma 1940 ukufika mu ma 1950.

Kwalinji ivivule vino nasambilizileko kwa kangalila wanji wano twawanga nawo pa kulongana kwa citungu mu Montreal. Umwaka wumwi, wa David Splane wano pe yo-o impindi wawa mwi Wumba Lino Likatungulula, awano walinji awakangalila wakulongana kwa citungu. Nomba pa kulongana kuno kwakonsilepo pano wampileko wo-o umulimo, umwanawitu David Splane wantunjilizile nkaninye.

Pa nsizi ya kuwomba imyaka 36 mu muputule ponga ne wakwane Randi, mu 2011 wizile awampa umulimo wakuwa ne kasambilizya mu ma Sukulu ya Eluda. Pa myaka vye yiwili, twalazile mu miputule 75 imipusane pusane, lelo nanti ciwe wo-o twivwanga icete ukuwomba wo-o umulimo. Lyonsinye pa nsilo ye sabata nga cakuti twamala Isukulu, wa eluda wivyanga icete sana, amuno walolanga vino Iwumba Lino Likatungulula lyawikako amano ku wuciwuza wawo ne Yehova.

Mukupita kwa mpindi nizile ntalika ukusambilizya mwi Sukulu lya Kawizya wa Wufumu. Awasambi watontanga swinya wawanga ni ntete pa mulandu nu kuvula kwa vya kucita. Ku cakulolelako, wikalanga mu sukulu pa maawala mupipi ne 7 cila wanda swinya wawanga ni vya kuzana ivivule nga winuka nga na malyasi yakupekanya ayali 4 nanti 5 pe sabata. Nene ne kasambilizya wunji twawanenile ukuti, watanga wakumanisye ukuwomba vyonsinye pa lwawo kano vye nga Yehova wawavwa. Ntalitela njiwilile vino awasambi wivwanga icete ukulola vino Yehova wawavwanga ukuwomba ivintu vino watenecelanga nu kwenecela ukuti wangawomba.

E mama wawikanga sana amano kwe wanji, na co-o calenzile umusambi we Baibolo wino wasambilizyanga ukulunduluka mu vya kwe Leza swinya wavwizye ne tata ukukunda icisinka ca mu Baibolo. Patili papita vye amanda yatatu ukufuma pano mama wafwizile, e tata wizile azanwako mu kulongana kwi lyasi lya cintu wavule swinya watwalilizile ukulongana pa myaka 26. Nanti acakuti e tata atabatizizwe, wa eluda wanenanga lyonsinye ukuti awino watalicilanga ukufika pa ng’anda ya Wufumu cila sabata.

Cinji acakuti e mama watwavwizye nkaninye na sweswenye swe wana. Wamunyina wane wonsinye awakazyana ponga na walume, wakawombela Yehova ni cisinka. Wawili wakawombela ku musambo waku Portugal ne wenga ku Haiti.

Pe yo-o impindi nene ne wakwane tukawomba wupayiniya uwuyiwele ku Hamilton mu Ontario. Pano twawombelanga mu muputule, twivwanga icete ukukonka awanawitu na wankazi ku vipempu na masambililo yawo. Lelo pe yo-o impindi tukakwivwa icete ukutungulula amasambililo yitu nu kulola vino yakulunduluka mu vya kwe Leza. Cinji acakuti, twapanga iviwuza ivipya mwi wungwe muno twawa swinya cikatuwomelezya nkaninye ukulola vino Yehova akawavwa pano ivintu vili icete na pano vitazile.

Tukasalifya nkaninye nga twelenganya pe vino awanawitu na wankazi watuwikangako amano. Nasweswenye ‘tukalondesya’ ukuwomelezya wanji pa kuti wawombesya ukufika pano pangapelela amaka yawo. (2 Kor. 7:6, 7) Ku cakulolelako, mu lupwa lumwi mwalinji umuci na wana wawili, umulumendo nu mukazyana wano wawombanga wupayiniya, lelo umulume mutupunye awino wasyazile. Acino namukolowozizye nga cakuti akatela ayelenganyapo pakuwomba wupayiniya. Wanjasusile ukuti watunjililanga wa lupwa lwakwe wano wawombanga wupayiniya. Acino namukolowozizye ukuti, “Uzye wewe ungawatunjilila ukucila Yehova?” Namuwomelezizye ukuti nawenye atalike wupayiniya pa kuti nawenye awawa ni nsansa ndi zino wa-a wapayiniya watatu wakweti. Patili papita vye imyezi 6 wizile atalika wupayiniya.

Nene ne wakwane Randi tulitwalilila ukunenako ‘inkulo zyonsi zino ziliyiza’ pa milimo ya kwe Yehova “iyakuzungusya,” swinya tukwenecela ukuti nawonye waliwayitopwa ukuwombela Yehova ngati avino twayitopwa.​—Amalu. 71:17, 18.