1-2. Amunzila ci muno tungakolanya umwina Klistu ku cikulwa? (1 Wakorinte 15:58)

 MU 1978, wizile awazenga icikulwa icitali nkaninye ku Tokyo mu Japan. Awikala nsi kwe yo-o incende, welenganyanga ukuti co-o icikulwa calinji nu kupona. Amuno mwe wowo umusumba mwacitikanga ivizumanzi nkaninye. Avyani vino wakazenga wacisile pa kuti co-o icikulwa citize cipone nga kwacitika icizumanzi? Wacizenzile iciwome mu nzila yakuti cayingana lelo ukwasowa ukuti cipone nanti kwiza icizumanzi ca makanye. Awina Klistu wawa ngati aco icikulwa. Amulandu ci wuno twalandila wo-o?

² Umwina Klistu atazipizile ukuwoma nanti ukukana syembuka ukucila mu cipimo. Lelo akawoma nu ku kanasyembuka nga ciza mukukonka amasundo ya kwe Yehova. (Wazyani 1 Wakorinte 15:58.) Swinya ‘akakwivwila’ nu kutontela nanti acakuti vipusine na vino weni atekwelenganya. Lelo nanti ciwe wo-o, atazipizile ukutonta nanti ukusyembuka na pano ivintu vitayine ukucita wowo. (Jemu. 3:17) Umuntu wino wawa wo-o, asikwimilila vye pa cintu conga nanti ukutontelela nkani. Mwe co-o icipande twandi tulande pe vino tungacita pa ku kanasyembuka. Swinya twandi tulande na pa nzila 5 zino Satana akawomvya, pa kuti catuwomela ukutwalilila ukwivwila Yehova na vino tungacita pakulewuka amelezyo yakwe.

3. Amasundo ci yano Yehova watupa yano yakazanwa pa Imilimo 15:28, 29?

³ E Yehova awino wawa ni nsambu zyonsinye izyakutupa amasundo. Akalenga ya-a amasundo ukuwa ayapepuke pa kuti awawomvi wakwe wayivwicisye. (Ayize. 33:22) Ku cakulolelako, iwumba lino likatungulula mu mpindi zya wina Klistu wakutalicila, walanzile pa vintu vitatu vino awina Klistu wazipizile ukucita pa kuti watwalilile ukuwa awawome: (1) ukukanapepa utuluwi  lelo ukupepa vye Yehova, (2) ukwivwila amasundo yano yakalanda pa wazi (3) ukwivwila amasundo yano yakalanda pa kucita uwuzelele. (Wazyani Imilimo 15:28, 29.) Uzye awina Klistu mwe ya-a amanda wangatwalilila wuli ukwivwila Yehova mwe vyo-o ivintu vitatu?

4. Uzye tukalanjizya wuli ukuti tukapepa e Yehova wenganye? (Ukuwumbulika 4:11)

⁴ Tusipepa utuluwi, lelo tukapepa vye e Yehova. Swinya wonye avino Yehova wanenile awina Israeli ukuti wamupepa wenganye. (Amasu. 5:6-10) Cinji acakuti, vino Yesu wacisile pano Satana wamwelezizye, vikalanjizya ukuti tuzipizile ukupepa e Yehova wenganye. (Mat. 4:8-10) Awuli umulandu wuno tusipepela utuluwi. Swinya tusicindicisya awantu, ponga ngati antunguluzi zya simapepo, awa mu vikanza vyansi nanti awantu awalumbuke, nu kuwalola ngati awa leza. Lelo tukacindika Yehova swinya awo tukapepa, amuno awino “welewula ivintu vyonsi.”​—Wazyani Ukuwumbulika 4:11.

5. Amulandu ci wuno tukakwivwila isundo lino likalanda pa kucindika uwumi nu wazi?

⁵ Tukakwivwila isundo lino likalanda pakucindika uwumi nu wazi. Amulandu ci? Amuno e Yehova akatunena ukuti uwazi wukakwimililako uwumi, icawila icicindame nkaninye cino watupa. (Lev. 17:14) Umuku wakutalicilako pano Yehova wazumilizizye awantu ukulya inyama, wawalesizye ukulya uwazi. (Inta. 9:4) Walanzilepo na swinya nye pe lyo-o isundo pano wapile awina Israeli Amasundo ya kwe Musa. (Lev. 17:10) Wawomelezizye ni wumba lino likatungulula ilya ku kaali ukuti linene awina Klistu wonsinye ukuti “mutize muwalya uwazi.” (Imili. 15:28, 29) Imipozezye yino tukasola, ayino yikalanjizya nga cakuti tukakwivwila lyo-o isundo nanti awe. b

6. Avyani vino tukacita pa kuti twivwile amasundo ya kwe Yehova?

⁶ Tukakonka amasundo yano yakalanda pakuwa ni miwele mizima. (Hebe. 13:4) Umutumwa Paulo watuwomelezya ‘ukukoma’ ivyawi vimwi ivya ku muwili, akuli ukuti ukwelezya na maka ukunavwambisya ukucita iviwipe. Tukakwelezya na maka ukukana lolecesya nanti ukucita ivintu vino vingalenga tucite uwuzelele. (Kolo. 3:5; Job 31:1) Ne nga twelezwa ukucita iviwipe, tukaleka ukwelenganya nanti ukucita vyo vingonona wu ciwuza witu ne Yehova.

7. Avyani vino tuzipizile ukutwalilila ukucita, swinya amulandu ci?

⁷ E Yehova akakwenecela ukuti ‘twamutontela ni myezo yitu yonsi.’ (Roma. 6:17)Tutazipizile ukusola amasundo ya kwe Yehova yano tungakonka, amuno vyonsinye vino akatunena ukucita, avya kutuzipila. (Ayize. 48:17, 18; 1 Kor. 6:9, 10) Lekani tutwalilile ukwelezya na maka ukusecelesya Yehova nu kuwa ni miwele ngati ayino e kalemba wi lumbo wakweti, wino watili: “Nayipanzya ukutontela ivyamasundo muno yayila, nsuke njize imfwe.” (Amalu. 119:112) Lelo nanti ciwe wo-o, e Satana aliwakwelezya na maka ukututonsya pa kuti tutakatwalilile. Anzila ci zimwi zino akawomvya?

8. Uzye e Satana akawomvya wuli ukutucuzya pakututosya?

⁸ Ukutucuzya. E Satana akawomvya inzila izilekane lekane pakutucuzya pa kuti vye atutonsye. Cino wimililapo, ‘akuzowola wumwi,’ akuli ukuti ukonona wuciwuza witu ne Yehova. (1 Pet. 5:8) Awina Klistu wakutalicila na wonye wawacuzyanga, ukuwuma nga nu kuwakoma pa mulandu wakutwalilila ukuwa ni cisinka kwe Yehova. (Imili. 5:27, 28, 40; 7:54-60) E Satana, akatucuzya na peyonye impindi. Ku cakulolelako, twalola vino akacita wo-o ku wanawitu na wankazi ku Russia nga na munsi zinji muno  wakacuzya nkaninye Inte zya kwe Yehova ukuwomvya inzila izilekane lekane.

9. Landani pa cakulolelako cino cikulanjizya umulandu wuno tuzipizile ukucenjela ku kuzembelekwa.

⁹ Ukuzembeleka. Cinji cino Satana akawomvya, “amichenjelo.” (Efes. 6:11) Ku cakulolelako, lekani tulande pe Robert wino wamutesile mu cipatala pa kuti wamulepule. Wanenile wa dokota ukuti, asamulandu ni cili consinye cino cingacitika, watazipizile ukumuwikamo uwazi. E dokota wino walinji nu kumulepula, wazumizile vino walanzile. Lelo uwusiku lyo watani wamulepule, e dokota winji wayile mukumulola lyo wa lupwa lwa kwe Robert wayile ku ng’anda. Swinya wamunenile ukuti uwazi watandi wamuwikemo, lelo wandi wawuwike apafupi pano wakumulepula, amuno ncepamwi angakunda ukuti wize wawuwomvye. We-e dokota afwile welenganyanga ukuti umwanawitu walinji nu kuzumila pa mulandu wakuti wa lupwa lwakwe watalinjipo. Lelo e Robert watwalilizile vye ukuwa amuwome nu kulanda na swinyanye vino wawanenile pakutalika ukuti watazipizile ukumuwikamo uwazi asa mulandu ni vili vyonsinye vino vingacitika.

10. Amulandu ci wuno cawipila ukukoncelela imyelenganizizye ya wantu? (1 Wakorinte 3:19, 20)

¹⁰ Imyelenganizizye ya wantu. Nga tukulola ivintu ndi vino awa munsi wakavilola, tungaleka ukwivwila Yehova nu kukonka amasundo yakwe. (Wazyani 1 Wakorinte 3:19, 20.) E Baibolo yikalanda ukuti “Amano yawuntu ayavye” amuno yakalenga umuntu aleka ukukonka amasundo ya kwe Yehova. Awina Klistu mu Peregamumi na Tiyatira, wizile awawa ni miwele imiwipe nu kutalika ukupepa utuluwi ndi wulyanye vino awantu wano wikalanga nawo wacitanga. E Yesu wakalipizile awa mwe ya-a ama wungwe, amuno watecelezyanga wano wacitanga uwuzelele. (Ukuwu. 2:14, 20) Mwe ya-a amanda, awantu wangatupaticizya ukucita iviwipe vino weni wakwelenganya ukuti avili ivizima. Ku cakulolelako, wa lupwa ni viwuza wangatupaticizya ukuleka ukwivwila amasundo ya kwe Yehova nu kutunena ukuti tukaviwomya vye. Cinji acakuti, wangatuwomelezya ukuti ukucita vino umwezo wako wukulonda, kutawipa swinya amasundo ya mu Baibolo, yafuma mu fashoni.

11. Avyani vino tutazipizile ukucita?

¹¹ Mpindi zimwi tungakwelenganya ukuti vino Yehova akatunena ukukonka vitafikapo. Ne mpindi zimwi tungelezwa ukucita ivintu ukucila mu cipimo ce “vino vyawalikwa.” (1 Kor. 4:6) Wonye avino intunguluzi zya simapepo wano walinjiko mu mpindi zya kwe Yesu wacitanga. Walundangako ku Masundo ya kwe Yehova, na co-o calenganga awantu cawawomela ukuyakonka. (Mat. 23:4) E Yehova akatupa Amasundo ayivwike, ukupitila mwe Baibolo nga na mwi wungwe lyakwe. Awuli umulandu wo pasilondekwa nu kulundapo pe vino akatunena. (Imilu. 3:5-7) Fwandi tutazipizile ukucila mu cipimo ce vino vyawalikwa nanti ukupanjila awanawitu na wankazi amasundo pe vino aweneco wakweti insambu zyakupingulapo.

12. Uzye e Satana akawomvya wuli ‘amazwi amawipe ayamano yawuntu’?

¹² Amalyasi ya wufi. E Satana akawomvya ‘amazwi amawipe ayamano yawuntu’ ni ‘misambilizizye yawuntu’ pa kuti atusovye nu kutupawunkanya. (Kolo. 2:8) Mu mpindi zya wina Klistu wa ku kaali, wawomvyanga ivisambilizyo vya waYuda apano ni cisinka cakuti awina Klistu wazipizile ukukonka amasundo ya kwe Musa. Wo-o walinji awufi, amuno walenganga awantu watakwivwila e Yehova Intaliko ya mano. Mwe ya-a amanda e Satana akawomvya intaneti pakusalanganya ivya wufi vino wakutunganya vye na pakulanda amalyasi ya wufi yano yafumile ku ntunguluzi zya mu vikanza vya nsi. Twaweni vino awantu walandanga  amalyasi ya wufi mu mpindi ye Korona. c Inte zya kwe Yehova wano wivwilanga uwutunguluzi ukufuma kwi wungwe, watasakamikwanga pa malyasi ya wufi yano awantu wasalanganyanga.​—Mat. 24:45.

13. Amulandu ci wuno tuzipizile ukucenjela kwe vyonsinye vino Satana angawomvya pakutuvulunganya?

¹³ Ivya kutuvulunganya. Mwawika amano ‘kuvintu iviyane.’ (Flpi. 1:9, 10) Ivya kutuvulunganya vino Satana akawomvya, vingatusendela impindi na maka ayakucita ivicindame. Ku cakulolelako, ivintu ponga ngati akulya, ukumwa, ukwizya ni ncito ya ku muwili vingatusendela impindi na maka nga cakuti avino tukuwikako sana amano mu wumi. (Luk. 21:34, 35) Cinji acakuti, cila wanda tukawazya nu kwivwa amalyasi pa manyuzi yano yakulanda pa wantu wano wakulwila insambu zyawo nga na pa vya mu vikanza vyansi. Fwandi tutazipizile ukuleka vyonsinye vyo-o vino twalandapo vituvulunganye. Amuno nga tutacenjezile, na sweswenye tungatalika ukutunjilila mwe vino tukwelenganya nanti ukucita. Mwakwizuka ukuti cino Satana akacitila vyonsinye vyo-o, apakuti atutonsye tuleke ukuvwambisya ukucita ivizima. Lekani nomba tulande pe vino tungacita pakulewuka iviteyo vyonsinye vino angawomvya nu kutwalilila ukwasowa ukusyembuka.

14. Acani cimwi cino cingatwavwa ukutwalilila ukuwa ku luwali lwa kwe Yehova?

¹⁴ Mwakwelenganya pe cino calenzile muyipe nu kubatizwa. Mwacisile wo-o pamulandu wakuti mwalondanga ukuwa ku luwali lwa kwe Yehova. Cinji acakuti, mwakwelenganya sana pe cino calenzile musinincizye ukuti cino muzanile acili icisinka. Mwizile amumanya e Yehova nu kutalika ukumucindika ngati Amukwasi winu uwa kwi yulu. Isuwilo linu lizile aliwoma swinya mwatalisile ukuvwambisya ukulapila. Mwalesile ukucita iviwipe nu kutalika ukucita ivya kusecelesya Yehova. Asa vyo-o vitupu, mwivwile icete nkaninye ukumanya ukuti e Yehova amitetezile. (Amalu. 32:1, 2) Ukulunda pa kwe vyo-o, mwatalisile ukulongana nu kunenako wanji pe vino mwasambilizile. Ne pe yo-o impindi pano mwayipa nu  kubatizwa, mwatalika ukupita mu nzila yakuya ku wumi swinya mukawombesya ukufika pano papelezile amaka yinu ukutwalilila ukupita mwe yo-o inzila.​—Mat. 7:13, 14.

15. Avizima ci vino vyawa mukuwazya Baibolo nu kwelenganyapo?

¹⁵ Mwawazya Baibolo nu kwelenganyapo. Ndi wulyanye vino icimuti cikawa aciwome nga cakuti imisisi yinjila pansi, avino na sweswenye tungawa nga cakuti tuli ni suwilo iliwome. Nga cakuti icimuti cikuya cikukula, imisisi yikaya yikulimba nu kusalangana mu musili. Nasweswenye nga cakuti tukuwazya Baibolo nu kwelenganyapo, isuwilo litu liliwaya likuwomelako swinya tukasinincizya ukuti vino Yehova akatunena avili ivizima. (Kolo. 2:6, 7) Ukwelenganya pa wutunguluzi wa kwe Yehova, pakupanda amano kwakwe na pe vino akatucinjilila kwavwizye awawomvi wacisinka awaku nsizi. Ku cakulolelako, pano Ezekiel waweni icilolwa, wawisileko sana amano kwe vino umungeli wapimanga itempile. Co-o icilolwa camuwomizye nkaninye swinya mwawa amasambililo amacindame yano yakalanda pe vino tuzipizile ukupepa Yehova ukulingana na vino akalonda. (Ezek. 40:1-4; 43:10-12) Nasweswenye tukazanamo ivizima mukuwazya nu kwelenganya pa masambililo amawome yano yakazanwa mwi Zwi lya kwe Leza.

16. Uzye ukuwomya umwezo kwacinjilizile wuli e Robert? (Amalumbo 112:7)

¹⁶ Mwawomya umwezo winu. E Davidi walanzile ukuti atalitela aleke ukukunda Yehova, pano watili: “Umwezo wane wawoma, we Leza.”[NWT] (Amalu. 57:7) Nasweswenye tungawomya umwezo witu nu kweyamila sana pe Yehova. (Wazyani Amalumbo 112:7.) Conye acino cavwizye e Robert wino tulanzilepo kaali. Pano wamunenile ukuti wandi wawike uwazi apafupi pa kuti wangawuwomvya nga walondekwa, wawasusile paponye ukuti walinji nu kufuma mu cipatala nga wati wamuwikemo. Mukupita kwa mpindi wizile alanda ukuti, “Ntavwilikanga pe vino nalinji nu kucita nanti ukusakamikwa pe vino vyalinji nu ku nciticila.”

17. Avyani vino tukusambililako kwe Robert? (Lolani ni cikope.)

¹⁷ E Robert watwalilizile ukuwa umuwome pa mulandu wakuti wapinguzilepo kucili lyo ali ku ng’anda pe vino walinji nu kucita nga waya ku  cipatala. Icakutalicila cino camwavwizye, akuvwambisya ukusecelesya Yehova. Icaciti wili, akuyisambilizya sana e Baibolo na mabuku yitu yano yakalanda pe vino uwumi nu wazi vyacindama. Icakulecelezya, wasinincizizye ukuti e Yehova walinji nu kumulambula nga watwalilila ukwivwila amasundo yakwe. Fwandi nasweswenye tungatwalilila ukuwa awawome asa mulandu ni ntazi yino tukupitamo.

18. Avyani vino tukusambililako kwe Baraki? (Lolani icikope pa nkupo.)

¹⁸ Muwasuwila Yehova. Lolani vino ukusuwila Yehova kwavwizye e Baraki ukucimvya. E Yehova wamunenile ukuti aye muwulwi nanti acakuti pe yoyo impindi awina Israeli watayipekinyepo ukulwa inkondo swinya watakwetipo ni vyanzo. Lelo e Yehova wawanenile ukuti waye mukulwisya imfumu e Sisera iya ku Kenani na wasilikali wakwe wano wakweti ivyanzo ivivule. (Kapa. 5:8) Acino e Debora e kasesema mwanaci wanenile e Baraki ukuti atentemuke umwamba nu kuya mukulwisya e Sisera wino walinji namaceleta ya wulwi 900. Cinji acakuti, wo-o vino pano walinji nu kuya mukusunkanila palinji apalingane ukwasowa ni milundu, calinji nu kupepucila nkaninye e Sisera ukulwa na maceleta. Lelo nanti ciwe wo-o e Baraki wivwizile vino wamunenile. Pano awasilika watentemusile vye umwamba wa Tabora, e Yehova walesile imvula iyikulu nkaninye. Pano calinji wo-o, amaceleta ya kwe Sisera yatalisile ukujomba mu matipa. Swinya e Yehova wavwizye e Baraki ukucimvya uwulwi. (Kapa. 4:1-7, 10, 13-16) Na sweswenye e Yehova alitwavwa ukucimvya nga cakuti twamusuwila nu kwivwila uwutunguluzi wakwe, wuno akatupa ukupitila mwi wungwe.​—Amasu. 31:6.

19. Amulandu ci wuno muzipizile ukutwalilila ukuwa awawome?

¹⁹ Twandi twalondekwa ukutwalilila ukuwa awawome pano tucili tukwikala mwe yo-o insi imbipe. (1 Tim. 6:11, 12; 2 Pet. 3:17) Acino mutazipizile ukusyembuka, pamulandu vye nu kutucuzya, ukuzembeleka, imyelenganizizye ya wantu, amalyasi ya wufi, ni vyakutuvulunganya. (Efes. 4:14) Lelo twalililani ukuwa awawome, swinya mwakunda Yehova nu kwivwila amasundo yakwe. Nomba mpindi zimwi mutazipizile ukuwoma nanti ukutontelela nkani ukucila mu cipimo. Mu cipande cino cikonsilepo tulisambilila pe vino e Yehova ne Yesu wakacita wo-o.