Amulandu ci wuno umonsi wino Baibolo yikakwita ukuti “Umuntu-nye weyo” walandizile ukuti walinji ‘nukonona’ uwupyani wakwe nga watwala e Ruti? (Ruti 4:1, 6)

Uzye mu mpindi zya wina Israeli, cawanga wuli ku mpanga ya monsi umutwale wino wafwa ukwasowa ukukwata awana? Uzye casulanga mukuti lyo casila izina lya lupwa lyalowa? Amasundo ya kwe Musa yalondolozile vino cazipizile ukuwa.

Uzye cawanga wuli ku panga ya monsi wino wafwa nanti wino wakazya pa mulandu nuwupina? E munyina umonsi nanti e lupwa lwakwe umupalamisye awino wazipizile ukukala yoyo impanga nanti ukuyiluwula. Na co-o calenganga yoyo impanga ukutwalilila ukuwa aya mulupwa.—Lev. 25:23-28; Impe. 27:8-11.

Uzye cawanga wuli pakuti izina lye lupwa wino afwile litalowa? Kwawanga ukutwalana pawumulamu ngati avino calinji kwe Ruti. E mukamfwilwa watwalwanga kwe mulamu wakwe pakuti wakwate umwana umonsi uwakupyana izina ni vintu vyonsinye ivya muyazi. Yo-o inzila yazifile nkaninye amuno yalenganga wasakamala ne mukamfwilwa.—Amasu. 25:5-7; Mat. 22:23-28.

Lekani tulande pa cakulolelako ca kwe Naomi. E Naomi watwazilwe ku monsi uwizina lyakuti Elimeleki. Nomba pano e Elimeleki na wana wakwe wawili wafwile, wasyazile makasavye ukwasowa umonsi uwakumusakamala. (Ruti 1:1-5) Acino pano wanyocezile ku Yuda, e Naomi watumile e Ruti e nyinavyala ukuti akanene Boasi ukuti akale impanga. E Boasi walinji welupwa umupalamisye ne Elimeleki. (Ruti 2:1, 19, 20; 3:1-4) Lelo e Boasi wizile ayiluka ukuti kwalinji e lupwa na winjinye umupalamisye nkani, wino e Baibolo yikakwita ukuti “Umuntu-nye weyo.” Swinya wenye umuntu awino wazipizile ukutalicila ukusolapo nga cakuti angakunda ukukala nanti ukuluwula impanga.—Ruti 3:9, 12, 13.

Kweni pakutalika, “Umuntu-nye weyo” walondesyanga sana ukukala yo-o impanga. (Ruti 4:1-4) Nanti cakuti wamanyile ukuti palinji nukupita indalama izivulenye pakuti akale yo-o impanga, wamanyile nukuti e Naomi wakosile, atalinji nukukwata umwana wino walinji nukupyana impanga ya mulume e Elimeleki. Acino Umuntu-nye weyo waweni ukuti nga wakala yo-o impanga ya kwe Elimeleki, yalinji nukuwa ayakwe ponga na wana wakwe. Na co-o cifwile cazifile nkaninye muminso yakwe.

Lelo Umuntu-nye weyo wizile apiluka pano wazanile ukuti kwalinji e Ruti wino wazipile ukutwala. Acino walanzile ukuti: “Ntanga nkale, amuno nsinakulonda ukuti njize njonone uwupyani wawanane.” (Ruti 4:5, 6) Cani calenzile apiluke?

Nga cakuti Umuntu-nye weyo nanti umuntu vye winji watwala e Ruti swinya wakwata nu mwana, weyonye umwana awino walinji nukupyana impanga ya kwe Elimeleki. Nomba lyo amunzila ci muno ukucita wo-o kwalinji ‘nukononela uwupyani’ wa Muntu-nye weyo? Kweni e Baibolo yitalanda icili consinye, lelo kuliko vino vifwile vyalenzile.

• Ica kutalicila acakuti, indalama zino walinji nukuwomvya pakukala impanga zyalinji nukuyavye mu minzi. Amuno mukupita kwa mpindi impanga yitalinji nukuwa ayakwe. Yalinji nukuwa aya mwana umonsi wino e Ruti walinji nukupapa.

• Icaciti wili, walinji nukukwata umulimo wakusakamala e Ruti ne Naomi nye.

• Icaciti tatu, wanga e Ruti akwate awana ku Muntu-nye weyo, wawo awana walinji nukwankana uwupyani na wana wanji wano Umuntu-nye weyo walinji nawo.

• Icaciti 4, Umuntu-nye weyo nga alange atakweti awana, lyo umwana wino e Ruti walinji nukukwata awino walinji nukupyana impanga ye Elimeleki ni ya Muntu-nye weyo. Swinya nga cakuti Umuntu-nye weyo wafwa, umwana wino wakwata ne Ruti awino walinji nukupyana impanga yakwe. Lelo izina lyeni walinji nukupyana ilye Elimeleki. Acino Umuntu-nye weyo atalondanga ukonona uwupyani wakwe pakuti ayavwe e Naomi. Wapinguzilepo ukuti e Boasi wino walinji welupwa umupalamisye umukonkepo awino akale impanga. E Boasi wazumizile ukukala yoyo impanga, amuno walondanga ‘ukukatusizya umuyazi impyani, alyakuti izina lyakwe litize lilowe.’—Ruti 4:10.

Cino Umuntu-nye weyo walondesyanga sana akusunjililavye izina nu wupyani wakwe. We-e umuntu wayikunzile. Lelo nanti acakuti walondanga ukusunjilila izina lyakwe, litatwalilizile ukuwako amuno peyo-o impindi tutamumanya nukumumanya. Swinya wapanizye nulongo uluyiwele luno e Boasi wizile awa nalo ulwa kuwa pa vikolwe vye Mesia e Yesu Klistu. We cintu ukuwipa cino cafumilemo mukuyikunda kwa Muntu-nye weyo wino wakanile ukwavwilizya wino walondekwanga ukumwavwa!—Mat. 1:5; Luk. 3:23, 32.