1. Acani cino awantu wakalola nga wazanwa mukulongana pamuku wakutalicila? (Lolani ni cikope.)

 YELENGANYANI pawatwalane wano asa Nte zya kwe Yehova, wo wazanwa mukulongana pamuku wakutalicila. Wa-a awatwalane wivwile icete pe vino wawapocelela na pakulola vino wonsinye mwiwungwe wakulanjizya ukuti wakundana. Acino pano wakunyocela ku ng’anda ukufuma mukulongana, umuci wanena umulume ukuti, ‘Wa-a awantu wapusineko nkaninye na wantu wanji swinya tenivwa icete ukuwa nawo ponga.’

2. Cani calenga wamwi waleke ukuwombela Yehova?

² Kweni molimo nye ulukundo luno awanawitu na wankazi wawa nalo, lwayiwela. Lelo nanti ciwe wo-o, na wonye watapwililika. (1 Yoh. 1:8) Fwandi pano mukuya mukumanyana nawo, apano muliwaya mukumanya namuno wasicita icete. (Roma. 3:23) Ku cawulanda, wamwi waleka nukuwombela Yehova pamulandu vye wa kukanapwililika kwe wanji.

3. Uzye awina Klistu wacisinka wakamanyicilwa ku cani? (Yohani 13:34, 35)

³ Lolecesyani naswinya pi waliko pano pafumile umutwe we co-o icipande. (Wazyani Yohani 13:34, 35.) Uzye awina Klistu wacisinka wakamanyicilwa ku cani? Wakamanyicilwa kulukundo. Lelo e Baibolo yisilanda ukuti wazipizile ukuwa awapwililike. Nga mukwizuka e Yesu atalanzile ukuti: ‘Apano mulimanya kuno mwe wasambilizi wane.’ Lelo watili: “Apano awantu wonsi walimanya kuno mwewasambilizi wane.” Pano walandanga ya-a amazwi, atasulanga mukuti awasambilizi wakwe watupunye awano walimanya ukuti awina Klistu wacisinka wakundana. Lelo na wantu vye wanji wano asa wasambi, nawonye walinji nukumanya pamulandu wakulola vino wakundana.

4. Avyani vino wamwi wangalonda ukumanya pa wina Klistu wacisinka?

 ⁴ Awantu wamwi wano asa Nte zya kwe Yehova wangakolowozya ukuti: ‘Nga ulukundo lungatwavwa wuli ukumanya awina Klistu wacisinka? Uzye e Yesu walanjizizye wuli ulukundo kuwatumwa wakwe? Uzye cingawa acipepuke ukukolanya e Yesu mwe ya-a amanda? Nga tungamukolanya wuli?’ Inte zya kwe Yehova wazipizile ukumanya ivyasuko kwe ya-a amawuzyo. Ukucita wo-o, kungawavwa ukukunda awantu wanji maka maka nga cakuti wumwi wawaluvyanya pamulandu nu kukanapwililika.​—Efes. 5:2.

5. Londololani amazwi yano Yesu walanzile yano yakazanwa pe Yohani 15:12, 13.

⁵ E Yesu walondolozile ukuti, awasambilizi wakwe walikundana mu nzila iyiyiwele. (Wazyani Yohani 15:12, 13.) Nga mukwizuka, e Yesu wawanenile ukuti: “Kundananji, ndivino nawakunda.” Uzye wasuzile mwinye pakulanda wo-o? Cino walandangapo pa-a, acakuti tuzipizile ukukunda wanji ukucila na pevino twayikunda. Tungalanda nukuti tuzipizile ukukunda wanji munzila yakuti tungafwilapo na penepo. b

6. Avyani vino Baibolo yalondolola pa lukundo?

⁶ E Baibolo yikatusambilizya ukuti ulukundo lwacindama. Awantu awavule wakunda nkaninye ya-a amawaliko yano yakonkapo. Ilyakuti: “Leza alukundo.” (1 Yoh. 4:8) “Uwakunda umuwuyo ndivino wayikunda.” (Mat. 22:39) Ulukundo lukavwimbila amawembuko mavule.” (1 Pet. 4:8) “Ulukundo alwamuyayaya.” (1 Kor. 13:8) Ya-a amawaliko apano namawaliko yanji, yakatulanjizya apatiswenye ukuti cacindama ukuwa nulukundo.

7. Amulandu ci wuno Satana akapotelwa ukusambilizya awantu ukuwa awalemenkane nukuwa nulukundo lwa cisinka?

⁷ Awantu awavule wakakolowozya ukuti: ‘Ningamanya wuli ukupepa kwa cisinka? Imipepele yonsinye yikalanda ukuti yikasambilizya icisinka, lelo yikasambilizya ivipusane pusane pe  Leza.’ E Satana wapanga ukupepa kwa wufi ukuvule na co calenga awantu wapotwa ukumanya ukupepa kwa cisinka. Nomba icizima acakuti, atanga akumanisye ukuleta awantu ponga ukuzinguluka insi yonsinye nukulenga wawe awakundane. E Yehova mutupunye awino angacita wo-o, amuno ulukundo lwa cisinka lukafuma kwe weliwe. Fwandi awantu wano akapaala nukuwavwa ukuwomvya umuzimu wakwe, awano wakawa nulukundo lwa cisinka. (1 Yoh. 4:7) Wonye awuli umulandu wuno e Yesu walandizile ukuti, awasambilizi vye wakwe, awano wangawa nulukundo lwa cisinka.

8-9. Uzye ulukundo luno Inte zya kwe Yehova wakalanjizya lwavwa wuli awantu awavule?

⁸ Ngati awulyanye vino e Yesu walandizile lyankani, awavule wiza wamanya awina Klistu wacisinka ukupitila mwe vino wakundana. Ku cakulolelako, umwanawitu e Ian akakwizuka vino vyacitisile pa kulongana kwa citungu kuno wazanilweko pa muku wakutalicilako. Ko-o ukulongana kwawezile mu ciwansa ce bola mupipi na ko wikalilanga. Papisile vye imyezi mitici ukufumilila pano we-e umwanawitu wayile mukutamba bola kwe coco iciwansa. Walanzile ukuti: “Vino awantu wano walinji pe ko-o ukulongana wacitanga vyapusineko nkaninye na vino wano watambanga bola wacitanga. Wa Nte weni watapanganga icongo, wazwite icete swinya na wananye walinji ni miwele imizima.” Walanzile nu kuti: “Nicicindamisye pe vyonsinye acakuti, wa-a awantu walinji nu mutende swinya walolekanga ukuti wakatima na vino wali navyo. Conye co-o acino navwambisyanga mu wumi wane wonsinye. Nsikwizuka nanti cimwi pa malyasi yano yalanzilwe pe wowo uwanda, lelo cino nkakwizuka vye amiwele mizima yino walinji nayo.” c Yo-o imiwele yikaloleka pamulandu na vino twakundana. Twakunda awanawitu na wankazi, twawa nicikuku kwe woliwo swinya twawacindika.

⁹ Pano umwanawitu e John watalisile vye ukuzanwa mukulongana, nawenye wayivwile ngati avino umwanawitu e Ian wayivwile. Watili: “Nivwile icete ukulola vino wa Nte walinji awayipepusye. Walinji icete icakuti naweni ngati wapwililika. Vino walinji nulukundo vyalenzile nsinincizye ukuti nazana ukupepa kwa cisinka.” d Vyo-o ivyakulolelako vino twalandapo apano na vinji, vikalanjizya apatiswenye ukuti Inte zya kwe Yehova awali wakapepa wa cisinka.

10. Ampindi ci pano tuzipizile ukulanjizya ukuti twakundana? (Lolani ne futunoti.)

¹⁰ Ndi vino tulanzilepo kaali, kutawapo umwanawitu nanti e nkazi wino wapwililika. Amuno mpindi zimwi wangalanda nanti ukucita ivintu vino vingatulumisya umwezo. e (Jemu. 3:2) Fwandi tuzipizile ukulanjizya ukuti twakundana ukupitila mwe vino tukalanda nukucita, maka maka pano umwanawitu nanti e nkazi watufyenga. Nga cakuti ivya musango wo-o vyacitika, tungacita wuli pakukolanya Yesu?​—Yoha. 13:15.

11. Amiwele ci imiwipe yino e Jemusi ne Yohani walanjizizye? (Lolani ni cikope.)

¹¹ E Yesu atenecelanga awasambilizi wakwe ukucita ivintu ngati wapwililika. Lelo wawavwizye ukupilula imiwele yawo nukuzifya muno watacitanga icete pakuti wasecelesya Yehova. Impindi yimwi awatumwa wakwe wawili, e Jemusi ne Yohani wanenile e mama wawo ukuti anene e Yesu ukuti ayize awape ivifulo vyapapela mu Wufumu. (Mat. 20:20, 21) Vino e Jemusi ne Yohani wacisile, vyalanjizizye apatiswenye ukuti walinji ni cilumba swinya walondanga ukuwa awacindame ukucila wanji.​—Imilu. 16:18.

12. Uzye e Jemusi ne Yohani awano walanjizizye vye imiwele imiwipe? Londololani.

 ¹² E Jemusi ne Yohani asa wano walanjizizyevye ukuti walinji nimiwele imiwipe peyoyo impindi. Lolani vino awatumwa wanji wacisile. E Baibolo yikati: ‘Awala awasambilizi ikumi wivwa awafulilwa awang’anda yonga wawili.’ (Mat. 20:24) Teyelenganyani pe vino e Jamusi, e Yohani na wasambilizi wanji wapokosile. Awasambilizi wanji wafwile walandanga na mazwi yakuti: ‘Uzye mukuyilola ukuti mutucizile pakuti mwavwamba ivifulo vyapapela mu Wufumu? Asa mwemwe mwenga mwe wano mukawombesya. Nga cakuti mwemwe mufisilepo ukupoka ivifulo vyapapela, lyo nasweswenye tufisilepo.’ Lelo asa mulandu na vino welenganyanga nanti ukulanda, icisinka acakuti pe yoyo impindi wiwilizile ukuti wazipizile ukuwa ni cikuku nu kukundana.

13. Uzye e Yesu wacisile wuli pevino awasambilizi wakwe waluvinye? (Mateyu 20:25-28)

¹³ Uzye e Yesu weni wacisile wuli? Atawafulizilwe, swinya asitela alandepo ukuti wandi avwambe awasambilizi wanji awayicefye wano walinji nukukundana. Cinji acakuti, wawatekanizizye amuno wamanyile ukuti walondanga ukucita ivizima. (Wazyani Mateyu 20:25-28.) Kweni, wo-o wutalinji amuku wakutalicila nanti uwakulecelezya ukupanzinkana pewino walinji wesongo. Lelo nanti ciwe wo-o, e Yesu watwalilizilevye ukuwa ni cikuku kwe woliwo.​—Mar. 9:34; Luk. 22:24.

14. Ancende ya musango ci muno awasambilizi wa kwe Yesu wakulizile?

 ¹⁴ Ukwasowa nukuvwilika, e Yesu wamanyile ukuti inkulilo ya wasambilizi wakwe ayino yalenzile wapanzinkana. (Yoha. 2:24, 25) Wakulizile mu ncende muno intunguluzi zya simapepo wasambilizyanga awantu ukuti wangawavye awacindame nga cakuti wali nivifulo vyapapela. (Mat. 23:6) Wa-a awantu wayilolanga ukuti wacindama ukucila wanji. f (Luk. 18:9-12) E Yesu wamanyile ukuti vino wacitanga, avino vyalinji nukulenga awasambilizi wakwe wapiluke mwe vino wayilolanga nukulola awantu wanji. (Imilu. 19:11) Atenecelanga awasambilizi wakwe ukucita vino watanga wakumanisye swinya atawafulilwanga ukucila mu cipimo nga cakuti waluvyanya. Wamanyile ukuti walinji ni myezo imizima. Acino wawatekanizizyanga pakuwavwa ukuwa awayicefye nukuwa nulukundo. Atapelezilevye pa-a, wawavwizye nukukanawa ni cilumba nukukanayilola ukuti wacindama ukucila wanji.

15. Tungasambililako cani kwe Jemusi, e Yohani na wasambilizi wanji?

¹⁵ Tungasambililako ivivule kwe Jemusi ne Yohani. Wa-a awonsi, waluvinye wo vino wanenile e Yesu ukuti ayize awape ivifulo vyapapela mu Wufumu. Nomba asa wo waluvinyevye, nawasambilizi wawuyenye nawonye waluvinye. Wakanile ukutunjilila umutende. Lelo e Yesu weni walinji ni cikuku swinya wakunzile awasambilizi wakwe wonsinye 12. Tukusambililako cani? Tukusambililako ukuti nanti acakuti tungalanga tuli nimilandu yino yingalenga tufulwe pe vino wumwi watuluvyanya, icizima cino tuzipizile ukucita, ukuwika amano ku miwele yino tukalanjizya nga cakuti icamusango wo-o cacitika. Nomba acani cino cingatwavwa ukucita wo-o? Nga cakuti twafulilwa umwanawitu nanti e nkazi, tungayikolowozya ukuti: ‘Uzye cani cilenzile mfulwe? Uzye co-o cikulanjizya ukuti indi nimiwele imiwipe yino nzipizile ukuwombelapo? Uzye wino amfyenzile angalanga akupita mu ntazi? Nanti acakuti mfuzilwe pe vino amfyenzile, uzye ningalanjizya ukuti namukunda nu kumutetela?’ Nga cakuti twakundana lyo tukulanjizya ukuti swe wasambilizi wa kwe Yesu.

16. Avyani vinji vino tungasambililako kwe Yesu?

¹⁶ Icakulolelako ca kwe Yesu cikatusambilizya nukuti tuzipizile ukwelezya na maka ukumanya icete cete awanawitu na wankazi. (Imilu. 20:5) Kweni, e Yesu akamanya vino vili mu mwezo wa muntu, nomba sweswe tusimanya. Lelo nanti ciwe wo-o, tungatwalilila ukutekanizizya awanawitu na wankazi nga cakuti watuluvyanya. (Efes. 4:1, 2; 1 Pet. 3:8) Cino cingatwavwa ukucita wo-o, akuwamanya icete. Lekani tulandeko pa cakulolelako.

17. Avizima ci vino e kangalila wa muputule wazanilemo mukumanya icete umwanawitu?

¹⁷ E kangalila wa muputule wumwi wino watandalizile iwungwe limwi ku East Africa, atiwilila vino wacisile pakumanya umwanawitu wumwi. Pano atani amumanye, wamulolanga ngati watala atawa nicikwatilwa icizima. Nomba watili wasumba impindi inkulu ponga nawe, apano wizile amumanya icete. Wavwanzile ukuti: “Ukucila ukumukankamba, nasozilepo ukumumanya icete.” Walile wacita wo-o, wazanile ukuti fwandi cino calenzile awe wowo, avino wamukuzizye. E kangalila wakonkinyepo nukuti: “Nalile namanya vino wawombesyanga namaka pakuti afike na pano wafisile, namusalifizye nkaninye. Ukufuma paponye twizile atuwa swe viwuza.” Fwandi nga tukwelezya na maka ukumanya icete awanawitu na wankazi, citaliwatutalila ukuwakunda.

18. Amuwuzyo ci yano tungayikolowozya nga cakuti umwanawitu nanti e nkazi watuluvyanya? (Imilumbe 26:20)

 ¹⁸ Impindi zimwi kungacitika vimwi vino vingalenga tusolepo ukuya mukulanzyanya nu mwanawitu nanti e nkazi. Lelo pano tutani tucite wo-o, tuzipizile ukwikala pansi nukuyikolowozya ukuti: ‘Uzye manyile ivisinka vyonsinye?’ (Imilu. 18:13) ‘Uzye ateyimilile vye pakundumisya umwezo nanti awe?’ (Ekawi. 7:20) ‘Nganene, uzye nkatela ncitapo wo-o?’ (Ekawi. 7:21, 22) ‘Ne nga twaya mukulanzyanya, uzye intazi yandi yicepe nanti yandi ikulileko?’ (Wazyani Imilumbe 26:20.) Ukwelenganya pe ya-a amawuzyo kungatwavwa ukwizuka ukuti ulukundo aluno lungalenga twiwilile kwe vino vicitisile.

19. Acani cino mukulonda ukutwalilila ukucita?

¹⁹ Inte zya kwe Yehova wonsinye wakalanjizya ukuti awasambilizi wa kwe Yesu kwe vino wakundana. Awantu waliwalola ukuti swe wasambilizi wa kwe Yesu nga cakuti swensinye wenga na wenga tukulanjizya ulukundo ku wanawitu na wankazi asamulandu nu kukanapwililika. Nga twacita wo-o, tulilenga awantu wamanye ukupepa kwa cisinka nukwiza mukupepa Yehova ponga nasweswe. Acino lekani tutwalilile ukukundana pakuti twalanjizya ukuti swe wina Klistu wacisinka.