1. Uzye ukuteka umwezo kwasula mwinye? (1 Peter 4:7)

 WUCISINKA witu mwe Yehova na kwi wungwe lyakwe wungelezwa nga cakuti kwacitika cimwi cino catulumisya umwezo. Tungacita wuli nga cakuti icamusango wo-o cacitika? Tuzipizile ukuteka imyezo swinya awalole nukwimilila awawome mwi suwilo. (Wazyani 1 Peter 4:7.) Tukateka imyezo ukupitila mukuwa awatekanye, ukwelenganya icete apano nukwelezya na maka ukulola ivintu ndi vino Yehova akavilola. Nga twacita wo-o, tutaliwakwelenganyavye ukulingana navino tukuyivwa.

2. Avyani vino twandi tusambilile mwe co-o icipande?

² Mu cipande cino cafumileko, twasambilizile pa ntazi zitatu zino tungakwata zino asa zya mwi wungwe. Nomba mwe co-o icipande twandi tulande pa ntazi zitatu zino tungakwata mwi wungwe zino zingelezya na wucisinka witu mwe Yehova. Intazi ya namba (1) apano umwanawitu nanti e nkazi watufyenga, (2) pano watusunda, ne (3) pano catutalila ukukonka ukupiluka kuno kwacitika mwi wungwe. Uzye tungatwalilila wuli ukuwa awatekanye nukuwa awacisinka kwe Yehova na kwi wungwe lyakwe?

3. Avyani vino ncepamwi tungacita nga cakuti umwanawitu nanti e nkazi watufyenga?

³ Uzye wakatela awamifyengapo ku mwanawitu nanti e nkazi, ku cakulolelako ncepamwi wino wakwatako ni milimo ponga ngati we eluda? Ukwasowa nukuvwilika ncepamwi umwanawitu atalondangapo nukumilumisya umwezo. (Roma. 3:23; Jemu. 3:2) Lelo nanti ciwe wo-o, vino wacisile vingalanga vyamilumisizye umwezo. Mufwile mutalalanga nutulo ukwelenganya pe coconye. Swinya mufwile mwayikolowozyanga nukuti, ‘Nga cakuti umwanawitu angacita ivyamusango wo-o, uzye kweni lyo molimonye aliwungwe lya kwe Yehova lyo-o?’ Wonye avino Satana akalonda twakwelenganya. (2 Kor. 2:11) Nga cakuti tukwelenganya ivyamusango wo-o, tungaleka ukuwombela Yehova swinya tungayifumya  na mwiwungwe lyakwe. Nomba uzye nga cakuti umwanawitu nanti e nkazi watufyenga, tungacita wuli pakuti tutwalilile ukuwa swe watekanye nukwelezya na maka ukukana yelenganya ndi vino Satana akalonda tuwakwelenganya?

4. Uzye e Jozefu watwalilizile wuli ukuwa umutekanye pano wamufyenzile, swinya avyani vino tungasambililako kwe weliwe? (Intaliko 50:19-21)

⁴ Mutapita ni cikonko. Pano e Jozefu walinji ni myaka pakasi ke 13 ne 19, wapisile mu ntazi imvule kwa songo wakwe. Wamupasile swinya wamwi pe wa-a walondanga vye nukumukoma. (Inta. 37:4, 18-22) Mukupita kwa mpindi wasusile awamukazya na muwuzya. Na co-o calenzile apite muntazi imbome mupipi na pa myaka 13. Pano calinji wo-o, e Jozefu nga watalisile ukuyikolowozya nga cakuti e Yehova wamukunzile. Swinya nga wayikolowozyanga nga cakuti e Yehova wamusile pa mpindi yilyanye pano walondesyanga sana ukuti amwavwe. Lelo nanti ciwe wo-o, atapitanga ni cikonko. Watwalilizile ukuwa amutekanye ukupitila mukuteka umwezo. Cinji acakuti pano wizile awa nulongo ulwa kuti angalandula pe vino wamukulu wakwe wacisile, atalanduzile, lelo wawatetezile nukuwalanjizya ulukundo. (Inta. 45:4, 5) E Jozefu wacisile wo-o pamulandu wakuti welenganyanga icete. Atawisilevye amano pakwelenganya pa ntazi zino wakweti, lelo welenganyanga pakulonda kwa kwe Yehova. (Wazyani Intaliko 50:19-21.) Tukusambililako cani? Nga cakuti wamifyenga mutazipizile ukufulilwa Yehova nukuwakwelenganya ukuti amisile. Lelo mwakwelenganya pe vino akumyavwa ukusipicizya yoyo intazi. Ne nga cakuti wanji wamifyenga, muzipizile mwawatetela swinya mwakwizuka ukuti “ulukundo lukavwimbila amawembuko mavule.”​—1 Pet. 4:8.

5. Uzye Miqueas wacisile wuli pakuti atwalilile ukuwa amutekanye pano wamufyenzile?

⁵ Katulande pa cakulolelako ca mwe ya amanda ica mwanawitu Miqueas b e eluda ku South America. Akakwizuka pano wayivwile ukuti wa eluda wamwi wamulumisizye umwezo. Watili: “Nsitela injivwepo uwuwi ndivino nayivwile. Nasakamisilwe nkaninye icakuti napotwanga nukulala. Swinya nalilanga pamulandu wakuti nalolanga ngati pasi icili consinye cino nalinji nukucita.” Lelo nanti ciwe wo-o, e Miqueas watwalizile ukuwa amutekanye swinya wawombesyanga na maka ukuleka ukuyivwa uwuwi. Wapepanga lyonsinye kwe Yehova nukumulenga ukuti amupe umuzimu wutele namaka yakutwalilila ukusipicizya. Swinya wavwambilizizye ni vyewo mu mabuku yitu vino vingamwavwa. Tukusambililako cani? Nga cakuti umwanawitu nanti e nkazi wamifyenga muzipizile ukuteka umwezo nukwelezya na maka ukuleka ukuyivwa uwuwi. Amuno mutanga mumanye cino tecalenga alande nanti ukucita vino tewacita. Acino muzipizile ukupepa kwe Yehova nukumulenga ukuti amyavwe ukumanya cino tecalenga. Ukucita wo-o kungamyavwa ukumanya ukuti umwanawitu nanti e nkazi atatecitizile vye ku mufulo swinya kungalenga mu mutetele. (Imilu. 19:11) Cinji cino mutakwiwilila acakuti e Yehova akalola vino mukupitamo, swinya alimipa amaka yakusipicizya.​—2 Imila. 16:9; Ekawi. 5:8.

6. Amulandu ci wuno cicindamizile ukulola ukuti e Yehova nga watusunda lyo akulanjizya ukuti watukunda? (Waheberi 12:5, 6, 11)

⁶ Asa welyonsi pano cikakwivwika icete nga cakuti e Yehova watusunda. Lelo nga cakuti twawikavye amano pe vino tuyivwile uwuwi, tungatalika ukwelenganya ukuti watatusunzile mu mulinganya swinya vino watusunzile vitatuyanile. Na co-o cingalenga tupotwe ukwivwicisya umulandu uwucindame uwakuti e Yehova akutusunda pamulandu wakuti watukunda. (Wazyani Waheberi 12:5, 6, 11.) Cinji acakuti, nga twawikavye amano pe vino tukuyivwa uwuwi pe vino watusunzile, tungasila Satana apakwikala. Amuno e Satana akalonda twakana ukwivwila nga  watusunda. Ni cicilepo acakuti, akalonda twaya tukuleka katici katici ukuwombela Yehova nukuyifumya kwi wungwe. Nga cakuti wamisundapo, mungacita wuli pakuti mutwalilile ukuwa mwe watekanye?

7. (a) Uzye e Yehova wawomvizye wuli e Peter pasinzi pano wivwizile ukusunda? (b) Avyani vino mukusambililako kwe Peter?

⁷ Mwakwivwila nga wamisunda nukuzifya muno muzipizile ukuzifya. E Yesu walunjisile e Peter imiku imivule pa minso ya wasambilizi wawuyenye. (Mar. 8:33; Luk. 22:31-34) Ukwasowa nukuvwilika e Peter afwile wivwile uwuwi nkaninye! Lelo nanti ciwe wo-o watwalilizile vye ukuwa uwacisinka kwe Yesu. Wivwizile vino wamusunzile nukusambililako kwe vino waluvinye. Na co-o calenzile e Yehova apaale e Peter pa wucisinka wakwe nukumupa imilimo imivule mwiwungwe. (Yoha. 21:15-17; Imili. 10:24-33; 1 Pet. 1:1) Avyani vino tungasambililako kwe Peter? Nga cakuti tutawisilevye amano pe vino tuyivwile uwuwi pe vino watusunzile, lelo twivwila nukuzifya muno tuzipizile ukuzifya, ivintu vikatuzipila swinya vikazipila na wantu wanji. Cinji acakuti nga twacita wo-o tuliwawombela sana e Yehova swinya tuliwakwavwa awanawitu na wankazi.

8-9. Uzye e Bernardo wivwile wuli pano wamusunzilevye, lelo avyani vino vyamwavwizye ukupiluka mwe vino welenganyanga?

⁸ Lekani tulande pe vino vyaciticizile umwanawitu e Bernardo, uwaku Mozambique. We-e umwanawitu wizile awamufumya pa wu eluda. Uzye wivwile wuli pakutalika? Watili, “Napitanga nicikonko amuno ntatemilwe vino wansunzile.” Wasakamisilwe pe vino awa mwiwungwe walinji nukuwamulola. Walanzile nukuti, “papisile imyezi pakuti ntalike ukulola ko-o ukusunda mu nzila iyizima na pakuti nsuwile e Yehova ni wungwe lyakwe.” Acani cino cavwizye e Bernardo ukupiluka mwe vino welenganyanga?

⁹ E Bernardo wizile apiluka mwe vino welenganyanga. Walondolozile ukuti: “Pano nalinji ne eluda, nawomvyanga iwaliko lya Waheberi 12:7 pakwavwa wanji ukulola ukusunda kwa kwe Yehova mu nzila iyizima. Acino nizile injikolowozya ukuti, ‘Weweni wino azipizile ukuwomvya lyo-o iwaliko?’ Nizile inzana ukuti awawomvi wa kwe Yehova wonsinye ukuwikako na nenenye.” Kwalinji na vinjinye vino Bernardo wacisile pakuti atalike ukusuwila na swinya e Yehova ni wungwe lyakwe. Wizile atalika ukuwazya sana Baibolo nukwelenganya pe vino akuwazya. Swinya nanti acakuti wasakamikwanga pe vino awanawitu  na wakanzi wamulolanga, wawombanga nawo mu mulimo wakuwizya nukwasukapo pakulongana. Nga cakuti namwemwe wamisundapo ndi vino calinji kwe Bernardo, mutazipizilevye ukuwika amano pe vino mwayivwa uwuwi, lelo muzipizile ukwivwila ukusunda nukuzifya muno muzipizile ukuzifya. c (Imilu. 8:33; 22:4) Nga mwacita wo-o, mulisuwila ukuti e Yehova alimilambula pakutwalilila ukuwa awacisinka kwe weliwe na kwi wungwe lyakwe.

10. Akupiluka ci kuno kwacitisile kuno kwelezizye wucisinka wa wina Israeli wamwi?

¹⁰ Nga cakuti kwawa vimwi vino vyapiluka mwi wungwe, wucisinka witu wungelezwa. Swinya nga tutacenjezile kunonye ukupiluka kungatupawula na kwe Yehova. Ku cakulolelako, teyelenganyani pe vino ivintu vyapilusile ku wina Israeli. Pano e Yehova atani awepe Amasundo, imitwe ya ndupwa ayino yawombanga imilimo yino wasimapepo wizile awatalika ukuwomba. Ayino yazenganga ivikomelo nukupa inzuwi kwe Yehova pakwimililako indupwa zyawo. (Inta. 8:20, 21; 12:7; 26:25; 35:1, 6, 7; Job 1:5) Lelo pano Yehova wizile awapa Amasundo, imitwe ya ndupwa yizile ayileka ukuwomba yo-o imilimo. E Yehova wasonsile wasimapepo ukufuma mu lupwa lwa kwe Aaron ukuti awano wapa inzuwi. Ukufumilila palyanye, nga cakuti umutwe walupwa uwili wensinye wino asa wamuluko lwa kwe Aaron watalika ukuwomba umulimo wuno wapile wa simapepo, wamukomanga. d (Lev. 17:3-6, 8, 9) Uzye wo-o wungalanga awuli umulandu wuno walenzile e Kora, e Datani, e Abiramu, na wasongo wa wufumu 250 ukupondocela e Musa ne Aaron? (Impe. 16:1-3) Kweni tutanga tulande mukusinincizya ukuti co-o acino calenzile. Lelo asamulandu nicili consinye cino calenzile, icisinka acakuti e Kora na wano walinji nawo waposilwe ukutwalilila ukuwa awacisinka kwe Yehova. Uzye mungacita wuli nga cakuti ukupiluka kumwi mwi wungwe kwelezya wucisinka winu?

11. Tukusambililako cani ku wina Kohati?

¹¹ Mwatunjilila ukupiluka ukuli konsinye kuno kwacitika mwi wungwe. Pano awina Israeli walinji pa wulendo mu mayonde, awina Kohati awano wawombanga umulimo uwuyiwele. Lyonsinye pano awina Israeli wafumanga munkambi, awina Kohati wamwi awano wanyamulanga Imbokosi Yilayano nukuwa pa nkolelo pa wantu wonsinye. (Impe. 3:29, 31; 10:33; Josh. 3:2-4) Ukwasowa nukuvwilika, lo-o lwalinji alongo uluyiwele! Lelo ivintu vizile avipiluka nkaninye pano awina Israeli wafisile Munsi ya Wulayo. Amuno asa welyonsi pano awina Kohati wanyamulanga Imbokosi Yilayano. Acino pano imfumu Solomoni yatekanga, awina Kohati wamwi wawapile umulimo wakwimbila, wamwi uwakuwombela pampongolo apano ne wanji wawombelanga muno wasunjilanga ivya kulya. (1 Imila. 6:31-33; 26:1, 24) Patawa apali ponsinye pano pakalanjizya ukuti awina Kohati watalisile ukuyilizyanya nanti ukupinda ukuti wawape ivifulo vyapapela pamulanduvye wakuti wawombanga umulimo uwuyiwele. Tungasambililako cani? Mukutunjilila ukupiluka ukuli konsinye kuno kwacitika mwi wungwe musanzizyemo nivili vyonsinye vino vikumile imilimo yino mukawomba. Mwasecelela pa mulimo uwuli wonsinye wuno wamipa. Mwakwizuka ukuti imilimo yino mukawomba asayino yikalenga muwe mwewacindame mu minso ya kwe Yehova. Yehova wacindamika nkaninye icivwila, ukulusya imilimo iyili yonsinye yino mungalanga mukawomba mwi wungwe.​—1 Sam. 15:22.

12. Uzye e Zaina wayivwile wuli pano wamunenile ukufuma pa Bethel nukuya mukuwomba wupayiniya uwuyiwele?

 ¹² Lekani tulande pe nkazi Zaina, wino wamunenile ukutalika ukuwomba umulimo wunji nukuleka ukuwomba umulimo wuno wakunzile nkaninye. Pa nsizi yakuwomba imyaka 23 pa Bethel, wizile awamufumya nukumutuma ukuya mukuwomba wupayiniya uwuyiwele. Watili: “Pano wantumile ukuya mukuwombela kunji, candumile nkaninye. Nayilolanga uwavye. Nayikolowozyanga nukuti, ‘Nga naluvyanya cani?’” Ne kucawulanda awanawitu na wankazi wamwi mwi wungwe wamulundilangako uwulumila, wamunenanga wakuti: “Utawombanga icete. Amuno wanga uwawomba icete nga watakufumizye pa Bethel.” Mpindi zimwi e, Zaina wayivwanga uwuwi nkaninye, icakuti walilanga lyonsinye uwusiku. Lelo walanzile nukuti: “Nsitela mvwilikepo iwungwe lya kwe Yehova nanti akuvwilika nga cakuti e Yehova wankunda.” Acani cavwizye e Zaina ukutwalilila ukuwa amutekanye?

13. Uzye e Zaina wacisile wuli pakuti aleke ukuyivwa uwuwi?

¹³ E Zaina wizile aleka ukuyivwa uwuwi. Calinji wuli pakuti aleke? Wawazyanga ivipande vya mu mabuku yitu vino vyalandanga pa ntazi zino zyakoline na yino wakweti. Vyo-o ivipande vyamwavwizye nkaninye ukusipicizya. Icipande cakuti “Kuti Mwacimfya Ukufuupulwa!” cino calinji mu Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa February 1, 2001, camwavwizye nkaninye. Co-o icipande cikalondolola pe vino e kalemba we Baibolo e Marko afwile wayivwile ivili vyonga na vino e Zaina wayivwanga pano umulimo wuno wawombanga wapilusile. Walanzile ukuti, “Vino nawazizye pe Marko avino nalondesyanga sana pakuti ndeke ukuyivwa uwuwi.” E Zaina wayipalamikanga sana ku viwuza vyakwe. Atayipawulanga pakuti vye awawa wenga nanti ukuleka ukuwombela ponga na wanawitu na wankazi mu mulimo wakuwizya. Swinya atatwalilizilevye ukuyivwa uwuwi pe vino vyamuciticizile. Wizile ayiluka ukuti umuzimu wutele awuno wukatungulula iwungwe pano likupingula pa vili vyonsinye swinya na wanawitu nye wano wakatungulula welenginyepo sana pe weliwe nukulanjizya ukuti wamusakamile. Asa co-o citupu wizile ayiluka nukuti iwungwe likacita vyonsinye vino vingalenga umulimo wa kwe Yehova wutwalilile ukuwombwa.

14. Akupiluka ci ukwa mwiwungwe kuno kwatalizile e Vlado ukukonka, swinya cani camwavwizye?

¹⁴ E Vlado, e eluda ku Slovenia wino ali ni myaka 73 wivwile uwuwi nkaninye pano iwungwe lino walinjimo walilemenkinye ni wungwe linji nukwiyala Ing’anda ya Wufumu yino wayangako.  Walanzile ukuti: “Ntamanyile umulandu wuno walenzile awanawitu wano wakatungulula ukupingulapo ukuti tutalitela tuwomvyepo yo-o Ing’anda ya Wufumu yino yalinji iyizima umusango wowo. Nivwile uwuwi amuno patazimvile ukufumilila pano twazifizizye Inga’anda ya Wufumu. Nkawomba umulimo wa kuwaza swinya napanzileko niviya vimwi ivipya. Wo-o vino walemenkinye amawungwe ponga capindanga ukupiluka mu vintu ivivule lelo ukucita wo-o citalicinji acipepuke kwe sweswe swe wakawizya wasongo.” Acani cino cavwizye umwanawitu Vlado ukutunjilila ko-o ukupiluka? Walondolozile ukuti: “Mukukonka ukupiluka kuno kukafuma kwi wungwe lya kwe Yehova, mukufuma ivizima lyonsinye. Swinya kukatupekanizizya nakukupiluka ukuli konsinye ukukulu kuno tulikwata ku nkolelo.” Uzye namwemwe cikumitalila ukukonka ukupiluka kuno kwiza ncepamwi pamulandu wakuti iwungwe muno mwalinji walilemenkanya ni wungwe linji nanti pamulandu wakuti wamipa umulimo wunji? Nga vino cili muzipizile ukumanya ukuti e Yehova amanyile vino mukuyivwa. Nga cakuti mukutunjilila ukupiluka ukuli konsinye nukutwalilila ukuwa awacisinka kwe Yehova na kwi wungwe lyakwe lino akawomvya, alimilambula.​—Amalu. 18:25.

15. Tungacita wuli pakuti tutwalilile ukuwa awatekanye pano twakwata intazi mwiwungwe?

¹⁵ Pano tukuya tukupalamila kunsilo ya kwe yo-o insi, tungenecela ukuti twandi twawa nintazi ukufuma na mwiwungwe nye. Zyo-o intazi zingelezya na wucisinka witu mwe Yehova. Acino tuzipizile ukuwa awatekanye. Cinji acakuti, mutazipizile ukuwapita ni cikonko nga cakuti umwanawitu nanti e nkazi wamifyenga. Ne nga cakuti wamisunda, mutazipizile ukuwika vye amano pevino muyivwile uwuwi pe koko ukusunda. Lelo muzipizile ukwivwila nukuzifya muno muzipizile ukuzifya. Ne nga cakuti mwi wungwe mwawa ukupiluka kuno kumikumile vye pa lwinu, muzipizile ukukonka nukwivwila uwutunguluzi.

16. Uzye mungacita wuli pakutwalilila ukusuwila Yehova ni wungwe lyakwe?

¹⁶ Mungatwalilila ukusuwila Yehova ni wungwe lyakwe, napano wucisinka winu welezwa. Pakucita wo-o muzipizile ukuwa awatekanye akuli ukuti ukuteka umwezo, ukwelenganya icete nukuwalola ivintu ukulingana navino Yehova akavilola. Mwawazya pa malyasi ya mu Baibolo yano yakulanda pewano wasipicizizye intazi izikolaneko nazino mukupitamo. Nukwelenganya sana pa vyakulolelako vyawo. Mwapepa kwe Yehova ukuti amyavwe. Swinya kusi ukwelezya nanti katici ukuyipawula kwi wungwe. Nga mwacita wo-o, e Satana atalitela amipawulepo kwe Yehova na kwi wungwe lyakwe.​—Jemu. 4:7.