1-2. (a) Amulandu ci wuno umutumwa Paulo walandizile ukuti ulukundo ‘aluno lyalusya pa kwe vyonsinye’? (b) Amawuzyo ci yano twandi twasuke?

 PANO umutumwa Paulo walandanga pi suwilo, ukulindilila nu lukundo, walanzile ukuti “Ichilutilizye pa kwe vyonsinye-vyoo alukundo.” (1 Kor. 13:13) Amulandu ci wuno walandizile wo-o? Amuno ku nkolelo, tutaliwalondekwapo nu kuwa ni suwilo mu malayo ya kwe Yehova yano yakalanda pansi mpya nanti ukulindilila ukuti yaficiliswe. Amuno yalilanga lyo yaficiliswa kaali. Lelo nanti ciwe wo-o, lyonsinye tuliwalondekwa ukukunda Yehova na wantu. Icisinka acakuti, tulitwalilila ukukunda umuyayaya.

² Pa mulandu wakuti lyonsinye twandi tuwalondekwa ukuwa nu lukundo, mwe co-o icipande twandi twasuke amawuzyo yatatu yano yakulanda pa lukundo. Amulandu ci wuno tuzipizile ukukundana? Tungalanjizya wuli ukuti twakundana? Tungacita wuli pa kuti tutwalilile ukukundana?

3. Amilandu ci yo twawa nayo yino yizipizile ukulenga tukundane?

³ Amulandu ci wuno cacindamila ukuwa nu lukundo? Umulandu uwukulu nkani awakuti ulukundo aluno lukatumanyisya ukuti swe wina Klistu wacisinka. E Yesu wanenile awatumwa wakwe ukuti: “Ndimwakundana, apano awantu wonsi walimanya kuno mwewasambilizi wane.” (Yoha. 13:35) Cinji acakuti, ukuwa nu lukundo kukatwavwa ukutwalilila ukuwa swe walemenkane. E Paulo walondolozile ulukundo ukuti “lukasanzinkania nanti ukulemenkanya ivintu vyonsi apaliponga.”  (Kolo. 3:14) Lelo nanti ciwe wo-o, kwawa umulandu na wunjinye uwucindame wuno wuzipizile ukulenga twakundana. Umutumwa Yohani walembezile awina Klistu wawuye ukuti: “Wino wakunda Leza akunde numunyinanye.” (1 Yoh. 4:21) Fwandi nga twakunda awantu wanji, lyo tukulanjizya ukuti twakunda e Yehova.

4-5. Uzye ukukunda Yehova kwalemenkana wuli nu kukunda awanawitu na wankazi? Lanjililani.

⁴ Uzye ukukunda Yehova kwalemenkana wuli nu kukunda awanawitu na wankazi? Ku cakulolelako, katulande pakulemenkana kuno kwawa pa mwezo ni vilundwa vya kumuwili vinji. Pa kuti e dokota amanye vino umwezo winu wuli, angamilema pikasa nu kulola nga cakuti uwazi wukupita icete nanti awe. Avyani vino tukusambililako kwe co-o icisinka cisundo cino cikalanda pa lukundo?

⁵ Ndi wulyanye vino e dokota angacita pakumanya vino umwezo winu wuli, avino ukukunda awanawitu na wankazi kungatwavwa ukumanya nga cakuti twakunda e Yehova nanti awe. Nga twazana ukuti twakunda awanawitu na wankazi, lyo cikulanjizya apatiswenye ukuti ne Yehova nye twamukunda.

6. Amulandu ci wuno tutazipizile ukulekapovye nga cakuti twazana ukuti tulesile ukukunda awanawitu na wankazi? (1 Yohani 4:​7-9, 11)

⁶ Tutazipizile ukulekapo vye nga cakuti twazana ukuti tulesile ukukunda awanawitu na wankazi. Amalandu ci? Amuno nga cawa wowo, lyo cikulanjizya ukuti wuciwuza witu ne Yehova wuli mukusila. Amazwi yano umutumwa Yohani walemvile yakatwizusyako pe co-o icisinka, ayakuti: umuntu “atanga akunde e Leza, wino atalola, ndi atakunda umunyina, wino akamulola.” (1 Yoh. 4:20) Avyani vino tukusambililako? E Yehova akasecelela nga ca kuti ‘tukukundana.’—Wazyani 1 Yohani 4:​7-9, 11.

7-8. Anzila ci zimwi zino tungalanjizizyamo ukuti twakunda awanawitu na wankazi? (Lolani ni cikope.)

⁷ E Baibolo yanyocezyapo imiku imivule ukutunena ukuti “kundananji.” (Yoha. 15:​12, 17; Roma. 13:8; 1 Tes. 4:9; 1 Pet. 1:22; 1 Yoh. 4:11) Lelo nanti ciwe wo-o, ulukundo akuyivwa kwa mukasi ka mwezo, kuno kusi umuntu uwili wensinye wino angalola. Nomba tungalanjizya wuli ukuti twakunda awanawitu na wankazi? Tungalanjizya ukuti twawakunda ukupitila mwe vyo tukalanda nu kucita.

⁸ Kwawa inzila izilekane lekane zino tungalanjizizyamo ukuti twakunda awanawitu na wankazi. Amawaliko yano yakonkapo yalanzilepo pe zyo-o inzila. Akuli ukuti: “Vwanjilananji nukusimichila.” (Zaka. 8:16) “Muwakwikala umutende.” (Mar. 9:50) Mwawa pankolelo ‘mukuchindikana.’ (Roma. 12:10) “Pochelelananji.” (Roma. 15:7) “Tetelananji.” (Kolo. 3:13) “Muwakwavwana ukusenda ivisendo.” (Gal. 6:2) “Sansamusyanianji.” (1 Tes. 4:18) “Simpisyanianji.” (1 Tes. 5:11) “Muwapepelana.”—Jemu. 5:16.

9. Amulandu ci wuno ukusansamusya wanji yawela anzila iyicindame iyakulanjizizyamo ukuti twawakunda?

⁹ Lekani tulande panzila yonga yino tungalanjizizyamo ukuti twakunda awanawitu na wankazi. Twalanda pa mazwi yano Paulo walanzile ayakuti: “Sansamusyanianji.” Amulandu ci wuno ukusansamusya wanji yawela anzila yakulanjizizyamo ukuti twawakunda? Ibuku limwi lino likalanda pe Baibolo, lyalondolola ukuti, izwi lyakuti “ukusansamusya” lino Paulo walanzile likasula “mukuwa pafupi pano mukuwomelezya wumwi wino akupita mu ntazi imbome.” Fwandi nga tukusansamusya awanawitu na wankazi pano wakupita  mu ntazi lyo tukuwavwa ukutwalilila ukuwombela Yehova ni cisinka. Swinya lyonsinye nga tukuwasansamusya lyo tukulanjizya ukuti twawakunda.—2 Kor. 7:​6, 7, 13.

10. Uzye ukuwa ni nkumbu kwalemenkana wuli nu kusansamusya?

¹⁰ Ukuwa ni nkumbu kwalemenkana nkaninye nu kusansamusya wanji. Kwalemenkana wuli? Umuntu wankumbu akasansamusya wanji nu kwelezya na maka ukuwavwa mu ntazi zino wakupitamo. Fwandi nga cakuti twivwila umuntu wumwi inkumbu, apano cingatupepucila ukumusansamusya. Lekani tulande pe vino Paulo walemenkinye inkumbu zino Yehova wawanazyo kwe vino akatusansamusya. E Paulo walondolozile e Yehova ukuti “umukwasi wa nkumbu e Leza wino ukwavwa kwitu kukafuma.” (2 Kor. 1:3) Pa-a e Paulo wawomvizye izwi lyakuti “inkumbu” pakulondolola vino Yehova akayivwa ku wantu wanji. Fwandi awuli umulandu wuno akakwitilwa ukuti, e yisi nanti e ntaliko wa nkumbu, pa mulandu wakuti wakwatisya nkani inkumbu ku wantu. Swinya zyonye inkumbu azino zikalenga awatusansamusya “muntazi zitu zyonsi.” (2 Kor. 1:4) Ndi wulyanye vino utuminzi utuzima tuno tukukonkoloka mukaluzi tukalenga wino ayivwile ulusala ukwivwa icete nga wamwa, avino e Yehova akatuteka umwezo nu kutusansamusya nga tukupita muntazi. Nga sweswe tungamukolanya wuli? Cimwi cino tungacita, akuwa ni miwele yino yingalenga twakwivwila wanji inkumbu nu kuwasansamusya. Amiwele ci yoyonye?

11. Ukulingana ne Wakolose 3:12 ne 1 Peter 3:​8, amiwele ci yinji yino tuzipizile ukuwa nayo pa kuti tutwalilile ukukunda wanji nu kuwasansamusya?

¹¹ Avyani vino vingatwavwa ukutwalilila ukukundana nu “kusansamusyania”? Tuzipizile ukuwa ni miwele ponga ngati akulangulucilana, ukukundana ngati awanyina nu kuwa ni cikuku. (Wazyani Wakolose 3:12; 1 Peter 3:8) Uzye yo-o imiwele yingatwavwa wuli? Nga cakuti tukwivwila awanawitu na wankazi inkumbu nu kuwasakamala, tuliwavwambisya ukuwasansamusya pano wakupita muntazi. E Yesu walanzile ukuti, ‘umulomo wukavwanga vino vili mumwezo. Umuntu muzima akafumya ivintu vizima mucipao cakwe icizima.’ (Mat. 12:​34, 35) Ukusansamusya awanawitu na wankazi acili icintu icicindame cino tuzipizile ukucita pa kuwalanjizya ukuti twawakunda.

12. (a) Acani cino tuzipizile ukucenjelako? (b) Aliwuzyo ci lino twalanzyanyapo?

¹² Swensinye tukalonda ukutwalilila ‘ukukundana.’ (1 Yoh. 4:7) Awuli umulandu wuno cacindamila ukwizuka amazwi ya kwe Yesu yano watusosile aya kuti “ulukundo lwa wavule lulitalalila.” (Mat. 24:12) Pano Yesu walandanga ya-a mazwi, atasulanga mukuti awasambilizi wakwe nawo walileka ukukundana. Lelo walanzile ya-a amazwi pakutusoka ukuti tuzipizile ukucenjela pa kuti tutakaleke ukukundana ndi vino awantu wa mwe yo-o insi. Pano tucili tukwelenganya pe co-o icisinka, lekani tulanzyanye iwuzyo ilicindame ilya kuti: Uzye kwawa inzila yimwi yino yingatwavwa ukumanya nga cakuti tucili twakunda awanawitu na wankazi?

13. Acani cino cingatwavwa ukumanya nga cakuti twakunda awanawitu na wankazi?

¹³ Conga cino cingatwavwa ukumanya nga cakuti tucili twakunda awanawitu na wankazi, akulola vino tukacita nga cakuti kwawa vimwi vino vyatuciticila mu wumi. (2 Kor. 8:8) Cimwi aco-o cino umutumwa Peter walanzilepo ukuti: “Ukulutulizya ivintu vyonsi, kundananji  nkaninye, amuno ulukundo lukavwimbila amawembuko mavule.” (1 Pet. 4:8) Fwandi vino tukacita nga cakuti umwanawitu nanti e nkazi waluvyanya nanti nga watulumisya umwezo avino vikalanjizya nga cakuti twawa nu lukundo.

14. Ukulingana ne 1 Peter 4:​8, alukundo lwa musango ci luno tuzipizile ukuwa nalo? Lanjililani.

¹⁴ Lekani nomba tusambilile pa mazwi ya kwe Peter. Amazwi yakutalicila yano yawa mu vesi 8 yakalanda ukuti tuzipizile ‘ukukundana nkaninye.’ Izwi lya kuti “nkaninye” lino Peter wawomvizye pa-a, lingasula nu kuti “ukuvungulula nanti ukukuzya.” Amazwi yano yakonkapo mwe yo-o vesi yalondolola vino tuliwacita nga cakuti twakundana nkani. Nga twakunda awanawitu na wankazi, tuliwawatetela. Lekani tulanjilile, tuti mwawa ni tebulo mu ng’anda lino lyakwezuluka, lyawa ni milale swinya lyakwata na mandondolozi. Nomba nga cakuti pelyolyo itebulo mwanzikapo umwenda wuno wukukumana mu mbali zyonsinye, ukwasowa nu kuvwilika lingaloleka icete. Wonye avino nu lukundo “lukavwimbila amawembuko mavule.” Izwi lya kuti ‘ukuvwimbila’ anzila yinji iyakulandilamo ukuti ukutetela.

15. Nga cakuti twakunda awanawitu na wankazi, avyani vino tuliwacita? (Wakolose 3:13)

 ¹⁵ Tuzipizile ukukunda nkaninye awanawitu na wankazi pa kuti twawatetela nga watuluvyanya nanti acakuti ukucita wo-o kutapepuka. (Wazyani Wakolose 3:13) Nga tukutetela wanji tulilanjizya ukuti twawa nu lukundo swinya tukulonda ukusecelesya Yehova. Avyani vinji vino vingatwavwa ukutetela wanji nu kukana fulwa zuwa pa mulandu na vino wakucita?

16-17. Avyani vinji vino vingatwavwa ukwiwililako ku viluwo vya wanawitu na wankazi? Lanjililani. (Lolani ni cikope.)

¹⁶ Tuzipizile ukuwika amano ku vizima vino awanawitu na wankazi wakacita, asa kuviwipe vino wakaluvyanya. Lekani tulande pe co-o icakulolelako. Yelenganyani ukuti mwivwile icete pano mukwizizya caponga na wanawitu na wankazi. Swinya pa nsizi yakumala ukwizya mwakopwako ivikope. Pa mulandu wakuti icikope capakutalika citazifile mwakopwa na vinjinye viwili. Pe yo-o impindi vyawa na vitatu. Lelo pano mukutamba mwazana ukuti conga cikulanjizya umwanawitu wumwi akuloleka ngati afuzilwe. Avyani vino mungacita kwe coco icikope? Mungafuta amuno lyo mukweti vinji viwili vino vikulanjizya wonsinye wano walipo wamwentuzile.

¹⁷ Tungalinganya ivikope vino tukasunga kwe vino tukakwizuka vino vyacitisile. Ilivule vino tukasyala tukwizuka sana, avino  twayitofilwe pano twalinji ponga na wanawitu na wankazi. Lelo nanti ciwe wo-o, ncepamwi pe wowo uwanda kungalanga kwalinji umwanawitu nanti e nkazi wino walanzile nanti ukucita cimwi cino catulumisizye nkaninye umwezo. Avyani vino tuzipizile ukucita nga cakuti tucili tukakwizuka vyovyo ivintu vino walanzile nanti ukucita? Tuzipizile ukwelezya na maka ukwiwililako, ndi wulyanye vino tungafuta ivikope vino twalola ukuti vitazifile. (Imilu. 19:11; Efes. 4:32) Ukwizuka ivizima vino umwanawitu nanti e nkazi akacita, akuno kungatwavwa ukwiwililako kutuluwo ututici tuno wacita nanti ukulanda. Swinya ivizima avino tuzipizile ukuwikako sana amano.

18. Avyani vino tusambilizile pa lukundo mwe co-o icipande?

¹⁸ Amulandu ci wuno tuzipizile ukutwalilila ukukundana? Ndi vino tusambilizile, nga cakuti twakunda awanawitu na wankazi, lyo tukulanjizya ukuti twakunda e Yehova. Tukalanjizya wuli ukuti twakunda awanawitu na wankazi? Inzila yonga yino tukalanjizizyamo, akupitila mukuwasansamusya. Tulitwalilila vye ‘ukusansamusyania’ nga cakuti tuli ni nkumbu. Nomba tungacita wuli pa kuti tutwalilile ukukundana? Tuzipizile ukwelezya na maka ukutetela wanji na palyanye pano citazile ukucita wowo.

19. Amulandu ci wuno cicindamizile ukukundana maka maka mwe ya-a amanda?

¹⁹ Amulandu ci uwucindame wuno tuzipizile ukukundana maka maka pe yo-o impindi? Umutumwa Peter walanzile ukuti: “Insilo yavintu vyonsi yapalamila. Achaleka, . . . kundananji nkaninye.” (1 Pet. 4:​7, 8) Avyani vino tuzipizile twakwenecela pano insilo ya kwe yo-o insi yikupalamila? E Yesu wanenile awasambi wakwe ukuti: “imyiko yonsi iliwawavitilwa nanti ukuwapata amuno anene.” (Mat. 24:9) Fwandi pa kuti tutwalilile ukuwa awa cisinka kwe Yehova asa mulandu na lo-o ulupato, tuzipizile ukuwa awalemenkane. Nga cakuti twakunda awanawitu na wankazi, e Satana atalitela atupawunkanye. Amuno ulukundo ‘lukatulemenkanya swensinye ponga.’—Kolo. 3:14; Flpi. 2:​1, 2.