1. Avyani vino Davidi watalisile ukupitamo?

E DAVIDI wasamalanga amuno walinji mu wusanso kwe Shauli imfumu ya wina Israeli. Yo-o imfumu yalondanga ukumukoma. Pano Davidi wivwile inzala, wayile mu musumba wa Nobu, nukulenga vye imikate 5 kwe simapepo e Ahimeleki. (1 Sam. 21:1, 3) Mukupita kwa mpindi e Davidi nawonsi wano walinji nawo wayile awazana iciliwe muno watalisile ukwikala. (1 Sam. 22:1) Amulandu ci wuno e Davidi watalicizile ukupita mu vya musango wo-o?

2. Uzye Shauli wayiwikanga wuli muntazi umweneconye? (1 Samueli 23:16, 17)

² E Shauli wivwilanga e Davidi akaso pa mulandu wakuti awavule wakunzile Davidi swinya wamulumbilizyanga pe vino wacimvyanga inkondo imvule. E Shauli wamanyile ukuti e Yehova wamukanile amuno atalinji ni civwila. Swinya wapyanicizizyepo e Davidi ukuti awino aliwa amfumu ya wa Israeli. (Wazyani 1 Samueli 23:16, 17.) Nomba pamulandu wakuti e Shauli wacilinji amfumu, wakweti awasilika na wakumutunjilila awavule. Naco calenzile e Davidi asamale pakuti apususye uwumi wakwe. Uzye wo-o vyo Shauli wacitanga welenganyanga ukuti walinji nukulesya Yehova ukuwika Davidi pa wufumu? (Ayize. 55:11) Kweni Baibolo yitalanda, lelo icintu conga cino tungalanda acakuti: e Shauli wayipalilanga umulilo umweneconye. Amuno wensinye wino akulwisya Yehova asicimvya.

3. Uzye Davidi wayivwanga wuli pe vino wapitangamo?

³ E Davidi atalinji ni cilumba. Asa wino wayiwisile pa wufumu. Lelo e Yehova awino wamusonsile ukuwa amfumu ya wina Israeli.  (1 Sam. 16:1, 12, 13) E Shauli wapasile nkaninye e Davidi. Wamulolanga uwunyama wutupunye. Lelo ukulala mu ciliwe nanti ukusowelwa ivya kulya, kutalenzile e Davidi atalike ukupa e Yehova imilandu. Cikaloleka ukuti palyanye pano wikalanga mu ciliwe pakuti avwame kwe Shauli apano walemvile ulwimbo uluzima muno mwawa na mazwi yano yakulanda pa mutwe wi sambililo litu aya kuti: ‘Wano wakavwamba Yehova watalisowelwa icizima cimwi.’​—Amalu. 34:10, NWT.

4. Amawuzyo ci yano twandi twasuke, swinya amulandu ci wuno yacindamizile?

⁴ Mwe ya-a manda awawomvi wa kwe Yehova awavule wakusowezya ivya kulya ni vintu vinji vino wakalonda mu wumi. * Co-o cikucitika maka maka pe yonye impindi ye Covid-19. Swinya pano tukuya tukupalamila ku ‘wucuzi wukulu’ apano ivintu munsi vyandi viwaya vikuwipilako vye. (Mat. 24:21) Pano tukwelenganya pevyo-o, lekani twasuke ya-a amawuzyo 4: Amunzila ci muno Davidi ‘atasowezizye icizima cimwi?’ Amulandu ci wuno tuzipizile ukusambilila ukuteka umwezo kwe vino tukweti? Amulandu ci wuno tungasuwilila ukuti e Yehova aliwatusakamala? Swinya tungayipekanizizya wuli lyankani kwe vino vili mukucitika kunkolelo?

5-6. Uzye iwaliko lya Amalumbo 23:1-6 likatwavwa wuli ukwivwicisya muno e Davidi wasuzile pano watili awawomvi wa kwe Yehova ‘watalisowelwa icizima cimwi’?

⁵ Uzye Davidi wasuzile mwinye pano wavwanzile ukuti awawomvi wa kwe Yehova ‘watalisowelwa icizima cimwi?’ Pano Davidi walemvile Amalumbo 23 wawomvizye amazwi ayali yonganye. Acino lyo-o ilumbo lingatwavwa ukwivwicisya muno wasuzile pa kulanda ya-a amazwi. (Wazyani Amalumbo 23:1-6.) E Davidi watalisile lyo-o ilumbo na mazwi ya kuti: “Imfumu e Leza amuchemi wane. Akampa ivintu vyonsi vino nkasowelwa.” Mwi waliko lyonsinye e Davidi walanda pa vintu ivicindamisye. Ndi vino ivintu ivizima vino Yehova wamupile pamulandu wakuzumila ukuti amucemi wakwe. E Yehova wamutungululanga ukupita  “munzila nzima.” Swinya wamwavwanga pano wapitanga mu ntazi na pano ivintu vyawanga icete. E Davidi wamanyile ukuti nanti acakuti wapuzanga “mumulemvwe wuzima” uwa kwe Yehova walinji nukupita muntazi. Manda yamwi wafupukanga nkaninye icakuti wivwanga ngati akupita “mumfinzi nkulu” swinya wamanyile nukuti aliwakwata awalwani. Lelo nanti ciwe wo-o ‘atatinanga nanti cimwi’ amuno e Yehova walinji Amucemi wakwe.

⁶ Fwandi icasuko kwiwuzyo ilyakuti: Amunzila ci muno e Davidi ‘atasowelwanga icizima cimwi?’ Acakuti, walinji na vyonsinye vyo walondanga pakuti atwalilile ukupalamila kwe Yehova. Atalondekanga nu kulonka nanti ukuwa ni vintu ivivule pakuwa ni nsansa. Lelo watesile umwezo kwe vino Yehova wamupile. Amuno vino vyacindime kwe weliwe, amapaalo yano wapocelelanga kwe Yehova na vino wamucinjililanga.

7. Ukulingana ne Luka 21:20-24, avyani vino awina Klistu wano wikalanga ku Yudea walinji nu kucita?

⁷ Amazwi yano Davidi wavwanzile yakatwavwa ukumanya ukuti tutazipizile ukucindamika sana ivintu vino twawa navyo. Kweni citawipa ukuwa na vyo-o ivintu, lelo asavyo tuzipizile ukucindamika mu wumi witu. Co-o acili icisinka icicindame cino awina Klistu wamwi wano wikalanga mu Yudea wizile awamanya. (Wazyani Luka 21:20-24.) E Yesu wawasocezile lyankani ukuti impindi yilifika pano umusumba wa Yerusalemu ‘wuli liwililwa ni misika.’ Nga cawa wo-o, walinji nukusamalila “mumyamba.” Ukufuma mu musumba kwalinji nu kuwapususya nanti aca kuti walinji nukusya ivintu ivivule. Ulupungu lwa kwe Malonda lumwi lwatili: “Wasile ivyalo na mang’anda yawo. Watasenzile icili consinye cino walonsile. Wasile vyonsinye vyo wakweti. Wasuwizile mwe Yehova ukuti aliwawacinjilila nu kuwavwa. Wawisile ukupepa Yehova pa nkolelo ukucila vyonsinye vino vyalolekanga ngati avicindame.”

8. Alisambililo ci ilicindame lino tungasambililako kwe vino vyaciticizile awina Klistu wakutalicila wano wikalanga mu Yudea?

⁸ Alisambililo ci ilicindame lino tungasambililako kwe vino vyaciticizile awina Klistu wakutalicila wano wikalanga mu Yudea? Ulupungu luno tetwafuma mukulandapo lwatili: “Kunkolelo tungiza tupite mu melezyo amavule yano yalilenga cimanyikwe vino tukalola ivintu vino twawa navyo muwumi. Cilimanyikwa nga avino twacindamika nanti twacindamika ukuwa ni cisinka kwe Yehova pa kuti twize tupusuke. Pano insilo yakwe yo-o insi yiza yiza, tuliwalondekwa ukusipicizya intazi mvule nukuyipusula kwe vimwi. Tuliyipekanya ukukonka vyonsinye vino waliwatunena, wulyanye vino awina Klistu wakutalicila wacisile.” *

9. Uzye amazwi yakwe Paulo yano wanenile awina Klistu awaHeberi yangamyavwa wuli?

⁹ Uzye mungelenganya vino cawomezile wa-a awina Klistu ukusya vyonsinye vino wakweti nu kuya ku cifulo icipya? Walinji nu kusuwila sana Yehova ukuti aliwawasakamala. Kwalinji icintu cimwi cino calinji nu kuwavwa ukuwa na lyo-o isuwilo. Pano kwasyazile imyaka 5 ukuti awina Roma waliwilizye umusumba wa Yerusalemu, umutumwa Paulo wanenile awina Klistu awaHeberi amazwi amacindame nkaninye ayakuwavwa. Watili: “Fumyani imyezo yinu kukukundisya indalama, muwatima navino muli navyo. Amuno Leza wavwanga wati, ‘Ntalitela nkusye; ntalitela nkulechelezye.’ Achaleka lekani tuvwange ninsimpo tuti, ‘Imfumu wekavwa wane, ntandi ndatina. Nga umuntu nawe anganchita chani?’” (Hebe. 13:5, 6) Ukwasowa nukuvwilika, awina Klistu wano wakonsile ko-o ukusunda kwe Paulo watatamisile nukupepusya imikalile yawo pano wasamalizile ku cifulo icipya amuno lyo cawelela kali. Watavwilikanga ukuti e Yehova aliwawasakamala. Amazwi yakwe  Paulo nasweswenye yakatwavwa ukusuwila kuti e Yehova aliwatusakamala.

10. Alisambililo ci ilicindame lino Paulo watunenileko?

¹⁰ E Paulo wapile ukusunda ukuli konganye kwe Timoti kuno kukawomba nakwe sweswenye mwe ya-a amanda. Watili: “Achaleka fwandi, ndi tuli nichakulya nivizwalo, tuwatima navyovyonye.” (1 Tim. 6:8) Nomba uzye wasuzile mukuti tutazipizile ukulya ivyakulya ivizima, ukuwa ning’anda inzima nanti ukukala ivizwalo ivipya mumpindi mpindi? Awe, asa muno wasulanga. Cino walandangapo acakuti tuzipizile tuwatima navino tuli navyo. (Flpi. 4:12) Acino Paulo wasambilizileko. Icintu cino cacindama pe vyonsinye, awuciwuza witu ne Yehova asavintu vino twalonka.​—Haba. 3:17, 18.

11. Alisambililo ci lino tungasambilila kwe vino e Musa wawuzizye awina Israeli ukuti wazipizile ukutima kwe vino walinji navyo?

¹¹ Pangawa uwupusano pe vino tukalola ukuti avino tufwile ukuwa navyo, navino Yehova akalola. Teyelenganyani vino Musa wanenile awina Israeli, lyo wapita imyaka 40 mu mayonde. Watili: “Yizukanji kuno Imfumu e Leza, e Leza winu wawapepa mwakwe vyonsi vino mwachita. Wawasayilanga pano mwavungulanga mulumpalang’ang’a lukulu loo. Walinji namwe kumyaka yoo amakumi yani, Wawapanga vyonsinye vino mwasowelwanga.” (Amasu. 2:7) Pa myaka yonsinye 40, e Yehova wapile awina Israeli e mana yino walyanga. Swinya e Yehova wasinincizizye ukuti ivizwalo vino wafumile na vyo ku Egypt vicili avipuma. Visitela vilepuke na wanda. (Amasu. 8:3, 4) Nanti acakuti  wamwi wangalanga wavilolanga ukuti vyacefile, e Musa wawanenile ukuti walinji navyonsinye vino walondanga. E Yehova alikunda nkaninye nga cakuti tukutima navyo tuli navyo. Akalonda tuwasalifya pe vyovyonye vino watupa nukuvilola ukuti avyawila ukufuma kwe weliwe.

12. Avyani vino vikalanjzya ukuti Davidi atayisuwizile lelo wasuwizile mwe Yehova?

¹² E Davidi wamanyile ukuti e Yehova awacisinka swinya akasamakala nkaninye wano wamukunda. Pano Davidi walembanga Amalumbo 34, wasuwizile nkaninye ukuti ‘umungeli wa kwe Yehova wamulindanga.’ (Amalu. 34:7) Ncepamwi Davidi wakolanyanga umungeli wa kwe Yehova, ku musilika wino akalanga akucinjilila icalo ku walwani wano wangiza. Nanti acakuti e Davidi walinji amusilika umusipe swinya e Yehova wamulayile ukuti aliwa amfumu, atasintilizile pe vyonsinye vyo-o. Atalolanga ukuti walinji nukucimvya awalwani wakwe ukuwomvya amawe nanti ulupanga. (1 Sam. 16:13; 24:12) Wasuwizile nkaninye mwe Leza swinya atavwilikanga ukuti awangeli ‘wakapususya wano wakatina’ Yehova. Kweni pe yo-o impindi tusikwenecela Yehova ukutucinjilila mu cizungusyo. Lelo twamanya ukuti wonsinye wano wamusuwila nanti wafwanye waliwa nu wumi wamuyayaya kunkolelo.

13. Pano e Gogi wakuma Gogi alitusansa, amulandu ci wuno tulilolecela ngati tutakweti uwakutucinjilila? Swinya amulandu ci wuno tutazipizile ukutinila? (Lolani icikope pa nkupo.)

¹³ Nombanye, isuwilo litu mwe Yehova lyandi lyelezwe. Liliyelezwa pano e Gogi wa ku Magogi alisansa awantu wa kwe Yehova. We-e Gogi wa ku Magogi akulemenkana ponga ukwa nko. Ncepamwi tungize tutalike ukwelenganya ukuti wandi watukome. Awuli umulandu wuno tuliwalondekwa ukusuwila sana ukuti e Yehova wandi atupususye. Inko ziliwatulola ngati swe ng’onzi izilecelezwe zino zitakweti uwa kuzicicinjilila. (Ezek. 38:10-12) Amuno tutaliwa ni vyanzo vyakutucinjilila. Swinya tulilanga tutamanya ni vyakulwa inkondo. Fwandi kwe zyo-o inko tuliloleka ngati swe wakusasulilavye. Amuno weni watamanya ukuti awangeli wa kwe Yehova wayipekanya ukutucinjilila. Nomba sweswe twamanya amuno twawa ni suwilo. Lelo inko zyeni zitawa na lyo-o isuwilo lino twakwata. Fwandi ciliwapezya nkaninye amano ukulola kuno awasilika wamaka awa kwi yulu wakutulwila.​—Ukuwu. 19:11, 14, 15.

14. Avyani vimwi vino tuzipizile ukucita pa kuyipekanizizya kwe vino vyandi vitalike ukucitika?

¹⁴ Avyani vino tungacita nombanye pakuyipekanizizya lyankani kwe vino vyandi vitalike ukucitika? Icakutalicila acakuti, tutazipizile ukucindamika sana ivintu vino twakwata. Amuno wanda wumwi tulivisya vyonsinye vyo-o. Tuzipizile nu kuteka imyezo kwe vino twakwata nu kutwalilila ukuwa ni nsansa pa mulandu wa kuwa ivizuwa vya kwe Yehova. Pano tukuya tukumanyilako sana Yehova, apano tulimusuwila sana ukuti alitucinjilila pano e Gogi wa ku Magogi alitusansa.

15. Avyani vimwi vino Davidi wapisilemo vino vyalenzile asuwile ukuti e Yehova atalitela amulecelezye?

¹⁵ Mulole na vinji vino vyavwizye Davidi, swinya vino vingavwa nasweswenye ukuyipekanizizya kuntazi zino twandi tutalike ukusunkanya. E Davidi watili: “Vwamba-vwamba wemwenecho ulole ukuzipa kwa Mfumu e Leza vino kuli! Uwalongo awino akazana umutende mu Mfumu e Leza!” (Amalu. 34:8) Ya-a amazwi yakalondolola icete sana umulandu wuno Davidi wasuwilizile ukuti e Yehova walinji nukuwamwavwa. Lyonsinye wasuwilanga mwe Leza wakwe swinya nawe asitela amulecelezye. Ku cakulolelako, pano wacilinji amutici wayile mukulwa nu  muFilisiti ipaaka, uwizina lyakuti Goliati. E Davidi wanenile lyo-o ipaaka ukuti: “Uwanda wilelonye lyoo Imfumu e Leza wandi akundemele.” (1 Sam. 17:46) Mukupita kwa mpindi pano Davidi wawombelanga kwi sano, ku Mfumu Shauli, e Shauli walezizye imiku ni miku ukuti amukome. Lelo e ‘Yehova walinji’ ne Davidi. (1 Sam. 18:12) Ukwelenganya pe vyonsinye vyo-o vino Yehova wamucitizile ku nsizi, kwalenzile Davidi ukusuwila ukuti e Yehova walinji nu kumwavwa mu ntazi zino watalisile ukupitamo.

16. Amunzila ci mumwi muno ‘tungelezya’ Yehova nukulola uwuzima wakwe?

¹⁶ Nga cakuti twasintilila sana pa wutunguluzi wa kwe Yehova peyonye impindi, na kunkolelonye tulisuwila ukuti alitwavwa. Ku cakulolelako nga kuli ukulongana kwa muputule nanti ukwa citungu tuzipizile ukusuwila Yehova nukuyikundila ukusintilila pe weliwe pakuti tuye tulenge kwe wino watwinjizya incito ukuti tuye tuzanweko. Swinya napano tukulenga ukuti awatusilako impindi iya kuya mukuzanwa mukulongana konsinye ukwa pi wungwe na mu mulimo wakuwizya naponye tuzipizile ukuwa ni suwilo. Nomba tuti wino watwinjizya incito wakana swinya watuwinga ni ncito, uzye tukasuwila ukuti e Yehova atalitela atusye swinya alitwalilila ukutupa vino tukalonda? (Hebe. 13:5) Awavule wano wawa mu mulimo wa mpindi zyonsi wangasimika vino Yehova wa wasakamile palyanye pano wasowezizye, amuno e Yehova awacisinka.

17. Uzye iwaliko lya mwaka wa 2022 likuti wuli? Swinya amulandu ci wuno licindamizile

¹⁷ Tutazipizile ukutina icili consinye pe vino vilicitika kunkolelo amuno e Yehova wawa kuluwali lwitu. E Leza witu atalitela tulecelezye cikuluvye tukukolezya ukulonda kwakwe mu wumi witu. Awuli umulandu wuno Iwumba Lino Likatungulula lisolezile Amalumbo 34:10, ukuwa aliwaliko lya mwaka wa 2022, pakuti lyatwizusyako umulandu wuno tuzipizile ukuyipekanizizya lyankani ku ntazi zino tulipitamo kunkolelo nukusuwila ukuti e Yehova atalitela tusye. Iwaliko lya mwaka wa mu 2022 likuti: ‘Wano wakavwamba Yehova watalisowelwa icizima cimwi.’