1. Uzye e Yehova wayilinganya wuli kwe nyina wa mwana?

“UZYE umwanaci angiwilila umwana wakwe?” Lyo-o alili iwuzyo lino e Yehova wakolowozizye mu mpindi ya kwe Ayizeya. Wakonkinyepo nu kuti: “Cingatenga nyina wa muntu angiwilila umwana wakwe, nenji ntalitela mbiwilile.” (Ayize. 49:15) E Yehova atavulila ukuyikolanya kwa namayo, lelo wawonvizye co-o icilanjililo pa kwavwa awantu wakwe ukumanya vino wawakunzile. Awakwasi awanaci awavule wakayivwa ndi vino wa Jasmin wayivwile wano watili: “Ngu konsya umwana, kukawa ukupanga iciwuza iciwome nawe.”

2. Uzye e Yehova akakwivwa wuli nga cakuti umuwonvi wakwe waleka ukulongana nu kuwizya?

² E Yehova akamanya nga ca kuti umuwonvi wakwe waleka ukulongana nu kuwizya. Yelenganyani vino cikamuluma pa wawomvi wakwe awavule wano wakaleka ukumuwombela cila mwaka nanti wano watonta. *

3. Avyani vino e Yehova akalonda?

³ Ala tukatemwa nkaninye nga ca kuti wino watonta watalika ukuwombela Yehova na swinya! E Yehova akalonda wano watonta ukunyoka mwi wungwe. Wonye avino nasweswenye tukalonda. (1 Pet. 2:25) Uzye tungawavwa wuli ukunyoka mwi wungwe? Pano tutani twasuke lyo-o iwuzyo, cingazipa ukumanya umulandu wuno wamwi wakalecela ukuzanwa mu kulongana na mu kuwizya.

4. Acani cino cikaciticila wamwi pa mulandu ni ncito?

⁴ Wamwi wakawika sana amano ku ncito yino wakawomba. Umwanawintu e Hung * wino akakwikala ku Southeast Asia watili: “Nasumbanga impindi inkulu ku ncito swinya nawombesyanga pa kuti imbe ni ndalama invule. Nalolanga ngati nga nawa ni ndalama invule apano ningawombela icete e Yehova. Fwandi nayitumpikanga vye. Amuno mukupita kwa mpindi natalisile ukulofwa mukulongana. Ica kuti nasusile nalecelelanye. Cino nazana aca kuti e Satana akawonvya ivya mu nsi pa kuvulunganya awawonvi wa kwe Yehova pa kuti waleke ukumuwombela.”

5. Uzye e nkazi Anne wacisile wuli pa ntazi zino zyamuciticizile?

⁵ Wamwi nawo cino cikalenga antazi zino wakapitamo. E nkazi Anne uwa ku Britain wino wawa nawana 5. Watili: “Umwana wane umonsi e nkwangu wakwasilwe ni ndwala. Ne umwanaci e namba 3, wizile awingwa. Ne umonsi wino nkwangu wakonka, wizile alwala indwala imbipe. Yino yalondekwanga ukusakamalwa nkaninye. Amano yavulungine. Nalesile ukuwizya nu kuzanwa mukulongana.” Co-o cino caciticizile wa Anne nawanjinye cawaciticilapo. Kusiwa wino akatemwa ivya musango wo-o ndi vyacitika. Cikatuluma nkaninye.

6. Uzye umuntu nga takonsile ukusunda kuno kwawa pa Wakolose 3:13 angayifumya wuli ku wantu wa kwe Yehova?

⁶ Wazyani Wakolose 3:13. Awawonvi wa kwe Yehova wamwi wakapunuzwa pa mulandu na vino e nkazi nanti umwanawitu wumwi wacita. Umutumwa Paulo walanzile ukuti impindi zimwi tungawa ‘ni cakuyilizyanya’ ku mwanawitu nanti e nkazi. Impindi zimwi tungafyengwa. Lelo nga tutacenjezile tungapita ni cikonko ku nsingo. Co-o cingalenga tutalike ukuyipawula ku wantu wa kwe Yehova. Ku cakulolelako, e Pablo umwanawitu wino akakwikala ku South America. Wamuwipizizye ukuti wacisile uluwembu. Ica kuti waeluda wamusunzile swinya wamuposile ni milimo yino wakweti mwi wungwe. Uzye e Pablo wacisile wuli? Watili “Candumile nkaninye ica kuti nafuzilwe indeka nu kulongana.”

7. Uzye avyani vino vingacitika nga ca kuti umuntu e kampingu yakwe yicili yikumusyupa pe vino wacisile?

⁷ Nga ca kuti wumwi wacisile uluwembu. Swinya e Leza wamutetela. Angatwalilila ukuyipa imilandu. Angalola ngati atayana nu kuwa mwi wungwe lya kwe Yehova. Wonye avino calinji ku mwanawitu e Francisco, watili: “Nacisile uwuzelele co calenzile ukuti mbingwe. Lelo mukupita kwa mpindi nizile inyoswa. Kweni nanti aca kuti natwalilizile ukulongana, nayilolanga ngati ntalinzile ukuwombela Yehova. Swinya nalolanga ngati e Yehova atantetezile. Ica kuti nalesile nukuya na mukulongana.” Uzye mwenji pa lwinu mwivwa wuli pa ntazi zino awanawitu na wankazi wakapitamo? Uzye vino mwayivwa avino nawonye wakayivwa? Nge Yehova weni akayivwa wuli?

8. Uzye e Yehova akakwiwilila wano wamuwombelapo? Londololani.

⁸ E Yehova asikwiwilila imilimo yino awawonvi wakwe wamuwombelapo nanti acakuti wangaleka ukumuwombela pa mpindi ntici. (Heb. 6:10) Amazwi yano e kasesema ayizeya walenvile yakatulanjizya vino e Yehova akasakamala awawonvi wakwe, watili “Aliwasayila uwufyo wakwe ngati amucemi.” Swinya watili “aliwawunganika awana wa ng’onzi apali ponga, awawasenda pa viweya vyakwe.”  (Ayize. 40:11) Uzye Yehova, e kacema muzima, akakwivwa wuli nga cakuti wumwi pa wawonvi wakwe waleka ukumuwombela? E Yesu walanjizizye vino Yehova akakwivwa pano wakolowozizye awasambi wakwe ukuti “Nga mwenji mukwelengania mukuti wuli? Uzye mukuti umuntu wino ali ni ng’onzi umwanda, (100) angacita wuli ndi yonga yasowa? Akasya amakumi mufundikambali ning’onzi mufundikambali (99) zikulya mumbali yamyamba aya kukuvwamba-vwamba yino yasowa. Ngandi wayizana, nawuzyenye akazewela nayo ukulusye ing’onzi zino zitasovile amakumi mufundikambali nimfumila mufundikambali (99).”​—Mat. 18:12, 13.

9. Uzye wakacema mumpindi zyakali wasakamalanga wuli ing’ozi? (lolani icikope pa nkupo)

⁹ Amulandu ci wuno tungakolanizizya e Yehova ku mucemi? Amuno pano walembanga e Baibolo, umucemi wasakamalanga nkaninye ing’onzi zyakwe. E Davidi acakulolelako icizima ku wacemi. Wakomile inkalamu ne bere pa kuti acinjilile ing’onzi zyakwe. (1 Sam. 17:34, 35) Umucemi muzima akasakamala nkaninye nanti acakuti pasowela vye ing’onzi yonga. (Yoha. 10:3, 14) Umucemi muzima akasya ing’onzi zyakwe 99 mumakasa ya mucemi winji nu kuya mukuvwamba yonga yino yisovile. Pa kutusambilizya isambilizyo ilizima e Yesu wawomvya umulumbe wa mwana umusowe. E Yesu wati: “Awowonye avino nu Monsi winu uwa mwiyulu asilonda wumwi uwawaticinye ndi wa-a asowa.”​—Mat. 18:14.

10. Ukulingana ni waliko lya kwe Ezekiel 34:11-16, avyani vino Yehova walaya ukucita ku ng’onzi nsowe?

¹⁰ E Yehova watukunda nkaninye, ukuwikako na wonsinye pa “waticinye” wano wafuma mu luwa lwakwe. E Yehova watulayile ukupitila mwe kasesema Ezekiel ukuti alivwamba ing’onzi insowe. Alizyavwa nu kuzipa umuzimu. Asa coco conga walanda na vino alicita pa kuzyavwa. Vino alicita vitapusana sana na vino e kacema wa mu Israeli wacitanga pa kuti asunjilile ing’onzi zyakwe. (Wazyani Ezekiel 34:11-16.) Icakutalicila cino e kacema wacitanga, akuvwamba ing’onzi, kuno kwasendanga  impindi na maka amavule. Ica citi wili aca kuti nga ca kuti wayizana wayinyosezyanga pa ziwuye. Ni cakulecelezya aca kuti wayinyepelelanga pa vilonda nga yicisisile. Nga wacita wo-o wayinyamulanga nu kuyipa ivyakulya pa kuti yipole zuwa. Wa eluda nawonye pano wakwavwa awatonte wazipizile wakolanya wakacema wa mu Israeli. Amuno weni awakacema wa “ng’ozi zya kwe Leza.” (1 Pet. 5:2, 3) Watazipizile ukuleka ukuvwamba wano watonta pa kuti wawavwe ukunyocela mwi wungwe lya kwe Yehova. Wazipizile ukuwavwa pa kuti wawe iviwuza vya kwe Yehova na swinya. *

11. Avyani vino e kacema muzima wamanyanga pa ng’onzi?

¹¹ E kacema muzima wamanyanga ukuti ing’onzi yingasowa. Fwandi nga yapumbuka atayumanga pa kuti ayisunde. Mulole vino tungasambilila kwe vino Yehova wacisile pa kwavwa awawonvi wakwe wano waposilwe ukumwivwila pa mpindi yimwi.

12. Uzye e Yehova wacisile wuli pa kwavwa Yona?

¹² E kasesema Yona ativwizile e Yehova pano wakanile ukuya ku Ninive. Nanti ciwe wo-o, e Yehova wamupususizye. Swinya wamupile na maka ya kuwomba icete umulimo wakwe. (Yona 2:7; 3:1, 2) Wawonvizye ulungu pakwavwa e Yona ukumanya ukuti uwumi wacindama nkaninye. (Yona 4:10, 11) Cino tukusambililako aca kuti, wa eluda wazipizile ukutwalilila vye ukwavwa awatonte. Wazipizile ukwelezya na maka ukumanya cino cilenzile umwanawitu nanti e nkazi ukutonta. Nga ca kuti wino watonta wanyoka mwi wungwe, wazipizile ukumuwikako sana amano nu ku mutemwa.

13. Avyani vino tungasambililako kwe Yehova pe vino wacisile pa mazwi yano e kalemba wa Ilumbo 73 walanzile?

¹³ Ukulola vino awawipe walolekanga ngati ivintu vyawazipilanga kwalenzile e kalemba wi Ilumbo 73 afupuke. Icakuti watalisile ukuvwilika nga cakuti mukuwombela e Yehova mwawa uwuzima uwuli wonsinye. (Amalu. 73:12, 13, 16) Uzye e Yehova weni wacisile  wuli? Atamulenguluzile. Walenzile na mazwi yakwe ukulembwa mu Baibolo. E kalemba wi lumbo wizile ayiluka ukuti wuciwuza ne Yehova wazipa walusya pa vintu vyonsinye. (Amalu. 73:23, 24, 26, 28) Avyani vino tukusambililako? Wa eluda watazipile ukupingula zuwa wano watalika ukuvwilika nga cakuti mwawa uwuzima mu kuwombela e Yehova. Wazipizile ukwelezya na maka ukumanya cino cilenzile ukuti wumwi atalike ukuvwilika. Apano wangawonvya icete amawaliko pa kuwawomelezya.

14. Avyani vino e Eliya wapisilemo, swinya e Yehova wamwavwile wuli?

¹⁴ E kasesema Eliya wasamazile Namfumu Jezebeli. (1 Izya. 19:1-3) Swinya waweni ngati kutalinji wakasesema wa kwe Yehova na wanji. Watalisile ukulola ngati umulimo wuno wawombanga walinji awavye. Vyo-o vyalenzile ukuti ayivwe uwuwi nkaninye icakuti walondanga vye ukufwa. (1 Izya. 19:4, 10) Lelo e Yehova atamusunzile. Wamuwomelezizye. Wamunenile ukuti atalinji wenga, kwalinji wakasesema na wanjinye. Wamuwuzizye nu kuti kwalinji milimo na yinjinye yino walinji nu kuwomba. E Yehova wateyelezyanga nkaninye pano umuwonvi wakwe walandanga swinya wamupile nu mulimo uwupya. (1 Izya. 19:11-16, 18) Acani cino tukusambililako? Swensinye, maka maka wa eluda tuzipizile ukuwa ni cikuku ku wawonvi wa kwe Yehova. Wa eluda wazipizile wateyelezya nkaninye pano umwanawitu nanti e nkazi akuwalondololela vino akupitamo asa mulandu ni nzila yino akuvilandilamo.  Waliyelezya na maka ukumwavwa ukulola ukuti wacindama nkaninye kwe Yehova.

15. Ukulingana ni waliko lya kwe Yohane 6:39, uzye e Yesu walanjizizye ukuti akayivwa wuli pa ng’onzi nsowe izya kwe Yehova?

¹⁵ Uzye e Yehova akalonda twayivwa wuli pa ng’onzi zyakwe insowe? Tungasambililako ku cakulolelako ce Yesu. Wamanyile ukuti ing’onzi zyonsinye zyacindama kwe Yehova. Awuli umulandu wuno wawombesyanga nkaninye pakuti vye azyavwe ukunyocela kwe Yehova. Walanzile ukuti “Ukuwa nenji ntatumilwa cinji nkandi ku ng’onzi nsowe izya wantu wa kwe Israeli”. (Mat. 15:24; Luka. 19:9, 10) Fwandi e Yesu wawa we kacema muzima. Amuno wa wombesyanga pakuti patakasowele ing’onzi ya kwe Yehova nanti yimwinye.​—Wazyani Yohani 6:39.

16-17. Uzye wa eluda wazipizile wayivwa wuli pa wanawitu na wankazi wano watonta? (Lolani akambokosi kano kakuti, “ Vino Wano Watonta Wakayivwa Impindi Zimwi.”)

¹⁶ Umutumwa Paulo wanenile wa eluda mwi wungwe lya ku Efeso ukuwakolanya Yesu. Watili: “Muwakwavwa awatonte, swinya muwakwizuka na mazwi ya Mfumu e Yesu yano weliwenye na lwakwe watili, ‘Ukupa a kwa longo amuno kwazipa kwalusya ukupocelela.’” (Imili. 20:17, 35) Lyo-o iwaliko likalanjizya ukuti wa eluda wawa nu mulimo uwukulu uwa kusakamala awantu wa kwe Yehova. E Salvador e eluda wa ku Spain walanzile ukuti, “Nga nelenganya pe vino e Yehova akasakamala ing’onzi insowe. Naninye nkavwambisya ukuzyavwa. Amuno namanya ukuti avino Yehova akalonda nacita.”

¹⁷ Wonsinye wano tusambilizile mwe co-o icipande wawavwizye ukunyocela kwe Yehova. Wonye wo-o avino na wanjinye wano watonta wakalonda ukucita. Icipande cino cikonsilepo cilitwavwa ukumanya vino tungacita pakuwavwa ukunyocela kwe Yehova.