1. Avyani vino e Yesu wanenile awalondo wa nswi 4 ukucita, swinya wacisile wuli?

AWASAMBI wa kwe Yesu e Peter, Andreya, Yohani ne Jemusi, walinji awalondo wa nswi. Teyelenganyani vino wayivwile pano Yesu wawanenile ukuti “Nkonkani nandi njize mbasambilizye uwulondo wakulema awantu.” * Uzye wacisile wuli? E Baibolo yikati “Napaponapapo awasya uwato nuyisi, awamukonka. (Mat. 4:18-22) Vino wasozilepo ukucita vyapiluzile uwumi wawo wonsinye. Walesile ukulema inswi, nu kutalika ‘ukuvwima awantu.’ (Luka 5:10) Napeyonye impindi e Yesu akakwita wonsinye wano watemwa icine ukucita icili conganye. (Mat. 28:19, 20) Uzye mwazumila lo-o ulwito lwa kwe Yesu ulwakuti muwe mwe walondo wa wantu?

2. Amulandu ci wuno tuzipizile ukuwicilako sana amano pano tukupingulapo ukuwa swe walondo wa wawantu, swinya acani cino cilitwavwa ukupingulapo?

² Pamwi mwatalisile we kaali ukusambilila Baibolo swinya mwapiluka na muvintu ivivule. Nomba muzipizile ukusolapo nampo nga akuwa mwe wa kawizya wi landwe lizima nanti poole. Lelo mutafwile ukufupulwa nga ca kuti mukatiina ukuzumila ukwita kwa kwe Yesu. Wo-o vino mukayivwa acilanjililo vye ca kuti mwamanya kuno ukusolapo ukuwa umusambi wa kwe Klistu kwacindama nkaninye. Nanti aca kuti e Baibolo yikalanda pe Peter na wawuye ukuti wasile amakonde yawo paponye, lelo watezile awelenganyapo pano watani wapingulepo ukusya umulimo wawo. Pano e Yesu wizile mukuwita lyo papita ni myezi 6 pano wasambilizile pe Yesu nu kuzumila ukuti awili e Mesia. (Yoha. 1:35-42) Namwenye mufwile mwasambilila ivivule pe Yehova na pe Yesu, icakuti mukulonda ukutwalilila ukupalamila kwe Yehova. Lelo pano mutani mupingulepo  ukuwa mwe wakawizya muzipizile ukwikala pansi nu kwelenganya penepo. Uzye acani cino cavwizye e Peter, Andreya, na wanji ukupingulapo icakucita?

3. Acani cino cingamyavwa ukuzumila ukwita kwa kwe Yesu?

³ Awasambi wa kwe Yesu walinji awasipe, awacincile, wawombesyanga, wamanyile ivya kuwomba umulimo wawo swinya wawisile vye amano pa mulimo wawo. Yo-o imiwele ayino yawavwizye ukuwomba icete umulimo wa kuwizya. Mwe co-o icipande twandi tumanye vino tungacita pakuwa na yo-o imiwele pakuti twawomba icete umulimo wa kuwizya nu kusambilizya.

4. Amulandu ci wuno Peter wakomelanga inswi?

⁴ E Peter walemanga inswi pakusakamala ulupwa lwakwe. Swinya afwile wakunzile nkaninye umulimo wakulema inswi. (Yoha. 21:3, 9-15) Lelo wizile wakunda nu mulimo wakuwa umulondo wa wantu. E Yehova wavwizye Peter ukuwa amulondo wa wantu umufikepo.​—Imili. 2:14, 41.

5. Acani cino iwaliko lya kwe Luka 5:8-11 likatunena pe cino calenzile e Peter atiine, swinya acani cino cingatwavwa ukuleka ukutiina?

⁵ Ukukunda Yehova akuno kukalenga twaya na mukuwizya. Acino cikalenga twawizizyako wanji pe weliwe na pano tukuyilola ngati tutafisilepo. Pano e Yesu wisile Peter ukuwa umulondo wa wantu, wamunenile ukuti “Utize uwatiina.” (Wazyani Luka 5:8-11.) E Peter atatinanga pe vino vyalinji nu kucitika nga wasolapo ukuwa amusambi wa kwe Yesu. Lelo watinile pano waweni Yesu wawavwa ukukoma inswi imvule. Wamanyile ukuti wacisile icizungusyo swinya watalisile ukulola ukuti atafisilepo ukuwomba ne Yesu. Namwenye mungivwa intete ndi vino e Peter wayivwile. Pamwi mungasakamala nga mwelenganya pe vino muzipizile ukupilukamo pakuti mufikepo ukuwa umusambi wa kwe Klistu. Lelo cino  cingamyavwa vye, akukunda sana e Yehova, e Yesu na wantu. Nga mwacita wo-o mutalilema na kwi sote ukuzumila ukwita kwa kwe Yesu ukwa kuti muwe awalondo wa wantu.​—Mat. 22:37, 39; Yoha. 14:15.

6. Avyani vinji vino vikalenga twaya mukuwizya?

⁶ Mulole na vinji vino vikalenga twawizya. Ica kutalicila aca kuti, tukakwivwila isundo lya kwe Yesu ilya kuti “Yanji mukasambilizye imyiko yonsi muleke wawe awasambilizi wane.” (Mat. 28:19, 20) Swinya tukawawizizya amuno “wakatamika swinya wakaluwaluwa.” Wakavwambisya ukwivwa kwi landwe lizima ilya Wufumu wa kwe Leza. (Mat. 9:36) Cinji aca kuti, e Yehova akalonda awantu wa misango yonsinye ukumanyicisya icine nu kuti wize wapusuke.​—1 Tim. 2:4.

7. Uzye iwaliko lya Waroma 10:13-15 likalanjizya wuli ukuti umulimo wa kuwizya wacindama?

⁷ Nga tukwelenganya pe vino umulimo wakuwizya wukakwavwa awantu, tuliwavwambisya sana ukuwuwomba. Umulondo ndi wakoma inswi akatwala mukukazya nanti mukulya. Lelo sweswe “tukavwima” awantu, akuli ukuti tukawapanga ukuwa awasambi pa kuti watize wafwe.​—Wazyani Waroma 10:13-15; 1 Tim. 4:16.

8-9. Avyani vino umulondo wa nswi azipizile ukumanya, swinya amulandu ci?

⁸ Mu mpindi ya kwe Yesu awalondo wa nswi awina Israeli wamanyanga inswi zino wakulonda ukulema. (Lev. 11:9-12) Swinya wamanyanga nu kwakuzizana. Inswi zikakwikala kuno zitemilwe aminzi na kuno kuli ivya kulya. Impindi yino umulondo wa nswi akaya mukukomelapo inswi nayonye yacindama. E Mishonari wumwi wino akakwikala mu nsi ya pe Sumbi wasambilizileko ukuti kwawa impindi inzima iyakulemelapo inswi. Walile umwanawitu wumwi wamunena ukuti waye mukuswela inswi, we-e Mishonari wamutolelezile ukuti “Tuliya swensi mutondo ku ma 09:00.” Umwanawitu wamwasusile ukuti, “Tukaya mukukoma inswi pa mpindi yino tungazizana, asa pe yino tukulola ukuti yingatuzipila”

⁹ Na wasambi wa kwe Yesu nye wano wizile awawa “awalondo” wa wantu wayanga kuno wangazana awantu. Swinya wayanga pa mpindi iyizima. Ku cakulolelako, awasambi wa kwe Yesu wasambilizyanga pi tempile na mu masunagogi, ku ng’anda ni ng’anda na ku ma maliketi. (Imili. 5:42; 17:17; 18:4) Na sweswenye tuzipizile ukumanya impindi yino tungazana awantu pa ng’anda nanti kuno tungawazana. Tuzipizile twapilukako na mumwi pa kuti twawaya mukuwizya pa mpindi inzima na kucifulo kuno awantu wangazanwa nkani.​—1 Kor. 9:19-23.

10. Avyani vino iwungwe lya kwe Yehova lyatupa?

¹⁰ Umulondo wa nswi akawa ni viwombelo vya kukomelako inswi swinya akamanya ni vya kuviwomvya. Na sweswenye tuzipizile ukuwa ni viwombelo vilyanye vino vikalondekwa pa kuwomba umulimo wa kuwizya. E Yesu wasambilizizye awasambi wakwe ivya kuwomba umulimo wakuwizya. Wawanenile ivya kusenda, ukwakuya, ni vyakulanda pano wakuwizya. (Mat. 10:5-7; Luka 10:1-11) Iwungwe lya kwe Yehova lyatupa Ivya Kuwomvya pa Kusambilizya awantu Baibolo muno mwawa vilyanye vino vikalondekwa pano tukuwizya. * Lisipelela vye pa kutupa iviwombelo, likatusambilizya ni vya kuviwomvya. Wo-o vino iwungwe likatusambilizya cikalenga tutavwilika cino tukulandapo pano tukuwizya swinya tukamanya ni vya kusambilizya icete.​—2 Tim. 2:15.

11. Amulandu ci wuno awalondo wa wantu wazipizile ukuwela awasipe?

¹¹ Wakakoma wa nswi wakalondeka ukusipa pa kuti wawombe icete wo-o umulimo. Amuno impindi zimwi kukawa vino vikacitika pe sumbi vino watate wakwenecela. Wavulila nu kuwomba uwusiku. Ilivule wakawomba kuno kukakatuka ni “vimang’wimbi” vya pe sumbi. Awalondo wa wantu na wonye avino wazipizile ukusipa. Nga pano twatalika vye ukuwizya swinya twayimanyisya nukuti swe Nte zya kwe Yehova, tungasunkanya intazi zino zyawa ngati “amang’wimbi.” Pe zyo-o intazi pawa ukutucuzya kwa lupwa ni viwuza. Impindi zimwi awantu wangakana nu kwivwa pano tukuwawizizya. Lelo tusizunguka nga twalola ivya musango wo-o. Amuno e Yesu walandizile lyankani ukuti alituma awasambi wakwe ukuya mu kuwizya ku wantu wano waliwawacuzya.​—Mat. 10:16.

12. Ukulingana ni waliko lya kwe Joshua 1:7-9, acani cino cingatwavwa ukuwa awasipe?

¹² Uzye mungacita wuli pa kuti muwe awasipe? Ica kutalicilapo, mutafwile mwavwilika ukuti e Yesu acili akutungulula umulimo wakuwizya na pano ali kwi yulu nye. (Yoha. 16:33; Ukuwu. 14:14-16) Icaciti wili, muwasuwila sana vino Yehova wamilaya ukuti aliwamisakamala. (Mat. 6:32-34) Nga ca kuti isuwilo linu lyawoma muliwa awasipe nkaninye. E Peter na wawuye walanjizizye ukuti walinji nisuwilo iliwome pano wasile umulimo wuno wazanilangamo imikalile nu kutalika ukukonka Yesu. Namwemwenye mwalanjizizye ukuti mwawa ni suwilo iliwome pano  mwanenile walupwa lwinu ni viwuza ukuti mutalisile ukusambilila Baibolo ni Nte zya kwe Yehova swinya mukulongana nawo! Ukwasowa nu kuvwilika mwapiluka mu vivule nkaninye pakuti muwakwikala ukulingana na masundo ya kwe Yehova. Isuwilo nu kusipa avino vyalenzile mucite vyonsinye vyo-o. Pano mukutwalilila ukuwomya isuwilo linu, muwasuwila uwulayo wa kwe Yehova uwa kuti “Nene ne Yehova Leza wako ndilanga indi nawe konsi kuno ukuya.”​—Wazyani Joshua 1:7-9.

13. Uzye ipepo nu kwelenganya pe Yehova vingatwavwa wuli ukuwa awasipe?

¹³ Cinji cino cingamyavwa ukuwa awasipe, alipepo. Muwapepa ukuti e Yehova awamyavwa ukuwa awasipe. (Imili. 4:29, 31) E Yehova aliyasuka amapepo yinu, swinya atalitela amisye. Wayipekanya ukumyavwa. Muzipizile mwakwelenganya na vino wapususizye awantu wakwe awa kunsizi. Muwakwizuka kuno mwafuma, vino wamyavwa ukucimvya intazi, nu kupilula imiwele yinu. Ukwasowa nu kuvwilika Wino walanvizye awawonvi wakwe pe Sumbi Muwenzu, angamyavwa ukuwa umusambi wa kwe Klistu. (Ukuf. 14:13) Mungasuwila e Yehova ndi wulyanye vino e kimbila wa malumbo walanzile ukuti: “E Yehova Leza ali nani, ntandi ndatina. Nga wantu wangancita cani?”​—Amalu. 118:6.

14. Avyani vino mwasambililako ku cakulolelako ca kwe Masea ne Tomoyo?

¹⁴ Ukulola vino e Yehova akakwavwa awantu wano walinji ni nsoni kungatwavwa ukuwa awasipe. Mulole vino calinji kwe nkazi Masae. We-e nkazi walinji ni nsoni kaninye. Swinya walolanga ngati atanga awombe nu mulimo wakuwizya. Camusyupanga ukulanda nu muntu wino atamanya. Calinji nge akulonda ukukwela umwamba uwutali wuno atange akwanisye nu kukwanisya. Acino watalisile ukuwombela pa kutemwa Yehova na wantu wanji. Ukwelenganya vino umulimo wakuwizya wupamvizye kwalenzile apepe kwe Yehova ukuti amuwomye. Wacimvizye insoni zino wakweti, swinya wawomvileko na wupainiya wa mpindi zyonsi. E Yehova angavwa na wakawizya awapya “ukusipa”. Yelenganyani na pa cakulolelako ca kwe nkazi Tomoyo. Uwanda wakutalicilapo ukuwizya ku ng’a nda ni ng’anda wazanile umweni ng’anda wino wamukalipizile nkaninye. Wamunenile ukuti: “Nsakulonda ukulandapo ni Nte zya kwe Yehova!” Apamincizya ni cisakati. E Tomoyo ativwile intete wanenile vye umuwuye wino walinji nawe ukuti: “Uyivwile vino tewalanda? Natemwa sana. Ntatezile ndandepo icili consinye nomba awino tewatalicilapo ukulumbula izina lya kuti swe Nte zya kwe Yehova.” Yo-o impindi, e Tomoyo we painiya wa mpindi zyonsi.

15. Uzye tungakolanya wuli awalondo wa nswi nga ca kuti umulimo wakuwizya wasyupa, swinya amulandu ci wuno ukucitila wo-o kwacindamila ku wina Klistu?

¹⁵ Awalondo wa nswi wakawombesya ukucita vilyanye vino wazipizile ukucita. Ku cakulolelako, wangatalika umutondo tondo umulimo wawo mpaka pano wakumalila. Asa mulandu na vino kucile. Naswenye tuzipizile ukuyilama pa kuti tusipicizye nu kumalilicizya umulimo witu.​—Mat. 10:22.

16. Acani cino cingatwavwa ukuwomba vino tukalola ukuti aviwome?

¹⁶ Ilivule tukalonda ukucita ivintu mu nzila impepuke. Lelo ivintu ivicindame vino tukalondesya ukucita vikapinda ukuwombesya swinya vitapepuka nu kuwomba. Acino tuzipizile ukusambilila ukuyilama. E Yehova akatupa umuzimu wakwe uwutele wuno wukatwavwa ukusambilila ukucita vilyanye vino tukalola ukuti aviwome.​—Gal. 5:22, 23.

17. Ukulingana na vino vyawa pe 1 Wakorinte 9:25-27, uzye e Paulo watili acani cino camwavwizye ukutwalilila ukuyilama?

 ¹⁷ Umutumwa Paulo wayilamanga. Lelo citapepusile ukucita wo-o. Walwisyanga na maka. Umweneco walanzile ukuti ‘wawomyanga umuwili wakwe ni nkonya’ pa kuti acite icilungamane. (Wazyani 1 Wakorinte 9:25-27.) Wawomelezizyeko na wanji ukuti wayilama nu kucita ivintu “mu nzila nzima” swinya mu muyano. (1 Kor. 14:40) Nasweswenye tuzipizile ukuwombesya pa kuti tutwalilile ukupepa Yehova. Mukupepa Yehova mwasanzyamo ukuya lyonsinye mu mulimo wa kuwizya nu kusambilizya.​—Imili. 2:46.

18. Avyani vino tuzipizile ukucita pakuti e Yehova awatulola ukuti tukawombesya?

¹⁸ Umulondo wa nswi akalola ukuti wawombesya nga ca kuti wakoma inswi imvule. Lelo umulimo wakuwizya weni wapusanako. Cino cikalanjizya ukuti tukuwombesya asa wantu wano twavwa ukwiza mukupepa nu kuwa Inte zya kwe Yehova. (Luka. 8:11-15) Lelo e Yehova akalola ukuti tukawombesya, nga twatwalilila ukusipicizya pano tukusambilizya nu kuwizya. Amuno lyo tukutwalilila ukucita vino weliwe nu Mwana wakwe wakalonda twacita.​—Mar. 13:10; Imili. 5:28, 29.

19-20. Amulandu ci wuno tuzipizile ukuwicila sana amano ku mulimo wakuwizya pe yo-o impindi?

¹⁹ Mu nsi zimwi wakazumilizya vye ukulema inswi mu myezi yimwi. Nga wawindula vye, awalondo wakawombesya nkaninye nu kuyipanika amuno wakamanya ukuti wasyazile vye ni mpindi intici lyo wiyala induzi. Nasweswenye tukawombesya amuno twamanya ukuti insilo ya kwe yo-o insi imbipe yili mupipi nkaninye! Swinya wo-o umulimo awuno wulipususya awantu. Acino mutati muwalindilila ukuti muliyiza mutalike ukuwombesya mu mulimo wa kuwizya ivintu nga vyatalika ukumipitila icete.​—Ekawi. 11:4.

²⁰ Yo-o ayili impindi yakuwa awacincile mu mulimo wa kuwizya, ukumanyilapo na vinji pe Baibolo, ukusipa nu kusambilila ivya kuyilama. Mwawombela ponga na wantu ukucila pe 8,000,000 wano wakuwizya ilandwe nzima insi yonsinye. Nga mwacita wo-o apano muliwa ni nsansa zino e Yehova akapa. (Nehe. 8:10) Swinya twalililani ukuwombesya mpaka ayize alande ukuti casila. Icipande cino cikonsilepo cililanda pa nzila zitatu zino zingatwavwa ukutwalilila ukuwizya ilandwe ilizima pa Wufumu wa kwe Leza.