Nakwasilwe mu 1954 ku U.S.A mu musumba wa St.Paul, Minnesota. Nakwatizilwe mu lupwa lwakatolika, luno lutalinji alukankala nanti ulupina, lelo lwalinjivye pa kasi. Ane muno nakonka e katote. Pano nalinji ne mutici nasambililanga pi sukulu lya Katolika swinya nalinji ne Kampenga. Lelo nanti cingawa wo-o namanyile vye vitici pe Baibolo. Nanti aca kuti namanyile ukuti kufwile kwawa e Leza wino wapanzile ivintu vyonsinye, navwilikanga nga cakuti icalici lya katolika lyalinji nu kunjavwa ukumanya ivivule peweliwe.

Mu mwaka wuno natalicizilepo ukuwa pa sukulu lino witanga ukuti William Mitchel College, pano nasambililanga ivya wuloya. Inte zya kwe Yehova zyatutandalizile pa ng’anda. Nkwizuka vino calinji wowo uwanda. Lyo nkucapa ivizwalo naweni awatwalane wawili wafika pa ng’anda. Wa-a awantu walinji ni cikuku nkaninye swinya nawazumilizizye ukuti wize wanyoke na swinya. Walile wanyoka na wawuzizye amawuzyo yawili. Ilya kutalicila natili: “Amulandu ci wuno awantu awawipe wakatungulucila munsi?” ni lya kuti: “Avyani vino awantu wangacita pakuwa ni nsansa?” Walile wampa ibuku lya kuti The Truth That Leads to Eternal Life (Icisinka Cino Cikatungulula  ku wumi wamuyayaya) ne Baibolo ye New World Translation of the Holy Scriptures, nazumizile. Cino cankunsile umwezo pe yo-o e Baibolo awulyanye vino yalolekanga. Nazumizile nu kuti watalike ukunsambilizya Baibolo. Vino nasambilizile vyalenzile manye ivivule vino ntamanyile ku nsizi. Nakunzile nkaninye pa kumanya ukuti Uwufumu wa kwe Leza awuteko wuno wuliwateka insi yonsinye. Vino nalolanga mu nsi vyalanjizyanga apatiswenye ukuti awantu watanga watucitile icizima nanti cimwi. Lelo waleta vye uwuyinvi nu lufyengo.

Nayipile kwe Yehova mu kutalicila kwa mwaka wa 1982. Swinya nabatizizwe mwe wulyanye umwaka pa kulongana kwa citungu kuno kwatinji “Kingdom Truth” (Icisinka ca Wufumu). Ko-o ukulongana kwawezile pa cikulwa icikulu ica mu musumba wa St.Paul. Mwe sabata wino wakonsilepo, nizile inyocela kwe conye icikulwa mu kulemba tesiti pa kuti imbe ni vipepala vya kunzumilizizyapo ukutalika ukuwomba wuloya. Vyalile vyafuma mu October nazanile ukuti mpasile. Co-o cikusula ukuti nomba nalinji nu kutalika ukuwomba wuloya.

Pe konye ukulongana kwa Citungu nizile insunkanya umwanawitu Mike Richardson wino wawombelanga pa Bethel ya ku Brooklyn. We-e umwanawitu wanenile ukuti, pa maofesi makulu wawisileko iofesi lye wano wasambilila ivya wuloya. Nalile nivwavye ya-a mazwi nizusile vino e mutungu umwina Ethiopia walanzile pa Imilimo 8:36. Nayiwuzizye ukuti, ‘Nga nene acani cino cikundesya ukuwombela pa Bethel mwi ofesi lye wano wasambilila ivya wuloya?’ Acino ntalemile na kwisote nalenvile formu ya kuwuzizyapo ukuwombela pa Bethel.

Awakwasi wane watatemilwe pano nizile imba ne Nte ya kwe Yehova. E tata wankolowozizye nga ca kuti waliwamfolesya pa masambililo yane aya wuloya nga natalika ukuwombela pa Bethel. Kweni namulondololezile ukuti yo-o asa ncito ya kufolelapo lelo amulimo wa kuyikundila. Namunenile nu kuti waliwampako akandalama katici kano wakapa wensinye wino akawombela pa Bethel.

Kweni papisileko akampindi pa kuti ntalike ukuwombela pa Bethel. Amuno nazipizile ukusaina amapepala ya kulecelapo incito kwi koti lino natalisile ukuwombako. Nizile intalika ukuwombela pa Bethel mu 1984. Wantumile ukuwombela kwi ofesi lino likawomba ni vya milandu. Vino nasambilizile pano nawombanga ku koti vizile avinjavwa nkaninye.

Icikulwa ca Stanley Theater cino cawela mu New Jersey wacikazile mu November 1983. Lelo citalinji icete. Kwalinji ivivule ivya kulunjisya pa kuti tutalike ukuciwomvya. Papindanga ukuzifya ivya malaiti vino vyononesile ni mipaipi. Acino  awanawitu wayile mukupoka insambu ku wuteko pa kuti watalike ukucizifya. Lelo walile walandavye ukuti tuliwalonganilamo ukulongana kukulu, awa mu wuteko wakanile ukutupa insambu. Cino calenzile amulandu wa kuti cawezile pa ncende yino awantu wakazizyangako ivintu. Ukulingana na masundo yano yalinjiko, watazumilizyanga ukupalamizya icikulwa ca kulonganilamo kuno awantu wakazizyanga. Awanawitu wasozilepo ukutwala umulandu pa nkolelo. Lelo wayile awawakanya.

Mwe sabata wa kutalicilapo ukuwa pa Bethel, iwungwe lyatwite umulandu ku koti. Wo-o umulandu wutatazile, walinjivye awakusasulilavye, amuno pa myaka yiwili yino nalinji pa koti ya mu citungu ca St Paul, Minnesota ayino imilandu yino nawombelangapo. Wino watulandilangako walanzile icisinka ca kuti nga kukonkavye icikulwa ca Stanley waciwonvyanga ku vintu ivivule. Amuno wakimbila wa ndwimbo wayanga mukupanjila indwimbo nu kupanjilamo amavidyo. Nga ca kuti ivya musango wo-o vingaciticilwa mwe co-o icikulwa, amulandu ci wuno wangatulesezya ukulonganilamo? Icilye cikulu calanzile ukuti ukutulesya ukulonganilamo kwapusine na masundo ya wuteko yano yapa wensinye uwuntungwa wa kupepa. Ikoti lyapinguzile ukuti waye watupe icipepala ca kutuzumilizizyapo ukuyanya co-o icikulwa. Pa-a apano naweni vino e Yehova walandizileko iwungwe lyakwe ukuwonvya amasundo yansi pa kuti umulimo wakwe waya pankolelo. Natemilwe sana ukuwombako mwe wo-o umulimo.

Awanawitu watalisile wo-o umulimo uwukulu uwa kuzifya co-o icikulwa. Papisile vye imyezi ya kupenda twamazile ukucizifya. Ica kuti pa 8 September mu 1985 mwizile amuwela ne programu ya wasambi wano wamazile isukulu lya Gilead. Natemilwe sana ukwavwako mwe wo-o umulimo. Insansa zino nakweti zyacizile na zino nawanga nazyo pano nawombanga wuloya lyo ntani njize mukuwombela mu bethel. Nomba kwalinji cimwi cino ntamanyile. E Yehova wizile ambonvya na ku milandu yinji imivule.

Mu ma 1980 wa dokota ni vipatala ivivule watacindikanga insambu zino e Nte wensinye wakwata izya kusolapo ukukanamuwikamo uwazi. Ilivule wakapingula welenganyanga ukuti e namayo uwili wensinye wino ali pa wukulu, atawa ni nsambu zya kukana uwazi. Amuno nga wafwa, umwana wakwe angasyala akuculilamo.

Pa 29 December mu 1988, e Nkazi Denise Nicoleau wafumile nkaninye uwazi pa mpapo yakwe. Ica kuti calolesile ukuti wandi afwe. Wa dokota walondanga ukuti wamuwikemo uwazi. E nkazi yitu wakanile. Uwaca umutondo tondo, wadokota wasozilepo ukuya kwe kapingula pa kuti akawape insambu zya kumuwikamo uwazi. E kapingula wawapile insambu ukwasowa nu kukolowozya ku mulwale nanti e wakwakwe.

Pe Cisano pa 30 December, wadokota na wanasi wawisile e Nkazi Nicoleau uwazi nanti  aca kuti e wakwakwe na wa lupwa wano wamusunganga wakanile. Wulyanye uwanda amanguzi wa eluda na walupwa lwakwe awavule wawanyefile pa mulandu wakuti wakanyanga ukumuwikamo uwazi. Uwanda wuno wakonsilepo pa 31 December alili ilyasi lino lyalandwangapo pa vilimba, mu manyuzipepa na pa ma TV mu New York City monsinye.

Pa Mande umutondo tondo nayile indanda ne kapingula mukulu e Milton Mollen namulondololezile vyonsinye vino vyacitisile. Namunenile ukuti e kapingula winji awino wasainile icipepala cakupa wadokota insambu zya kuwikamo e nkazi uwazi ukwasowa nu kukolowozya uwili wensinye. We-e kapingula wanenile ukuti inje kwe weliwe amanguzi pa kuti tulole vino amasundo ya wuteko yalanzile pa milandu ya musango wo-o. Umwanawitu e Philip Brumley wino walolecesyanga kuno nawombelanga, wansucilizile kwi ofesi lya kwe we-e kapingula. Twazanile ayisile na wakulandilako icipatala. Ala wo-o uwanda wutazifile mukwivwavye. Nkwizuka Umwanawitu e Brumley wasusile wandembela akapepala pano walemvile amazwi yakuti, “tonsyako izwi.” Cayine ukuti ansunde amuno nakalifile nkaninye pa kuti ndanjizye ukuti vino kapingula wacisile vitazifile.

Pa nsizi yi awala lyonga e kampingula e Mollen walanzile ukuti wo-o umulandu awuno tulipulucilapo mutondo. Pano twafumanga mu ofesi yakwe we-e e kapingula walanzile ukuti awa kucipatala “wize walemasye pa kuti wize wacinvye.” Pa kulanda wo-o wapiliwuzile ukuti, awakucipatala watalinji ni visinka ivili vyonsinye ivya kulanjizya ukuti cino wacisile calinji icetenye. Nivwile ngati e Yehova wambomelezya. Nalinji ni suwilo lya kuti tuliwina umulandu. Nazungusile nkaninye ukulola vino e Yehova watuwomvyanga pakuti ukulonda kwakwe kucitwe.

Twapekinye wusiku wonsi ivya kwiza mukulanda uwanda wuno wakonsilepo. Pano pawezile ikoti ne Brooklyn Bethel palinji apa mpuno nu mulomo. Ica kuti wa loya wano twawombanga nawo pa Bethel wapitilanga pa koti lyonsinye. Walile wakapingula 4 wivwa umulandu witu ni visinka vyonsinye vino twalanzile. Walanzile ukuti awa kucipatala watalinji ni nsambu zya kuwikamo e nkazi uwazi. Icilye cikulu calanzile ukuti wo-o vino e kapingula wacisile walinji amulandu uwukulu. Amuno umulwale wawa ni nsambu zyakulanda vino akulonda wamupozye. Kusi nanti wumwi wino azipizile ukucita cino umulwale atalanzile.

Icilye cikulu ica mu New York calanzile ukuti e Nkazi Nicoleau walinji ni nsambu zya kumuwombelapo ukwasowa ukumuwikamo uwazi. Wo-o walinji amuku wa citi 4 ukulola kuno ivilye vya  mu United States vya pingula icili conganye pa kuwikwamo uwazi. (Lolani akambokosi kano kakuti “ Imilandu Yino Twacinvya mu Vilye Vikulu.”) Nawonvile ponga na wa Loya wa pa Bethel mu milandu imilekane lekane. Ponga nge milandu ya kulekana, iye wano wazipizile ukusunga awana, ni yamasundo ya vyakuwonvya impanga ni vikulwa.

Twamanyine ne wakwane e Dawn, lyo wamuleka na wana watatu. Wawombanga wupainiya ni ncito yakumwavwa ukusakamala ulupwa. Wapisile mu ntazi imvule. Lelo nanti cingawa wo-o wawisile sana amano ku kuwombela Yehova. Nakunzile sana umwezo wakwe. Acino namulanzizye pa kulongana kwa citungu ukwa mu 1992 kuno kwalinji nu mutwe wa kuti “Light Bearers” (Wakasenda wa Luswepo). Ko-o ukulongana kwawezile mu New York Cirty. Umwaka wuno wakonsilepo twatwaline. Ala wo-o vino e Dawn wasansamuka swinya wakunda sana ivya kwe Leza. Nkalola ukuti aca wupe ukufuma kwe Yehova. Ukulanda vye icisinka e Dawn wandambula mu wumi wane wonsinye.—Imilu. 31:12.

Pano twatwaline vye awana walinji ni myaka 11, 13 ne 16. Nalondanga ukuwa umukwasi umuzima. Acino nawazyanga vyonsinye vino vyawa mu mabuku yitu pa kuti imbe ne mukwasi umuzima kwe wa-a awana wano watalinji awakuyikwatila. Kweni kwalinji intazi zino twapitangamo, lelo cino nkasalifya sana aca kuti wa-a awana wansuwila swinya wankunda. Waciwuza wawo nga wiza pa ng’anda civwikanga icete ukulola kuno wakwizizya ponga.

Mu 2013 twacintizile ku Wisconsin mukusunga awakwasi witu amuno wakuzile. Nenecelanga ukuti panye apano umulimo wane uwa pa Bethel walinji nukusilila. Nomba nazungusile ukuzana ukuti vino nenecelanga vitacitisile. Natwalilizile ukwavwilizyako mu mulimo wakulandilako iwungwe lya kwe Yehova mu milandu imipusane pusane.

Mu September 2018 catalisile ukunsyupa pa kulanda. Walile e dokota wandola waposilwe ukuzana cino calenzile izwi lyapotwa ukufuma icete pa nsingo. Nalile naya kwe dokota winji weni wambuzizye ukuti njize nkalole e dokota winji wino wasambilila nkaninye pe yo-o intazi. Mu January 2019 e dokota wanzanile ni ndwala yino yikayilakovye pa nkolelo. Mukupita kwa mpindi yikasalangana umuwili wonsinye.

Pa nsizi ya manda yatatu pano nizyanga ulwizyo luno nakunzile nkaninye, naponile ica kuti navunisile ifupa limwi ilya kwi kasa. Panye apano naweni ukuti umuwili wane wayanga wukutonta katici katici. Amuno nsitela mponepo ukufumilila pano natalicizile ukwizya lo-o ulwizyo. Canzungusizye nkaninye ukulola vino indwala yawomile zuwa. Ica kuti ukulanda, ukupita nu kumilula nye cansyupanga.

Nawa sana ni nsansa ukuwonvyako amasambililo yane aya wuloya mukwavwako iwungwe lya kwe Yehova. Swinya nalinji nu longo lwa kulembako ivipande vimwi vino wa dokota, wa loya na wakapingula wakawazyako. Nalandilangako awantu wa kwe Yehova wano wakulonda ukusolapo ukulepulwa nanti imipozezye ukwasowa ukuwonvya uwazi. Lelo nanti ciwe wo-o, naninye nkalanda wulyanye vino e kalemba Luka walanzile pe Luka 17:10 ukuti ‘Ne cinangwa ca muzya. Nacisile vilyanye vino nalinji nu kucita.’