Ulwambo lonsinye lwawipa nkaninye, kucakulolelako wamwi wangalanda uwufi wuno wungakononela izina. Nanti acakuti vino wumwi angalanda pe wewe vitanga viwe aviwipe nkani, lelo vikalumisya umwezo maka maka nga cakuti weyo umuntu we ciwuzwko umupalamisye!​—⁠Psalm 55:12-14.

 “E Ashley walanzile ukuti: Nivwile kuno e ciwuza wane akunjamba walandanga ukuti nsiwika amano ku wantu wanji. Ala co-o candumile nkaninye! Amuno ntamanyile umulandu wuno walandizile wo-o.”

 Icisinka acakuti: Cikaluma nkaninye nga cakuti wivwa wumwi akulanda iviwipe pe wewe, ciwe amuwuyo nanti pole.

 Kwawa vimwi vino vilalenga awantu ukwamba awantu wawuye, pe vyo-o pawa na vino vyakonkapo:

 Ukuwika amano kwe vino wanji wakulanda. Swe wantu twapangwa munzila ya kuti tukalondesya sana ukumanya vino vikucitika, fwandi awuli mulandu wuno tukakwikala niviwuza vitu tukusimika nga nu kulanda pa wantu wanji. Nakuwa e Baibolo yikatuwomelezya ukuti “mwasechelesya wanji.”​—⁠Philippians 2:4.

 E Bianca walanzile ukuti: “awantu awano tukalandapo sana!”

 E Katie walanzile ukuti: “Ukulandavye icisinka nakunda nkaninye ukumanya vino vikuciticila awantu wanji nga nu kunenako iviwuza vyane, nomba ungazunguka ukuti ntamanya cino cikalenga nacita wo-o!”

 Icitendwe. Mu mpindi zya watumwa kwalinji awantu wano “watachitanga ivintu vinji nkandi ukuvwanga nu kwivwa ivintu vipya.” (Acts 17:21) Na peyonye impindi avino vikacitika!

 E Joanna uwa myaka 18 walanzile ukuti: “Awantu nga watakweti ivyakulanda wakatalikavye ulwambo pakuti wangawa ni vyakulandapo.”

 Ukuyisula. Kwawa umulandu uwuzima wuno e Baibolo yikatusocela ukuti tutazipizile twayilinganya kwe wanji. (Galatians 6:4) Awantu wamwi wano wakayisula wakatalika ukulanda iviwipe pe wanji.

 E Phil uwa myaka 22 walanzile ukuti: “Iviwipe vino wano wakakwamba awawuye wakalanda, vikalanjizyavye ukuti wakakwivwila akaso wano wakalandapo. Wakasalanganya amalyasi ya wufi pakuti wivwe icete nu kuti awantu walola ukuti awano wawa icete.”

 Icisinka acakuti: Ukulonda nanti usakulonda awantu waliwa walanda iviwipe pa wantu wanji ukuwikako na pewewenye.

 Kweni utanga ulesye awantu wonsinye ukulanda iviwipe pe wewe, lelo ungasola vino wandi uwacita nga wakukwamba. Nga wamanya ukuti ilyasi lya wufi lisalangine pe wewe ungasolapo ukucita ivisinka viwili vino vyakonkapo.

 ICAKUTALICILA: Uwasulakovye. Ilivule cino ungacita akusulakovye, maka maka nga lyo lyo ilyasi litacindime nu kucindama. E Baibolo yikatupanda amano ukuti: “Utasamalila ukufulwa [NWT].”​—⁠Ecclesiastes 7:9.

 E Elise uwa myaka 18 walanzile ukuti: Ilyasi lya wufi lyasalangine ilya kuti kwawa umonsi wino akamvwamba, lelo we-e umonsi asitela amvwambepo nu kumvwamba swinya ntamumanyile nu kumumanya! Acino nasesile vye nu kusulakovye.”

 E Allison uwa myaka 21 walanzile ukuti: “Ukuwa ni miwele imizima kulikwavwa nga cakuti awantu wakukwamba. Amuno imiwele yako imizma yililenga awavule ukukusuwila nu kukanasuwila ivyawufi vino wakulanda. Vino awantu wakumanya avino vililenga uwufi ukuzima.”

 Yelezya ukucita wo-o: Lemba (1) vino awantu walanzile pe wewe na (2) vino wayivwile. ‘Uwakwelengania nkaninye’ pe cino cicitisile na co-o cilikupepucila ukusulakovye.​—⁠Psalm 4:4.

 ICACITIWILI: Landa na wino wakwambanga. Impindi zimwi ungalola ukuti vino walanzile vyawifile nkaninye, acino ungasolapo ukuya mukulanda na wino wakwambanga.

 Elise walanzile ukuti: “Nga cakuti walanda nawano wakwambanga cingalenga wamanye ukuti vino wakalanda ukavivwa. Ukucita wo-o kungalenga umale intazi.”

 Pano utani uye mukulanzyanya nu muntu wino walandanga iviwipe pe wewe, teyelenganya pe ya-a amawaliko ya mu Baibolo nu kuyikolowozya amawuzyo yano yakonkapo.

•    “Wazipila ukuteyelezya pano utani utolelele. Ndi utanga uyivwichisye lye watupa swinya ukuyikwelengula.” (Proverbs 18:13) ‘Uzye manyile ivisinka vyonsinye? Uzye wino wambuzizye ya-a amazwi ativwicisizye vye nanti avisinkanye vino walandanga?’

•    “Muwakampuka ukwivwa, ukuwa mwatechela pakuvwanga, swinya muwatechela pakuvitwa.” (James 1:19) ‘Uzye yo-o ampindi inzima yino tungaya tulanzyanye na wino wanjambanga? Uzye nsinincizizye ukuti vino nkulonda ukucita vili icetenye? Nanti uzye tendindilile katici pa kuti umwezo wikale?’

•    “Achaleka vino mukulonda wanji wawachitila avino namwemwenye muwawachitila .” (Matthew 7:12, Izwi lya kwe Leza) ‘Nga cakuti anemuno namwambanga, uzye anzila ci yino ningakunda ukuti ayize alanzyanizizyemo nanene ? Uzye akwinye kuno ningatemwa twize tulanzyanizizye? Amazwi ci yano ningatemwa ukuti awomvye swinya ningatemwa ayalandile munzila ci?’

 Yelezya ukucita wo-o: Pano utani uye mukulanzyanya nawe, lemba vino ukwelenganya ukuya mukulanda. Telindilila e sabata wenga nanti yawili nu kupitulukamo mwe vino walemvile nu kulola nga kuli vimwi vino uzipizile ukupilulamo. Swinya unganenako umukwasi wako nanti e ciwuza wako wino wasuwila pa kuti akupandeko amano pe vino ungacita.

 Icisinka acakuti: Ndi wulyanye vino utange ulesye ivintu vimwi mu wumi, avino atanga ulesye nu lwambo. Lelo vino wakulanda vitazipizile vya kusakamika!