Tukalola ukusambilila ukulingana nivisinka vya masundo ya mu Baibolo. E Nte wenga na wenga akawomvya e kampingu yakwe yino wasambilizwa ne Baibolo pano akupingulapo ukuwomvya ivisinka vya masundo ponga nge avyo-o vino vyakonkapo. a

•  Ukusambilila kwacindama

•  Tuzipizile ukumanya amasambililo amacindamisye

•  Amasambililo yapapela yangalenga wumwi ukuleka ukuwa ni miwele mizima nga nukuleka ukuwa we ciwuza wa kwe Leza

•  Uzye Inte zya Kwe Yehova wakakwata isukulu lya wana lino likawako pa sabata (e Sunday school)?

 Ukuya kusukulu kukalenga umuntu awa na ‘mano ayeneco yeneco nukulingulula,’ imiwele yino Baibolo yikawanzya. (Imilumbe 2:10, 11; 3:21, 22) amuno, e Yesu nawenye wanenile awasambilizi wakwe ukuwa awakasambilizya pa vintu vino wawanenile. (Mateyu 28:19, 20) Acino tukawomelezezya nu kwavwa wano tukapepa nawo ukusambilila ukumanya ukuwazya nu kulemba. Swinya tukawavwa ukumanya ivya kulanda nawantu, b ukuwikakovyenye nukumanyako vimwi pa mipepele yinji apano ni ntambi izilekane-lekane.​—1 Wakorinte 9:20-22; 1 Timoti 4:13.

 Amawuteko nayo yalola uwucindami wuno wawa mukusambilila swinya ilivule wakawikako amasundo ayakuti awacitici wonsinye wazipizile ukuya ku masukulu ya ku purayimali na kusekondali. Tukakonka amasundo ayakolaneko na ya-a, amuno ya kakwivwana na masundo ya mu Baibolo yano yakalanda ukuti: “lekani wilamuntu awatontela wakateka wansi,” nanti uwuteko. (Waroma 13:1) Ne cinji tukawomelezya awanawitu ukuwawika amano kusukulu nukuti wawombesya pano wali kusukulu. c Wulyanye vino izwi lya kwe Leza likatuwomelezya ukuti: “Wombanji chonsinye chino mukuwomba nimwezo yinu yonsi, mukuwomba ngati mukuwomba ku mfumu e Leza kuwantu pole.”​—Wakolose 3:23, Good News Translation.

 Amasambililo yakatwavwa ukuvwambila indupwa vino wakulonda mu wumi. E Baibolo yikati, “ukuwa ndi umuntu wumwi wakana ukupecela inko zyakwe, nkani-nkani awachiwanza chakwe, atela wakana isuwilo swinya atela achiswaswa chavye.” (1 Timoti 5:8) Amasambililo ya ku sukulu yangatwavwa ukusakamala indupwa zitu. Ibuku lyakuti The World Book Encyclopedia likati, ukusambilila kwacindama amuno “kukalenga awantu mu wikazi wakwavwana . . . Pakuti wawomba kukutwala insi pa nkolelo.” Capepukapo ku muntu wino wasambilila swinya wino wamanya imilimo ukuvwambila ulupwa lwakwe vino lukulonda ukulusya wino atasambilila swinya wino atamanyapo ni milimo iyili yonsinye.​—Imilumbe 22:29.

 Awakwasi wakapa awana wawo vino wakulonda ukupitila mukuwasambilizya vino waliwakwikala ndi wakula. Pe vyo-o pawa nukuwatwala ku sukulu. (2 Wakorinte 12:14) Tukawomelezya awakwasi ukutwala awana ku sukulu ciwe wakakwikala ku ncende kuno wazipizile ukulipila pa kuwatwala, nga casyupa ukuwatwala ku sukulu nanti nga cakuti kwe yoyo incende awantu awavule wasitwala awana wawo kusukulu. d Tukanena na wakwasi ukwavwako awana pa vya ku sukulu. e

 Tukasola icete amasukulu yakuyako. E Baibolo yikati: “Umutumpe akasuwila chisuwile suwile; umuntu muchenjele akayipechela.” (Imilumbe 14:15) Tukawomvya co-o icisinka ci sundo pano tukulonda ukulundapo amasambililo pasinzi yakumala isukulu lya ku sekondali. Tukakwelenganya sana pa ndalama zino ziliwalondekwa na vino lyacindama. Kucakulolelako, kwawa amakoleji kuno wakasambilizya incito zino zingamyavwa mu wumi ukwasowa nukusumba impindi inkulu nkani pa sukulu.

 Amasambililo ya vya kwe Leza, yacindama ukulusya amasambililo ya kusukulu. Amasambililo ya vya kwe Leza, yacindama ukulusya amasambililo ya kusukulu amuno amasambililo ya vya kwe Leza yalenga twize tuwe nu wumi nga twamanya Leza. (Yohani 17:3) Swinya yalilenga tuwe ni miwele imizima ponga ngati​—‘awuzima, umutende, nukusimichila. Ulimanya chino wazipila ukuchita’ (Imilumbe 2:9) Umutumwa Paulo walinji amusambilile sana, icakuti nga pe yo-o impindi angawavye nge aweyo wino waya ku yuniversiti. Lelo nanti ciwe wo-o, waweni ukuti “ichintu ichikulu kuwuzi, ichakumanya Klistu Yesu imfumu yane.” (Wafilipi 3:8; Imilimo 22:3) Namweyanye amanda Inte zya kwe Yehova awavule wasambilila nkaninye, lelo walola ukuti ukusambilila pa vya kwe Leza kwacilapo ukucindama. f

 Ipinda lya mwe Baibolo likati: “Umuntu wamano akalewuka ndiwalola intazi zikwiza.” (Imilumbe 22:3) Inte zya kwe Yehova wakalola ukuti vino vikacitika mu ma yuniversiti na kuma sukulu yanji pano wakasambilizya amasambililo ya papepla, vingalenga umuntu ukuleka ukuwa ni miwele mizima swinya angaleka nukuwa we ciwuza wa kwe Leza. Wo-o awuli umulandu wuno wa Nte awavule wasitwalila awana wawo ku masukulu yamusango wo-o. Wakalola ukuti ku masukulu yano wakasambilila amasambililo ya papela, wakalenga awantu ukuzumila ivyawufi ponga ngati:

•   Uwufi: Indalama zingalenga umuntu ukuwa ni nsansa

   Amasambililo yapapela, yangalenga umuntu ukuzana incito yapapela. Co-o acino cikalenga ukuti awavule wavwambisya ukuya ku ma yuniversiti pa kuti vye wize wawe ni ndalama imvule ku nkwelelo. Awantu wamwi wakalola ngati Indalama zingiza zilenge wawe ni nsansa nukuwacinjilila, lelo Baibolo yikalondolola ukuti ukwelenganya wo-o kutawa icete. (Ekawizya 5:10) E Baibolo yikalanda nukuti, ‘ukukunda kwandalama amusinda nanti intaliko yaluwembu’ swinya zikalenga awantu awaleka ukuwa ni suwilo. (1 Timoti 6:10) Inte zya kwe Yehova wakawombesya pakuti “watakundisya” ivyuma.​—Mateyu 13:22.

•   Uwufi: Ukulumbuka nukuwa ni cifulo ca papela vino umuntu akawa navyo ndi waya ku masambililo ya papela vyacindama sana

   Kucakulolelako, Nika Gilauri wino walinji we songo wa walasi mu Georgia, walemvile vino awantu wakalola ukuya ku masambililo ya ku yuniversiti mu nsi yawo, watili: “Awantu mu Georgia wakalola ukuti ukuwa ni vipepala vya ku yuniversiti alisundo. . . . [kali,] awacitici wano watalinji ni vipepala vya ku yuniversiti, wawalolanga ukuti waletanga umusewanya ku ndupwa zyawo.” g Lelo e Baibolo yikatusoka ukuti tutazipizile twavwambisya ukulumbuka mwe yo-o insi. Pano e Yesu walinji mu nsi, wanenile intunguluzi zya mapepo zino zyalondanga ukulumbuka ukuti: “Mwakunda ukuchindikana mwenga, ukuwa musilonda ululumbi lwakwe Leza wenga; ngafwandi mungasuwila wuli?” (Yohani 5:44) Ukuya ku yuniversiti kukalenga umuntu ukuwa ni cilumba, icintu cino Leza wapata.​—Imilumbe 6:16, 17; 1 Peter 5:5.

•   Uwufi: Cila muntu azipizile ukuyipingulilapo icizima ni ciwipe

   Inte zya kwe Yehova wakakonka vino Leza walanda pa cizima ni ciwipe. (Ayizeya 5:20) Lelo ukulingana ni buku lyakuti Journal of Alcohol and Drug Education, awana wa sukulu awavule ku ma yuniversiti wakakoncelela iviwuza icakuti “wakatalika ukucita vino vyapusanako na vino wamanya ukuti avizima nanti aviwipe.” h Vino walanda mwe lyo-o ibuku, vikakwivwana ni cisinka ci sundo ica mu Baibolo icakuti: “Ukuyisanzya mumawumba ya wantu wawipe yakakonona imiwele mizima.” (1 Wakorinte 15:33) Pa ma yuniversiti awantu awavule wakacita vino Leza wapata ponga ngati ukumwensya ipala, ukuwomvya imiti yino wawinda, apano nukulala numuntu wino watatwalana nawe swinya ilivule wakawomelezya nawantu wanji ukuwacita wulyanye.​—1 Wakorinte 6:9, 10; 2 Wakorinte 7:1.

•   Uwufi: Amasambililo ya papela yangalenga umuntu ukuzifya ivintu mu nsi

   Twamanya ukuti awavule wasiya ku masambililo ya papela pamulandu wakuvwamba vye ukuwa ni vyuma, ukulumbuka nanti ukwizya, lelo wakalonda ukuzifya imikalile yawo nga nukuzifya ivintu mu nsi. Kweni ukucita wo-o akuzima, lelo Inte zya kwe Yehova wasolapo ukucita ivipusaneko. Ndi wulyanyene vino Yesu wacisile, nasweswenye twasintilila pa wufumu wa kwe Leza ukuti awuno wulimala intazi mu nsi. (Mateyu 6:9, 10) Lelo nanti ciwe wo-o, tusikwikalavye nukulindilila uwufumu wa kwe Leza wize wumale intazi mu nsi. Tukanenako awantu ukuzinguluka insi yonsinye ‘ilandwe lizima ilya Wufumu wa kwe Leza.’ Tukalonda awantu awavule nkaninye cila mwaka ukupilula imikalile yawo nukuwa awantu awazima. i​—Mateyu 24:14.