Ir al contenido

Ir al índice

NÁ KUNDOO TU̱ʼVAYÓ

Na̱ religión vatá ku̱a̱kiʼvina xíʼin ku̱a̱chi ña̱ íyo Ucrania. ¿Ndáaña káʼa̱n Biblia xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo?

Na̱ religión vatá ku̱a̱kiʼvina xíʼin ku̱a̱chi ña̱ íyo Ucrania. ¿Ndáaña káʼa̱n Biblia xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo?

 Kaʼvi xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n na̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼe-ñu̱ʼu xa̱ʼa̱ ku̱a̱chi ña̱ kúu chí Ucrania.

  •   “Ta̱ níʼi yichi̱ ti̱xin veʼe-ñu̱ʼu ortodoxa ña̱ íyo chí Rusia ta̱ naní Kirill, va̱ása ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ Rusia xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa kéʼéna […]. Ta ku̱a̱ʼání ña̱ vatá káʼa̱n na̱ veʼe-ñu̱ʼu yóʼo xa̱ʼa̱ na̱ Ucrania, ta ña̱ vatá ña̱ káʼa̱nna xa̱ʼa̱ na̱yóʼo kúú ña̱ chíka̱a̱ka ndee̱ xíʼin ta̱ Putin ña̱ kanitáʼanra xíʼinna” (EUobserver, 7 tí marzo 2022).

  •   “Ta̱ Kirill ta̱ íyo chí Rusia […] káʼa̱nra ña̱ va̱ʼava kúú ña̱ kéʼé na̱ ñuura ña̱ kánitáʼanna xíʼin na̱ Ucrania, chi saá xíniñúʼu keʼévana. Ta ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo ña̱ va̱ʼa ndakiʼinra tu̱ʼun na̱ ñuura” (AP News, 8 tí marzo 2022).

  •   “Ta̱ níʼi yichi̱ ti̱xin veʼe-ñu̱ʼu ortodoxa ña̱ Ucrania ta̱ naní Epifanio I de Kiev, tá ki̱vi̱ lunes chi̱kaa̱ra bendición sa̱tá na̱ ñuura ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna ña̱ ná kanitáʼanna xíʼin na̱ Rusia. Ta saátu ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ va̱ása ki̱ʼvivína ku̱a̱chi nu̱ú Ndióxi̱ tá ná kaʼnína na̱ soldado kán” (The Jerusalem Post, 16 tí marzo 2022).

  •   “Chíndeétáʼanndi̱ xíʼin na̱ soldado ta saátu xíʼin na̱ yiví na̱ ndákiʼin tu̱ʼun Ucrania. Ta chíka̱a̱ndi̱ bendición sa̱tána xa̱ʼa̱ ña̱ ndákiʼinna tu̱ʼun país Ucrania ta saátu kéʼéndi̱ oración xa̱ʼa̱na” (Ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n na̱ Consejo de Iglesias y Organizaciones Religiosas na̱ íyo chí Ucrania, a 24 tí febrero 2022).

 ¿Ndáaña túviún xíʼin ña̱yóʼo? Na̱ veʼe-ñu̱ʼu vatá na̱ káʼa̱n ña̱ ndíku̱nna ta̱ Cristo, ¿á va̱ʼa kéʼéna ña̱ chíka̱a̱na ndee̱ xíʼin na̱ yiví ña̱ ku̱ʼu̱nna nu̱ú ku̱a̱chi? ¿Ndáaña káʼa̱n tu̱ʼun Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo?

Na̱ veʼe-ñu̱ʼu xa̱a̱ ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱ chíndeétáʼanna xíʼin na̱ xáʼa̱n nu̱ú ku̱a̱chi

 Na̱ veʼe-ñu̱ʼu xa̱a̱ ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱ káʼa̱nna ña̱ kǒo kútóona ku̱a̱chi, soo mií ña̱ nda̱a̱ chíndeétáʼanvana xíʼin na̱ ku̱a̱ʼa̱n nu̱ú ku̱a̱chi. Soo na̱ testigo Jehová xa̱a̱ íyo ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱ káxiní káʼa̱nna xa̱ʼa̱ ña̱ kéʼé na̱ veʼe-ñu̱ʼu yóʼo. Koto ña̱ káʼa̱n sava tutu ña̱ tává na̱ ñuu Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ na̱yóʼo:

  •   Artículo ña̱ naní “Las cruzadas: ‘trágica ilusión’” káʼa̱nña xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼé na̱ veʼe-ñu̱ʼu católica romana, ña̱ ku̱a̱ʼání na̱ yiví xa̱ʼní na̱ veʼe-ñu̱ʼu yóʼo ta ni̱ka̱ʼa̱nna ña̱ mií Ndióxi̱ xíʼin ta̱ Cristo xi̱kuni̱ ña̱ keʼéna ña̱yóʼo.

  •   Artículo ña̱ naní “La Iglesia Católica y África” káʼa̱nña ña̱ va̱ása níkuchiñu na̱ veʼe-ñu̱ʼu kasina nu̱ú ku̱a̱ʼá na̱ yiví na̱ ka̱nitáʼan xa̱ʼa̱ ñuuna, ta nda̱a̱ xa̱ʼní na̱ yiví na̱ kǒo ku̱a̱chi kúúmií.

  •   Artículo ña̱ naní “¿Tiene la culpa la religión?”, “El papel de la religión en las guerras”, “La religión toma partido” káʼa̱nña xa̱ʼa̱ na̱ su̱tu̱ católico, xíʼin na̱ ortodoxos xíʼin na̱ protestantes, ña̱ chíndeétáʼanna xíʼin na̱ ñuuna tá ku̱a̱ʼa̱nna kanitáʼanna xíʼin na̱ inka ñuu ni inkáchi religión kúúmiína.

¿Á xíniñúʼu chindeétáʼan na̱ veʼe-ñu̱ʼu xíʼin na̱ xáʼa̱n nu̱ú guerra?

 Ña̱ sa̱náʼa̱ ta̱ Jesús: “Kuʼvi̱-iniún kuniún inka na̱ yiví nda̱a̱ táki̱ʼva kúʼvi̱-iniún xíniún miíún” (Mateo 22:39). “Kǒo sandákoondó ña̱ kuʼvi̱-inindó kunindó na̱ sáa̱-ini xíni ndóʼó” (Mateo 5:44-47).

 Ndakanixi̱ní xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo: Tá na̱ veʼe-ñu̱ʼu káʼa̱nna ña̱ ndíku̱nna ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús ña̱ kuʼvi̱-iniyó kuniyó inkana, soo, ¿á va̱ʼa íyo ña̱ kéʼéna tá káʼa̱nna xíʼin na̱ yiví ña̱ ná ku̱ʼu̱nna nu̱ú ku̱a̱chi? Ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-iniún xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, kaʼvi artículo ña̱ naní “Los cristianos verdaderos y la guerra” ta saátu ña̱ naní “¿Es posible amar a un enemigo?”.

 Ña̱ sa̱náʼa̱ ta̱ Jesús: “Su̱ví ñuyǐví yóʼo kúú nu̱ú xáʼndachíñui̱. Chi tá yóʼo kúú nu̱ú xáʼndachíñui̱, na̱ kítáʼan xíʼi̱n va̱ása taxivína ña̱ tiin na̱ judío yi̱ʼi̱” (Juan 18:36). “Ndiʼi na̱ xíniñúʼu espada kuvina xíʼin espada” (Mateo 26:47-52).

 Ndakanixi̱ní xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo: Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ discípulora ña̱ ná kǒo kanitáʼanna xíʼin na̱ ni̱xa̱a̱ ti̱inñaʼá, soo ¿á va̱ʼa kanitáʼanna xa̱ʼa̱ inka ña̱ʼa? Ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-iniyó ndáaña ke̱ʼé na̱ cristiano na̱ xi̱ndoo tá ya̱chi̱, na̱ va̱ʼaní xi̱ndiku̱n yichi̱ ta̱ Jesús, kaʼvi artículo ña̱ naní “El cristianismo y la guerra: ¿son compatibles?”.

¿Ndáaña kundoʼo ndiʼi na̱ religión na̱ chíndeétáʼan xíʼin na̱ ku̱a̱ʼa̱n nu̱ú guerra?

 Biblia káʼa̱nña ña̱ kúndasí Ndióxi̱ xínira ndiʼi na̱ religión na̱ káʼa̱n ña̱ ndíku̱nna yichi̱ ta̱ Jesús, soo kǒo ndíku̱nna yichi̱ra (Mateo 7:21-23; Tito 1:16).

  •   Ndióxi̱ káʼa̱nra nu̱ú libro ña̱ Apocalipsis xa̱ʼa̱ na̱ veʼe-ñu̱ʼu vatá ña̱ na̱yóʼo kúú na̱ kúúmií ku̱a̱chi “xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱xi̱ta̱ ni̱i̱ na̱ profeta, [...] ta saátu ndiʼi na̱ xa̱ʼnína nu̱ú ñuʼú” yóʼo (Apocalipsis 18:21, 24). Tá kúni̱kaún kunda̱a̱-iniún xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, kaʼvi artículo ña̱ naní “¿Qué es Babilonia la Grande?”.

  •   Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ mií Ndióxi̱ kúú ta̱ sandíʼi-xa̱ʼa̱ ndiʼi na̱ religión na̱ kéʼé ña̱ kini, nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼéna xíʼin ndiʼi yitu̱n táʼyi tú táxi ku̱i̱ʼi táʼyi “xáʼndananú ta chíka̱a̱nanú nu̱ú ñuʼu̱” (Mateo 7:15-20). Tá kúni̱ún kunda̱a̱-iniún ndáa ki̱ʼva kuu ña̱yóʼo, kaʼvi artículo ña̱ naní “¡Se acerca el fin de la religión falsa!”.

Photo credits, left to right: Photo by Sefa Karacan/Anadolu Agency/Getty Images; Maxym Marusenko/NurPhoto via Getty Images

a Ta 15 veʼe-ñu̱ʼu kúú na̱yóʼo, tá kúú na̱ veʼe-ñu̱ʼu ortodoxa, na̱ católica romana, na̱ católica griega, na̱ protestantes xíʼin na̱ evangélico, saátu na̱ judío xíʼin na̱ musulmanes.