Génesis 27:1-46

  • Ta̱ Isaac táxira bendición ndaʼa̱ ta̱ Jacob (1-29)

  • Ta̱ Esaú kúni̱ra ndakiʼinra bendición soo va̱ása ndándikó-inira (30-40)

  • Ta̱ Esaú sáa̱-inira xínira ta̱ Jacob (41-46)

27  Tá xa̱a̱ ku̱chéení ta̱ Isaac ta va̱ása kívika kotora, ka̱nara ta̱ Esaú se̱ʼera ta̱ nu̱ú, ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Yivá”. Ta ta̱yóʼo nda̱kuiinra: “Ka̱ʼa̱n xíʼi̱n yivá”.  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Isaac xíʼinra: “Xa̱a̱ ku̱chéenívai̱ ta va̱ása xíni̱i̱ nda̱saaka ku̱i̱ya̱ kutakui̱.  Ña̱kán kiʼin flechaún xíʼin kuxu̱ún* ta kúáʼan yuku̱ ta kaʼníún iin kití ña̱ va̱ʼa kuxui̱rí.  Tándi̱ʼi, ixava̱ʼún iin ña̱ kútói̱ kuxui̱ ta ya̱si̱nní keʼúnña, tasaá kixiún xíʼinña ta kuxui̱ña. Ta vitin tá tákukai̱, kivi taxii̱ bendición ndaʼún”.  Soo ñá Rebeca xi̱niso̱ʼoñá ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Isaac xíʼin ta̱ Esaú. Tasaá ki̱ta ta̱ Esaú ku̱a̱ʼa̱nra yuku̱ ña̱ va̱ʼa kaʼníra iin kití tí kixi xíʼinra veʼera.  Tasaá ñá Rebeca ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼin se̱ʼeñá ta̱ Jacob: “Xi̱niso̱ʼi̱ ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n yiváún ña̱yóʼo xíʼin ñaniún ta̱ Esaú:  ‘Kúáʼan kaʼníún iin kití, ta ya̱si̱n va̱ʼa ixava̱ʼún ña̱ kuxui̱. Ta vitin tá tákukai̱ taxii̱ bendición ndaʼún nu̱ú Jehová’.  Ña̱kán yivá, kuniso̱ʼo va̱ʼún ña̱ ka̱ʼi̱n xíʼún ta keʼúnña.  Ixaún ña̱ ma̱ní, kúáʼan nu̱ú íyo kití sa̱na̱yó ta kuniʼún u̱vi̱ ti̱xúʼú* válí, mií tí va̱ʼaka kixi xíʼún ña̱ va̱ʼa ya̱si̱n va̱ʼa keʼíi̱rí kuxu yiváún, nda̱a̱ táki̱ʼva kútóo miíra. 10  Tándi̱ʼi ku̱ʼún xíʼinña nu̱ú yiváún ña̱ va̱ʼa kuxuraña, tasaá tá kúma̱níka kuvira ná taxira bendición ndaʼún”. 11  Ta ña̱yóʼo ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jacob xíʼin siʼíra ñá Rebeca: “Soo íyoníva ixí* ñii̱ ñanii̱ ta̱ Esaú ta yi̱ʼi̱ kǒoví ixí ñiíi̱. 12  Ta tá ná tiin yivái̱ ndaʼíi̱, sana ndakanixi̱níra ña̱ kúnii̱ kusi̱kindai̱ra ta nu̱úka ña̱ taxira bendición ndaʼíi̱, ta̱ sakúisochiʼñava* kúúra yi̱ʼi̱”. 13  Tá xi̱niso̱ʼo siʼíra ña̱yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼinra: “Yivá, tá saá ná kuu, yi̱ʼi̱ ná ndakiʼin chiʼña ña̱ ndakiʼún. Keʼé ña̱ káʼi̱n xíʼún. Kúáʼan xa̱ʼa̱ iin ti̱xúʼú yúta̱ ta ná kixirí xíʼún”. 14  Tasaá ni̱xa̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ tíyóʼo ta ta̱xirarí ndaʼa̱ siʼíra. Ta ñáyóʼo ya̱si̱nní i̱xava̱ʼañá ña̱ kuxu yivára nda̱a̱ táki̱ʼva kútóora. 15  Tándi̱ʼi, ñá Rebeca ki̱ʼinñá ti̱ko̱to̱ se̱ʼeñá ta̱ Esaú, mií ña̱ va̱ʼaka ta sa̱kúndixiñá ti̱ko̱to̱ yóʼo se̱ʼeñá ta̱ Jacob. 16  Ta ndaʼa̱ra xíʼin su̱kúnra nu̱ú kǒo ixí, chi̱saʼviñá ña̱yóʼo xíʼin ñii̱ tí ti̱xúʼú loʼo. 17  Tándi̱ʼi ta̱xiñá ndaʼa̱ se̱ʼeñá ta̱ Jacob ña̱ i̱xava̱ʼañá kuxu yivára ta saátu i̱xava̱ʼañá si̱ta̱váʼa ta ta̱xiñá ña̱yóʼo ndaʼa̱ra. 18  Tasaá ni̱ki̱ʼvira nu̱ú íyo yivára ta ka̱chira: “Yivá”. Ta ta̱yóʼo nda̱kuiinra: “Yóʼo íyoi̱ yivá. ¿Ndáa ta̱ kúú yóʼó, ta̱ Esaú á ta̱ Jacob?”. 19  Ta̱ Jacob nda̱kuiinra yuʼú yivára ta ka̱chira: “Ta̱ Esaú kúi̱, se̱ʼún ta̱ nu̱ú. Xa̱a̱ ke̱ʼíi̱ ña̱ ni̱ka̱ʼún xíʼi̱n. Ña̱kán ixaún ña̱ ma̱ní koún ta kuxún kití tí xa̱ʼníi̱ ta taxiún bendición ndaʼíi̱”. 20  Soo ta̱ Isaac ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunrara: “¿Nda̱chun va̱ʼa kamaní nda̱ni̱ʼúnrí yivá?”. Ta ta̱yóʼo nda̱kuiinra: “Saáchi Jehová Ndióxi̱ún kúú ta̱ chi̱ndaʼárí nu̱úi̱”. 21  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Isaac xíʼin ta̱ Jacob: “Ixaún ña̱ ma̱ní, kuyatin nu̱úi̱ yivá, ta taxi ná tii̱n ndaʼún ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-inii̱ á ndixa se̱ʼi̱ ta̱ Esaú kúún”. 22  Tasaá ku̱yatin ta̱ Jacob nu̱ú yivára, ta ta̱ Isaac ti̱inrara ta ka̱chira: “Tá káʼa̱n ta̱ Jacob saá káʼún, soo tá káa ndaʼa̱ ta̱ Esaú saá káa ndaʼún”. 23  Soo kǒo níndakuni ta̱ Isaac ta̱yóʼo, saáchi íyoní ixí ndaʼa̱ra nda̱a̱ táki̱ʼva íyoña ndaʼa̱ ta̱ Esaú ñanira. Tasaá ta̱xira bendición ndaʼa̱ra. 24  Tándi̱ʼi, ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunrara: “¿Á ndixa se̱ʼi̱ ta̱ Esaú kúún?”. Ta ta̱yóʼo nda̱kuiinra: “Ta̱ Esaú kúúvai̱”. 25  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱n yivára xíʼinra: “Yivá, taxi loʼo kití tí xa̱ʼníún kuxui̱ ta tándi̱ʼi taxii̱ bendición ndaʼún”. Tasaá, ta̱ Jacob chi̱kaa̱ra ña̱ kuxu yivára ta ta̱xira vino xi̱ʼira, ta ta̱yóʼo xi̱xira ta xi̱ʼira. 26  Tándi̱ʼi ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Isaac xíʼinra: “Kuyatin loʼo nu̱úi̱ yivá, ta chitó* nu̱úi̱”. 27  Ta ku̱yatinra nu̱úra ta chi̱tóra nu̱ú yivára tasaá ta̱ʼmi yivára ti̱ko̱to̱ra. Ña̱kán ta̱xira bendición ndaʼa̱ra ta ka̱chira: “Koto, yóʼó xáʼún nda̱a̱ táki̱ʼva xáʼa̱n yuku̱ ña̱ chi̱kaa̱ Jehová bendición sa̱tá. 28  Ndióxi̱ ta̱ nda̱a̱ ná taxi yúyú ña̱ íyo chí ndiví ndaʼún, ta ná taxira ñuʼú ña̱ va̱ʼaní kána ña̱ʼa nu̱ú ndaʼún, ta saátu ná taxira ku̱a̱ʼání ña̱ kuxún* xíʼin ku̱a̱ʼání vino tá koʼún. 29  Na̱ ñuu válí ná kachíñuna nu̱ún, ta na̱ ñuu náʼnu ná ixato̱ʼónína yóʼó. Yóʼó kúú ta̱ kaʼndachíñu nu̱ú na̱ táʼún, ta na̱ táʼan siʼún kuxítína nu̱ún. Na̱ sákuisochiʼña yóʼó ná ndakiʼinna chiʼña, ta na̱ ná chikaa̱ bendición yóʼó ná ndakiʼinna bendición”. 30  Tasaá, tá sa̱kán sa̱ndíʼi ta̱ Isaac ta̱xira bendición ndaʼa̱ ta̱ Jacob ta sa̱kán ki̱ta ta̱ Jacob nu̱ú íyo yivára ta̱ Isaac, saá ki̱xaa̱ ñanira ta̱ Esaú ña̱ ni̱xa̱ʼa̱nra xa̱ʼníra kití. 31  Saátu ta̱yóʼo ya̱si̱nní i̱xava̱ʼara ña̱ kuxu yivára tasaá ni̱xa̱ʼa̱nra xíʼinña nu̱úra ta ka̱chira xíʼinra: “Ndako̱o yivá, ta kuxu loʼo kití tí xa̱ʼníi̱ ta taxiún bendición ndaʼíi̱”. 32  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱n yivára ta̱ Isaac xíʼinra: “¿Ndáa ta̱ kúú yóʼó?” Ta ta̱yóʼo nda̱kuiinra: “Se̱ʼún ta̱ nu̱ú ta̱ Esaú kúi̱”. 33  Tasaá ta̱ Isaac ndeéní ki̱xáʼara kísira ta ka̱chira: “¿Ndáa ta̱ kúú ta̱ xa̱ʼní iin kití ta ki̱xira xíʼinrí nu̱úi̱? Tá kúma̱níka kixaún xi̱xii̱rí ta ta̱xii̱ bendición ndaʼa̱ra. Ta va̱ása kivi nasamai̱ ña̱yóʼo”. 34  Tá xi̱niso̱ʼo ta̱ Esaú ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n yivára, ndeéní ki̱xáʼara xákura ta ni̱ka̱ʼa̱n-ndáʼvira xíʼin yivára: “Taxitu bendición ndaʼa̱ yi̱ʼi̱ yivá”. 35  Soo ta̱yóʼo ka̱chira xíʼinra: “Ki̱xi ñaniún ta sa̱ndáʼvira yi̱ʼi̱ ña̱ va̱ʼa ndakiʼinra bendición ña̱ xíniñúʼu ndakiʼin yóʼó”. 36  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Esaú: “Ña̱kánva naníra Jacob* chi xa̱a̱ u̱vi̱ yichi̱ ki̱ndaara ña̱ xíniñúʼu ndakiʼi̱n. Xa̱a̱ ki̱ndaara derecho ña̱ kúúmiíi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ kúi̱ ta̱ nu̱ú, ta vitin ki̱ndaara bendición ña̱ xi̱niñúʼu ndakiʼi̱n”. Tándi̱ʼi ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunra yivára: “¿Á va̱ása taxitún bendición ndaʼa̱ yi̱ʼi̱?”. 37  Soo ta̱ Isaac nda̱kuiinra yuʼú ta̱ Esaú: “Xa̱a̱ ni̱ka̱ʼi̱n xíʼinra ña̱ kaʼndara chiñu nu̱ún, ta saátu ña̱ kachíñu ndiʼi na̱ táʼanra nu̱úra, ta xa̱a̱ ni̱ka̱ʼi̱n xíʼinra ña̱ kooní ña̱ kuxura xíʼin vino tá koʼora. Yivá, kǒo miívíka ña̱ kivi taxii̱ ndaʼún”. 38  Soo ta̱ Esaú ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Yivá, ¿á kǒo kívitu taxiún bendición ndaʼa̱ yi̱ʼi̱? Taxi bendición ndaʼíi̱ yivá”. Tasaá ndeéní ki̱xáʼa xáku ta̱ Esaú. 39  Ta ta̱ Isaac nda̱kuiinra yuʼúra: “Koto, xíkání koún nu̱ú ñuʼú ña̱ va̱ʼaní kána ña̱ʼa nu̱ú, ta saátu xíkání koún nu̱ú kóyo yúyú ña̱ íyo chí ndiví. 40  Ndiʼi ku̱i̱ya̱ ña̱ kutakún kuniñúʼún espadaún ta kachíñún nu̱ú ñaniún. Soo tá ná va̱ása kundeéka-iniún, va̱ása kandíxakaún kachíñu-ndáʼviún nu̱úra”.* 41  Ta nani saá, ta̱ Esaú ki̱xáʼara ndeéní sáa̱-inira xínira ñanira ta̱ Jacob xa̱ʼa̱ bendición ña̱ ta̱xi yivára ndaʼa̱ra. Ta xi̱ndakani-inira ña̱yóʼo: “Ndáa si̱lóʼo kúma̱ní kuvi yivái̱, ta tá xa̱a̱ ná ndu̱xu̱nra,* saá kaʼníi̱ ta̱ Jacob”. 42  Tá na̱túʼunna xíʼin ñá Rebeca xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kuni̱ ta̱ Esaú keʼéra, kamaní ka̱nañá se̱ʼeñá ta̱ Jacob ta ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼinra: “Kuniso̱ʼo ña̱ ka̱ʼi̱n xíʼún. Ñaniún ta̱ Esaú kúni̱ra kaʼníra yóʼó xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼún xíʼinra. 43  Keʼé ña̱ ka̱ʼi̱n xíʼún yivá. Kama koún, kúáʼan chí Harán nu̱ú íyo ku̱ʼvai̱ ta̱ Labán. 44  Kán kindo̱ún koo naʼún xíʼinra nda̱a̱ ná ndi̱ko-ini ñaniún xa̱ʼa̱ ña̱ sáa̱níra, 45  tá xa̱a̱ ná ndi̱ko loʼo inira ta nandósora xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼún xíʼinra, saáví tiʼvíi̱ chiñu xa̱a̱ nu̱ún ña̱ ndikóún. Chi va̱ása kúni̱i̱ ndañúʼu u̱vi̱ saándó nu̱úi̱ iin kuití ki̱vi̱”. 46  Tándi̱ʼi ni̱ka̱ʼa̱n ñá Rebeca xíʼin ta̱ Isaac: “Xóʼvi̱ní-inii̱* xíʼin ña̱ kéʼé ná se̱ʼe ta̱ Het. ¿Ndáaña kundoʼi̱ tá ná tindaʼa̱ ta̱ Jacob xíʼin iin ná ñaʼá táʼan ná ndóo yóʼo? Tá saá ná keʼéra, va̱ʼaka ná kuvii̱”.

Nota

Inka variante “koxi̱ún”.
Inka variante “ti̱súʼu̱”.
Inka variante “yisi̱”.
Inka variante “chikaa̱ chiʼñava”, “satávi̱chiʼñava”.
Á “beso”. Inka variante “tu̱viyuʼún”.
Á “trigo xíʼin cebada”.
Ña̱ kúni̱ kachi ‘ta̱ tíin si̱ʼndi̱-xa̱ʼa̱’ á ‘ta̱ kíndaa ña̱ xíniñúʼu ndakiʼin inkana’.
Tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼyi̱ña káchiña “taʼvíún yókó á íku tú chi̱núura su̱kún”.
Tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼyi̱ña káchiña “tá xa̱a̱ ná ya̱ʼa ki̱vi̱ ña̱ kuakuna xa̱ʼa̱ra”.
Inka variante “ndóʼo-inii̱”.