Génesis 30:1-43

  • Ñá Bilhá sa̱kákuñá ta̱ Dan xíʼin ta̱ Neftalí (1-8)

  • Ñá Zilpá sa̱kákuñá ta̱ Gad xíʼin ta̱ Aser (9-13)

  • Ñá Lea sa̱kákuñá ta̱ Isacar xíʼin ta̱ Zabulón (14-21)

  • Ñá Raquel sa̱kákuñá ta̱ José (22-24)

  • Ku̱a̱ʼání ndu̱u ndikachi sa̱na̱ ta̱ Jacob (25-43)

30  Tá xi̱ni ñá Raquel ña̱ kǒo se̱ʼeñá íyo xíʼin ta̱ Jacob, ni̱sa̱a̱ñá xi̱niñá ku̱ʼvi̱ñá ta ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼin ta̱ Jacob: “Taxi se̱ʼi̱, tá kǒo ta kuvivai̱”.  Ta̱ Jacob ni̱sa̱a̱níra xíʼin ñá Raquel ta ka̱chira: “¿Á yi̱ʼi̱va kúú Ndióxi̱? Ta̱kánva kúú ta̱ va̱ása táxi ña̱ koo se̱ʼún”.  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱n ñá Raquel xíʼinra: “Yóʼo íyo ñá Bilhá ñá káchíñu nu̱úi̱, ku̱su̱n xíʼinñá ña̱ va̱ʼa ná kaku se̱ʼe ñáyóʼo xíʼún. Tasaá, na̱ se̱ʼe ñáyóʼo xa̱a̱na koona se̱ʼi̱”.  Xa̱ʼa̱ ña̱kán, ta̱xiñá ñá Bilhá ñá káchíñu nu̱úñá ña̱ va̱ʼa kooñá ñá síʼi ta̱ Jacob, ta ni̱ki̱si̱ra xíʼinñá.  Ni̱ke̱e se̱ʼe ñá Bilhá, ta tá ni̱ya̱ʼa yo̱o̱ ka̱ku iin se̱ʼeñá xíʼin ta̱ Jacob.  Tasaá, ñá Raquel ni̱ka̱ʼa̱nñá: “Ndióxi̱ kúú ta̱ ndátiin ku̱a̱chi xíʼi̱n ta xi̱niso̱ʼora ña̱ ni̱ka̱ʼi̱n xíʼinra, xa̱ʼa̱ ña̱kán ta̱xira iin se̱ʼi̱”. Ta chi̱naníñára Dan.*  Ta tuku ni̱ke̱e se̱ʼe ñá Bilhá ñá xi̱kachíñu nu̱ú ñá Raquel, ta tá ni̱ya̱ʼa yo̱o̱ ka̱ku inka se̱ʼeñá xíʼin ta̱ Jacob.  Tasaá, ñá Raquel ka̱chiñá: “Ndeéní ka̱nitáʼi̱n xíʼin ku̱ʼvi̱i̱, ta ku̱chiñuvai̱”. Xa̱ʼa̱ ña̱kán chi̱naníñára Neftalí.*  Tá ki̱ʼin ñá Lea kuenta ña̱ va̱ása kákuka se̱ʼeñá, ta̱xiñá ñá Zilpá ñá xi̱kachíñu nu̱úñá ndaʼa̱ ta̱ Jacob ña̱ kooñá ñá síʼira. 10  Ñá Zilpá ñá xi̱kachíñu nu̱ú ñá Lea, ka̱ku iin se̱ʼeñá xíʼin ta̱ Jacob. 11  Tasaá, ñá Lea ka̱chiñá: “Ndixaní nda̱kiʼi̱n bendición”. Xa̱ʼa̱ ña̱kán chi̱naníñára Gad.* 12  Tándi̱ʼi, ñá Zilpá ñá xi̱kachíñu nu̱ú ñá Lea, ka̱ku inka se̱ʼeñá xíʼin ta̱ Jacob. 13  Tasaá, ñá Lea ka̱chiñá: “Kúsi̱íní-inii̱. Vitin kúú ña̱ ndixa ka̱ʼa̱n ná ñaʼá xa̱ʼíi̱ ña̱ kúsi̱íní-inii̱”. Tasaá chi̱naníñára Aser.* 14  Tasaá, iin ki̱vi̱ tá xa̱a̱ kúúña yo̱o̱ ña̱ ndákayana trigo. Ta̱ Rubén xíkara chí yuku̱, ta kán nda̱ni̱ʼíra iin ku̱i̱ʼi tí naní mandrágora* ta níʼirarí ku̱a̱ʼa̱nra nu̱ú siʼíra ñá Lea. Tasaá, ñá Raquel ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼin ñá Lea: “Ixaún ña̱ ma̱ní, taxi loʼo tí mandrágora tí níʼi se̱ʼún ndaʼíi̱”. 15  Soo ñáyóʼo nda̱kuiinñá: “Xa̱a̱ ki̱ndaún yiíi̱ ta vitin kúni̱tún kindaún tí mandrágora tí ki̱xaa̱ xíʼin se̱ʼi̱”. Ñá Raquel nda̱kuiinñá: “Tá saá, ná ku̱su̱n ta̱ Jacob xíʼún ñuú vitin, soo xíniñúʼu taxiún tí mandrágora tí ki̱xaa̱ xíʼin se̱ʼún ndaʼíi̱”. 16  Tá xa̱a̱ ku̱ñuú, tá ndi̱kó ta̱ Jacob ña̱ ni̱xa̱ʼa̱nra yuku̱, ñá Lea ki̱tañá ña̱ ndakutáʼanñá xíʼinra ta ni̱ka̱ʼa̱nñá: “Xíniñúʼu kixiún xíʼi̱n, saáchi tí mandrágora tí ki̱xaa̱ xíʼin se̱ʼi̱ cha̱ʼvii̱ xa̱ʼún ña̱ va̱ʼa ku̱su̱ún xíʼi̱n”. Xa̱ʼa̱ ña̱kán ni̱ki̱si̱ra xíʼinñá ñuú saá. 17  Ta Ndióxi̱ xi̱niso̱ʼora ña̱ xi̱kaʼa̱n ñá Lea xíʼinra, ta ni̱ke̱e se̱ʼeñá ta tá ni̱ya̱ʼa yo̱o̱ ka̱ku inka se̱ʼeñá xíʼin ta̱ Jacob. 18  Tasaá, ñá Lea ni̱ka̱ʼa̱nñá: “Ndióxi̱ cha̱ʼvira yi̱ʼi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ ta̱xii̱ ñá káchíñu nu̱úi̱ ndaʼa̱ yiíi̱”. Ta ñá Lea, chi̱naníñá ta̱ loʼo se̱ʼeñá Isacar.* 19  Tándi̱ʼi tuku ni̱ke̱e se̱ʼe ñá Lea, ta ka̱ku inka se̱ʼeñá xíʼin ta̱ Jacob. 20  Ñá Lea ka̱chiñá: “Ndióxi̱ ta̱xira iin regalo va̱ʼaní ndaʼíi̱, nda̱a̱ vitin kúú ña̱ va̱ʼaní kuni yiíi̱ xíʼi̱n. Saáchi xa̱a̱ i̱ñu̱ví se̱ʼi̱ ka̱ku xíʼinra”. Xa̱ʼa̱ ña̱kán chi̱naníñára Zabulón.* 21  Tándi̱ʼi, ka̱ku iin ñá loʼo se̱ʼeñá ta chi̱naníñáñá Dina. 22  Ndióxi̱ kǒo nínandóso-inira xa̱ʼa̱ ñá Raquel ta xi̱niso̱ʼora ña̱ xi̱kaʼa̱nñá xíʼinra, ta ta̱xira ña̱ ni̱ke̱e se̱ʼeñá. 23  Tasaá ni̱ke̱e se̱ʼeñá, sa̱kákuñá iin ta̱ loʼo ta ka̱chiñá: “Ndióxi̱ ki̱ndaara ña̱ sákukaʼan nu̱úi̱”. 24  Ta chi̱naníñára José,* saáchi ka̱chiñá: “Jehová ta̱xira inka se̱ʼi̱”. 25  Tá ka̱ku ta̱ José se̱ʼe ñá Raquel, ta̱ Jacob ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Labán: “Taxi ná ndikói̱ chí veʼi̱, chí ñuu nu̱ú ke̱i̱. 26  Taxi ná síʼi̱ ta saátu na̱ va̱lí se̱ʼi̱ na̱ ka̱chíñui̱ xa̱ʼa̱ nu̱ún, tasaá ku̱ʼi̱n. Xa̱a̱ kúnda̱a̱va-iniún ndáa ki̱ʼva ka̱chíñui̱ nu̱ún”. 27  Tasaá, ta̱ Labán ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Tá kúni̱ún xíniún yi̱ʼi̱, ixaún ña̱ ma̱ní kindo̱o xíʼi̱n. Saáchi xi̱toi̱ tuni̱ ta ku̱ndaa̱-inii̱ ña̱ xa̱ʼa̱ yóʼó kúú ña̱ táxi Jehová bendición ndaʼíi̱”. 28  Ta ka̱chikara: “Ka̱ʼa̱n xíʼi̱n ndáaña kúni̱ún chaʼvii̱ yóʼó, ta taxivai̱ña ndaʼún”. 29  Ta̱ Jacob nda̱kuiinra: “Xa̱a̱ xíni̱vaún ndáa ki̱ʼva káchíñui̱ nu̱ún, ta vitin ku̱a̱ʼání ni̱xa̱a̱ kití sa̱na̱ún ku̱urí. 30  Tá kúma̱níka kixai̱, loʼoníva kití xi̱kuumiíún, soo vitin ku̱a̱ʼáníka ni̱xa̱a̱rí ku̱urí. Nani tá ki̱xai̱, Jehová táxira bendición ndaʼún, ta vitin kúni̱i̱ kachíñui̱ xa̱ʼa̱ na̱ veʼe miíi̱”. 31  Tasaá ta Labán ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunrara: “¿Ndáaña kúni̱ún taxii̱ ndaʼún?”. Ta̱ Jacob nda̱kuiinra: “Va̱ása kúni̱i̱ taxiún nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa ndaʼíi̱. Tá ná keʼún ña̱ ndukúi̱ nu̱ún, kundaakavai̱ kití sa̱na̱ún ta kiʼi̱n kuenta xíʼinrí. 32  Vitin ya̱ʼi̱ nu̱ú íyo ndiʼi kití sa̱na̱ún, ta yóʼó xíniñúʼu ndataʼvíún tí ndikachi* tí kúúmií mancha náʼnu, saátu tí ndikachi che̱e tí tu̱ún, saátu xíniñúʼu ndataʼvíún ti̱xúʼú* síʼi tí kúúmií mancha náʼnu. Ta ndiʼi kití tí kaku tí ná kuumií mancha, tíyóʼo kúú tí ndakiʼi̱n. 33  Tá ná kixaa̱ iin ki̱vi̱ ña̱ kixiún kotoún kití sa̱na̱i̱ tí cha̱ʼviún yi̱ʼi̱, saá kunda̱a̱-iniún ña̱ va̱ása ní ixakuíʼnái̱ kití sa̱na̱ún. Ta, tá ná kuniún ña̱ kúúmiíi̱ iin ti̱xúʼú síʼi tí va̱ása kúúmií iin mancha káʼnu á iin ti̱xúʼú che̱e tí va̱ása tu̱ún, kivi ka̱ʼún ña̱ i̱xakuíʼnávai̱ kití sa̱na̱ún”. 34  Saá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Labán: “Va̱ʼaníva, saá keʼévayó”. 35  Ta mií ki̱vi̱ saá, nda̱taʼvíra ndiʼi ti̱xúʼú, ti̱xúʼú che̱e tí kúúmií mancha náʼnu xíʼin ti̱xúʼú síʼi tí kúúmií mancha náʼnu. Nda̱taʼvíra ndiʼi kití tí kúúmií mancha yaa, ta saátu ndikachi che̱e tí tu̱ún. Tasaá ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ se̱ʼera ná kundaana tí kití yóʼo. 36  Ta nda̱kiʼinrarí ku̱a̱ʼa̱n xíʼinra iin lugar ña̱ kíndo̱o xíká, ta ki̱ʼva u̱ni̱ ki̱vi̱ xíká kíndo̱oña nu̱ú ta̱ Jacob. Ta ta̱ Jacob ki̱ndoora ndáara inkaka kití sa̱na̱ ta̱ Labán. 37  Tasaá, ta̱ Jacob ki̱ʼinra ndaʼa̱ yitu̱n ña̱ sa̱kán ni̱ta̱ʼnda̱ ndaʼa̱ tú estoraque tú almendro xíʼin tú tu̱chíta̱* ta ki̱ndaara sava ndaku̱a̱* sa̱táña ña̱ va̱ʼa ndatu̱vi yitu̱n yaa iniña. 38  Tándi̱ʼi, chi̱ndoora ndaʼa̱ yitu̱n ña̱ ki̱ndaara ndaku̱a̱ sa̱tá nu̱ú yáʼa ti̱kui̱í xíʼin nu̱ú ñúʼu ti̱kui̱í xíʼi tí kití yóʼo, ña̱kán kuni̱rí ku̱i̱nrí xíʼin tí síʼi tá ná ku̱ʼu̱nrí koʼorí ti̱kui̱í. 39  Ña̱kán, tá xi̱xii̱n tí kití yóʼo nu̱ú ndóo ndaʼa̱ tú yitu̱n kán, se̱ʼerí tí xi̱kaku xi̱kuumiírí raya á mancha náʼnu. 40  Tasaá, ta̱ Jacob xi̱ndataʼvíra ndikachi che̱e tí yúta̱,* ña̱ va̱ʼa kotorí tí kúúmií raya xíʼin tí tu̱ún, tí ñúʼu xíʼin kití sa̱na̱ ta̱ Labán. Tándi̱ʼi, ta̱ Jacob nda̱taʼvíra kití sa̱na̱ra ña̱ va̱ása ndasaka̱rí xíʼin kití sa̱na̱ ta̱ Labán. 41  Tá xi̱xini ta̱ Jacob ña̱ xi̱kuni̱ tí kití tí ndakúka ku̱i̱nrí, xi̱chindoora ndaʼa̱ yitu̱n nu̱ú ñúʼu ti̱kui̱í ña̱ va̱ʼa kuni tí kití yóʼo ndaʼa̱ yitu̱n ta kuni̱rí ku̱i̱nrí yatin kán. 42  Soo tá tí va̱ása ndakú kúúrí va̱ása níxi̱chindoora ndaʼa̱ yitu̱n kán. Ña̱kán tá xi̱kaku tí va̱ása ndakú, sa̱na̱ ta̱ Labán xi̱kuurí, soo tí ndakú, sa̱na̱ ta̱ Jacob xi̱kuurí. 43  Ña̱kán, kúikání ni̱xa̱a̱ ta̱ Jacob ku̱ura, ni̱xi̱yo ku̱a̱ʼání ndikachi sa̱na̱ra, camello xíʼin burro ta saátu ni̱xi̱yo ku̱a̱ʼání na̱ ta̱a xíʼin ná ñaʼá na̱ xi̱kachíñu nu̱úra.

Nota

Ña̱ kúni̱ kachi ‘ta̱ ndátiin ku̱a̱chi’.
Ña̱ kúni̱ kachi ‘ña̱ kánitáʼi̱n’.
Ña̱ kúni̱ kachi ‘iin bendición káʼnuní’.
Ña̱ kúni̱ kachi ‘kúsi̱í-ini’.
Ná ñaʼá xi̱xaxiná ku̱i̱ʼi yóʼo saáchi xi̱ndakanixi̱níná ña̱ kivi ke̱e se̱ʼená tá ná kaxínárí.
Ña̱ kúni̱ kachi ‘ta̱yóʼo kúú ña̱ cha̱ʼvina’.
Ña̱ kúni̱ kachi ‘va̱ʼa kúni’.
Ki̱vi̱ yóʼo ka̱naña ti̱xin ki̱vi̱ Josifías, ta kúni̱ kachiña ‘Jah ná taxi’ á ‘Jah ná taxi ku̱a̱ʼákaña’.
Inka variante “levo”.
Inka variante “ti̱súʼu̱”.
Inka variante “tu̱ndíka”. Ña̱yóʼo káʼa̱nña xa̱ʼa̱, iin yitu̱n tú naní plátano oriental.
Inka variante “lapa”.
Inka variante “ítíá”.