Génesis 32:1-32

  • Na̱ ángel nda̱ni̱ʼí-táʼanna xíʼin ta̱ Jacob (1, 2)

  • Ta̱ Jacob ni̱xi̱yo tu̱ʼvara ña̱ ndakutáʼanra xíʼin ta̱ Esaú (3-23)

  • Ta̱ Jacob ka̱nitáʼanra xíʼin iin ángel (24-32)

    • Ta̱ Jacob nda̱kunaníra Israel (28)

32  Ta̱ Jacob nda̱kiʼinra ku̱a̱ʼa̱nra, ta na̱ ángel se̱ʼe Ndióxi̱ nda̱kutáʼanna xíʼinra.  Tá xi̱ni ta̱ Jacob na̱yóʼo, ka̱chira: “Yóʼo ndóo na̱ ángel na̱ chi̱ndaʼá Ndióxi̱”. Ña̱kán chi̱naníra lugar kán Mahanaim.*  Tasaá ta̱ Jacob chi̱ndaʼára na̱ ku̱ʼu̱n nu̱ú ñanira ta̱ Esaú, chí Seír ni̱xi̱yo ta̱yóʼo ta ñuu yóʼo xi̱nanítuña Edom.  Ta ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo xíʼinna: “Ka̱ʼa̱nndó ña̱yóʼo xíʼin ñanii̱ ta̱ Esaú ta̱ íxato̱ʼóníi̱: ‘Ta̱ Jacob ta̱ káchíñu nu̱ún káchira: “Ndiʼi ku̱i̱ya̱ ña̱ ni̱ya̱ʼa yóʼo, ni̱xi̱yoi̱ xíʼin ta̱ Labán  ta ku̱a̱ʼání kúú si̱ndi̱ki̱ sa̱na̱i̱ vitin, saátu burro, ndikachi* ta saátu íyo na̱ ta̱a xíʼin ná ñaʼá na̱ káchíñu nu̱úi̱. Chíndaʼíi̱ tu̱ʼun yóʼo nu̱ún ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-iniún xa̱ʼíi̱, tasaá va̱ása sa̱a̱kaún xíʼi̱n”’”.  Tá ni̱ya̱ʼa ki̱vi̱, ndi̱kó na̱ chi̱ndaʼá ta̱ Jacob ni̱xa̱ʼa̱n nu̱ú ñanira, ta ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinra: “Ni̱xa̱ʼa̱nndi̱ nu̱ú ñaniún ta̱ Esaú ta vitin va̱xira ndakutáʼanra xíʼún, ta va̱xi 400 na̱ ta̱a xíʼinra”.  Tasaá ni̱yi̱ʼvíní ta̱ Jacob, ta ni̱ndi̱ʼiní-inira. Xa̱ʼa̱ ña̱kán, u̱vi̱ tiʼvi nda̱taʼvíra na̱ yiví na̱ ku̱a̱ʼa̱n xíʼinra, ndikachi sa̱na̱ra, ti̱xúʼú* sa̱na̱ra, si̱ndi̱ki̱ sa̱na̱ra xíʼin camello sa̱na̱ra.  Tasaá ka̱chira: “Tá ná kanitáʼan ta̱ Esaú xíʼin iin tiʼvi na̱yóʼo ta kaʼnírana, inka tiʼvina kivi ka̱ku”.  Tándi̱ʼi, ta̱ Jacob ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin Ndióxi̱: “Jehová, Ndióxi̱ xi̱íi̱ ta̱ Abrahán, Ndióxi̱ yivái̱ ta̱ Isaac, yóʼó kúú ta̱ ni̱ka̱ʼa̱n xíʼi̱n: ‘Ndandikó ñuún nu̱ú ndóo na̱ táʼún, ta yi̱ʼi̱ taxi bendición ndaʼún’. 10  Ni va̱ása xíniñúʼuví na̱ʼún ña̱ ndixaní kúʼvi̱-iniún* xíniún yi̱ʼi̱, ta saátu ña̱ nda̱kúní íyo iniún xíʼin yi̱ʼi̱ ta̱ káchíñu nu̱ún. Tá ni̱ya̱ʼi̱ yu̱ta Jordán, iinlá karroti* níʼii̱ ku̱a̱ʼa̱n xíʼi̱n, soo vitin ku̱a̱ʼání kúú ña̱ʼa kúúmiíi̱ chi u̱vi̱ví nda̱taʼvíi̱ña. 11  Xákundáʼvii̱ nu̱ún ña̱ ná sakǎkún yi̱ʼi̱ nu̱ú ñanii̱ ta̱ Esaú, saáchi yíʼvii̱ ña̱ ná kixira ta kaʼníra yi̱ʼi̱, saátu na̱ va̱lí se̱ʼi̱ xíʼin siʼína. 12  Saáchi yóʼó ni̱ka̱ʼún: ‘Yi̱ʼi̱ taxi bendición ndaʼún ta ku̱a̱ʼání xa̱a̱ na̱ se̱ʼún koona nda̱a̱ táki̱ʼva ku̱a̱ʼání kúú yu̱ti ña̱ íyo yuʼú tá mar, chi ku̱a̱ʼání kúú ña̱yóʼo ta va̱ása kívi ndakaʼvinaña’”. 13  Ta kán ki̱ndoora ñuú saá. Tándi̱ʼi, nda̱kayara sava ña̱ʼa ña̱ xi̱kuumiíra ña̱ va̱ʼa saníʼiraña ñanira ta̱ Esaú. Nda̱kayara ña̱yóʼo: 14  200 ti̱xúʼú síʼi, 20 ti̱xúʼú che̱e, 200 ndikachi síʼi, 20 ndikachi che̱e, 15  30 camello xíʼin se̱ʼerí, 40 si̱ndi̱ki̱ síʼi, 10 si̱ndi̱ki̱ che̱e, 20 burro síʼi xíʼin 10 burro che̱e. 16  Tasaá ta̱xira iin tá iin tiʼvi kití yóʼo ndaʼa̱ na̱ káchíñu nu̱úra, ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Siʼnandó ku̱ʼu̱n nu̱úi̱ ta xíká kundiku̱ntáʼanndó ku̱ʼu̱nndó”. 17  Ta ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo xíʼin ta̱ siʼna ku̱a̱ʼa̱n: “Tá ná ndakutáʼún xíʼin ñanii̱ ta̱ Esaú, ta ná nda̱ka̱tu̱ʼunra yóʼó ‘¿Ndáana káchíñún nu̱ú ta ndáa míí ku̱ʼún? ¿Ndáana xíʼin kuenta tí kití tí ku̱a̱ʼa̱n xíʼún yóʼo?’, 18  ña̱yóʼo ndakuiún yuʼúra ‘Táta Esaú, ta̱ káchíñu nu̱ú ta̱ Jacob kúi̱, ta kití yóʼo tí chi̱ndaʼára va̱xi ndaʼún kúúrí. Ta ndíku̱nra va̱xira sa̱tándi̱’”. 19  Ña̱yóʼo kúú ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ndiʼi na̱ ta̱a na̱ ku̱a̱ʼa̱n xíʼin iin tá iin tiʼvi kití tí chi̱ndaʼára ku̱a̱ʼa̱n ndaʼa̱ ñanira: “Ña̱yóʼo kúú ña̱ xíniñúʼu ka̱ʼa̱nndó xíʼin ta̱ Esaú tá ná ndakutáʼanndó xíʼinra. 20  Ta saátu xíniñúʼu ka̱ʼa̱nndó ña̱yóʼo xíʼinra: ‘Ta̱ Jacob ñaniún, ndíku̱nra va̱xira sa̱tándi̱’”. Saáchi ta̱ Jacob xi̱ndakanixi̱níra: “Tá siʼna ná chindaʼíi̱ ndiʼi ña̱yóʼo ndaʼa̱ra, sana va̱ása sa̱a̱kara xíʼi̱n. Ta tá ná kunii̱ra, sana va̱ʼa ndakiʼinra yi̱ʼi̱”. 21  Ta na̱ ku̱a̱ʼa̱n xíʼin kití, siʼnana ni̱ya̱ʼa ku̱a̱ʼa̱n nu̱ú ta̱ Jacob. Ta kán ni̱ndo̱ora ñuú saá. 22  Soo mií ñuú saá, tá xa̱a̱ ni̱ya̱ʼa loʼo, ta̱ Jacob nda̱koora ta nda̱kiʼinra u̱vi̱ saá ná síʼira, u̱vi̱ saá ná xi̱kachíñu nu̱úra ta saátu 11 saá na̱ va̱lí se̱ʼera ta ni̱ya̱ʼana chí nu̱ú va̱ása kúnú va̱ʼa tá yu̱ta Jaboc. 23  Saá kúú ña̱ ni̱ya̱ʼana chí inka táʼví yu̱ta xíʼin ndiʼi ña̱ xi̱kuumiína. 24  Tándi̱ʼi, tá ki̱ndoo mitúʼun ta̱ Jacob, ki̱xáʼara kánitáʼanra xíʼin iin ta̱a nda̱a̱ tá xa̱a̱ ku̱a̱ʼa̱n túvi. 25  Tá xi̱ni ta̱ ta̱a kán ña̱ va̱ása kúchiñura xíʼin ta̱ Jacob, ti̱inra xa̱ʼa̱-si̱ʼinra. Xa̱ʼa̱ ña̱kán ki̱ta leke xa̱ʼa̱-si̱ʼin ta̱ Jacob tá kánitáʼanra xíʼin ta̱ ta̱a yóʼo. 26  Tándi̱ʼi, ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Sañá yi̱ʼi̱ chi xa̱a̱ ku̱a̱ʼa̱n túvi”. Soo ta̱ Jacob ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Va̱ása sañái̱ yóʼó nda̱a̱ ná taxiún bendición ndaʼíi̱”. 27  Tasaá, ta̱ ta̱a yóʼo ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunrara: “¿Nda̱saa naníún?”. Ta ta̱yóʼo nda̱kuiinra: “Jacob naníi̱”. 28  Ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Va̱ása kunaníkaún Jacob chi Israel* ndakunaníún vitin, chi ka̱nitáʼún xíʼin Ndióxi̱ saátu xíʼin na̱ yiví ta ku̱chiñuvaún”. 29  Soo ta̱ Jacob ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunrara: “Ixaún ña̱ ma̱ní, ka̱ʼa̱n xíʼi̱n nda̱saa naníún”. Soo ta̱kán nda̱kuiinra: “¿Nda̱chun kúni̱ún kunda̱a̱-iniún ki̱víi̱?”. Tasaá, mií kán ta̱xira bendición ndaʼa̱ra. 30  Ta̱ Jacob chi̱naníra lugar kán Peniel,* saáchi ka̱chira: “Xi̱ninu̱úi̱ Ndióxi̱, ta ni saá tákukavai̱”. 31  Tá xa̱a̱ ku̱a̱ʼa̱n kíta ñu̱ʼu,* ni̱ya̱ʼara ku̱a̱ʼa̱nra chí Penuel* ta kániʼira* ku̱a̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ ña̱ ki̱ta leke xa̱ʼa̱-si̱ʼinra. 32  Xa̱ʼa̱ ña̱kán, nda̱a̱ vitin na̱ ñuu Israel kúúmiína costumbre ña̱ va̱ása xíxina tu̱chu xa̱ʼa̱-si̱ʼin kití ña̱ íyo nu̱ú ndákutáʼan xa̱ʼa̱-si̱ʼin tí kití yóʼo, saáchi tu̱chu xa̱ʼa̱-si̱ʼin ta̱ Jacob kúú ña̱ ti̱in ta̱ ta̱a kán.

Nota

Ña̱ kúni̱ kachi ‘u̱vi̱ tiʼvi na̱ ángel’.
Inka variante “levo”.
Inka variante “ti̱súʼu̱”.
Á “bastón”.
Ña̱ kúni̱ kachi ‘ta̱ kánitáʼan xíʼin Ndióxi̱’ á ‘Ndióxi̱ kánitáʼanra’.
Ña̱ kúni̱ kachi ‘nu̱ú Ndióxi̱’.
Inka variante “ña̱ ka̱ndii”.
Á “Peniel”.
Inka variante “xíka lenkora”.