Génesis 42:1-38

  • Na̱ ñani ta̱ José ni̱xa̱a̱na chí Egipto (1-4)

  • Ta̱ José xítondosóra na̱ ñanira (5-25)

  • Na̱ ñanira ndi̱kóna nu̱ú íyo ta̱ Jacob (26-38)

42  Tá ku̱ndaa̱-ini ta̱ Jacob ña̱ íyova ña̱ kuxuna chí Egipto, ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ se̱ʼera: “¿Nda̱chun xíto kuitíndó nu̱ú táʼanndó ta kǒo ña̱ kéʼéndó?”.  Ta ni̱ka̱ʼa̱nkara: “Ku̱ndaa̱-inii̱ ña̱ íyova ña̱ kuxuyó chí Egipto. Kúáʼanndó ta satándó* ña̱ kuxuyó, tasaá va̱ása kuviyó xíʼin so̱ko”.  Tasaá, 10 na̱ ñani ta̱ José ni̱xa̱ʼa̱nna chí Egipto ña̱ va̱ʼa satána ña̱ kuxuna.  Soo va̱ása nítaxi ta̱ Jacob ña̱ ku̱ʼu̱n ta̱ Benjamín ñani ta̱ José xíʼin na̱ ñanira, saáchi xi̱kachira: “I̱yoní kundoʼora iin tu̱ndóʼo ta kuvira”.  Tasaá, na̱ se̱ʼe ta̱ Israel nda̱kiʼinna ku̱a̱ʼa̱nna chí Egipto xíʼin inka na̱ yiví ña̱ va̱ʼa satána ña̱ kuxuna. Saáchi nda̱a̱ ñuu Canaán ki̱xáʼa íyo so̱ko.  Ta̱ José kúú ta̱ xi̱kiʼin kuenta xíʼin iníísaá ñuu kán, ta̱ ta̱yóʼo kúú ta̱ xi̱xiíko* ña̱ʼa ña̱ kuxu na̱ yiví na̱ xi̱ndoo iníísaá nu̱ú ñuʼú. Ña̱kán, na̱ ñani ta̱ José ni̱xa̱ʼa̱nna nu̱úra ta xi̱kuxítína nu̱úra.  Tá xi̱ni ta̱ José na̱ ñanira, nda̱kunirana. Soo va̱ása níka̱ʼa̱nra xíʼinna ndáa ta̱a kúúra, tasaá kue̱ʼe̱ní ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “¿Ndáa míí ke̱endó?”. Ta na̱yóʼo nda̱kuiinna: “Chí ñuu Canaán ke̱endi̱, ta va̱xindi̱ satándi̱ ña̱ kuxundi̱”.  Nda̱kuniva ta̱ José na̱ ñanira, soo va̱ása níndakuni miínara.  Tasaá kama nda̱kaʼán ta̱ José xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱xa̱níra xa̱ʼa̱, ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Ndóʼó va̱xindó kotona̱níndó* ndáa míí kúú nu̱ú kivi ki̱ʼvindó ñuundi̱ ta kanitáʼanndó xíʼinndi̱”. 10  Soo na̱yóʼo nda̱kuiinna: “Va̱ása táta, su̱ví xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo va̱xindi̱. Chi va̱xindi̱ satándi̱ ña̱ kuxundi̱. 11  Iin kúú yivá ndiʼivandi̱. Ña̱ va̱ʼava kéʼéndi̱, ta su̱ví na̱ va̱xi kotona̱ní kúúndi̱ táta”. 12  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Su̱ví ña̱ nda̱a̱ kúú ña̱ káʼa̱nndó. Ndóʼó va̱xindó kotona̱níndó ndáa míí kúú nu̱ú kivi ki̱ʼvindó ñuundi̱ ta kanitáʼanndó xíʼinndi̱”. 13  Soo na̱yóʼo nda̱kuiinna: “Táta, 12 kúúndi̱. Iin kúú yivá ndiʼindi̱ ta íyora chí Canaán. Ñanindi̱ ta̱ loʼoka ni̱ndo̱ora xíʼin yivándi̱, ta inkara xa̱a̱ ni̱xi̱ʼi̱ra”. 14  Soo ta̱ José ni̱ka̱ʼa̱nra: “Xa̱a̱ ni̱ka̱ʼa̱nvai̱: ‘Na̱ va̱xi kotona̱ní kúúndó’. 15  Ta vitin kotoi̱ á ña̱ ndixa kúú ña̱ káʼa̱nndó. Ta chínaʼíi̱* xa̱ʼa̱ ki̱vi̱ ta̱ faraón ña̱ va̱ása taxii̱ ku̱ʼu̱nndó nda̱a̱ ná kixi ñanindó ta̱ loʼo. 16  Yóʼo kindo̱ondó kundasindó, soo iinndó xíniñúʼu ku̱ʼu̱n xa̱ʼa̱ ñanindó. Saá kunda̱a̱-inindi̱ á ña̱ nda̱a̱ kúú ña̱ káʼa̱nndó. Soo tá su̱ví ña̱ nda̱a̱ kúú ña̱ káʼa̱nndó, kunda̱a̱va-inii̱ ña̱ va̱xindó kotona̱níndó”. 17  Tándi̱ʼi ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo, u̱ni̱ ki̱vi̱ nda̱kasira ndiʼina. 18  Tá ni̱ya̱ʼa u̱ni̱ ki̱vi̱ yóʼo, ta̱ José ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Yi̱ʼi̱ íxato̱ʼóníi̱ Ndióxi̱, ña̱kán keʼéndó ña̱ ka̱ʼi̱n xíʼinndó ta kutakuvandó. 19  Tá ndixa ña̱ va̱ʼa kéʼéndó, iin ndóʼó ná kindo̱o veʼeka̱a yóʼo, ta ndóʼó na̱ savaka kivi ku̱ʼu̱nndó xíʼin ña̱ kuxu na̱ veʼendó, tasaá va̱ása kuvina xíʼin so̱ko. 20  Tándi̱ʼi, kixindó xíʼin ñanindó ta̱ loʼo, ña̱ va̱ʼa na̱ʼa̱ndó ña̱ káʼa̱nndó ña̱ nda̱a̱, tasaá va̱ása kuvindó”. Ta ka̱ndíxavana keʼéna ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna. 21  Tasaá ki̱xáʼa káʼa̱n xíʼin táʼanna: “Vitin cháʼviyó xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéyó xíʼin ñaniyó. Xi̱niyó ña̱ ndeéní xa̱kundáʼvira nu̱úyó ña̱ kundáʼvi-iniyó kuniyóra, ta va̱ása níkandíxayó ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra. Xa̱ʼa̱ ña̱kán kúú ña̱ ndóʼoyó tu̱ndóʼo yóʼo vitin”. 22  Ta, ta̱ Rubén ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “¿Á ndákaʼánndó ña̱ ni̱ka̱ʼi̱n xíʼinndó ña̱ va̱ása ixandi̱va̱ʼandó xíʼin ta̱ loʼo? Soo va̱ása níkandíxandó ña̱ ni̱ka̱ʼi̱n xíʼinndó. Vitin cháʼviyó xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéyó, ta kúúmiíyó ku̱a̱chi xa̱ʼa̱ ña̱ xa̱ʼníyóra”.* 23  Soo va̱ása níxi̱kunda̱a̱-inina ña̱ xi̱kunda̱a̱va-ini ta̱ José xíʼin ña̱ xi̱kaʼa̱nna. Saáchi tá xi̱kaʼa̱nra xíʼinna xi̱xiniñúʼura iin na̱ xi̱ndaxikóniʼi tu̱ʼunra. 24  Tasaá, ta̱ José ku̱xíkára nu̱úna ta ki̱xáʼara xákura. Ta tá ndi̱kóra ña̱ ka̱ʼa̱n tukura xíʼinna, ti̱inra ta̱ Simeón ta ka̱túnrara nu̱úna. 25  Tándi̱ʼi, ta̱ José xa̱ʼndara chiñu ña̱ ná sakutúna coxta na̱yóʼo xíʼin ña̱ kuxuna. Ta saátu ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ ná ndachikaa̱na xu̱ʼún iin tá iin na̱yóʼo ini coxtana. Saátu xa̱ʼndara chiñu ña̱ ná taxina ña̱ ku̱ʼu̱n xíʼinna kuxuna yichi̱. Tasaá ke̱ʼévana. 26  Tándi̱ʼi, na̱ ñanira sa̱ndáana sa̱tá tí burro ña̱ ki̱ʼinna kuxuna, ta nda̱kiʼinna ku̱a̱ʼa̱nna. 27  Tá ni̱xa̱a̱na nu̱ú ku̱su̱nna, iin ta̱yóʼo nda̱kunára coxtara ña̱ va̱ʼa taxira ña̱ kixáʼan* burro sa̱na̱ra, ta ki̱ʼinra kuenta ña̱ ndíkaa̱va xu̱ʼúnra yuʼú coxtara. 28  Tasaá kama ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ ñanira: “Sa̱ndándikóna xu̱ʼíi̱n. Kotondó, yóʼo ndíkaa̱ña ini coxtai̱”. Tá xi̱niso̱ʼona ña̱yóʼo, ndiʼina ni̱yi̱ʼvínína ta ki̱xáʼana kísina, saá ni̱ka̱ʼa̱n xíʼin táʼanna: “¿Ndáaña ke̱ʼé Ndióxi̱ xíʼinyó?”. 29  Tá ni̱xa̱a̱na chí Canaán, nu̱ú íyo yivána ta̱ Jacob, na̱túʼunna xíʼinra xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ ndo̱ʼona ta ka̱china: 30  “Táta ta̱ ndísochíñu ñuu kán, kue̱ʼe̱ní ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinndi̱. Ta chi̱kaa̱ra ku̱a̱chi ndi̱ʼi̱ ña̱ ni̱xa̱ʼa̱nndi̱ xi̱tona̱níndi̱ ñuu kán. 31  Soo ndi̱ʼi̱ ni̱ka̱ʼa̱nndi̱ xíʼinra: ‘Ña̱ va̱ʼava kéʼéndi̱, su̱ví na̱ va̱xi kotona̱ní kúúndi̱. 32  Iin kúú yivá ndiʼindi̱ ta 12 kúúndi̱. Iin ñanindi̱ xa̱a̱ ni̱xi̱ʼi̱, ta ñanindi̱ ta̱ loʼoka ni̱ndo̱ora xíʼin yivándi̱ chí Canaán’. 33  Soo táta ta̱ ndísochíñu ñuu kán ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinndi̱: ‘Kunda̱a̱-inii̱ ña̱ ndixa kéʼéndó ña̱ va̱ʼa tá ná keʼéndó ña̱ ka̱ʼi̱n xíʼinndó. Ná kindo̱o iin ñanindó yóʼo ta kúáʼanndó xíʼin ña̱ kuxu na̱ veʼendó, tasaá va̱ása kuvina xíʼin so̱ko. 34  Tándi̱ʼi, ná kixi ñanindó ta̱ loʼoka xíʼinndó, ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-inii̱ ña̱ kéʼéndó ña̱ va̱ʼa ta su̱ví na̱ va̱xi kotona̱ní kúúndó. Tasaá ndakiʼinndó ñanindó ku̱ʼu̱n xíʼinndó, ta kivi satándó nda̱a̱ ndáaka ña̱ kúni̱ndó ñuu yóʼo’”. 35  Tá ta̱vána ña̱ʼa ña̱ ñúʼu ini coxtana, iin tá iinna xi̱nina ña̱ ndíkaa̱ bolsa xu̱ʼúnna ini ña̱yóʼo. Tá xi̱nina bolsa nu̱ú ñúʼu xu̱ʼún yóʼo, miína xíʼin yivána ni̱yi̱ʼvínína. 36  Tasaá, yivána ta̱ Jacob ndeéní ni̱nda̱ʼyi̱ra ta ka̱chira xíʼinna: “¿Nda̱chun kúni̱ndó kindaandó se̱ʼi̱? Xa̱a̱ ni̱xi̱ʼi̱va ta̱ José ta kǒoka ta̱ Simeón íyo xíʼinyó yóʼo. Ta vitin kúni̱ndó ku̱ʼu̱n ta̱ Benjamín xíʼinndó. Soo yi̱ʼi̱va kúú ta̱ xóʼvi̱* xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱yóʼo”. 37  Soo ta̱ Rubén ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin yivára: “Taxi ná ku̱ʼu̱nra xíʼi̱n ta yi̱ʼi̱ kundaara, ta ndikóra xíʼi̱n. Soo tá ná va̱ása ndikóra xíʼi̱n, kivi kaʼníún u̱vi̱ se̱ʼi̱”. 38  Soo ta̱ Jacob ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Va̱ása ku̱ʼu̱n se̱ʼi̱ xíʼinndó, saáchi xa̱a̱ ni̱xi̱ʼi̱ ñanira ta si̱ín ta̱yóʼo kúú ta̱ kíndo̱o nu̱úi̱. Tá ná kundoʼo se̱ʼi̱ iin tu̱ndóʼo ta kuvira tá ku̱a̱ʼa̱nra chí yichi̱, kusuchíní-inii̱ ta vitin ña̱ xa̱a̱ ku̱chéeníi̱, i̱yo kuvii̱ ixandó”.*

Nota

Inka variante “kueenndó”.
Inka variante “xi̱sikó”.
Inka variante “kotose̱ʼéndó”, “kotoniʼnivíxíndó”.
Koto glosario, chinaʼá.
Tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼyi̱ña káchiña “xa̱ʼa̱ ni̱i̱ra”.
Inka variante “kuxu”.
Inka variante “ndóʼo-ini”.
Á “ku̱ʼi̱n Seol”. Ña̱yóʼo káʼa̱nña xa̱ʼa̱, nu̱ú ñúʼu na̱ ni̱xi̱ʼi̱ ta iin ña̱ náʼa̱ kuitíva kúúña. Koto glosario, ya̱vi̱ nu̱ú ñúʼu na̱ ni̱xi̱ʼi̱.