Génesis 50:1-26

  • Ta̱ José sa̱ndúxu̱nra ta̱ Jacob chí Canaán (1-14)

  • Ta̱ José káʼa̱nra xíʼin na̱ ñanira ña̱ i̱xakáʼnu-inira xa̱ʼa̱na (15-21)

  • Tiempo ña̱ xi̱taku ta̱ José nda̱a̱ tá ni̱xi̱ʼi̱ra (22-26)

    • Ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ José keʼéna xíʼin lekera (25)

50  Ña̱kán ta̱ José nu̱mira yivára, xa̱kura xíʼinra ta chi̱tóra* nu̱úra.  Tándi̱ʼi, ta̱ José ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ doctor na̱ káchíñu nu̱úra ña̱ ná ixatu̱ʼvana ku̱ñu yivára* ña̱ va̱ʼa ndu̱xu̱nra. Ña̱kán na̱ doctor i̱xatu̱ʼvana ku̱ñu ta̱ Israel.  Ta 40 ki̱vi̱ ke̱ʼéna ña̱yóʼo chi ña̱yóʼo kúú ki̱vi̱ ña̱ xíniñúʼuna ña̱ ixatu̱ʼvana ku̱ñu iin na̱ ni̱xi̱ʼi̱. Ta 70 ki̱vi̱ xa̱ku na̱ egipcio xa̱ʼa̱ra.  Tá ni̱ya̱ʼa ki̱vi̱ ña̱ xa̱kuna xa̱ʼa̱ra, ta̱ José ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo xíʼin na̱ veʼe ta̱ faraón: “Ixandó ña̱ ma̱ní, ka̱ʼa̱nndó ña̱yóʼo xíʼin ta̱ faraón:  ‘Yivái̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼi̱n ña̱ ná chinaʼíi̱* xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo. Ta ka̱chira: “Xa̱a̱ ku̱nu̱mí kuvii̱. Sandúxu̱n yi̱ʼi̱ ini kavá ña̱ xa̱a̱ i̱xatu̱ʼvai̱ chí Canaán”. Ixaún ña̱ ma̱ní taxiún ná ku̱ʼi̱n sandúxu̱i̱n yivái̱, ta tándi̱ʼi saá ndikói̱ʼ”.  Tasaá ta̱ faraón ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Kúáʼan sandúxu̱ún yiváún nda̱a̱ táki̱ʼva xa̱a̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼún”.  Xa̱ʼa̱ ña̱kán ta̱ José ni̱xa̱ʼa̱nra sa̱ndúxu̱nra yivára. Ta ni̱xa̱ʼa̱n ndiʼi na̱ xi̱kachíñu nu̱ú ta̱ faraón xíʼinra, saátu na̱ xi̱niʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼera* xíʼin na̱ xi̱niʼi yichi̱ nu̱ú na̱ ñuu Egipto,  saátu ni̱xa̱ʼa̱n na̱ veʼe ta̱ José, na̱ ñanira, xíʼin na̱ veʼe yivára. Na̱ ni̱ndo̱o kuití chí Gosén kúú na̱ va̱lí ta saátu ndikachi,* ti̱xúʼú* xíʼin si̱ndi̱ki̱ sa̱na̱na.  Ta saátu ni̱xa̱ʼa̱n ku̱a̱ʼání carreta xíʼinra xíʼin na̱ yósó* kuáyi̱. Ta ku̱a̱ʼání xi̱kuu ndiʼi na̱yóʼo. 10  Tasaá ni̱xa̱a̱na nu̱ú ñuʼú ña̱ ni̱xi̱yo chí Atad,* ña̱ ndíkaa̱ chí Jordán. Ta kán ki̱xáʼana xákuna xa̱ʼa̱ra ta xi̱kusuchíkaví-inina, ta ta̱ José xa̱kukara xa̱ʼa̱ yivára u̱xa̱ ki̱vi̱. 11  Tá xi̱ni na̱ cananeo na̱ xi̱ndoo kán ña̱ kúsuchíní-inina chí nu̱ú ñuʼú ña̱ ni̱xi̱yo chí Atad, ni̱ka̱ʼa̱nna: “Kúsuchíkaví-ini na̱ egipcio”. Ña̱kán chi̱nanínaña Abel-Mizraim* ta íyoña chí Jordán. 12  Na̱ se̱ʼe ta̱ Jacob ke̱ʼéna nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna. 13  Ña̱kán na̱ se̱ʼera ni̱xa̱ʼa̱nna xíʼinra chí Canaán ta sa̱ndúxu̱nnara ini kavá ña̱ ni̱xi̱yo chí Macpelá, nu̱ú ñuʼú na̱ ni̱xi̱yo yatin chí Mamré, ña̱yóʼo kúú ña̱ sa̱tá* ta̱ Abrahán nu̱ú ta̱ Efrón ta̱ hitita ña̱ va̱ʼa koo iin nu̱ú ndu̱xu̱nra. 14  Tándi̱ʼi sa̱ndúxu̱n ta̱ José yivára, saá ndi̱kóra chí Egipto xíʼin ndiʼi na̱ ñanira ta saátu ndiʼi na̱ yiví na̱ ni̱xa̱ʼa̱n xíʼinra ña̱ sa̱ndúxu̱nra yivára. 15  Tá xa̱a̱ ni̱xi̱ʼi̱ yivána, na̱ ñani ta̱ José ki̱xáʼa káʼa̱n xíʼin táʼanna: “Sana sáa̱ka ta̱ José xínira miíyó ta ixandi̱va̱ʼara xíʼinyó xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ va̱ása va̱ʼa ña̱ ke̱ʼéyó xíʼinra”. 16  Ña̱kán chi̱ndaʼána tu̱ʼun yóʼo nu̱ú ta̱ José: “Ña̱yóʼo kúú ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n yiváún tá kúma̱níka kuvira: 17  ‘Ña̱yóʼo kúú ña̱ xíniñúʼu ka̱ʼa̱nndó xíʼin ta̱ José: “Xákundáʼvii̱ nu̱ún ña̱ ná ixakáʼnu-iniún xa̱ʼa̱ na̱ ñaniún ta saátu xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa ña̱ ke̱ʼéna xíʼún”’. Ña̱kán ndúkúndi̱ ña̱ ma̱ní nu̱ún ña̱ ná koo káʼnu-iniún xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa ña̱ ke̱ʼéndi̱ xíʼún, saáchi saátu ndi̱ʼi̱ ndásakáʼnundi̱ Ndióxi̱ ta̱ xi̱ndasakáʼnu yiváún”. Tá ni̱ka̱ʼa̱nna ña̱yóʼo xíʼin ta̱ José, saá ki̱xáʼara xákura. 18  Tasaá na̱ ñanira ni̱xa̱a̱na nu̱ú íyora ta xi̱kuxítína nu̱úra, ta ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinra: “Yóʼo ki̱xaa̱ndi̱ ña̱ kachíñundáʼvindi̱ nu̱ún”. 19  Ta̱ José ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Va̱ása yi̱ʼvíndó. Su̱ví yi̱ʼi̱ kúú Ndióxi̱ ña̱ ndatii̱n ku̱a̱chi xíʼinndó. 20  Ni xi̱kuni̱ndó keʼéndó ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼi̱n. Ndióxi̱ xi̱niñúʼura ña̱yóʼo ña̱ va̱ʼa sakǎkura ku̱a̱ʼání na̱ yiví, ta ña̱yóʼo kúú ña̱ kéʼéra vitinva. 21  Xa̱ʼa̱ ña̱kán va̱ása yi̱ʼvíndó. Taxikavai̱ ña̱ kuxu miíndó xíʼin se̱ʼe válíndó”. Ta xíʼin ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra yóʼo, sa̱ndíkora-inina. 22  Ta̱ José xíʼin ndiʼi na̱ veʼe yivára xi̱ndookavana chí Egipto. Ta 110 ku̱i̱ya̱ xi̱taku ta̱ José. 23  Ta saátu ta̱ José xi̱nira na̱ se̱ʼeñáni ta̱ Efraín ta saátu na̱ se̱ʼe ta̱ Makir, ta̱ xi̱kuu se̱ʼe ta̱ Manasés. Nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱xi̱yo se̱ʼe mií ta̱ José, saá ni̱xi̱yo na̱yóʼo.* 24  Tándi̱ʼi, ta̱ José ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ ñanira: “Xa̱a̱ ku̱nu̱mí kuvii̱. Soo Ndióxi̱ chindeétáʼanvara xíʼinndó. Ta̱kán tavára ndóʼó nu̱ú ñuʼú yóʼo ta ndakiʼinra ndóʼó ku̱ʼu̱n xíʼinra, ta taxira ñuʼú ndaʼa̱ndó ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra taxira ndaʼa̱ ta̱ Abrahán, ta̱ Isaac xíʼin ta̱ Jacob”. 25  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ José xíʼin na̱ ñanira na̱ se̱ʼe ta̱ Israel ña̱ ná chinaʼána xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo ta ka̱chira: “Ndióxi̱ chindeétáʼanvara xíʼinndó. Ta kuniʼindó lekei̱ ku̱ʼu̱n xíʼinndó tá ná tavára ndóʼó ku̱ʼu̱nndó”. 26  Ta̱ José ni̱xi̱ʼi̱ra tá xi̱kuumiíra 110 ku̱i̱ya̱. Tasaá i̱xatu̱ʼvana ku̱ñura ña̱ va̱ása ta̱ʼyi̱ña, ta chi̱kaa̱nara ini iin xa̱tu̱n chí Egipto.

Nota

Á “ta̱xira beso”. Inka variante “tu̱viyuʼúra”.
Xi̱niñúʼuna ku̱a̱ʼá nu̱ú nduta̱, tá kúú aceite tá xáʼa̱n támi ña̱ va̱ʼa kǒo ta̱ʼyi̱ ku̱ñura.
Koto glosario, chinaʼá.
Koto glosario, anciano.
Inka variante “levo”.
Inka variante “ti̱súʼu̱”.
Inka variante “na̱ nánoo ya̱ta̱”, “na̱ kúnuu sa̱ta̱”.
Nu̱ú ñuʼú yóʼo xi̱ndativina trigo á cebada.
Ña̱ kúni̱ kachi ‘kúsuchíní-ini na̱ egipcio’.
Inka variante “xe̱en”.
Tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼyi̱ña káchiña “Na̱yóʼo ka̱kuna nu̱ú si̱ʼin ta̱ José”.