Ña̱ ka̱ʼyí ta̱ Juan 12:1-50

  • Ñá María sákaañá aceite xa̱ʼa̱ ta̱ Jesús (1-11)

  • Ta̱ Jesús kíʼvira ñuu Jerusalén (12-19)

  • Ta̱ Jesús káʼa̱nra xa̱ʼa̱ ña̱ kuvira (20-37)

  • Xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása kándíxa na̱ judío, sáxi̱nuna ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n iin ta̱ profeta (38-43)

  • Ta̱ Jesús ki̱xira sa̱kǎkura na̱ ñuyǐví (44-50)

12  I̱ñu̱ ki̱vi̱ tá kúma̱níka koo ña̱ Pascua, ta̱ Jesús ki̱xaa̱ra chí ñu̱u̱ Betania, nu̱ú ni̱xi̱yo ta̱ Lázaro ta̱ sa̱ndátakura.  Ta kán ke̱ʼéna ña̱ kuxura. Ta ñá Marta ta̱xiñá ña̱ kuxuna ta xíʼin na̱ xíxi kán ndíka̱a̱ ta̱ Lázaro.  Tasaá ñá María ki̱ʼinñá ki̱ʼva iin sava litro* tá aceite tá xáʼa̱n támi tá yaʼviní ta tá nardo nina kúúrá, ta ki̱xáʼañá sákaañárá xa̱ʼa̱ ta̱ Jesús. Tándi̱ʼi, xíʼin yixí xi̱níñá sa̱ndáyaañá* xa̱ʼa̱ra. Ta ini veʼe ndeéní chu̱túña xíʼin xiko̱ ña̱ xáʼa̱n támi.  Soo iin ta̱ discípulora, ta̱ Judas Iscariote ta̱ xa̱a̱ ku̱nu̱mí xi̱kóñaʼá, ni̱ka̱ʼa̱nra:  “Va̱ʼaka níxi̱kóyó aceite tá xáʼa̱n támi yóʼo ki̱ʼva 300 denario,* ta xu̱ʼún kán taxiyóña ndaʼa̱ na̱ ndáʼvi”.  Ta̱ Judas kǒo níka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo xa̱ʼa̱ ña̱ ndixa ndíʼi̱-inira xa̱ʼa̱ na̱ ndáʼvi, ni̱ka̱ʼa̱nra saá xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kuura iin ta̱ kui̱ʼná: saáchi miíra xi̱kiʼin kuenta xíʼin ña̱ caja xu̱ʼún, ta xi̱ ixakúiʼnára xu̱ʼún ña̱ xi̱chika̱a̱na kán.  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús: “Táxi̱n koún xíʼinñá; saáchi vitin kúú ña̱ kéʼéñá xíʼi̱n ña̱ keʼéna tá xa̱a̱ ná kuvii̱ ta sandúxu̱nna yi̱ʼi̱.  Saáchi na̱ ndáʼvi ndiʼiva tiempo koona xíʼinndó, soo yi̱ʼi̱ su̱ví ndiʼiví tiempo koi̱ xíʼinndó”.  Ku̱a̱ʼání na̱ judío na̱kunda̱a̱-inina ña̱ ndíka̱a̱ ta̱ Jesús chí Betania ta ki̱xaa̱na ña̱ kotonara, soo su̱ví iinlá ta̱kán va̱xina kotona chi va̱xituna kotona ta̱ Lázaro ta̱ sa̱ndátakura. 10  Ta na̱ su̱tu̱ náʼnu ki̱ndoona ña̱ kaʼnítuna ta̱ Lázaro 11  saáchi xa̱ʼa̱ ta̱kán ku̱a̱ʼání na̱ judío ni̱xa̱ʼa̱n kán ta ki̱xáʼana kándíxana ta̱ Jesús. 12  Ta inka ki̱vi̱, na̱ yiví na̱ ni̱xa̱a̱ ña̱ koo vikó kán na̱kunda̱a̱-inina ña̱ xa̱a̱ va̱xi ta̱ Jesús chí ñuu Jerusalén. 13  Tasaá ki̱ʼinna ndaʼa̱ yitu̱n tú ñu̱u̱ ta ki̱tana ña̱ ndakiʼinnara ta ki̱xáʼana kánana: “Ndióxi̱, káʼa̱n-ndáʼvindi̱ xíʼún, sakǎkura. Jehová* ná taxi ña̱ va̱ʼa ndaʼa̱ ta̱ va̱xi xíʼin ki̱vi̱ra, ta̱ Rey na̱ ñuu Israel”. 14  Tá nda̱ni̱ʼí ta̱ Jesús iin tí burro loʼo, xi̱kunúura sa̱tárí, nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱ka̱ʼyi̱ña xa̱ʼa̱ra: 15  “Va̱ása yi̱ʼvíún ñá se̱ʼe Sion. Koto, ta̱ rey miíún va̱xira nu̱ún, ta kánuura sa̱tá iin tí burro loʼo”. 16  Tá xa̱ʼa̱, na̱ discípulora kǒo níkunda̱a̱-inina xíʼin ña̱yóʼo. Soo tá ndu̱káʼnu ta̱ Jesús, saá nda̱kaʼánna nda̱a̱ táki̱ʼva íyo ña̱ ni̱ka̱ʼyi̱ xa̱ʼa̱ra saá kúú ña̱ ke̱ʼéna xíʼinra. 17  Ta na̱ yiví na̱ xi̱ni tá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús xíʼin ta̱ Lázaro ña̱ ná kitara ini ya̱vi̱ nu̱ú ni̱ndu̱xu̱nra tá sa̱ndátakurara, na̱kán na̱túʼunna xíʼin inkakana xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱u. 18  Ña̱kán kúú ña̱ ke̱e na̱ yiví nda̱kiʼinnara, saáchi xi̱niso̱ʼona xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéra milagro kán. 19  Ña̱kán na̱ fariseo ni̱ka̱ʼa̱n xíʼin táʼanna: “Xi̱nindó, ña̱ nda̱kanixi̱níyó keʼéyó kǒoña xínuví. Ndiʼina ku̱a̱ʼa̱n sa̱tára”. 20  Ta xíʼin sava na̱ yiví na̱ ki̱xaa̱ vikó kán ña̱ ndasakáʼnuna Ndióxi̱ ñúʼu sava na̱ griego. 21  Na̱kán ku̱yatinna nu̱ú ta̱ Felipe, ta̱ ñuu Betsaida ña̱ ndíka̱a̱ chí Galilea, ta ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinra: “Táta, kúni̱ndi̱ kunindi̱ ta̱ Jesús”. 22  Ta ta̱ Felipe ni̱xa̱ʼa̱nra ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Andrés, tasaá ta̱ Andrés xíʼin ta̱ Felipe ni̱xa̱ʼa̱nna ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼin ta̱ Jesús. 23  Soo nda̱kuiin ta̱ Jesús yuʼúna: “Xa̱a̱ ki̱xaa̱ hora ña̱ ndukáʼnu ta̱ kúú se̱ʼe ta̱a. 24  Ña̱ nda̱a̱ káʼi̱n xíʼinndó, tá kǒo ndákava iin si̱ʼva̱ ña̱ trigo nu̱ú ñuʼú ta táʼyi̱ña,* iin si̱ʼva̱ saá kúúvaña. Soo tá táʼyi̱ña saá kúú ña̱ ku̱a̱ʼáka si̱ʼva̱ táxiña. 25  Na̱ kúʼvi̱-ini xíni ña̱ tákuna* ndiʼi-xa̱ʼa̱vana, soo na̱ sáa̱-ini xíni ña̱ tákuna ñuyǐví yóʼo, ndakiʼinna ña̱ kutakuna ndiʼi tiempo. 26  Tá iinna kúni̱na kachíñuna nu̱úi̱, ná kundiku̱nna yi̱ʼi̱; ta nu̱ú koi̱, kán koo na̱ káchíñu nu̱úi̱. Tá iinna káchíñuna nu̱úi̱, yivái̱ taxira bendición ndaʼa̱na. 27  Ta vitin ndeéní ndíʼi̱-inii̱. Ta ¿ndáaña kivi ka̱ʼi̱n? Yivá sakǎku yi̱ʼi̱ nu̱ú hora ña̱ yo̱ʼvi̱ní* yóʼo. Soo xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo kúú ña̱ xa̱a̱ ki̱xai̱. 28  Yivá ndasakáʼnu ki̱vi̱ún”. Tasaá chí ndiví ni̱ka̱ʼa̱n iinna ta káchina: “Xa̱a̱ nda̱sakáʼnui̱ña ta tuku ndasakáʼnui̱ña”. 29  Ta na̱ yiví na̱ ndíta kán xi̱niso̱ʼona ña̱yóʼo ta savana ki̱xáʼana káʼa̱nna ña̱ ndeéní ni̱ni̱ʼi. Ta inkana káchina: “Iin ángel ni̱ka̱ʼa̱n xíʼinra”. 30  Tasaá ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra: “Tu̱ʼun ña̱ xi̱niso̱ʼondó yóʼo su̱ví xa̱ʼa̱ miíi̱ níkuuña chi xa̱ʼa̱ miívandó ku̱uña. 31  Vitin xa̱a̱ tíin Ndióxi̱ ku̱a̱chi xíʼin ña̱ ñuyǐví yóʼo; ta ta̱ xáʼndachíñu ñuyǐví yóʼo tavárara. 32  Soo tá ná katikaana yi̱ʼi̱ ndaʼa̱ tú yitu̱n, saá kúú ña̱ kixi ndiʼi na̱ yiví nu̱úi̱”. 33  Ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo ña̱ va̱ʼa na̱ʼa̱ra ndáa ki̱ʼva koo ña̱ kuvira. 34  Tasaá na̱ yiví kán ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinra: “Kúnda̱a̱-inindi̱ ña̱ káʼa̱n Ley xa̱ʼa̱ ta̱ Cristo ña̱ koora ndiʼi tiempo. Ta ¿nda̱chun káʼún xa̱ʼa̱ ta̱ kúú se̱ʼe ta̱a ña̱ katikaanara ndaʼa̱ yitu̱n? Ta ¿ndáa ta̱ kúú ta̱ se̱ʼe ta̱a ta̱ káʼún xa̱ʼa̱?”. 35  Tasaá ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Ña̱ luz kooña xíʼinndó si̱lóʼoka tiempo. Kakandó nani tá kúúmiíkandó ña̱ luz ña̱ va̱ʼa ná kǒo kixaa̱ ña̱ naá nu̱úndó; na̱ xíka nu̱ú naá kǒo xíni̱na ndáa míí ku̱a̱ʼa̱nna. 36  Nani tá kúúmiíkandó ña̱ luz, na̱ʼa̱ndó ña̱ kándíxandó ña̱ luz, ña̱ va̱ʼa ná xa̱a̱ndó koondó se̱ʼe ña̱ luz”. Tándi̱ʼi ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús ña̱yóʼo, nda̱kiʼinra ku̱a̱ʼa̱nra ta chi̱se̱ʼéra miíra nu̱úna. 37  Ni ku̱a̱ʼání milagro ke̱ʼéra nu̱úna, ni saá kǒo níkandíxana miíra, 38  ña̱ va̱ʼa ná xi̱nu tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ profeta Isaías, tá ka̱chira: “Jehová,* ¿ndáana kándíxa ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nyó? Ta ¿ndáana ni̱na̱ʼa̱ Jehová* ndee̱ra* nu̱ú?”. 39  Saátu ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Isaías ndáa xa̱ʼa̱ kúú ña̱ kǒo kandíxana tá ka̱chira: 40  “Nda̱kasii̱ nu̱úna ta nda̱satéʼi̱* níma̱na. Ke̱ʼíi̱ ña̱yóʼo ña̱ va̱ʼa ná kǒo kotona ta ni kǒo kunda̱a̱-inina xa̱ʼa̱ ña̱ káʼi̱n xíʼinna, ña̱kán ni kǒo ndíkóna nu̱úi̱ ña̱ sandáʼi̱na”. 41  Ta̱ Isaías ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo xa̱ʼa̱ ta̱ Cristo, saáchi xi̱nira ña̱ ku̱a̱ʼání ndee̱ kúúmií ta̱yóʼo. 42  Ta ku̱a̱ʼání na̱ judío na̱ kúúmií chiñu náʼnu ka̱ndíxana miíra; soo kǒo níka̱ʼa̱nnaña nu̱ú ndiʼina xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱yi̱ʼvína xi̱xinina na̱ fariseo, chi na̱yóʼo xi̱ka̱ʼa̱nna ña̱ tavánana ti̱xin ña̱ sinagoga, 43  saáchi xi̱kuni̱kana kindo̱o va̱ʼana nu̱ú na̱ yiví nu̱úka ña̱ kindo̱o va̱ʼana nu̱ú Ndióxi̱. 44  Soo ta̱ Jesús ndeéní ni̱ka̱ʼa̱nra: “Na̱ kándíxa yi̱ʼi̱ su̱ví iinlá miíi̱ kándíxana saátu kándíxana ta̱ chi̱ndaʼá yi̱ʼi̱; 45  ta na̱ xíto yi̱ʼi̱ saátu xítona ta̱ chi̱ndaʼá yi̱ʼi̱. 46  Ki̱xai̱ ñuyǐví yóʼo nda̱a̱ táki̱ʼva íyo ña̱ luz, ña̱kán ndiʼi na̱ kándíxa yi̱ʼi̱ kǒo kuñuʼukana nu̱ú ña̱ naá. 47  Ta na̱ xíniso̱ʼo tu̱ʼi̱n ta kǒo kéʼénaña, yi̱ʼi̱ va̱ása ndatii̱n ku̱a̱chi xíʼinna; saáchi kǒo níkixii̱ ña̱ ndatii̱n ku̱a̱chi xíʼin na̱ ñuyǐví, chi xa̱ʼa̱ ña̱ sakǎkui̱na kúú ña̱ ki̱xai̱. 48  Ta na̱ kúndasí yi̱ʼi̱ ta ni kǒo kándíxana tu̱ʼi̱n íyova na̱ ndatiin ku̱a̱chi xíʼinna: ta tu̱ʼun ña̱ káʼi̱n kúú ña̱ ndatiin ku̱a̱chi xíʼinna ki̱vi̱ nu̱ú ndíʼi. 49  Saáchi kǒo káʼi̱n xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱ miíi̱ chi yivái̱ ta̱ chi̱ndaʼá yi̱ʼi̱ kúú ta̱ ni̱ka̱ʼa̱n xíʼi̱n xa̱ʼa̱ ndáaña xíniñúʼu ka̱ʼi̱n saátu ndáaña xíniñúʼu sanáʼi̱. 50  Ta kúnda̱a̱-inii̱ chiñu ña̱ xáʼndara kúú ña̱ taxi kutakuna ndiʼi tiempo. Ña̱kán ndiʼi ña̱ káʼi̱n, káʼi̱nña nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱ka̱ʼa̱n yivái̱ xíʼi̱n”.

Nota

Á “medio litro”.
Inka variante “sa̱yíchi̱ñá”.
Tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼyi̱ña káchiña “xíʼi̱ña”.
Koto glosario, alma.
Inka variante “xuxa”.
Tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼyi̱ña káchiña “ndaʼa̱ra”.
Inka variante “nda̱satáʼyái̱”.