Ña̱ ka̱ʼyí ta̱ Lucas 7:1-50

  • Iin ta̱ soldado kándíxaníra Ndióxi̱ (1-10)

  • Ta̱ Jesús sándatakura se̱ʼe iin ñá ni̱xi̱ʼi̱ yií ñá ñuu Naín (11-17)

  • Káʼa̱n va̱ʼara xa̱ʼa̱ ta̱ Juan ta̱ sándakuchi na̱ yiví (18-30)

  • Ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ yiví na̱ va̱ása kándíxa (31-35)

  • Íxakáʼnu-inira xa̱ʼa̱ iin ñaʼá ñá kéʼé ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ása va̱ʼa (36-50)

    • Ilustración ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ na̱ níká (41-43)

7  Tándi̱ʼi ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ ñuu ña̱ xíniñúʼu ka̱ʼa̱nra xíʼinna, saá ni̱ki̱ʼvira ñuu Capernaúm.  Iin ta̱ xi̱xaʼndachíñu nu̱ú na̱ soldado ni̱xi̱yo iin ta̱ xi̱kachíñu nu̱úra ta̱ xi̱kuni̱níra xi̱xinira ta ndeéní xi̱ndoʼo ta̱yóʼo ta si̱lóʼo kuvira.  Tá na̱kunda̱a̱-inira xa̱ʼa̱ ta̱ Jesús, chi̱ndaʼára sava na̱ xi̱ku̱a̱ʼa̱* na̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ judío ña̱ ná ka̱ʼa̱nna xíʼinra kixira ña̱ sandáʼara ta̱ káchíñu nu̱úra.  Ta na̱kán ni̱xa̱ʼa̱nna nda̱a̱ nu̱ú ndíka̱a̱ ta̱ Jesús ta ndeéní ni̱ka̱ʼa̱n-ndáʼvina xíʼinra: “Ta̱ ta̱a yóʼo xíniñúʼu chindeétáʼún xíʼinra,  saáchi kúʼvi̱-inira xínira na̱ ñuuyó ta ta̱yóʼo kúú ta̱ i̱xava̱ʼa ña̱ sinagoga”.  Tasaá nda̱kiʼin ta̱ Jesús ku̱a̱ʼa̱nra xíʼinna. Soo tá xa̱a̱ ku̱yatinra nu̱ú níndichi veʼe ta̱ xáʼndachíñu nu̱ú na̱ soldado, ta̱yóʼo chi̱ndaʼára sava na̱ migora ña̱ ka̱ʼa̱nna xíʼinra: “Táta, va̱ása kundi̱ʼi̱-iniún ña̱ kixiún, saáchi su̱ví ta̱ va̱ʼa kúi̱ ña̱ ki̱ʼviún veʼi̱.  Ña̱kán kǒo níxa̱i̱ nu̱ún. Soo tá ná ka̱ʼa̱n kuitíún iinlá tu̱ʼun, ta̱ káchíñu nu̱úi̱ ndaʼavara.  Saáchi yi̱ʼi̱ íyo na̱ xáʼnda chiñu nu̱úi̱ ta xíniso̱ʼi̱ ña̱ káʼa̱nna xíʼi̱n, ta saátu yi̱ʼi̱ xáʼndai̱ chiñu nu̱ú na̱ soldado na̱ káchíñu nu̱úi̱. Tá iinna káʼi̱n xíʼin ‘Kúáʼan’ ta ku̱a̱ʼa̱nvana, tá káʼi̱n xíʼin inkana ‘Naʼa’ ta va̱xivana, tá iin na̱ káchíñu nu̱úi̱ káʼi̱n xíʼinna ‘Keʼé ña̱yóʼo’ ta kéʼévanaña”.  Tá xi̱niso̱ʼo ta̱ Jesús ña̱yóʼo nda̱kanda̱-inira* ta xi̱tora nu̱ú ndiʼi na̱ ndíku̱n sa̱tára ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Káʼi̱n xíʼinndó ña̱ kǒo ni iin na̱ ñuu Israel xa̱a̱ níndani̱ʼíi̱ na̱ kándíxa táki̱ʼva kándíxa ta̱yóʼo”. 10  Tá ndi̱kó na̱ chi̱ndaʼá ta̱ soldado ni̱xa̱ʼa̱n, xi̱nina ta̱ káchíñu nu̱úra ña̱ xa̱a̱ ndu̱va̱ʼavara. 11  Tá ni̱ya̱ʼa loʼo ña̱ ku̱u ña̱yóʼo, ni̱xa̱ʼa̱nra chí ñuu ña̱ naní Naín, saátu na̱ discípulora xíʼin ku̱a̱ʼání na̱ yiví ni̱xa̱ʼa̱nna xíʼinra. 12  Tá ku̱yatinra chí yéʼé ña̱ ñuu, xi̱nira ña̱ ndísona iin ta̱a ta̱ ni̱xi̱ʼi̱ ña̱ ku̱a̱ʼa̱nra ndu̱xu̱nra, se̱ʼe iin ñá ñaʼá ñá ni̱xi̱ʼi̱ yií kúúra ta iinlá saá kúú se̱ʼeñá. Ta ku̱a̱ʼání na̱ yiví na̱ ñuu kán ku̱a̱ʼa̱n xíʼinñá. 13  Tá xi̱ni ta̱ táta Jesús ñá ñaʼá yóʼo, ndeéní ku̱suchí-inira ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinñá: “Kǒo kuakukaún”. 14  Tasaá ndi̱ku̱n ku̱yantinra ta ti̱inra xi̱to nu̱ú ndísona ta̱ ni̱xi̱ʼi̱ yóʼo ku̱a̱ʼa̱nna ta na̱ ndíso ta̱yóʼo xi̱kundatuna. Tasaá ni̱ka̱ʼa̱nra: “Ta̱ loʼo, káʼi̱n xíʼún: ndako̱o”. 15  Ta ta̱ ni̱xi̱ʼi̱ nda̱koora ta ki̱xáʼara káʼa̱nra, ta ta̱ Jesús nda̱taxirara ndaʼa̱ siʼíra. 16  Ta ndiʼina nda̱kanda̱ní-inina ta ki̱xáʼana ndásakáʼnuna Ndióxi̱ ta káchina: “Iin profeta káʼnu ki̱xaa̱ íyo xíʼinyó” ta “Ndióxi̱ nda̱kaʼánra xa̱ʼa̱ na̱ ñuura”. 17  Ta iníí chí Judea xíʼin ndiʼika ñuu kán na̱kunda̱a̱-inina xa̱ʼa̱ra. 18  Tasaá na̱ discípulo ta̱ Juan na̱túʼunna xíʼinra xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱yóʼo. 19  Ta ta̱ Juan ka̱nara u̱vi̱ na̱ discípulora ta chi̱ndaʼárana ña̱ ná ku̱ʼu̱nna nda̱ka̱tu̱ʼunna ta̱ táta Jesús: “¿Á yóʼó kúú ta̱ ni̱ka̱ʼa̱nna xa̱ʼa̱ kixi, á xíniñúʼu kundatukandi̱ inkara?”. 20  Tá ni̱xa̱a̱na nu̱ú ndíka̱a̱ ta̱ Jesús, na̱ ta̱a kán ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinra: “Ta̱ Juan ta̱ sándakuchi na̱ yiví chi̱ndaʼá ndi̱ʼi̱ ña̱ nda̱ka̱tu̱ʼunndi̱ yóʼó, á yóʼó kúú ta̱ ni̱ka̱ʼa̱nna xa̱ʼa̱ kixi á xíniñúʼu kundatukandi̱ inkara”. 21  Ta ndi̱ku̱n saá, ku̱a̱ʼání na̱ yiví na̱ kúúmií kue̱ʼe̱ sa̱ndáʼara, nda̱a̱ na̱ xi̱kuumií kue̱ʼe̱ ña̱ ndeéní ta saátu ta̱vára ta̱chí ndi̱va̱ʼa, ta nda̱kunára nu̱ú na̱ kúáa nu̱ú. 22  Ta nda̱kuiinra yuʼúna: “Kúáʼanndó ta natúʼunndó xíʼin ta̱ Juan xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ xítondó xíʼin ña̱ xíniso̱ʼondó: vitin na̱ kúáa xa̱a̱ xítona, na̱ kǒo kívi kaka xa̱a̱ xíkana, na̱ kúúmií lepra xa̱a̱ ndúva̱ʼana, na̱ sóʼó xa̱a̱ xíniso̱ʼona, na̱ ni̱xi̱ʼi̱ ndátakuna ta na̱ yiví ndáʼvi nátúʼunna xa̱ʼa̱ tu̱ʼun va̱ʼa xíʼinna. 23  Si̱íní íyo ini na̱ kándíxa yi̱ʼi̱ ta va̱ása xíka-inina xa̱ʼíi̱”. 24  Tá nda̱kiʼin na̱ discípulo ta̱ Juan ku̱a̱ʼa̱nna, ta̱ Jesús ki̱xáʼara nátúʼunra xíʼin na̱ ndóo kán xa̱ʼa̱ ta̱ Juan. Káchira xíʼinna: “¿Ndáaña ke̱endó xítondó chí ñuʼú yi̱chí? ¿Á iin ndo̱o̱ tú ndúva mií xíʼin ta̱chí? 25  Tá saá, ¿ndáaña ke̱endó xítondó? ¿Á iin ta̱a ta̱ ndíxi ti̱ko̱to̱ yaʼvi? Na̱ ndíxi ti̱ko̱to̱ yaʼvi ta íyo ku̱a̱ʼání ña̱ʼa nu̱úna veʼe na̱ rey ndóona. 26  Soo tá saá, ¿ndáaña ke̱endó xítondó? ¿Á ke̱endó ña̱ kotondó iin profeta? Ndixava iin profeta kúúra, ta ndáyáʼvikara nu̱ú na̱ profeta. 27  Ta̱yóʼo kúú ta̱ xa̱a̱ ni̱ka̱ʼa̱nna xa̱ʼa̱: ‘Chindaʼíi̱ iin ta̱ kuniʼi tu̱ʼi̱n ta kunúura nu̱ún ku̱ʼu̱nra, ta ta̱yóʼo kúú ta̱ ndasavií yichi̱ún’. 28  Ña̱ ndixa káʼi̱n xíʼinndó, ta̱ʼán kaku iin na̱ káʼnuka nu̱ú ta̱ Juan. Soo na̱ kúúmií iin chiñu loʼoka ti̱xin ña̱ Reino Ndióxi̱ ña̱ íyo chí ndiví na̱yóʼo kúú na̱ káʼnuka nu̱ú ta̱yóʼo”. 29  Tá xi̱niso̱ʼo na̱ ñuu xíʼin na̱ ndákaya xu̱ʼún ña̱ impuesto ña̱yóʼo, ni̱ka̱ʼa̱nna ña̱ va̱ʼaní-ini Ndióxi̱, saáchi nda̱kuchina i̱xaa ta̱ Juan. 30  Soo na̱ fariseo xíʼin na̱ xíni̱ va̱ʼa xa̱ʼa̱ Ley, va̱ása níkandíxana keʼéna ña̱ xi̱kuni̱ Ndióxi̱ saáchi va̱ása nísandákuchi ta̱ Juan miína. 31  Ta ni̱ka̱ʼa̱nka ta̱ Jesús: “¿Ndáana sakítáʼi̱n xíʼin na̱ yiví na̱ ndóo tiempo vitin? ¿Ndáana kítáʼan xíʼin na̱yóʼo? 32  Íyona nda̱a̱ táki̱ʼva íyo na̱ va̱lí na̱ ndóo nu̱ú ya̱ʼvi ta káʼa̱nna xíʼin táʼanna: ‘Ti̱vindi̱ flauta nu̱úndó soo kǒo nítixáʼandó; xi̱tandi̱ yaa ña̱ suchí-ini, soo ndóʼó va̱ása níxakundó’. 33  Saáchi ta̱ Juan ta̱ sándakuchi na̱ yiví kǒo níxixira ta ni kǒo níxiʼira vino ta ndóʼó káchindó: ‘Iin ta̱chí ndi̱va̱ʼa kúúmiíra’. 34  Ta ki̱xaa̱ ta̱ se̱ʼe ta̱a, ta xíxira ta xíʼira, ta ndóʼó káʼa̱nndó: ‘Xíxiní ta̱yóʼo ta xíʼiníra vino, ta kítáʼanra xíʼin na̱ ndákaya xu̱ʼún ña̱ impuesto ta saátu xíʼin na̱ yiví ku̱a̱chi’. 35  Soo, ña̱ va̱ʼa ña̱ kéʼé iin na̱ yiví kúú ña̱ náʼa̱ ña̱ kúúna na̱ ndíchi”. 36  Ta iin ta̱ fariseo, ku̱a̱ʼá yichi̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra ña̱ ná ku̱ʼu̱nra kuxura xíʼinra. Tasaá ta̱ Jesús ni̱ki̱ʼvira veʼe ta̱ fariseo ta xi̱koora nu̱ú mesa. 37  Iin ñaʼá ñá xi̱xini̱ va̱ʼana ñuu kán ña̱ kúúñá iin ñá kéʼé ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ása va̱ʼa, tá na̱kunda̱a̱-iniñá ña̱ ndíka̱a̱ra xíxira veʼe ta̱ fariseo ta ki̱xaa̱ñá ta níʼiñá iin ki̱si loʼo ña̱ yu̱u̱* ta chútúña xíʼin aceite tá xáʼa̱n támi. 38  Ta xi̱kuxítíñá chí sa̱tára ta xa̱kuñá ta ki̱xáʼañá sákaañá ti̱kui̱í nu̱úñá xa̱ʼa̱ra ta sa̱ndáyaañá* xa̱ʼa̱ra xíʼin yixí xi̱níñá. Ta saátu chi̱tóñá xa̱ʼa̱ra ta sa̱káañá aceite tá xáʼa̱n támi xa̱ʼa̱ra. 39  Tá xi̱ni ta̱ fariseo ña̱yóʼo nda̱kanixi̱níra: “Tá ndixa profeta kúú ta̱ ta̱a yóʼo kunda̱a̱-inira ndáa ñaʼá kúú ñá tíin xa̱ʼa̱ra, iin ñá kéʼé ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ása va̱ʼa kúúñá”. 40  Soo tá na̱kunda̱a̱-ini ta̱ Jesús ña̱yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Simón kúni̱i̱ ka̱ʼi̱n iin ña̱ʼa xíʼún”. Ta ta̱kán nda̱kuiinra yuʼúra: “Va̱ʼava Maestro”. 41  “U̱vi̱ ta̱a xi̱níká xu̱ʼún nu̱ú iin ta̱a; iinra xi̱níkára 500 denario,* ta inkara xi̱níkára 50. 42  Xa̱ʼa̱ ña̱ kǒo ña̱ chaʼvina nu̱úra, xíʼin ndiʼi níma̱ra i̱xakáʼnu-inira xa̱ʼa̱ u̱vi̱ saána. Tá saá, ¿ndáana kuʼvi̱ka-ini kuniñaʼá?”. 43  Ta̱ Simón nda̱kuiinra: “Sana ta̱ xi̱níká ku̱a̱ʼáka nu̱úra”. Ta ta̱kán ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Va̱ʼaní nda̱kuiún”. 44  Tasaá xi̱tora nu̱ú ñá ñaʼá kán ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Simón: “¿Á xítoún ñá ñaʼá yóʼo? Tá ni̱ki̱ʼvii̱ veʼún, va̱ása nítaxiún ti̱kui̱í ña̱ ndoo xa̱ʼíi̱, soo ñáyóʼo nda̱katañá xa̱ʼíi̱ xíʼin ti̱kui̱í nu̱úñá ta sa̱ndáyaañáña xíʼin yixí xi̱níñá. 45  Va̱ása níchitóún nu̱úi̱, soo ñá ñaʼá yóʼo nda̱a̱ tá ni̱ki̱ʼvii̱ veʼún va̱ása nísandákooñá ña̱ chitóñá xa̱ʼíi̱. 46  Ta va̱ása nísakáún aceite xi̱níi̱, soo ñá ñaʼá yóʼo sa̱káañá aceite tá xáʼa̱n támi xa̱ʼíi̱. 47  Ña̱kán káʼi̱n xíʼún, ni ku̱a̱ʼání kúú ku̱a̱chi ñáyóʼo i̱xakáʼnuva-inii̱ xa̱ʼa̱ñá, saáchi ndeéní ni̱kuʼvi̱-iniñá xi̱niñá yi̱ʼi̱. Soo na̱ loʼo íxakáʼnu-inina xa̱ʼa̱, loʼo kúʼvi̱-inina xínina na̱ i̱xakáʼnu-ini xa̱ʼa̱na”. 48  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinñá: “Xa̱a̱ ndo̱ova ku̱a̱chiún”. 49  Ta na̱ ndóo nu̱ú mesa xíʼinra ki̱xáʼana káʼa̱n xíʼin táʼanna: “¿Ndáa ta̱a kúú ta̱yóʼo, nda̱a̱ íxakáʼnu-inira xa̱ʼa̱ ku̱a̱china?”. 50  Soo ta̱kán ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ñá ñaʼá yóʼo: “Saáchi xa̱ʼa̱ ña̱ kándíxaún, Ndióxi̱ sakǎkura yóʼó. Kúáʼan ta kǒo kundi̱ʼi̱-iniún”.

Nota

Á “anciano”.
Inka variante “iin ku̱a̱ʼa̱n-inira”.
Á “alabastro”.
Inka variante “sa̱yíchi̱ñá”.