Ña̱ ka̱ʼyí ta̱ Lucas 8:1-56

  • Ná ñaʼá ná ku̱a̱ʼa̱n xíʼin ta̱ Jesús (1-3)

  • Ilustración ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ ta̱ chíʼi (4-8)

  • Nda̱chun xi̱niñúʼu ta̱ Jesús ilustración tá sa̱náʼa̱ra (9, 10)

  • Káʼa̱nra xa̱ʼa̱ ilustración ta̱ chíʼi (11-15)

  • Nda̱a̱ ni iinna kǒo ndákasina nu̱ú iin lámpara (16-18)

  • Siʼí ta̱ Jesús xíʼin na̱ ñanira (19-21)

  • Ta̱ Jesús sáya̱a̱ra ta̱chí (22-25)

  • Káʼa̱nra xíʼin na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa ña̱ ná ki̱ʼvina ini kini̱ (26-39)

  • Ñá loʼo se̱ʼe ta̱ Jairo; iin ñá ñaʼá tíinñá ti̱ko̱to̱ ta̱ Jesús (40-56)

8  Tá ni̱ya̱ʼa loʼo tiempo, nda̱kiʼinra ku̱a̱ʼa̱nra ñuu tá ñuu ña̱ natúʼunra tu̱ʼun va̱ʼa xa̱ʼa̱ Reino Ndióxi̱. Ta ku̱a̱ʼa̱n na̱ u̱xu̱ u̱vi̱ xíʼinra,  saátu ku̱a̱ʼa̱n sava ná si̱ʼí ná sa̱ndáʼara ná xi̱kuumií ta̱chí ndi̱va̱ʼa xíʼin ná xi̱kuumií kue̱ʼe̱: ñá María, ñá xi̱ka̱ʼa̱nna Magdalena xíʼin, ñá ta̱vára u̱xa̱ na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa ini,  ñá Juana ñá síʼi ta̱ Cuza, ta̱ xi̱ndaa veʼe ta̱ Herodes, ñá Susana xíʼin inkaka ná si̱ʼí ná xi̱xiniñúʼu ña̱ xi̱kuumiíná ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanná xíʼinra.  Ku̱a̱ʼání na̱ yiví nda̱kutáʼanna xíʼin na̱ xa̱a̱ ku̱a̱ʼa̱n xíʼinra ta xa̱a̱ síín síín ñuu ki̱xina, ta xi̱niñúʼura ña̱ ilustración yóʼo ña̱ na̱túʼunra xíʼinna:  “Iin ta̱a ke̱era ku̱a̱ʼa̱nra chiʼira si̱ʼva̱. Tá chíʼira ku̱a̱ʼa̱nra, sava si̱ʼva̱ ni̱ko̱yoña yichi̱ ta ni̱xa̱ñi̱naña,* ta tí saa* xa̱xíríña.  Savakaña ni̱ko̱yoña nu̱ú ñuʼú yu̱u̱ ta tándi̱ʼi ni̱ndu̱ta̱ña ta ni̱yi̱chi̱ña saáchi kǒo ti̱kui̱í xa̱ʼa̱ña.  Savaña ni̱ko̱yoña tañu tú iñú, ta tú iñú tú xa̱ʼnu xíʼinña sa̱ndúxu̱nvanúña.  Ta savaña ni̱ko̱yoña nu̱ú ñuʼú va̱ʼa ta tándi̱ʼi ni̱ndu̱ta̱ña ta ki̱xáʼaña táxiña si̱ʼva̱, ta yáʼaka 100 yichi̱ táxiña nu̱úka ña̱ chi̱ʼina”. Tándi̱ʼi ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo, ka̱chira: “Na̱ va̱ʼa xíniso̱ʼo, vií va̱ʼa ná kuniso̱ʼona”.  Soo na̱ discípulora ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunnara ndáaña kúni̱ kachi ilustración yóʼo. 10  Ta̱yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Ña̱ yi̱i̱ ña̱ íyo se̱ʼé xa̱ʼa̱* Reino Ndióxi̱, ndóʼó na̱ chíndeétáʼan Ndióxi̱ xíʼin kúú na̱ kúnda̱a̱-ini xa̱ʼa̱ña; soo inkana xíʼin ilustración sánáʼi̱na, ña̱kán ni xítona kǒo kúnda̱a̱-inina xíʼin ña̱ xítona, ni xíniso̱ʼona kǒo kúnda̱a̱-inina ndáaña kúni̱ kachiña. 11  Ña̱yóʼo kúni̱ kachi ña̱ ilustración yóʼo. Si̱ʼva̱ yóʼo kúú tu̱ʼun Ndióxi̱. 12  Ta ña̱ ni̱ko̱yo chí yuʼú yichi̱ kúú na̱ xíniso̱ʼo tu̱ʼun Ndióxi̱ soo ndi̱ku̱n va̱xi ta̱ Ndi̱va̱ʼa ta távára tu̱ʼun ña̱ chi̱ʼina níma̱na ña̱ va̱ʼa ná kǒo kandíxana ta va̱ása ka̱kuna. 13  Ta ña̱ ni̱ko̱yo nu̱ú ñuʼú yu̱u̱ kúú na̱ xíniso̱ʼo tu̱ʼun Ndióxi̱ ta ndi̱ku̱n ndákiʼinnaña ta kúsi̱íkaví-inina xíʼinña; soo va̱ása kúnu ndíka̱a̱ña níma̱na. Loʼova tiempo kándíxana, soo tá va̱xi iin tu̱ndóʼo nu̱úna kúxíkávana. 14  Ta ña̱ ni̱ko̱yo tañu tú iñú kúú na̱ xíniso̱ʼo tu̱ʼun Ndióxi̱ soo xa̱ʼa̱ ña̱ ndíʼi̱ní-inina xa̱ʼa̱ ña̱ íyo ñuyǐví yóʼo xíʼin xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱i̱ká xíʼin xa̱ʼa̱ ña̱ keʼéna ña̱ kúni̱ miína, sásiña nu̱úna, ña̱kán kǒo si̱ʼva̱ táxina. 15  Ña̱ ni̱ko̱yo nu̱ú ñuʼú va̱ʼa kúú na̱ xíniso̱ʼo tu̱ʼun Ndióxi̱ ta ndinuʼuní-inina kándíxanaña, ta chíka̱a̱ va̱ʼanaña níma̱na ta ni yáʼana nu̱ú tu̱ndóʼo táxina si̱ʼva̱. 16  ”Ni iinna kǒo nátuunna iin lámpara ta tándi̱ʼi ndákasina nu̱úña xíʼin iin ki̱si á chíka̱a̱naña ti̱xin tú xi̱to, chi nu̱ú súkunva chínúunaña ña̱ va̱ʼa ndaye̱ʼe̱ña nu̱ú na̱ kíʼvi ini veʼe. 17  Saáchi kǒo ni iin ña̱ʼa ña̱ íyo se̱ʼé ña̱ kǒo ndatu̱vi xa̱ʼa̱ ta kǒo ni iin ña̱ʼa ña̱ íyo se̱ʼé ña̱ kǒo kunda̱a̱-inina xa̱ʼa̱. 18  Ña̱kán kiʼinníndó kuenta ndáa ki̱ʼva xíniso̱ʼondó, saáchi na̱ kúúmií iin ña̱ʼa ku̱a̱ʼákaña taxina ndaʼa̱na; ta na̱ kǒo ni iinña kúúmií nda̱a̱ ña̱ ndákanixi̱nína ña̱ kúúmiína kindaanaña ndaʼa̱na”. 19  Tasaá ki̱xi siʼíra xíʼin na̱ ñanira ña̱ kotonara, soo kǒo níkivi kuyatinna nu̱úra chi chútúní na̱ yiví. 20  Ña̱kán ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinra: “Siʼún xíʼin na̱ ñaniún ndítana chí yéʼé ta kúni̱na kunina yóʼó”. 21  Ta nda̱kuiinra yuʼúna: “Na̱yóʼo kúú siʼíi̱ xíʼin ñanii̱ na̱ xíniso̱ʼo tu̱ʼun Ndióxi̱ ta kéʼéna ña̱ káʼa̱nña”. 22  Iin ki̱vi̱, ta̱ Jesús nda̱ara xíʼin na̱ discípulora ini iin barco ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Ná ya̱ʼayó chí inka xiyo tá mi̱ni”. Tasaá nda̱kiʼinna ku̱a̱ʼa̱nna. 23  Soo tá ku̱a̱ʼa̱nna nu̱ú mi̱ni, ni̱ki̱si̱vara. Tasaá ndeéní ki̱xáʼa káni ta̱chí, ta tú barco ki̱xáʼa nda̱kutú ininú xíʼin ti̱kui̱í, si̱lóʼo sa̱ʼvina ini ti̱kui̱í. 24  Tasaá ni̱xa̱ʼa̱nna sa̱ndákáxina-inira* ta ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinra: “Maestro, maestro, kuvindi̱”. Tasaá nda̱koora ta ni̱nda̱ʼyi̱ra nu̱ú ta̱chí saátu nu̱ú̱ ti̱kui̱í; ta sa̱yáa̱ña ta ku̱táxi̱nva. 25  Tasaá ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunrana: “¿Nda̱chun kǒo kándíxandó Ndióxi̱?”. Soo na̱kán ndeékaví ni̱yi̱ʼvína ta ni̱ka̱ʼa̱n xíʼin táʼanna: “¿Ndáa ta̱a kúú ta̱yóʼo? Saáchi nda̱a̱ ta̱chí xíʼin ti̱kui̱í xáʼndara chiñu nu̱úña ta kándíxaña ña̱ káʼa̱nra”. 26  Tasaá ni̱xa̱a̱na inka xiyo chí nu̱ú ndíka̱a̱ ñuu na̱ geraseno, ña̱ xítondaa Galilea. 27  Tá nu̱u ta̱ Jesús ini barco, ki̱ta iin ta̱a ta̱ kúúmií iin ta̱chí ndi̱va̱ʼa nu̱úra. Ta xa̱a̱ ku̱a̱ʼání tiempo kǒo ti̱ko̱to̱ ndíxira ta kǒo íyora veʼera, saáchi nu̱ú ndúxu̱n na̱ ni̱xi̱ʼi̱ íyora. 28  Tá xi̱nira ta̱ Jesús, ndeéní ka̱nara ta xi̱kuxítíra nu̱úra, ta xíʼin ndiʼi ndee̱ra ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “¿Ndáaña kúni̱ún keʼún xíʼi̱n, Jesús se̱ʼe Ndióxi̱ ta̱ káʼnuní? Káʼa̱n-ndáʼvii̱ xíʼún ña̱ va̱ása sandóʼún yi̱ʼi̱”. 29  (Saáchi ta̱ Jesús ku̱a̱ʼání yichi̱ xa̱ʼndara chiñu nu̱ú ña̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa ña̱ ná kitaña ini ta̱ ta̱a kán. Chi xa̱a̱ ku̱a̱ʼání tiempo ndíka̱a̱ña inira, ta ku̱a̱ʼání yichi̱ xi̱katúnnara xíʼin cadena ta xi̱ndaa va̱ʼanara, soo ta̱yóʼo xi̱xaʼndaraña ta ña̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa xi̱xa̱ʼa̱nña xíʼinra nda̱a̱ nu̱ú kǒo na̱ yiví ndóo). 30  Ta̱ Jesús ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunrara: “¿Nda̱saa naníún?”. Ta nda̱kuiinra yuʼúra: “Legión* naníi̱”. Saáchi ku̱a̱ʼání kúú na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa xi̱ñuʼu inira. 31  Ta xi̱ka̱ʼa̱n-ndáʼvina xíʼin ta̱ Jesús ña̱ ná kǒo chika̱a̱rana ya̱vi̱ naá. 32  Ta yuku̱* kán xíka ku̱a̱ʼání kini̱ xíxáʼanrí, ña̱kán ni̱ka̱ʼa̱n-ndáʼvina xíʼinra ña̱ ná taxira ki̱ʼvina ti̱xin kini̱ kán. Ta ta̱xivara ña̱ ni̱ki̱ʼvina. 33  Tasaá ki̱ta na̱ ta̱chí ndi̱va̱ʼa ini ta̱ ta̱a kán ta ni̱ki̱ʼvina ti̱xin kini̱, ta ndiʼi kini̱ kán sa̱kóyorí miírí chí yuʼú taʼví ta ni̱ko̱yorí ini tá mi̱ni ta ni̱xi̱ʼi̱rí. 34  Tá xi̱ni na̱ xi̱ndaa kini̱ kán ndiʼi ña̱ ku̱u, xi̱nuna ni̱xa̱ʼa̱nna ta na̱túʼunna xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ ku̱u yóʼo chí ñuu ta saátu chí yuku̱. 35  Tasaá ni̱xa̱ʼa̱n na̱ yiví xi̱tona ndáaña ku̱u kán. Tá ni̱xa̱a̱na nu̱ú ndíka̱a̱ ta̱ Jesús, kán nda̱ni̱ʼína ta̱ xi̱kuumií ku̱a̱ʼání ta̱chí ndi̱va̱ʼa ta xi̱nina ña̱ xa̱a̱ ndíxira ti̱ko̱to̱ ta xa̱a̱ ndu̱va̱ʼara, ta níndúʼura* chí xa̱ʼa̱ ta̱ Jesús, ta ndeéní ni̱yi̱ʼvína. 36  Ta na̱ xi̱ni ña̱ ku̱u na̱túʼunna xíʼin inkana ndáa ki̱ʼva ndu̱va̱ʼa ta̱ xi̱kuumií ta̱chí ndi̱va̱ʼa. 37  Ta ku̱a̱ʼání na̱ yiví na̱ ndóo yatin chí ñuu na̱ geraseno, ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼin ta̱ Jesús ña̱ ná keera ku̱ʼu̱nra inka ñuu saáchi ndeéní ni̱yi̱ʼvína. Tasaá nda̱ara barco ña̱ ndakiʼinra ku̱ʼu̱nra. 38  Ta̱ xi̱kuumií ta̱chí ndi̱va̱ʼa ni̱ka̱ʼa̱n-ndáʼvira xíʼinra ña̱ ná taxira ku̱ʼu̱nra xíʼinra, soo ta̱ Jesús kǒo níxiinra, ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: 39  “Kúáʼan veʼún, ta natúʼun xíʼin ndiʼina ña̱ ke̱ʼé Ndióxi̱ xíʼún”. Tasaá ke̱era ku̱a̱ʼa̱nra ta ki̱xáʼara nátúʼunra chí ndiʼi ñuu kán xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ ke̱ʼé ta̱ Jesús xa̱ʼa̱ra. 40  Tá ndi̱kó ta̱ Jesús, ndiʼi na̱ yiví kán va̱ʼaní nda̱kiʼinnara, saáchi ndiʼina xa̱a̱ ndátunara. 41  Tasaá ki̱xaa̱ iin ta̱a ta̱ naní Jairo, ta̱ xi̱kuu presidente ña̱ sinagoga. Xi̱kuxítíra nu̱ú ta̱ Jesús ta ki̱xáʼara káʼa̱n-ndáʼvira xíʼinra ña̱ ná ku̱ʼu̱nra xíʼinra veʼera, 42  saáchi ñá loʼo se̱ʼera ñá mitúʼun, ñá kúúmií 12 ku̱i̱ya̱, ñá xa̱a̱ xíʼi̱ kúúñá. Tá ku̱a̱ʼa̱n ta̱ Jesús chí yichi̱, na̱ yiví iin kátavi̱ndaanara ku̱a̱ʼa̱nna. 43  Ta kán ku̱a̱ʼa̱n iin ñaʼá ñá xa̱a̱ ku̱a̱ʼa̱n 12 ku̱i̱ya̱ xíta̱ ni̱i̱ ta kǒo ni iinna kúchiñu sandáʼa-ñaʼá. 44  Ta ñákán ku̱yatinñá chí sa̱tára ta ti̱inñá yuʼú ti̱ko̱to̱ra, ta ndi̱ku̱n saá ku̱a̱ʼa̱nva ni̱i̱ñá. 45  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús: “¿Ndáana ti̱in yi̱ʼi̱?”. Ta ndiʼina ni̱ka̱ʼa̱n ña̱ va̱ása nítiinnara, ta̱ Pedro ni̱ka̱ʼa̱nra: “Maestro, ku̱a̱ʼání na̱ yiví ku̱a̱ʼa̱n xíʼún ta kátavi̱ndaana yóʼó”. 46  Soo ta̱ Jesús ka̱chira: “Íyo iin na̱ ti̱in yi̱ʼi̱, saáchi na̱kunda̱a̱-inii̱ ña̱ ki̱ta ndee̱ yi̱ʼi̱”. 47  Xa̱ʼa̱ ña̱ na̱kunda̱a̱-iniñá ña̱ kǒo kívi chise̱ʼéñá miíñá, ki̱xáʼañá kísiñá ta ku̱yatinñá nu̱úra ta xi̱kuxítíñá ta ni̱ka̱ʼa̱nñá nu̱ú ndiʼina ndáa xa̱ʼa̱ kúú ña̱ ti̱inñára ta kamaní ndu̱va̱ʼañá. 48  Soo ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinñá: “Se̱ʼe miíi̱, xa̱ʼa̱ ña̱ kándíxaún Ndióxi̱ nda̱ʼavaún, kúáʼan ta kǒo kundi̱ʼi̱ka-iniún”. 49  Tá káʼa̱nkara, ki̱xi iin ta̱a ta̱ ke̱e chí veʼe ta̱ Jairo ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Xa̱a̱ ni̱xi̱ʼi̱va se̱ʼún. Va̱ása sándi̱ʼi̱kaún-ini ta̱ Maestro”. 50  Tá xi̱niso̱ʼo ta̱ Jesús ña̱yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Jairo: “Va̱ása yi̱ʼvíún, kandíxa Ndióxi̱ ta ka̱kuva ñá loʼo se̱ʼún”. 51  Tá ni̱xa̱a̱ra veʼe ta̱ Jairo, va̱ása níxiinra taxira ki̱ʼvi inkana, chi iin kuití ta̱ Pedro, ta̱ Juan, ta̱ Santiago xíʼin yivá ñá loʼo yóʼo xíʼin siʼíñá ta̱xira ni̱ki̱ʼvi. 52  Ndiʼi na̱ yiví ndeéní xákuna ta kánina kándíkana xa̱ʼa̱ ña̱ kúsuchí-inina xa̱ʼa̱ñá. Ña̱kán ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Va̱ása kuakukandó, saáchi va̱ása níxi̱ʼi̱ñá, ñá kísi̱va kúúñá”. 53  Tá xi̱niso̱ʼona ña̱yóʼo ki̱xáʼana xáku̱ndaanara, saáchi na̱kunda̱a̱-inina ña̱ xa̱a̱ ni̱xi̱ʼi̱ñá. 54  Soo ta̱yóʼo ti̱inra ndaʼa̱ñá ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinñá: “Ñá loʼo, ndako̱o”. 55  Ta ñá loʼo yóʼo nda̱takuñá ta ndi̱ku̱n nda̱kooñá. Tasaá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús ña̱ ná taxina ña̱ kuxuñá. 56  Na̱ yiváñá ni̱kusi̱íkaví-inina ni kǒo níkivi kandíxana ña̱ ku̱u yóʼo, soo ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna ña̱ ná kǒo natúʼunna xíʼin ni iinna xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo.

Nota

Inka variante “xi̱niʼninaña”.
Inka variante “saala”.
Inka variante “sa̱ndótonara”.
Inka variante “xi̱kí”.
Inka variante “íyora”.