Éxodo 12:1-51

  • Kíxáʼana kéʼéna ña̱ Pascua (1-28)

    • Kóso̱ yávána ni̱i̱ yitu̱n tú tíin yéʼéna (7)

  • Castigo ña̱ u̱xu̱: ni̱xi̱ʼi̱ se̱ʼenu̱úna (29-32)

  • Kíxáʼana kéena (33-42)

    • Ndi̱ʼi 430 ku̱i̱ya̱ (40, 41)

  • Ley ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ vikó ña̱ Pascua (43-51)

12  Tá ndóokana chí Egipto, Jehová ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo xíʼin ta̱ Moisés ta saátu xíʼin ta̱ Aarón:  “Yo̱o̱ vitin kúú ña̱ kixáʼa xa̱ʼa̱ ku̱i̱ya̱; tíyóʼo koo yo̱o̱ nu̱ú, tasaá kixáʼa xa̱ʼa̱ ku̱i̱ya̱ nu̱úndó.  Ña̱yóʼo ka̱ʼa̱nndó xíʼin ndiʼi na̱ ñuu Israel: ‘Ki̱vi̱ 10 tí yo̱o̱ yóʼo, iin tá iin familia xíniñúʼu ndaka̱xinndó iin ndikachi* loʼo.  Soo tá loʼoní kúú na̱ veʼendó ta va̱ása kundeéndó kuxundó ndikachi loʼo yóʼo, xíniñúʼu taxindó loʼorí kuxu na̱ ndóo yatin xíʼinndó. Xíniñúʼu kiʼinndó kuenta nda̱saandó kuxurí, tasaá ndataʼvíndórí kuxu iin tá iinndó.  Che̱e loʼo xíniñúʼu koo tí ndikachi yóʼo ta va̱ása kuumiírí kue̱ʼe̱, ta xíniñúʼu kuumiírí iin ku̱i̱ya̱. Kivi ndaka̱xinndó iin ndikachi loʼo á iin ti̱xúʼú* loʼo.  Xíniñúʼu chikaa̱va̱ʼandórí nda̱a̱ ki̱vi̱ 14 tí yo̱o̱ yóʼo, ta ndiʼi na̱ ñuu Israel xíniñúʼu kaʼnínarí tá xa̱a̱ ku̱ñuú.  Tándi̱ʼi, xíniñúʼu ko̱so̱yávándó* ni̱i̱ tíyóʼo u̱vi̱ saá yitu̱n tú tíin yéʼéndó ta saátu yitu̱n tú kánuu si̱kí yéʼé veʼe nu̱ú kuxundórí.  ”’Mií ñuú saá xíniñúʼu kuxundó ku̱ñu yóʼo, xíniñúʼu tavindó ña̱yóʼo ta kuxundóña xíʼin si̱ta̱váʼa ña̱ kǒo yuxa̱n iyá* kúúmií, ta saátu xíniñúʼu kaxíndó yiva o̱va̱.  Va̱ása xíniñúʼu kaxí yíʼíndó ku̱ñu yóʼo ta ni va̱ása xíniñúʼu sachíʼyo̱ndóña. Va̱ʼaka tavindóña nu̱ú ñuʼu̱, iníísaárí xíniñúʼu tavindó, xi̱nírí, xa̱ʼa̱rí ta saátu ña̱ ñúʼu inirí. 10  Va̱ása xíniñúʼu sandákoondó ku̱ñurí ña̱ kuxundóña inka ki̱vi̱. Tá ni̱tu̱vi ta ki̱ndoo loʼokaña, xíniñúʼu kaʼmindóña. 11  Tá ná kuxundó ña̱yóʼo xíniñúʼu kundikaa̱ cinturón tokóndó, kuñuʼu ndu̱xa̱n xa̱ʼa̱ndó ta kuniʼindó karrotindó.* Saátu xíniñúʼu kama kuxundó saáchi vikó ña̱ Pascua Jehová kúú ña̱yóʼo. 12  Ñuú vitin ku̱ʼi̱n iníísaá ñuu Egipto ta kaʼníi̱ se̱ʼenu̱ú ndiʼi na̱ yiví, ta saátu se̱ʼenu̱ú ndiʼi kití tí íyo chí Egipto. Ndatii̱n ku̱a̱chi xíʼin ndiʼi ndióxi̱ ña̱ ndásakáʼnu na̱ ñuu Egipto, ta taxii̱ castigo ndaʼa̱ña. Yi̱ʼi̱ kúú Jehová. 13  Ni̱i̱ yóʼo kúú ña̱ na̱ʼa̱ ndáa veʼe kúú ña̱ ndóondó. Tá ná kunii̱ ni̱i̱ yóʼo, va̱ása ya̱ʼi̱ veʼendó ta va̱ása kaʼníi̱ se̱ʼenu̱úndó tá ná taxii̱ castigo ndaʼa̱ na̱ ñuu Egipto. 14  ”’Xíniñúʼu keʼéndó iin vikó ña̱ va̱ʼa ndasakáʼnundó Jehová, tasaá ndakaʼánndó xa̱ʼa̱ ki̱vi̱ yóʼo. Ta miíndó xíʼin se̱ʼendó na̱ kaku, xíniñúʼu keʼéndó ña̱yóʼo ku̱i̱ya̱ tá ku̱i̱ya̱. Ta ña̱yóʼo xíniñúʼu kooña iin ley ña̱ kundiku̱nndó ndiʼi tiempo. 15  U̱xa̱ ki̱vi̱ xíniñúʼu kuxundó si̱ta̱váʼa ña̱ kǒo yuxa̱n iyá kúúmií. Ki̱vi̱ nu̱ú ña̱ kixáʼa vikó yóʼo, va̱ása xíniñúʼu kuumiíndó yuxa̱n iyá veʼendó, saáchi nda̱a̱ ndáaka na̱ ná kuxu ña̱ʼa ña̱ kúúmií yuxa̱n iyá ti̱xin u̱xa̱ ki̱vi̱ yóʼo, xíniñúʼu kuvina. 16  Ki̱vi̱ nu̱ú xíniñúʼu keʼéndó iin reunión ña̱ yi̱i̱, ta ki̱vi̱ u̱xa̱ xíniñúʼu keʼéndó inka reunión ña̱ yi̱i̱. Ta va̱ása xíniñúʼu keʼéndó nda̱a̱ ni iin chiñu ki̱vi̱ yóʼo. Iinlá ña̱ kuxu kuitíndó kúú ña̱ kivi keʼéndó. 17  ”’Xíniñúʼu keʼéndó Vikó ña̱ si̱ta̱váʼa ña̱ kǒo yuxa̱n iyá xíʼin, saáchi mií ki̱vi̱ yóʼo kúú ña̱ tavái̱ ndiʼi ndóʼó ñuu Egipto. Ta miíndó xíʼin ndiʼi se̱ʼendó na̱ kaku, xíniñúʼu keʼéndó ña̱yóʼo ku̱i̱ya̱ tá ku̱i̱ya̱. Ta ña̱yóʼo xíniñúʼu kooña iin ley ña̱ kundiku̱nndó ndiʼi tiempo. 18  Tí yo̱o̱ nu̱ú xíniñúʼu kuxundó si̱ta̱váʼa ña̱ kǒo yuxa̱n iyá kúúmií, xíniñúʼu kixáʼandó kuxundó ña̱yóʼo xi̱kuaá ña̱ ki̱vi̱ 14, iinsaá nda̱a̱ xi̱kuaá ña̱ ki̱vi̱ 21. 19  Ti̱xin u̱xa̱ saá ki̱vi̱ yóʼo va̱ása xíniñúʼu koo yuxa̱n iyá veʼendó. Tá miíndó á na̱ inka ñuu na̱ ndóo xíʼinndó ná kuxu ña̱ʼa ña̱ kúúmií yuxa̱n iyá, xíniñúʼu kuvina. 20  Va̱ása xíniñúʼu kuxundó nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa ña̱ kúúmií yuxa̱n iyá. Ndiʼindó xíniñúʼu kuxu si̱ta̱váʼa ña̱ kǒo yuxa̱n iyá kúúmií’”. 21  Tasaá ndi̱ku̱n kama ka̱na ta̱ Moisés ndiʼi na̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ ñuu* Israel, ta ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo xíʼinna: “Iin tá iinndó, kúáʼanndó ta ndaka̱xinndó iin kití* ña̱ va̱ʼa kuxundórí xíʼin na̱ veʼendó, ta kaʼníndó tíyóʼo ña̱ va̱ʼa kuniñúʼundórí tá ná keʼéndó vikó ña̱ Pascua. 22  Tándi̱ʼi, kiʼinndó yu̱ku̱ ña̱ naní hisopo,* sandáxindóña* xíʼin ni̱i̱ ta ko̱so̱yávándó ña̱yóʼo u̱vi̱ saá yitu̱n tú tíin yéʼéndó ta saátu tú kánuu si̱kí ña̱yóʼo. Nda̱a̱ ni iinna va̱ása xíniñúʼu keena veʼena nda̱a̱ inka ki̱vi̱. 23  Tá ná ya̱ʼa Jehová ña̱ taxira castigo ndaʼa̱ na̱ egipcio, ta tá ná kotora ni̱i̱ ña̱ ni̱ko̱so̱yávándó u̱vi̱ saá yitu̱n tú tíin yéʼé xíʼin tú kánuu si̱kí yéʼé, Jehová va̱ása ya̱ʼara veʼendó. Va̱ása taxira ki̱ʼvi tu̱ndóʼo yóʼo veʼendó tasaá va̱ása kuvindó. 24  ”Xíniñúʼu keʼéndó vikó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo. Ta ña̱yóʼo xíniñúʼu kooña iin ley ña̱ kundiku̱n miíndó xíʼin se̱ʼendó ndiʼi tiempo. 25  Tá ná xa̱a̱ndó nu̱ú ñuʼú ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Jehová taxira ndaʼa̱ndó, xíniñúʼu keʼékandó vikó yóʼo. 26  Tá ná nda̱ka̱tu̱ʼun na̱ se̱ʼendó ndóʼó ‘¿Nda̱chun kéʼéndó vikó yóʼo?’, 27  ndóʼó xíniñúʼu ndakuiinndó ña̱yóʼo ‘Kéʼéndi̱ ña̱yóʼo ña̱ va̱ʼa keʼéndi̱ vikó ña̱ Pascua nu̱ú Jehová tasaá so̱kóndi̱ kití nu̱úra.* Saáchi tá xi̱ndoo na̱ ñuuyó chí Egipto kǒo nítaxira castigo ndaʼa̱na tá ta̱xira castigo ndaʼa̱ na̱ egipcio’”. Tasaá xi̱kuxítí na̱ ñuu. 28  Ta ke̱ʼéna ndiʼi ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Jehová xíʼin ta̱ Moisés ta saátu xíʼin ta̱ Aarón. Nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna, saá ke̱ʼéna. 29  Tá savañuú,* Jehová xa̱ʼníra ndiʼi se̱ʼenu̱ú na̱ ñuu Egipto, xa̱ʼníra se̱ʼenu̱ú ta̱ rey faraón ta nda̱a̱ se̱ʼenu̱ú ta̱ ndíkaa̱ veʼeka̱a xa̱ʼníra. Xa̱ʼnítura ndiʼi se̱ʼenu̱ú kití. 30  Ta mií ñuú saá nda̱káxi-ini* ta̱ faraón ta nda̱koora, saátu na̱ káchíñu nu̱úra xíʼin ndiʼi na̱ egipcio, ta ndiʼi na̱ ñuu Egipto ndeéní ki̱xáʼana xákuna xa̱ʼa̱ ña̱ kúsuchíní-inina, saáchi ti̱xin veʼe iin tá iinna, ni̱xi̱ʼi̱ iin na̱ yiví. 31  Mií ñuú saá, kamaní ka̱na ta̱ faraón ta̱ Moisés xíʼin ta̱ Aarón, ta ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo xíʼinna: “Kúáʼankíindó.* Miíndó xíʼin inkaka na̱ israelita kuxíkándó nu̱ú na̱ ñui̱. Kúáʼanndó ndasakáʼnundó Jehová, nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱ka̱ʼa̱nndó. 32  Ná ku̱ʼu̱ntu ndikachi xíʼin si̱ndi̱ki̱ sa̱na̱ndó xíʼinndó, nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱ka̱ʼa̱nndó. Ta saátu chikaa̱ndó bendición yi̱ʼi̱”. 33  Ta na̱ egipcio ki̱xáʼana káʼa̱nna xíʼin na̱ ñuu Israel ña̱ kama ná keena ku̱ʼu̱nna, saáchi xi̱kachina: “Tá ná va̱ása ku̱ʼu̱n na̱yóʼo, kuvi ndiʼiyó”. 34  Tasaá, na̱ ñuu Israel ki̱ʼinna yuxa̱n ña̱ harina ña̱ kǒo yuxa̱n iyá kúúmií, xíʼin xikóʼó* ña̱ xíniñúʼuna ña̱ ndákavana yuxa̱n, ña̱ xa̱a̱ nda̱sukúndaana* xíʼin ti̱ko̱to̱na ta nda̱kuisona ña̱yóʼo. 35  Saátu, ke̱ʼéna ndiʼi ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Moisés xíʼinna: ndu̱kúna ña̱ʼa ña̱ plata, ña̱ oro ta saátu ti̱ko̱to̱ nu̱ú na̱ egipcio. 36  Mií Jehová chi̱ndeétáʼan xíʼin na̱ ñuura ña̱ va̱ʼa koo ini na̱ egipcio xíʼinna, ña̱kán ta̱xina ndiʼi ña̱ ndu̱kúna nu̱úna. Tándi̱ʼi, na̱ israelita nda̱kiʼinna ndiʼi ña̱ʼa ña̱ xi̱kuumií na̱ egipcio. 37  Tasaá, na̱ israelita ke̱ena chí Ramesés ta ku̱a̱ʼa̱nna chí Sucot. Ki̱ʼva 600,000 na̱ ta̱a* ku̱a̱ʼa̱n, ta saátu ku̱a̱ʼa̱n na̱ va̱lí. 38  Ta ku̱a̱ʼání na̱ yiví* ku̱a̱ʼa̱n xíʼin na̱ ñuu Israel. Saátu ku̱a̱ʼa̱n ku̱a̱ʼání ndikachi xíʼin si̱ndi̱ki̱ xíʼinna. 39  Saá ki̱xáʼana íxava̱ʼana si̱ta̱váʼa ña̱ ti̱ku̱i̱ta̱* ña̱ kǒo yuxa̱n iyá kúúmií. Ke̱ʼéna ña̱yóʼo xíʼin yuxa̱n ña̱ ke̱e xíʼinna chí Egipto, ta kǒo yuxa̱n iyá níxikuumií si̱ta̱váʼa yóʼo saáchi tá ta̱xínnana ña̱ ke̱ena chí Egipto, kamaní ke̱ena ta kǒo nítaxiña tiempo nu̱úna ña̱ ixatu̱ʼvana ña̱ kuniʼina ku̱ʼu̱nna. 40  Na̱ israelita, ni̱xi̱yona 430 ku̱i̱ya̱ chí Egipto. 41  Mií ki̱vi̱ ña̱ ni̱xi̱nu 430 ku̱i̱ya̱ ña̱ ni̱xi̱yona kán, ndiʼi na̱ ñuu Jehová ke̱ena chí ñuu Egipto. 42  Ñuú yóʼo kúú ña̱ keʼéna vikó nu̱ú Jehová xa̱ʼa̱ ña̱ ta̱várana ñuu Egipto. Ndiʼi na̱ ñuu Israel ta saátu ndiʼi se̱ʼena na̱ kaku, xíniñúʼu keʼéna vikó yóʼo ña̱ va̱ʼa ndasakáʼnuna Jehová. 43  Tasaá, Jehová ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Moisés ta saátu xíʼin ta̱ Aarón: “Ña̱yóʼo kúú ley ña̱ koo xa̱ʼa̱ vikó ña̱ Pascua. Ni iin na̱ inka ñuu va̱ása kivi kuxuna kití tí kuvi tá ná koo vikó ña̱ Pascua. 44  Tá íyo iin na̱ káchíñundáʼvi nu̱úndó na̱ sa̱tándó* xíʼin xu̱ʼún, xíniñúʼu ta̱ʼnda̱ nu̱ú yi̱i̱na. Tasaá kúú ña̱ kivi kuxuna tí kití yóʼo. 45  Na̱ inka ñuu na̱ ndóo xíʼinndó, va̱ása xíniñúʼu kuxuna kití tí ni̱xi̱ʼi̱ xa̱ʼa̱ vikó ña̱ Pascua, ni na̱ inka ñuu na̱ cha̱ʼvindó ña̱ kachíñuna nu̱úndó. 46  Ini iinlá veʼe xíniñúʼu kuxundó tí ndikachi loʼo yóʼo. Va̱ása xíniñúʼu tavándó ku̱ñurí chí ke̱ʼe* ni va̱ása xíniñúʼu ka̱ʼnu̱ndó lekerí. 47  Ndiʼi na̱ ñuu Israel xíniñúʼu keʼéna vikó ña̱ Pascua. 48  Tá íyo na̱ inka ñuu xíʼinndó ta kúni̱na keʼéna vikó ña̱ Pascua nu̱ú Jehová, ndiʼi na̱ ta̱a na̱ íyo veʼena, xíniñúʼu ta̱ʼnda̱ nu̱ú yi̱i̱na. Saá kúú ña̱ kivi keʼéna vikó yóʼo ta xa̱a̱na koona nda̱a̱ táki̱ʼva íyo miíndó. Nda̱a̱ ni iin ta̱a ta̱ va̱ása níta̱ʼnda̱ nu̱ú yi̱i̱ va̱ása xíniñúʼu kuxura kití tí xa̱ʼnína xa̱ʼa̱ vikó ña̱ Pascua. 49  Ndiʼina xíniñúʼu kundiku̱n ley yóʼo, ni na̱ ñuu Israel kúúna á ni na̱ ke̱e inka ñuu kúúna”. 50  Ña̱kán, na̱ israelita ke̱ʼéna ndiʼi ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Jehová xíʼin ta̱ Moisés ta saátu xíʼin ta̱ Aarón. Nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna, saá ke̱ʼéna. 51  Mií ki̱vi̱ saá, Jehová ta̱vára ndiʼi na̱ israelita ñuu Egipto.

Nota

Inka variante “levo”.
Inka variante “ti̱súʼu̱”.
Inka variante “kuiʼnindaandó”, “koʼnindaandó”.
Á “levadura”.
Á “bastónndó”.
Koto glosario, anciano.
Ña̱yóʼo káʼa̱nña xa̱ʼa̱, iin ndikachi loʼo á iin ti̱xúʼú loʼo.
Tú hisopo kivi koonú iin planta á ku̱a̱ʼá nu̱ú planta, soo va̱ása kúnda̱a̱ va̱ʼa inina ndáatú kúúnú.
Inka variante “sachíindóña”.
Inka variante “taxindi̱ kití ndaʼa̱ra”.
Inka variante “ma̱ʼñúñuú”.
Inka variante “ndo̱to”.
Á “Kama koondó ku̱ʼu̱nndó”.
Inka variante “teʼe̱”.
Inka variante “nda̱suvína”, “na̱sukúna”.
Ña̱yóʼo káʼa̱nña xa̱ʼa̱, na̱ ta̱a na̱ kivi ku̱ʼu̱n nu̱ú ku̱a̱chi.
Ku̱a̱ʼa̱ntu ku̱a̱ʼání na̱ yiví na̱ inka ñuu xíʼinna, ta sava na̱yóʼo xi̱kuu na̱ egipcio.
Inka variante “ti̱vi̱”, “ti̱ka̱ta̱”, “chi̱ka̱ta̱”.
Inka variante “xe̱enndó”.
Inka variante “ya̱ta̱”.