Éxodo 18:1-27

  • Ki̱xaa̱ ta̱ Jetró xíʼin ñá Ziporá (1-12)

  • Ta̱ Jetró káʼa̱nra ña̱ ná koo na̱ ndatiin ku̱a̱chi xíʼin na̱ ñuu (13-27)

18  Ta̱ Jetró, ta̱ xi̱kuu si̱so ta̱ Moisés ta xi̱kuutura su̱tu̱ chí Madián, ku̱ndaa̱-inira xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ ke̱ʼé Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ ta̱ Moisés ta saátu xa̱ʼa̱ na̱ ñuu Israel. Ku̱ndaa̱-inira ndáa ki̱ʼva ta̱vá Jehová na̱ ñuu Israel chí Egipto.  Ta̱ Moisés chi̱ndaʼára ñá síʼira ñá Ziporá ña̱ ndi̱kóñá veʼe si̱sora ta̱ Jetró, ta ta̱yóʼo kúú ta̱ xi̱kiʼin kuenta xíʼinñá  ta saátu xi̱kiʼinra kuenta xíʼin u̱vi̱ saá se̱ʼeñá. Ta̱ Moisés chi̱naníra iin ta̱yóʼo Guersom,* saáchi ka̱chira: “Ta̱ inka ñuu kúi̱ ta ki̱xai̱ íyoi̱ ñuu yóʼo”.  Ta ta̱ inka chi̱nanírara Eliezer,* saáchi ka̱chira: “Ndióxi̱ yivái̱ kúú ta̱ chi̱ndeétáʼan xíʼi̱n chi sa̱kǎkura yi̱ʼi̱ nu̱ú ta̱ faraón”.  Tasaá, ta̱ Jetró si̱so ta̱ Moisés ku̱a̱ʼa̱nra xíʼin u̱vi̱ saá se̱ʼe ta̱ Moisés xíʼin ñá síʼira ña̱ ndakutáʼanra xíʼinra chí nu̱ú ñuʼú yi̱chí nu̱ú íyora, yatin chí nu̱ú íyo yuku̱ Ndióxi̱ ta̱ nda̱a̱.  Tasaá chi̱ndaʼára tu̱ʼun yóʼo ku̱a̱ʼa̱n nu̱ú ta̱ Moisés ta ka̱chira: “Yi̱ʼi̱, si̱soún ta̱ Jetró ku̱xa̱i̱ xíʼin ñá síʼún ta saátu xíʼin u̱vi̱ saá se̱ʼún ña̱ kotondi̱ yóʼó”.  Tasaá, kama ki̱ta ta̱ Moisés nda̱kiʼinra si̱sora, xi̱kuxítíra nu̱úra ta chi̱tóra* nu̱úra. Tándi̱ʼi chi̱ndeétáʼanna,* ni̱ndi̱ʼvina ini veʼe loʼo nu̱ú íyora.  Ta̱ Moisés na̱túʼunra xíʼin si̱sora xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ ke̱ʼé Jehová xíʼin ta̱ faraón ta saátu xíʼin na̱ ñuu Egipto ña̱ chi̱ndeétáʼanra xíʼin na̱ ñuu Israel. Saátu na̱túʼunra xa̱ʼa̱ ndiʼi tu̱ndóʼo ña̱ ni̱ya̱ʼana nu̱ú tá va̱xina chí yichi̱, ta ndáa ki̱ʼva chi̱ndeétáʼan Jehová xíʼinna.  Ta̱ Jetró ku̱si̱íní-inira xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ va̱ʼa ña̱ ke̱ʼé Jehová xa̱ʼa̱ na̱ ñuu Israel tá nda̱tavárana chí Egipto. 10  Tasaá, ta̱ Jetró ni̱ka̱ʼa̱nra: “Ná ndukáʼnu Jehová ta̱ nda̱tavá ndóʼó ñuu Egipto ta saátu ndaʼa̱ ta̱ faraón, nda̱tavára ndóʼó ndaʼa̱ na̱ ñuu Egipto. 11  Vitin kúnda̱a̱-inii̱ ña̱ káʼnuníka Jehová nu̱ú ndiʼika na̱ ndióxi̱, kúnda̱a̱-inii̱ xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo saáchi tá ni̱nuní xi̱kuni na̱ egipcio ta i̱xandi̱va̱ʼana xíʼin na̱ ñuura, xi̱ndaavara na̱yóʼo”. 12  Tasaá, ta̱ Jetró si̱so ta̱ Moisés, ta̱xira iin kití ña̱ kaʼminarí* nu̱ú Ndióxi̱ ta saátu ni̱so̱kóra* inkaka kití nu̱ú Ndióxi̱. Ta ta̱ Aarón xíʼin ndiʼi na̱ xi̱niʼi yichi̱ nu̱ú na̱ ñuu* Israel ni̱xa̱ʼa̱nna nu̱ú Ndióxi̱ ta̱ nda̱a̱, ta xi̱xina xíʼin si̱so ta̱ Moisés. 13  Tá inka ki̱vi̱, ta̱ Moisés xi̱koora* ña̱ ndatiinra ku̱a̱chi xíʼin na̱ ñuu. Nani tá xi̱ta̱a̱n* iinsaá nda̱a̱ xi̱kuaá xi̱xaʼa̱n na̱ ñuu nu̱úra. 14  Tá xi̱ni si̱so ta̱ Moisés ndiʼi ña̱ kéʼéra xa̱ʼa̱ na̱ ñuu, ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunrara: “¿Nda̱chun kéʼún ña̱yóʼo xa̱ʼa̱ na̱ ñuu? ¿Nda̱chun iinlá miíún xíko̱o nani tá xi̱ta̱a̱n iinsaá nda̱a̱ xi̱kuaá ta va̱xi ndiʼi na̱ yiví nu̱ún?”. 15  Tasaá, ta̱ Moisés nda̱kuiinra yuʼú si̱sora: “Saáchi na̱ ñuu va̱xina nu̱úi̱ ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-inina ndáaña kúni̱ Ndióxi̱ keʼéna. 16  Tá káku iin ku̱a̱chi xíʼin u̱vi̱ na̱ yiví, va̱xina nu̱úi̱ ta nátúʼunna xíʼi̱n xa̱ʼa̱ña, ta yi̱ʼi̱ xíniñúʼu ndatii̱n ku̱a̱chi xíʼinna ta ka̱ʼi̱n xíʼinna ndáaña kúú ña̱ kúni̱ Ndióxi̱ ta̱ nda̱a̱, ta ndáaña kúú leyra”. 17  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱n si̱so ta̱ Moisés xíʼinra: “Va̱ása va̱ʼa ña̱ kéʼún. 18  Tá ná ndakundeéún keʼún ña̱yóʼo, kunaávaún ta saátu na̱ yiví na̱ íyo xíʼún. Ku̱a̱ʼání chiñu kúú ña̱yóʼo ta va̱ása kuchiñu iinlá miíún keʼúnña. 19  Kuniso̱ʼo ña̱ ka̱ʼi̱n xíʼún, ná taxii̱ iin consejo ndaʼún ta Ndióxi̱ chindeétáʼanvara xíʼún. Yóʼó ka̱ʼún xíʼin Ndióxi̱ ta̱ nda̱a̱ xa̱ʼa̱ na̱ ñuu ta ka̱ʼún xíʼin Ndióxi̱ ta̱ nda̱a̱ xa̱ʼa̱ ku̱a̱chi ña̱ kúúmií na̱ ñuu. 20  Ta xíniñúʼu sanáʼúnna ndáaña kúni̱ Ndióxi̱ ná keʼéna ta ndáaña kúú ley ña̱ kúni̱ra ná kundiku̱nna, sanáʼúnna ndáa yichi̱ kúú ña̱ kundiku̱nna ta saátu ndáa ña̱ʼa kúú ña̱ xíniñúʼu keʼéna. 21  Soo xíniñúʼu ndaka̱xiún na̱ ta̱a na̱ ñuu yóʼo, na̱ va̱ʼaní xíni̱ keʼé chiñu, na̱ íxato̱ʼó Ndióxi̱, na̱ kivi kundaa-iniún, na̱ va̱ása kútóo sandáʼvi ta ni va̱ása kútóona xu̱ʼún. Ta xíniñúʼu ndaka̱xiúnna ña̱ kuisochíñuna xíʼin na̱ ñuu ta koo na̱ kuisochíñu xíʼin iin mil na̱ yiví, iin ciento na̱ yiví, u̱vi̱ xiko u̱xu̱ na̱ yiví ta saátu u̱xu̱ na̱ yiví. 22  Na̱yóʼo xíniñúʼu ndatiinna ku̱a̱chi xíʼin na̱ yiví tá ná xa̱a̱na nu̱úna. Ku̱a̱chi ña̱ yo̱ʼvi̱* kixina xíʼinña nu̱ún, ta ku̱a̱chi ña̱ va̱ása yo̱ʼvi̱ kivi ndatiin miínaña. Ta taxi ná chindeétáʼanna xíʼún tasaá va̱ása ixayo̱ʼvi̱níkaña xíʼún keʼún chiñu yóʼo. 23  Tá ná keʼún ña̱yóʼo kundeévaún keʼún chiñu ña̱ kúúmiíún, ta ndiʼi na̱ yiví va̱ʼa kunina ndikóna veʼena chi ña̱yóʼo kúú ña̱ kúni̱ Ndióxi̱ ná keʼún”. 24  Ta ndi̱ku̱n kama xi̱niso̱ʼo ta̱ Moisés consejo ña̱ ta̱xi si̱sora ndaʼa̱ra, ta nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra saá ke̱ʼévara. 25  Tasaá nda̱kaxinra na̱ ta̱a na̱ ñuu Israel na̱ va̱ʼaní kéʼé chiñu ña̱ kuisochíñuna xíʼin na̱ ñuu: ni̱xi̱yo na̱ xi̱ndisochíñu xíʼin iin mil na̱ yiví, na̱ xi̱ndisochíñu xíʼin iin ciento na̱ yiví, na̱ xi̱ndisochíñu xíʼin u̱vi̱ xiko u̱xu̱ na̱ yiví, ta saátu na̱ xi̱ndisochíñu xíʼin u̱xu̱ na̱ yiví. 26  Ta na̱yóʼo xi̱ndatiinna ku̱a̱chi xíʼin na̱ yiví tá xi̱xaa̱na nu̱úna, ku̱a̱chi ña̱ yo̱ʼvi̱ xi̱xaʼa̱nna xíʼinña nu̱ú ta̱ Moisés, soo ña̱ va̱ása yo̱ʼvi̱, miína xi̱ndatiinña. 27  Tándi̱ʼi ku̱u ña̱yóʼo, ta̱ Moisés ni̱nda̱yíra si̱sora ta ta̱yóʼo ndi̱kóra ñuura.

Nota

Ña̱ kúni̱ kachi ‘ta̱ íyo naʼa ñuu kán’.
Ña̱ kúni̱ kachi ‘Ndióxi̱ kúú ta̱ chíndeétáʼan xíʼi̱n’.
Á “ta̱xira beso”. Inka variante “tu̱viyuʼúra”.
Inka variante “ni̱ka̱ʼa̱n to̱ʼóna xíʼin táʼanna”, “ni̱ka̱ʼa̱n ndióxi̱na xíʼin táʼanna”.
Inka variante “ta̱xira”.
Koto glosario, anciano.
Inka variante “xi̱kundúʼura”.
Inka variante “ñaʼa”.
Inka variante “xuxa”.