Éxodo 21:1-36
21 ”Ta saátu xíniñúʼu ka̱ʼún ley yóʼo xíʼinna:
2 ”Tá ná satáún* iin ta̱ hebreo ña̱ kachíñundáʼvira nu̱ún, i̱ñu̱ ku̱i̱ya̱ xíniñúʼu kachíñura nu̱ún, soo tá ná xi̱nu u̱xa̱ ku̱i̱ya̱ xíniñúʼu sa̱ñára ta va̱ása xíniñúʼu chaʼvira.
3 Tá iinlá miíra ki̱xaa̱, iinlá miíra ku̱ʼu̱n, soo tá ki̱xaa̱ ñá síʼira xíʼinra xíniñúʼu ku̱ʼu̱nñá xíʼinra.
4 Tá ta̱ káchíñura nu̱ú ta̱xira iin ñaʼá ña̱ kooñá xíʼinra ta ka̱ku se̱ʼera xíʼin ñáyóʼo, ñá ñaʼá yóʼo xíʼin na̱ va̱lí se̱ʼeñá kúúna kuenta ta̱ káchíñura nu̱ú, ña̱kán iinlá mií ta̱ ta̱a yóʼo xíniñúʼu ku̱ʼu̱n.
5 Soo tá tuku ta tuku káʼa̱n ta̱ káchíñundáʼvi yóʼo: ‘Va̱ása kúnii̱ ku̱ʼi̱n saáchi kúnii̱ xínii̱ ta̱ káchíñui̱ nu̱ú ta saátu ñá síʼi̱ xíʼin na̱ va̱lí se̱ʼi̱’,
6 ta̱ káchíñura nu̱ú ku̱ʼu̱nra xíʼinra nu̱ú Ndióxi̱ ta̱ nda̱a̱, tasaá kanindichira ta̱yóʼo yéʼé á ti̱tu̱n yéʼé ta kaanra so̱ʼora xíʼin iin ka̱a ña̱ xi̱ín* nu̱ú. Tasaá xa̱a̱ra kachíñundáʼvira nu̱úra ndiʼi ku̱i̱ya̱ ña̱ ná kutakura.
7 ”Tá iin ta̱a ná xi̱íkora* iin ñá loʼo se̱ʼera ña̱ kachíñundáʼviñá nu̱ú inkana, ñáyóʼo va̱ása sa̱ñáñá nda̱a̱ táki̱ʼva sáñána iin ta̱ káchíñundáʼvi.
8 Tá ta̱ káchíñuñá nu̱ú va̱ása níndakiʼinrañá ña̱ kooñá xíʼinra* saáchi va̱ása níkutóorañá, ta tá ndáni̱ʼíra na̱ kúni̱ satáñá, kǒo nda̱yí* kúúmiíra ña̱ xi̱íkorañá nu̱ú na̱ inka ñuu saáchi miíra kúú ta̱ sa̱ndáʼvi ñáyóʼo.
9 Tá ná satíndaʼa̱rañá xíʼin se̱ʼeta̱ara, nda̱a̱ táki̱ʼva koo se̱ʼe miíra saá xa̱a̱ñá kooñá.
10 Soo tá ná tindaʼa̱ra xíʼin inka ñaʼá, va̱ása xíniñúʼu sandákoora taxira ña̱ kuxu ñá síʼira ñá nu̱ú, xíniñúʼu taxira ti̱ko̱to̱ñá ta va̱ása xíniñúʼu sandákoora ña̱ ku̱su̱nra xíʼinñá.
11 Soo tá va̱ása kúni̱kara keʼéra u̱ni̱ saá ña̱yóʼo, ñáyóʼo kivi sa̱ñáñá ta va̱ása xíniñúʼu chaʼviñá xa̱ʼa̱ ña̱ sa̱ñáñá.
12 ”Tá iin na̱ yiví ná satúkue̱ʼe̱na iin ta̱a ta ná kuvira xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, xíniñúʼu kuvi na̱ ke̱ʼé ña̱yóʼo.
13 Tá iin ña̱ ku̱u sana kúú ña̱yóʼo ta ta̱xi Ndióxi̱ ta̱ nda̱a̱ ña̱ ku̱uña, kivi kununa ku̱ʼu̱nna nu̱ú ka̱ʼi̱n xíʼún.
14 Tá iin ta̱a sáa̱ra xíʼin inka ta̱a ta xáʼnírara chi xa̱a̱ saá nda̱kanixi̱níra keʼéra, ta̱ ta̱a yóʼo xíniñúʼu kuvira ni ná ku̱ʼu̱nra nu̱ú altar ña̱ va̱ʼa ka̱kura.
15 Tá iin na̱ yiví ná kanina yivána á siʼína xíniñúʼu kuvina.
16 ”Tá iin na̱ yiví i̱xakuíʼnána iin ta̱a ta íxi̱íkonara á kǒo xíínna sañánara, na̱ yiví na̱ ke̱ʼé ña̱yóʼo xíniñúʼu kuvina.
17 ”Tá iinna sákuisochiʼñana* yivána á siʼína,* xíniñúʼu kuvina.
18 ”Tá u̱vi̱ na̱ ta̱a kánitáʼanna, ta iin ta̱yóʼo ka̱nira inkara xíʼin yu̱u̱ á xíʼin yi̱kí soo va̱ása níxi̱ʼi̱ ta̱ ka̱nira saáchi tu̱kue̱ʼe̱ kuitíra ta xíniñúʼu kandúʼura* nu̱ú xi̱to, ña̱yóʼo kúú ña̱ xíniñúʼu kuu:
19 tá va̱ʼa ndáko̱ora ta xíkara xíʼin iin karroti,* ta̱ ta̱a ta̱ ka̱niñaʼá va̱ása xíniñúʼu ndakiʼinra castigo; ña̱ xíniñúʼu keʼé kuitíra kúú ña̱ chaʼvira ta̱ ta̱a ta̱ sa̱túkue̱ʼe̱ra, ta keʼéra ña̱yóʼo ndiʼi ki̱vi̱ ña̱ ná va̱ása kachíñu ta̱ ta̱a yóʼo nda̱a̱ ná ndaʼa va̱ʼara.
20 ”Tá iin ta̱a kánira iin na̱ káchíñundáʼvi nu̱úra xíʼin iin yitu̱n ta ni̱xi̱ʼi̱na, ta̱yóʼo xíniñúʼu ndakiʼinra castigo.
21 Soo tá xi̱takuka na̱ yiví yóʼo iin á u̱vi̱ ki̱vi̱, va̱ása xíniñúʼu ndakiʼin ta̱ ka̱chíñuna nu̱ú castigo chi xíʼin xu̱ʼún mií ta̱ ta̱a yóʼo sa̱tárana.
22 ”Tá u̱vi̱ na̱ ta̱a kánitáʼanna ta sátukue̱ʼe̱na iin ñaʼá ñá ñúʼu se̱ʼe, ta ka̱ku se̱ʼeñá ni ta̱ʼán kixaa̱ ki̱vi̱ ña̱ kakuña, soo kǒo nda̱a̱ ni iinna xíʼi̱,* na̱ sa̱túkue̱ʼe̱-ñaʼá xíniñúʼu chaʼvina ña̱ ná ndukú yii̱ ñáyóʼo xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼoñá. Ta na̱ ndatiin ku̱a̱chi xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱u, na̱yóʼo kúú na̱ ka̱ʼa̱n nda̱saa xíniñúʼu chaʼvina.
23 Soo tá ná kuvi ñá ñaʼá yóʼo á ña̱ loʼo se̱ʼeñá, xíniñúʼu kuvi na̱ kúúmií ku̱a̱chi xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo,
24 tá iinna kánina inkana ta sátukue̱ʼe̱na nduchúnu̱úna, á sándakavana nu̱ʼuna, sátukue̱ʼe̱na ndaʼa̱na á xa̱ʼa̱na saátu xíniñúʼu keʼéna xíʼin na̱yóʼova,
25 tá iinna xáʼmina inkana, sátukue̱ʼe̱nana á káninana saátu xíniñúʼu keʼéna xíʼin na̱yóʼo.
26 ”Tá iin ta̱a sa̱túkue̱ʼe̱ra nduchúnu̱ú ta̱ káchíñundáʼvi nu̱úra á ñá káchíñundáʼvi nu̱úra ta ndi̱ʼi-xa̱ʼa̱ nduchúnu̱úna, xíniñúʼu sañára na̱yóʼo ku̱ʼu̱nna ta va̱ása kachíñundáʼvikana nu̱úra xa̱ʼa̱ ña̱ sa̱túkue̱ʼe̱ra nduchúnu̱úna.
27 Ta tá ka̱nira ta̱ káchíñundáʼvi nu̱úra á ñá káchíñundáʼvi nu̱úra ta ki̱ta nu̱ʼu na̱yóʼo, xíniñúʼu sañárana ta va̱ása kachíñukana nu̱úra xa̱ʼa̱ ña̱ ta̱vára nu̱ʼuna.
28 ”Tá iin si̱ndi̱ki̱ káchiʼirí iin ta̱a á iin ñaʼá, ta ni̱xi̱ʼi̱ na̱yóʼo, xíniñúʼu kuunna yu̱u̱ tíyóʼo nda̱a̱ ná kuvirí ta va̱ása xíniñúʼu kuxuna ku̱ñurí. Ta̱ xíʼin sa̱na̱ tíyóʼo va̱ása xíniñúʼu ndakiʼinra castigo.
29 Tá xa̱a̱ ku̱a̱ʼá yichi̱ káchiʼi tí si̱ndi̱ki̱ yóʼo na̱ yiví soo ta̱ xíʼin sa̱na̱rí va̱ása kíʼinra kuenta xíʼinrí ni xa̱a̱ ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinra, ta tí si̱ndi̱ki̱ yóʼo ná kaʼnírí iin ta̱a á iin ñaʼá xíniñúʼu kuunna yu̱u̱ tíyóʼo ta saátu xíniñúʼu kaʼnína ta̱ xíʼin sa̱na̱rí.
30 Tá ná ka̱ʼa̱nna xíʼin ta̱ xíʼin sa̱na̱ si̱ndi̱ki̱ yóʼo ña̱ ná ndachaʼvira tasaá va̱ása kaʼnínara, xíniñúʼu chaʼvira ndiʼi ña̱ ndukúna nu̱úra.
31 Tá ná kachiʼi tí si̱ndi̱ki̱ yóʼo iin ta̱ loʼo á iin ñá loʼo, xíniñúʼu kundiku̱ntuna ley yóʼo xíʼin ta̱ xíʼin sa̱na̱rí.
32 Tá ná kachiʼi tí si̱ndi̱ki̱ yóʼo iin ta̱ káchíñundáʼvi nu̱ú inkana á iin ñá káchíñundáʼvi nu̱ú inkana, ta̱ xíʼin sa̱na̱ tíyóʼo xíniñúʼu chaʼvira 30 xu̱ʼún ña̱ plata* ndaʼa̱ ta̱ káchíñu na̱ yiví yóʼo nu̱ú ta xíniñúʼu kuunna yu̱u̱ tíyóʼo nda̱a̱ ná kuvirí.
33 ”Tá iin ta̱a nda̱kunára iin ya̱vi̱ á xa̱tara iin ya̱vi̱ ta va̱ása ndákasiraña ta iin si̱ndi̱ki̱ á iin burro nda̱kavarí ini ña̱yóʼo,
34 ta̱ xíʼin kuenta ya̱vi̱ yóʼo xíniñúʼu ndachaʼvira xa̱ʼa̱rí. Xíniñúʼu ndachaʼvira ya̱ʼvi tíyóʼo ndaʼa̱ ta̱ xíʼin sa̱na̱rí, ta tí kití tí ni̱xi̱ʼi̱ yóʼo ndo̱orí ndaʼa̱ra.
35 Tá si̱ndi̱ki̱ sa̱na̱ iin ta̱a sa̱túkue̱ʼe̱rí si̱ndi̱ki̱ sa̱na̱ inkara ta ni̱xi̱ʼi̱ tíyóʼo, na̱yóʼo xíniñúʼu xi̱íkona si̱ndi̱ki̱ tí táku ta ndataʼvína ña̱ ki̱ʼinna xa̱ʼa̱ tíyóʼo. Ta saátu xíniñúʼu ndataʼvína kití tí ni̱xi̱ʼi̱ ta ndakiʼinnarí.
36 Á tá xa̱a̱ kúnda̱a̱-inira ña̱ xa̱a̱ ku̱a̱ʼá yichi̱ ka̱chiʼi si̱ndi̱ki̱ sa̱na̱ra inka si̱ndi̱ki̱ ta va̱ása níxindaararí, xíniñúʼu ndataxira iin si̱ndi̱ki̱ xa̱ʼa̱ tí ni̱xi̱ʼi̱, ta miíra ndakiʼin tí ni̱xi̱ʼi̱ yóʼo.
Nota
^ Inka variante “kueún”.
^ Inka variante “si̱i̱n”, “see̱n”.
^ Inka variante “si̱kóra”.
^ Inka variante “ndee̱”.
^ Inka variante “chíkaa̱na chiʼña”, “sáta̱vi̱chiʼñana”.
^ Á “káʼa̱n-ndi̱va̱ʼana xíʼin yivána á siʼína”.
^ Inka variante “kundúʼura”, “kondúʼú síi̱nra”.
^ Á “bastón”.
^ Á “túkue̱ʼe̱”.
^ Tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼyi̱ña káchiña “30 siclo”. Koto apéndice B14.
