Éxodo 28:1-43

  • Ti̱ko̱to̱ ña̱ kundixi na̱ su̱tu̱ (1-5)

  • Efod (6-14)

  • Ti̱ko̱to̱ ña̱ kundasi kándíka ta̱ su̱tu̱ (15-30)

    • Ña̱ Urim xíʼin ña̱ Tumim (30)

  • Ti̱ko̱to̱ káni̱ ña̱ kǒo ndaʼa̱ (31-35)

  • Ti̱ko̱to̱ ña̱ kunúu xi̱ní ta̱ su̱tu̱ kuumiíña iin ka̱a ña̱ oro (36-39)

  • Inkaka ti̱ko̱to̱ ña̱ kundixi na̱ su̱tu̱ (40-43)

28  ”Ti̱xin na̱ ñuu Israel xíniñúʼu ndaka̱xiún ñaniún ta̱ Aarón xíʼin na̱ se̱ʼera ña̱ va̱ʼa xa̱a̱na koona su̱tu̱ nu̱úi̱. Xíniñúʼu ndaka̱xiún ta̱ Aarón xíʼin se̱ʼera ta̱ Nadab xíʼin ta̱ Abihú ta saátu ta̱ Eleazar xíʼin ta̱ Itamar.  Xíniñúʼu kuva̱ʼa ti̱ko̱to̱ ña̱ yi̱i̱ ña̱ livi ña̱ kundixi ñaniún ta̱ Aarón, ña̱ va̱ʼa ixato̱ʼónara.  Ka̱ʼa̱n xíʼin ndiʼi na̱ yiví na̱ xíni̱va̱ʼa keʼé iin ña̱ʼa, na̱ ta̱xii̱ ña̱ ndíchi ndaʼa̱ ña̱ ná keʼéna ti̱ko̱to̱ ña̱ kundixi ta̱ Aarón, ta ña̱yóʼo na̱ʼa̱ña ña̱ kéʼéra iin chiñu yi̱i̱ nu̱úi̱ tasaá kivi koora su̱tu̱ nu̱úi̱.  ”Ña̱yóʼo kúú ti̱ko̱to̱* ña̱ xíniñúʼu ixava̱ʼana: iin ti̱ko̱to̱ ña̱ kundasi kándíkara, iin efod,* iin ti̱ko̱to̱ káni̱ ña̱ kǒo ndaʼa̱, iin ti̱ko̱to̱ káni̱ ña̱ kúúmií cuadro, iin ti̱ko̱to̱ ña̱ kunúu xi̱níra xíʼin iin ti̱ko̱to̱ ña̱ kunuʼni tokóra. Xíniñúʼu ixava̱ʼana ti̱ko̱to̱ yi̱i̱ yóʼo ña̱ kundixi ta̱ Aarón xíʼin na̱ se̱ʼera, tasaá kivi xa̱a̱na koona su̱tu̱ nu̱úi̱.  Na̱ keʼé ti̱ko̱to̱ yóʼo kuniñúʼuna oro, yi̱ʼva̱ azul, ixí* ndikachi* ña̱ nda̱kaʼyi̱ color ndíʼí,* yi̱ʼva̱ kúáʼa ña̱ yéʼe̱ní xíʼin lino ña̱ va̱ʼaní.  ”Xíniñúʼu ixava̱ʼana efod xíʼin oro, yi̱ʼva̱ azul, ixí ndikachi ña̱ nda̱kaʼyi̱ color ndíʼí, yi̱ʼva̱ kúáʼa ña̱ yéʼe̱ní xíʼin lino ña̱ va̱ʼaní. Ta xíniñúʼu ndachitáʼanna ndiʼi ña̱yóʼo ña̱ va̱ʼa ku̱kunaña.*  U̱vi̱ táʼví koo ña̱yóʼo, iinña koo chí nu̱úra ta inkaña koo chí sa̱tára ta chí so̱ko̱ra ndakutáʼanña.  Xíniñúʼu ku̱kuna iin cinturón xíʼin ña̱ efod ña̱ kunuʼni tokóra ta xíniñúʼu ixava̱ʼanaña xíʼin: oro, yi̱ʼva̱ azul, ixí ndikachi ña̱ nda̱kaʼyi̱ color ndíʼí, yi̱ʼva̱ kúáʼa ña̱ yéʼe̱ní xíʼin lino ña̱ va̱ʼaní.  ”Xíniñúʼu kiʼún u̱vi̱ yu̱u̱ ña̱ ónice ta nu̱ú ña̱yóʼo kaʼyiún ki̱vi̱ na̱ se̱ʼe ta̱ Israel. 10  Nu̱ú iin yu̱u̱ kaʼyiún i̱ñu̱ ki̱vi̱na ta nu̱ú inka yu̱u̱ kaʼyiún inka i̱ñu̱ ki̱vi̱na, siʼna ki̱vi̱ ta̱ nu̱ú ka̱ku kaʼyiún iinsaá nda̱a̱ ta̱ ka̱ku so̱ndíʼi. 11  Iin ta̱ xíni̱va̱ʼa ná kaʼyi ki̱vi̱ na̱ se̱ʼe ta̱ Israel nu̱ú u̱vi̱ saá yu̱u̱ yóʼo. Ta xíniñúʼu chinúuna yu̱u̱ yóʼo sa̱tá ka̱a ña̱ oro. 12  So̱ko̱ ña̱ efod chinúuna u̱vi̱ saá yu̱u̱ yóʼo ña̱ va̱ʼa ndakaʼánna xa̱ʼa̱ na̱ se̱ʼe ta̱ Israel. Saá kúú ña̱ kuniʼi ta̱ Aarón ki̱vi̱ na̱ se̱ʼe ta̱ Israel tá ná ku̱ʼu̱nra nu̱ú Jehová. 13  Xíniñúʼu ixava̱ʼana ka̱a ña̱ oro 14  ta saátu u̱vi̱ cadena válí ña̱ oro ta kooña nda̱a̱ táki̱ʼva íyo yoʼo̱ ña̱ káva̱. Ta xíniñúʼu chiti̱inna cadena válí yóʼo xíʼin ka̱a ña̱ oro. 15  ”Iin ta̱ xíni̱va̱ʼa ku̱ku, xíniñúʼu ixava̱ʼara ti̱ko̱to̱ ña̱ kundasi kándíka ta̱ su̱tu̱ káʼnu, ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-inira ndáaña kúni̱ Ndióxi̱ keʼéra. Ta saátu ña̱yóʼo xíniñúʼu kuva̱ʼaña xíʼin oro, yi̱ʼva̱ azul, ixí ndikachi ña̱ nda̱kaʼyi̱ color ndíʼí, yi̱ʼva̱ kúáʼa ña̱ yéʼe̱ní xíʼin lino ña̱ va̱ʼaní, nda̱a̱ táki̱ʼva ku̱vaʼa ña̱ efod. 16  Tá ná ndataʼnu̱ña, kuva̱ʼa iin cuadrado ta ki̱ʼva 22 centímetro* káni̱ kooña ta ki̱ʼva 22 centímetro ndíka̱ kooña. 17  Ta yiku̱n xíniñúʼu kundóso yu̱u̱ nu̱úña. Yiku̱n ña̱ nu̱ú kuumiíña yu̱u̱ ña̱ rubí, topacio xíʼin esmeralda. 18  Yiku̱n ña̱ u̱vi̱ kuumiíña yu̱u̱ ña̱ turquesa, zafiro xíʼin jaspe. 19  Yiku̱n ña̱ u̱ni̱ kuumiíña yu̱u̱ ña̱ naní léshem,* ágata xíʼin amatista. 20  Ta yiku̱n ña̱ ku̱mí kuumiíña yu̱u̱ ña̱ crisólito, ónice xíʼin jade. Ndiʼi yu̱u̱ yóʼo kuumiíña ka̱a ña̱ oro ña̱ tiin xa̱ʼa̱ña. 21  Ta sa̱tá iin tá iin yu̱u̱ yóʼo xíniñúʼu ka̱ʼyi̱ ki̱vi̱ na̱ se̱ʼe ta̱ Israel, 12 koo ña̱yóʼo ta kunúu ki̱vi̱ iin tá iinna sa̱táña. Nda̱a̱ táki̱ʼva kánina iin sello saá kanina ña̱yóʼo nu̱úña ta kuumiíña ki̱vi̱ iin tá iin tribu. 22  ”Saátu xíniñúʼu kuva̱ʼa cadena válí ña̱ oro ña̱ kunuʼnindaa xíʼin ti̱ko̱to̱ ña̱ kundasi kándíkara. 23  Ti̱ko̱to̱ ña̱ kundasi kándíkara, kuumiíña u̱vi̱ seʼe̱* ña̱ oro u̱vi̱ saá ti̱tu̱nña. 24  Ta ini iin tá iin seʼe̱ ña̱ oro, xíniñúʼu ya̱ʼa u̱vi̱ cadena válí ña̱ oro ña̱ va̱ʼa tiinndaaña* ti̱ko̱to̱ ña̱ kundasi kándíkara. 25  Xíniñúʼu chiti̱ún u̱vi̱ saá cadena válí yóʼo xíʼin ka̱a ña̱ ndóso so̱ko̱ra, tasaá kivi kutikaaña nu̱úra. 26  Chí ini ti̱ko̱to̱ ña̱ kundasi kándíkara xíniñúʼu chiti̱inna u̱vi̱ seʼe̱ ña̱ oro iin tá iin ti̱tu̱nña ña̱ va̱ʼa ndakutáʼanña xíʼin ña̱ efod. 27  Saátu ixava̱ʼún u̱vi̱ seʼe̱ ña̱ oro ña̱ kuti̱in nu̱ú ña̱ efod ti̱xin so̱ko̱ña nu̱ú núʼniña, si̱kí cinturón ña̱ ni̱ku̱kuna. 28  Ña̱ va̱ása kanda̱ ti̱ko̱to̱ ña̱ kundasi kándíkara, xíniñúʼu taánna yi̱ʼva̱ azul ini seʼe̱ ña̱ ñúʼu nu̱ú ña̱ efod xíʼin ña̱ ñúʼu nu̱ú ti̱ko̱to̱ ña̱ kundasi kándíkara, saá kúú ña̱ va̱ása kanda̱ ti̱ko̱to̱ ña̱ kundikaa̱ kándíkara ta kunúuña si̱kí cinturón ña̱ ni̱ku̱kuna. 29  ”Tá ná ki̱ʼvi ta̱ Aarón nu̱ú lugar Ña̱ yi̱i̱, va̱ása xíniñúʼu sandákoora ti̱ko̱to̱ ña̱ kundasi kándíkara nu̱ú va̱xi ki̱vi̱ na̱ se̱ʼe ta̱ Israel ña̱ chindeétáʼan xíʼinra ña̱ kunda̱a̱-inira ndáaña kúni̱ Ndióxi̱ keʼéra, chi xíniñúʼu kunúuña nu̱ú níma̱ra tá ná ki̱ʼvira tasaá ndakaʼán Jehová xa̱ʼa̱ na̱ israelita ndiʼi tiempo. 30  Ti̱xin ti̱ko̱to̱ ña̱ kundasi kándíkara chika̱ún ña̱ Urim xíʼin ña̱ Tumim.* Xíniñúʼu kunúuña nu̱ú níma̱ ta̱ Aarón tá ná ki̱ʼvira nu̱ú Jehová. Tá ná ki̱ʼvi ta̱ Aarón nu̱ú Jehová, xíniñúʼu kundóso ña̱yóʼo nu̱ú níma̱ra ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-inira ndáaña kúni̱ Ndióxi̱ keʼé na̱ israelita. 31  ”Ta xíʼin yi̱ʼva̱ azul ixava̱ʼún ti̱ko̱to̱ káni̱ ña̱ kǒo ndaʼa̱, ña̱ ku̱a̱ʼa̱n ti̱xin ña̱ efod. 32  Kununá su̱kúnña mií ma̱ʼñúña ta iin ta̱ xíni̱va̱ʼa ku̱ku, ku̱kura chí ma̱ʼñúña. Ta xíniñúʼu kununá su̱kúnña nda̱a̱ táki̱ʼva íyo ña̱ ndíxi na̱ soldado tasaá va̱ása nda̱táña. 33  Xíʼin yi̱ʼva̱ azul, ixí ndikachi ña̱ nda̱kaʼyi̱ color ndíʼí, yi̱ʼva̱ kúáʼa ña̱ yéʼe̱ní ixava̱ʼún tí náʼa̱ nda̱a̱ táki̱ʼva náʼa̱ ti̱ndísi̱* ta katikaúnrí yuʼú ti̱ko̱to̱ yóʼo, iin campana loʼo ña̱ oro kutikaa ta iin tí ti̱ndísi̱, saá keʼún iníísaá yuʼú ti̱ko̱to̱ yóʼo. 34  Iníísaá yuʼú ti̱ko̱to̱ káni̱ ña̱ kǒo ndaʼa̱, katikaún iin campana loʼo ña̱ oro ta iin ti̱ndísi̱, iin campana loʼo ña̱ oro ta iin ti̱ndísi̱... 35  Xíniñúʼu kundixi ta̱ Aarón ña̱yóʼo ña̱ va̱ʼa keʼéra chiñura ña̱ kúúra su̱tu̱. Xíniñúʼu kutaku̱ ña̱ kaʼa campana válí ña̱ kuti̱in yuʼú ti̱ko̱to̱ra tá ná ki̱ʼvira nu̱ú Jehová ta saátu tá ná kitara tasaá va̱ása kuvira. 36  ”Saátu ixava̱ʼún iin ka̱a xíʼin nina oro ta nda̱a̱ táki̱ʼva chínúuna iin sello, saá chinúún ña̱yóʼo nu̱úña: ‘Jehová kúú ta̱ yi̱i̱’. 37  Ta katún ka̱a yóʼo xíʼin yi̱ʼva̱ azul nu̱ú ti̱ko̱to̱ ña̱ kánuu xi̱níra, ta chí nu̱ú ña̱yóʼo xíniñúʼu kunúuña. 38  Tá iin na̱ yiví ná kǒo kuniñúʼu viína ña̱ʼa ña̱ yi̱i̱ xíʼin ña̱ʼa ña̱ nda̱sayi̱i̱ na̱ israelita ña̱ ni̱so̱kóna nu̱ú* Ndióxi̱, ta̱ Aarón kúú ta̱ kuumií ku̱a̱chi. Ndiʼi tiempo xíniñúʼu kunúu ka̱a yóʼo ta̱ʼya̱ra,* ña̱ va̱ʼa kusi̱í-ini Jehová xíʼin ña̱ kéʼéna. 39  ”Saátu kuva̱ʼa iin ti̱ko̱to̱ káni̱ xíʼin lino ña̱ va̱ʼaní, ta ku̱kuna cuadro nu̱úña, saátu iin ti̱ko̱to̱ ña̱ kuva̱ʼa xíʼin lino ña̱ va̱ʼaní ña̱ kunúu xi̱níra, ta saátu ku̱kuna iin ti̱ko̱to̱ ña̱ kundikaa̱ tokóra. 40  ”Saátu kuva̱ʼa ti̱ko̱to̱ náni̱ ña̱ liviní ña̱ kundixi na̱ se̱ʼe ta̱ Aarón, ti̱ko̱to̱ ña̱ kunuʼni tokóna xíʼin ti̱ko̱to̱ ña̱ kundóso xi̱nína, ña̱ va̱ʼa ixato̱ʼóna na̱yóʼo. 41  Ñaniún ta̱ Aarón xíʼin na̱ se̱ʼera kundixina ti̱ko̱to̱ yóʼo, ndaka̱xiúnna ta taxiún chiñu ndaʼa̱na ña̱ koona su̱tu̱. Ndasayi̱únna, tasaá xa̱a̱na koona su̱tu̱ na̱ kachíñu nu̱úi̱. 42  Saátu kuva̱ʼa xatu válína xíʼin lino tasaá va̱ása koo chálána, xíniñúʼu ndakasiña tokóna iinsaá nda̱a̱ si̱ʼinna. 43  Xíniñúʼu kundixi ta̱ Aarón ña̱yóʼo xíʼin na̱ se̱ʼera tá ná ki̱ʼvina ini tabernáculo á tá ná kuyatinna nu̱ú altar ña̱ keʼéna chiñuna nu̱ú lugar ña̱ yi̱i̱. Tá saá ná keʼéna va̱ása kuvina. Iin ley ña̱ kundiku̱n miíra xíʼin ndiʼi na̱ se̱ʼera na̱ kaku chí nu̱únínu kúú ña̱yóʼo.

Nota

Koto apéndice B5.
Koto glosario, efod.
Inka variante “yisi̱”.
Inka variante “levo”.
Á “morado”.
Inka variante “ki̱kunaña”.
Tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼyi̱ña káchiña “iin palmo”. Koto apéndice B14.
Kǒo kúnda̱a̱-inina ndáa yu̱u̱ livi kúú ña̱ káʼa̱nña xa̱ʼa̱ yóʼo, sana kúúña ámbar, jacinto, ópalo á turmalina.
Á “anillo”. Inka variante “xeʼé”.
Inka variante “tiinndiaña”.
Á “granada”.
Inka variante “ta̱xina ndaʼa̱”.
Inka variante “tie̱ʼéra”, “taanra”.