Éxodo 32:1-35

  • Na̱ israelita ndásakáʼnuna iin si̱ndi̱ki̱ loʼo tí oro (1-35)

    • Ta̱ Moisés xíniso̱ʼora ña̱ xítana (17, 18)

    • Ta̱ Moisés sákuachi válíra yu̱u̱ nu̱ú va̱xi ley (19)

    • Na̱ levita náʼa̱na ña̱ nda̱kúní íyo inina xíʼin Jehová (26-29)

32  Na̱ ñuu xi̱nina ña̱ kúáchi̱ní ta̱ Moisés chí yuku̱ kán, tasaá ndiʼina nda̱takana nu̱ú ta̱ Aarón ta ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinra: “Ixava̱ʼa ndióxi̱ ña̱ kuniʼi yichi̱ nu̱úyó. Chi kǒo kúnda̱a̱-iniyó ndáaña ndo̱ʼo ta̱ Moisés ta̱ ta̱vá miíyó chí ñuu Egipto”.  Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, ta̱ Aarón ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Kiʼinndó siki̱ tí oro tí ñúʼu so̱ʼo ñá síʼindó, se̱ʼeta̱andó xíʼin se̱ʼe-síʼindó ta taxindórí ndaʼíi̱”.  Tasaá, ndiʼina ta̱vána siki̱ tí oro tí ñúʼu so̱ʼona ta ta̱xinarí ndaʼa̱ ta̱ Aarón.  Tasaá ki̱ʼinra siki̱ tí oro yóʼo ta xíʼin cincel ki̱xáʼara íxava̱ʼara iin si̱ndi̱ki̱ loʼo tí oro. Ta na̱ ñuu Israel, ki̱xáʼana káʼa̱nna: “Ña̱yóʼo kúú ndióxi̱yó. Ña̱yóʼo kúú ña̱ ta̱vá miíyó ti̱xin ñuu Egipto”.  Tá xi̱ni ta̱ Aarón ña̱yóʼo, i̱xava̱ʼara iin altar nu̱ú tí si̱ndi̱ki̱ loʼo. Tándi̱ʼi ni̱ka̱ʼa̱nra: “Taa̱n keʼéyó iin vikó xa̱ʼa̱ Jehová”.  Ña̱kán, tá inka ki̱vi̱ xi̱ta̱a̱nní* nda̱koona ta ki̱xáʼana xáʼmina kití* tí so̱kóna ta saátu ki̱xáʼana sóko̱na ña̱ʼa ña̱ va̱ʼa ndakutáʼan viína xíʼin Ndióxi̱. Ta na̱ ñuu xi̱kundoona ña̱ kuxuna ta koʼona, tasaá nda̱kunditana ta ki̱xáʼana kéʼéna ña̱ʼa ña̱ sákusi̱í-inina.  Tasaá, Jehová ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Moisés: “Kúanuu, saáchi na̱ ñuu na̱ ta̱váún ti̱xin ñuu Egipto, ki̱xáʼana kininí kéʼéna.  Kamaní na̱ndóso-inina xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱ka̱ʼi̱n xíʼinna keʼéna. I̱xava̱ʼana iin si̱ndi̱ki̱ loʼo tí oro, kúxítína nu̱úrí ta sóko̱na ña̱ʼa nu̱úrí, ta káchina: ‘Ña̱yóʼo kúú ndióxi̱yó. Ña̱yóʼo kúú ña̱ ta̱vá miíyó ti̱xin ñuu Egipto’”.  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱nka Jehová xíʼin ta̱ Moisés: “Kíʼi̱n kuenta ña̱ so̱ʼoní na̱ ñuu yóʼo. 10  Taxi ná kaʼníi̱na, saáchi sáa̱níi̱ xíʼinna. Ta yóʼó kúú ta̱ taxii̱ bendición ndaʼa̱ ta xa̱ún koún iin ñuu káʼnuní”. 11  Tasaá xa̱kundáʼvi ta̱ Moisés nu̱ú Jehová ta ka̱chira: “Jehová, miíún kúú ta̱ ta̱vá na̱ ñuu yóʼo ti̱xin ñuu Egipto xíʼin ndiʼi ndeún, ¿nda̱chun sáa̱níún ta kúni̱ún sandíʼi-xa̱ʼúnna vitin? 12  Tá saá ná keʼún, na̱ egipcio kachina: ‘Su̱ví ña̱ va̱ʼa níxikuni̱ Ndióxi̱na tá ta̱várana, saáchi xi̱kuni̱ra kaʼnírana chí yuku̱ ta sandíʼi-xa̱ʼa̱rana nu̱ú ñuʼú’. Ña̱kán, va̱ása sa̱a̱kaún ta va̱ása sandíʼi-xa̱ʼún na̱ ñuún. 13  Ndakaʼán xa̱ʼa̱ ta̱ Abrahán, ta̱ Isaac xíʼin ta̱ Israel na̱ xi̱kachíñu nu̱ún. Saáchi chi̱naʼún* ña̱yóʼo xa̱ʼa̱ miíún tá ni̱ka̱ʼún ña̱yóʼo xíʼinna: ‘Taxii̱ bendición ndaʼa̱ndó ña̱ va̱ʼa ku̱a̱ʼání xa̱a̱ na̱ se̱ʼendó koona nda̱a̱ táki̱ʼva ku̱a̱ʼání kúú tí ki̱mi tí íyo chí ndiví, ta taxii̱ ndiʼi ñuʼú yóʼo ndaʼa̱na ña̱ va̱ʼa ná kooña kuentana ndiʼi tiempo’”. 14  Tasaá, Jehová na̱samara ña̱ xi̱kuni̱ra keʼéra xíʼin na̱ ñuura ta va̱ása nísandíʼi-xa̱ʼa̱karana. 15  Tándi̱ʼi, ta̱ Moisés nu̱ura yuku̱ kán ta níʼira u̱vi̱ Yu̱u̱ nu̱ú va̱xi u̱xu̱ ley ña̱ ta̱xi Ndióxi̱ ndaʼa̱ra. Ni̱ka̱ʼyi̱ u̱vi̱ táʼví saá nu̱ú yu̱u̱ yóʼo, chí nu̱úña xíʼin sa̱táña. 16  Mií Ndióxi̱ ke̱ʼé yu̱u̱ yóʼo ta ka̱ʼyira tu̱ʼunra nu̱úña. 17  Tasaá, ta̱ Josué xi̱niso̱ʼora ña̱ ndeéní ndáʼyi̱ na̱ ñuu ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Moisés: “Sana na̱ kánitáʼan kúúna chi saá ndáʼyi̱na”. 18  Soo ta̱ Moisés nda̱kuiinra: “Va̱ása xítana táki̱ʼva xíta na̱ ku̱chiñu nu̱ú iin ku̱a̱chi,ta ni su̱ví na̱ xáku kúúna.Chi síínva xíniso̱ʼi̱ xítana”. 19  Tá ku̱yatin ta̱ Moisés nu̱ú ndóona, xi̱nira si̱ndi̱ki̱ loʼo tí i̱xava̱ʼana ta xi̱nira ña̱ tíxáʼana, xa̱ʼa̱ ña̱kán ni̱sa̱a̱níra ta xa̱tara* yu̱u̱ yásín* ña̱ níʼira ku̱a̱ʼa̱n xíʼinra ta sa̱kúachi válíraña xa̱ʼa̱ yuku̱ kán. 20  Tándi̱ʼi, ki̱ʼinra tí si̱ndi̱ki̱ loʼo tí i̱xava̱ʼana, xa̱ʼmirarí ta sa̱kúachi válírarí nda̱a̱ ndu̱urí ya̱a̱, tasaá chi̱kaa̱ra ya̱a̱ yóʼo ini ti̱kui̱í ta ta̱xirará xi̱ʼi na̱ israelita. 21  Tasaá ta̱ Moisés ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Aarón: “¿Ndáaña ke̱ʼé na̱ ñuu yóʼo xíʼún ña̱kán sa̱kíʼviúnna iin ku̱a̱chi ndeéní?”. 22  Ta̱ Aarón nda̱kuiinra: “Va̱ása sa̱ún xíʼi̱n táta. Kúnda̱a̱va-iniún ña̱ nina ña̱ va̱ása va̱ʼa kúni̱ na̱ ñuu yóʼo keʼéna. 23  Na̱yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼi̱n: ‘Ixava̱ʼa ndióxi̱ ña̱ kuniʼi yichi̱ nu̱úyó chi kǒo kúnda̱a̱-iniyó ndáaña ndo̱ʼo ta̱ Moisés ta̱ ta̱vá miíyó chí ñuu Egipto’. 24  Ña̱kán ni̱ka̱ʼi̱n ña̱yóʼo xíʼinna: ‘Nda̱a̱ ndáaka na̱ kúúmií iin ña̱ʼa ña̱ oro, ná taxinaña ndaʼíi̱’. Tándi̱ʼi chi̱kai̱ oro yóʼo nu̱ú ñuʼu̱ ta tí si̱ndi̱ki̱ loʼo yóʼo kúú tí ka̱na”. 25  Ta̱ Moisés xi̱nira ña̱ kininí kéʼé na̱ ñuu saáchi ta̱ Aarón ta̱xira ná keʼéna ña̱ kúni̱ miína. Xa̱ʼa̱ ña̱kán na̱ sáa̱-ini xíni miína ki̱xáʼana kúndasínana. 26  Tasaá, ta̱ Moisés xi̱kundichira yichi̱ ña̱ kíʼvi nu̱ú xi̱ndoona ta ni̱ka̱ʼa̱nra: “Na̱ kítáʼan xíʼin Jehová ná kixina nu̱úi̱”. Tasaá ndiʼi na̱ levita nda̱takana nu̱úra. 27  Tándi̱ʼi, ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo xíʼinna: “Ña̱yóʼo kúú ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Jehová, Ndióxi̱ na̱ ñuu Israel: ‘Iin tá iinndó kiʼinndó espadandó ta ki̱ʼvindó iníí nu̱ú ndóo na̱ ñuu ta kaʼníndó ñanindó, na̱ ndóo yatin xíʼinndó xíʼin na̱ kítáʼan xíʼinndó’”. 28  Na̱ levita ke̱ʼéna ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Moisés xíʼinna ta ki̱vi̱ kán ni̱xi̱ʼi̱ ki̱ʼva 3,000 na̱ ta̱a. 29  Tándi̱ʼi, ta̱ Moisés xa̱ʼndara chiñu yóʼo nu̱úna: “Ndataxindó miíndó ndaʼa̱ Jehová vitin ña̱ va̱ʼa kachíñundó nu̱úra, saáchi ndóʼó ka̱ndíxandó ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra ta xa̱ʼníndó se̱ʼendó xíʼin na̱ ñanindó. Ña̱kán taxira bendición ndaʼa̱ndó vitin”. 30  Tá inka ki̱vi̱, ta̱ Moisés ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ ñuu: “Ni̱ki̱ʼvindó iin ku̱a̱chi ndeéní. Ña̱kán vitin ku̱ʼi̱n chí yuku̱ ta ka̱ʼi̱n xíʼin Jehová ña̱ va̱ʼa kotoi̱ á íyo iin ña̱ kivi keʼíi̱ xa̱ʼa̱ndó ña̱ va̱ʼa ixakáʼnu-inira xa̱ʼa̱ ku̱a̱chindó”. 31  Ta tuku nda̱a ta̱ Moisés chí yuku̱ ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin Jehová: “Ndeéní ku̱a̱chi ni̱ki̱ʼvi na̱ ñuu yóʼo saáchi i̱xava̱ʼana iin ndióxi̱ ña̱ oro. 32  Soo ixakáʼnu-iniún xa̱ʼa̱ ku̱a̱china. Ta tá va̱ása kúni̱ún keʼún ña̱yóʼo, ndakata loʼo ki̱víi̱ nu̱ú libro ña̱ ka̱ʼyiún”. 33  Soo Jehová nda̱kuiinra yuʼú ta̱ Moisés: “Na̱ ni̱ki̱ʼvi ku̱a̱chi nu̱úi̱ kúú na̱ ndakatai̱ ki̱vi̱ nu̱ú libro ña̱ ka̱ʼyii̱. 34  Vitin kúáʼan ta ná ku̱ʼu̱n na̱ ñuu xíʼún nu̱ú ni̱ka̱ʼi̱n xíʼún. Ta chindaʼíi̱ iin ángel ña̱ va̱ʼa kunúura ku̱ʼu̱nra nu̱ún, ta ki̱vi̱ ña̱ ná ndatii̱n ku̱a̱chi xíʼinna saá taxii̱ castigo ndaʼa̱na xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéna”. 35  Ta Jehová ki̱xáʼara táxira castigo ndaʼa̱ na̱ ñuu xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼin ta̱ Aarón ña̱ ná ixava̱ʼara iin si̱ndi̱ki̱ loʼo tí oro.

Nota

Inka variante “ñaʼaní”.
Koto glosario, chinaʼá.
Inka variante “sa̱kánara”.
Inka variante “yáxín”.