Génesis 43:1-34

  • Ndi̱kó na̱ ñanira chí Egipto xíʼin ta̱ Benjamín (1-14)

  • Tuku ndákutáʼan ta̱ José xíʼin na̱ ñanira (15-23)

  • Ta̱ José xíxira xíʼin na̱ ñanira (24-34)

43  Ndeéní xi̱ndikaa̱ so̱ko ñuu kán.  Ña̱kán, tá ndi̱ʼi ña̱ʼa ña̱ sa̱tána* kuxuna ña̱ ki̱ʼinna ñuu Egipto, yivána ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Kúáʼan tukundó ta satándó ña̱ kuxuyó”.  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Judá xíʼinra: “Xa̱a̱ ni̱ka̱ʼa̱n káxiva ta̱ ta̱a kán xíʼinndi̱: ‘Va̱ása ndikóndó tá kǒo ñanindó va̱xi xíʼinndó’.  Tá ná taxiún ku̱ʼu̱n ñanindi̱ xíʼinndi̱, ku̱ʼu̱nvandi̱ satándi̱ ña̱ kuxuyó.  Soo, tá ná va̱ása taxiún ku̱ʼu̱nra xíʼinndi̱, va̱ása ku̱ʼu̱nndi̱ saáchi ta̱ ta̱a kán xa̱a̱ ni̱ka̱ʼa̱nvara xíʼinndi̱: ‘Va̱ása ndikóndó tá kǒo ñanindó va̱xi xíʼinndó’”.  Tasaá, ta̱ Israel ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunrana: “¿Nda̱chun ke̱ʼéndó ña̱yóʼo xíʼi̱n? ¿Nda̱chun ni̱ka̱ʼa̱nndó xíʼin ta̱ ta̱a kán ña̱ íyo inka ñanindó?”.  Ta na̱yóʼo nda̱kuiinna: “Mií ta̱ ta̱a kán kúú ta̱ ni̱nda̱ka̱tu̱ʼun ndi̱ʼi̱ xa̱ʼa̱ miíndi̱, ta saátu xa̱ʼa̱ na̱ veʼendi̱. Ta ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunra ndi̱ʼi̱: ‘¿Á tákuka yivándó? ¿Á íyo inka ñanindó?’. Ta nda̱kuiinvandi̱ ña̱ ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunra ndi̱ʼi̱. Ama xíni̱víndi̱ ña̱ ka̱ʼa̱nra xíʼinndi̱ ‘Ndikóndó yóʼo xíʼin ñanindó’”.  Tasaá ki̱xáʼa ta̱ Judá xákundáʼvira nu̱ú yivára ta̱ Israel ta ka̱chira: “Taxi ná ku̱ʼu̱n ta̱ loʼo yóʼo xíʼi̱n, ta ná ku̱ʼu̱nndi̱ satándi̱ ña̱ kuxuyó ña̱ va̱ʼa kutakuyó, tasaá ni miíndi̱ ni se̱ʼendi̱ ni yóʼó, va̱ása kuviyó.  Yi̱ʼi̱ kúú ta̱ ndákuiin xa̱ʼa̱ra ña̱ kǒo ña̱ kundoʼora ta kundai̱ra. Soo tá kǒora níndikó xíʼi̱n á tá ná va̱ása ndataxii̱ra ndaʼún, yi̱ʼi̱ kúú ta̱ kuiso ku̱a̱chi xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo ndiʼi ku̱i̱ya̱ ña̱ kutakui̱. 10  Soo tá va̱ása níkuachi̱ndi̱ yóʼo, sana xa̱a̱ u̱vi̱ yichi̱ví ni̱xa̱ʼa̱nndi̱ ta ndi̱kóndi̱”. 11  Tasaá, yivána ta̱ Israel ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Tá kǒo inkaka ña̱ kivi keʼéyó, keʼéndó ña̱ ka̱ʼi̱n xíʼinndó. Taánndó ini coxtandó mií ña̱ va̱ʼaka kúúmiíyó ñuu yóʼo, ta ná ku̱ʼu̱nña xíʼinndó saníʼi̱ndó ta̱ ta̱a kán, kuniʼindó loʼo bálsamo,* loʼo ñu̱ñú, ládano,* ndaku̱a̱* sa̱tá yitu̱n,* pistacho xíʼin almendra. 12  U̱vi̱ bolsa xu̱ʼún* kuniʼindó ku̱ʼu̱n xíʼinndó vitin, ta saátu kuniʼindó xu̱ʼún ña̱ sa̱ndándikóna ndaʼa̱ndó ña̱ ta̱ánna yuʼú coxtandó chi sana na̱ na̱ndóso-iniva kúúna ta chi̱kaa̱naña va̱xiña. 13  Ndikóndó nu̱ú ta̱ ta̱a kán, ta ná ku̱ʼu̱n ñanindó xíʼinndó. 14  Ndióxi̱ ta̱ kúúmiíní ndee̱ ná chindeétáʼan xíʼinndó ña̱ kundáʼvi-ini ta̱ ta̱a kán kunira ndóʼó ta ná taxira kita ñanindó ta saátu ta̱ Benjamín. Ta tá xíniñúʼu ku̱ʼu̱n inka se̱ʼi̱ nu̱úi̱, kǒoka ña̱ kivi keʼévíi̱”. 15  Tasaá, na̱ ñani ta̱ José nda̱kiʼinna ña̱ʼa ña̱ taxina ndaʼa̱ra ta saátu nda̱kiʼinna u̱vi̱ bolsa xu̱ʼún ta ku̱a̱ʼa̱nna chí Egipto xíʼin ta̱ Benjamín. Ta kán ni̱xa̱a̱ tukuna nu̱ú ta̱ José. 16  Tá xi̱ni ta̱ José va̱xi ta̱ Benjamín xíʼin na̱ ñanira, ndi̱ku̱n kama ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱a ta̱ kíʼin kuenta xíʼin veʼera: “Ndakiʼin na̱ ta̱a yóʼo ná ku̱ʼu̱nna xíʼún chí veʼi̱, kaʼníún sava kití ta ixaviúnrí kuxundi̱, saáchi kuxuna xíʼi̱n tá káʼñu”.* 17  Ta̱ ta̱a kán, kama ke̱ʼéra ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ José xíʼinra ta nda̱kiʼinrana ku̱a̱ʼa̱n xíʼinra chí veʼe ta̱ José. 18  Soo na̱ ñani ta̱ José, ni̱yi̱ʼvínína tá ni̱xa̱a̱na veʼera. Ta ki̱xáʼana káʼa̱n xíʼin táʼanna: “Nda̱kiʼinna miíyó va̱xiyó yóʼo xa̱ʼa̱ xu̱ʼún ña̱ sa̱ndándikóna ndaʼa̱yó tá ki̱xiyó yichi̱ nu̱ú, vitin tiinna miíyó ta kindo̱oyó kachíñundáʼviyó nu̱úna, ta saátu kindo̱ona xíʼin burro sa̱na̱yó”. 19  Ña̱kán, ku̱yatinna nu̱ú ta̱ ta̱a ta̱ kíʼin kuenta xíʼin veʼe ta̱ José ta ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinra chí yéʼé. 20  Ka̱china: “Káʼnu koo iniún táta, tá ki̱xindi̱ yichi̱ nu̱ú, ki̱xindi̱ ña̱ satándi̱ ña̱ kuxundi̱. 21  Soo tá xa̱a̱ ndi̱kóndi̱ ku̱a̱ʼa̱nndi̱, ni̱xa̱a̱ndi̱ nu̱ú ku̱su̱nndi̱, ta kán nda̱kunándi̱ coxtandi̱ tasaá ki̱ʼinndi̱ kuenta ña̱ ndíkaa̱ xu̱ʼún iin tá iinndi̱ yuʼú coxtandi̱. Xi̱nindi̱ ña̱ ndíkaa̱ ndiʼi xu̱ʼúnndi̱. Ña̱kán va̱xindi̱ ndataxindi̱ xu̱ʼún yóʼo ndaʼún. 22  Ta va̱xi ku̱a̱ʼáka xu̱ʼún xíʼinndi̱ ña̱ satándi̱ ña̱ kuxundi̱. Mií ña̱ nda̱a̱, va̱ása xíni̱ndi̱ ndáana kúú na̱ nda̱chikaa̱ xu̱ʼúnndi̱ ini coxtandi̱”. 23  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Va̱ása yi̱ʼvíndó. Kǒoví ku̱a̱chi xa̱ʼa̱ña. Ndióxi̱ndó ta saátu Ndióxi̱ yivándó kúú ta̱ chi̱kaa̱ xu̱ʼúnndó ini coxtandó. Kúnda̱a̱-inii̱ ña̱ cha̱ʼvivandó”. Tándi̱ʼi ni̱xa̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ ta̱ Simeón ta ki̱xaa̱ra xíʼinra. 24  Tasaá sa̱kíʼvirana ini veʼe ta̱ José, ta̱xira ti̱kui̱í tá ndoo xa̱ʼa̱na ta saátu ta̱xira ña̱ kixáʼan* burro sa̱na̱na. 25  Tasaá, tá ku̱ndaa̱-inina ña̱ kixaa̱ ta̱ José tá káʼñu ta kuxuna xíʼinra, i̱xatu̱ʼvana ña̱ níʼina ku̱a̱ʼa̱n xíʼinna taxina ndaʼa̱ra. 26  Tá ni̱ki̱ʼvi ta̱ José ini veʼe, ni̱xa̱ʼa̱nna xíʼin ña̱ níʼina taxina ndaʼa̱ra ta xi̱kuxítína nu̱úra. 27  Tándi̱ʼi, ta̱ José ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunrana á íyo va̱ʼana. Ta saátu ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunrana: “¿Á íyo va̱ʼa yivándó ta̱ ni̱ka̱ʼa̱nndó xa̱ʼa̱ xíʼi̱n? ¿Á tákukara?”. 28  Ta na̱yóʼo nda̱kuiinna: “Íyo va̱ʼava yivándi̱, táta. Ta tákukavara”. Tasaá xi̱kuxítína nu̱úra. 29  Tá nda̱niʼira nu̱úra, xi̱nira ñani miíra* ta̱ Benjamín, ta ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunrana: “¿Á ta̱yóʼo kúú ñanindó ta̱ loʼoka ta̱ ni̱ka̱ʼa̱nndó xa̱ʼa̱ xíʼi̱n?”. Ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Ndióxi̱ ná taxi bendición ndaʼún yivá”. 30  Tá xi̱ni ta̱ José ñanira, va̱ása níkundeéka-inira. Ña̱kán, kama ki̱tara ku̱a̱ʼa̱nra, saáchi xa̱a̱ kúni̱níra kuakura. Ta ni̱ki̱ʼvira ini iin cuarto ña̱ koo mitúʼunra, ta ki̱xáʼara xákura. 31  Tándi̱ʼi, nda̱katara nu̱úra ta tá xa̱a̱ ni̱ndi̱ko-inira, ki̱tara ta ni̱ka̱ʼa̱nra: “Chikaa̱ndó ña̱ kuxundi̱”. 32  Nu̱ú iin mesa chi̱núuna ña̱ kuxu miíra, ta nu̱ú inka mesa xi̱xi na̱ ñanira, ta na̱ egipcio na̱ ni̱xi̱yo kán xa̱a̱ inka mesa xi̱xina nu̱ú. Saáchi na̱ egipcio va̱ása inkáchi níxi̱xixina xíʼin na̱ hebreo chi xi̱kundasína kuxuna xíʼinna. 33  Tasaá, ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼin na̱ ñanira ná kundoona nu̱úra. Ñanira ta̱ káʼnu xi̱koora* nu̱ú xíniñúʼu koora xa̱ʼa̱ ña̱ kúúra ta̱ nu̱ú, ta ñanira ta̱ loʼo xi̱koora nu̱ú xíniñúʼu koora xa̱ʼa̱ ña̱ kúúra ta̱ loʼoka. Ta ki̱xáʼana xítona nu̱ú táʼanna chi nda̱kanda̱ní-inina* xíʼin ña̱yóʼo. 34  Ta̱ José ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ xi̱kachíñu nu̱úra ña̱ ná kiʼinna ña̱ ndóo nu̱ú mesa ña̱ xíxi miíra, ta ná taxinaña kuxu na̱ ñanira. Soo tá ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna ña̱ chikaa̱na ña̱ kuxu ta̱ Benjamín, ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna ña̱ ku̱a̱ʼáka ná kooña* nu̱ú ña̱ xi̱xixi na̱ inka ñanira. Ta na̱yóʼo xi̱xina ta xi̱ʼina nda̱a̱ ni̱xa̱a̱-inina.*

Nota

Inka variante “xe̱enna”.
Koto glosario, bálsamo.
Á “xu̱xa ña̱ xáʼa̱n támi”.
Inka variante “lapa”.
Xu̱xa ña̱ kána sa̱tá yitu̱n yóʼo xi̱xiniñúʼunaña ña̱ ixava̱ʼana perfume.
Tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼyi̱ña káchiña “u̱vi̱ yichi̱ ná ndakunúuña”.
Inka variante “ñúú káʼñu”.
Inka variante “kuxu”.
Tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼyi̱ña káchiña “iin xi̱kuu siʼí u̱vi̱ saá na̱yóʼo”.
Inka variante “xi̱kundúʼura”.
Inka variante “ku̱a̱ʼa̱n-inina”, “nda̱kaʼndaní-inina”.
Á “nda̱a̱ u̱ʼu̱nka yichi̱ ná ndakunúuña”.
Inka variante “chi̱tú ti̱xinna”, “nda̱ʼa-inina”.