Ester 1:1-22

  • Ta̱ rey Asuero ke̱ʼéra iin vikó chí Susa (1-9)

  • Va̱ása xíniso̱ʼo ñá reina Vasti ña̱ káʼa̱n ta̱ rey (10-12)

  • Ta̱ rey ndáka̱tu̱ʼunra na̱ ndíchi (13-20)

  • Chiñu ña̱ xa̱ʼnda ta̱ rey (21, 22)

1  Ña̱yóʼo kúú ña̱ ku̱u tá xi̱xaʼndachíñu ta̱ rey Asuero,* ta̱yóʼo xi̱xaʼndachíñura nu̱ú 127 ñuu válí ña̱ ni̱xi̱yo chí India iinsaá nda̱a̱ chí Etiopía.*  Tá tiempo saá, veʼe nu̱ú xi̱xaʼndachíñu* ta̱ rey Asuero ni̱xi̱yoña chí Susa.*  Tá xa̱a̱ ku̱a̱ʼa̱n u̱ni̱ ku̱i̱ya̱ ña̱ xáʼndachíñura ke̱ʼéra iin vikó xa̱ʼa̱ na̱ kúúmií chiñu náʼnu saátu xa̱ʼa̱ na̱ káchíñu nu̱úra. Kán ni̱xi̱yo na̱ xi̱niʼi yichi̱ nu̱ú na̱ soldado ña̱ ñuu Persia xíʼin Media, na̱ kúúmií chiñu ña̱ ndáyáʼvi xíʼin inkaka na̱ kúúmií chiñu náʼnu ti̱xin ndiʼi ñuu válí.  Ta 180 ki̱vi̱ ni̱na̱ʼa̱ra ña̱ ku̱i̱ká ña̱ xi̱kuumiíra nu̱úna, saátu ndiʼi ña̱ʼa ña̱ ndáyáʼviní ña̱ xi̱kuumiíra nu̱ú xi̱xaʼndachíñura.  Tá ni̱ya̱ʼa ki̱vi̱ yóʼo, ta̱ rey ke̱ʼéra iin vikó chí yéʼé veʼe nu̱ú xi̱xaʼndachíñura ta u̱xa̱ ki̱vi̱ ni̱xi̱yo vikó yóʼo, ke̱ʼéra vikó yóʼo xa̱ʼa̱ na̱ ni̱xi̱yo nu̱ú xi̱xaʼndachíñura chí Susa, xa̱ʼa̱ na̱ yiví na̱ kúúmií chiñu ña̱ ndáyáʼvi ta saátu xa̱ʼa̱ na̱ va̱ása kúúmií chiñu ña̱ ndáyáʼvi.  Chí jardín xi̱tikaa cortina ña̱ yaa xíʼin ña̱ azul, ta xi̱nuʼniña xíʼin yi̱ʼva̱ ña̱ ku̱vaʼa xíʼin tela yaa xíʼin ka̱chi̱ color ndíʼí,* xi̱nuʼnindaaña xíʼin seʼe̱* ña̱ plata ta xi̱tiinña xíʼin poste tú ku̱vaʼa xíʼin mármol. Saátu ni̱xi̱yo tayi̱ tú va̱ʼa tú ku̱vaʼa xíʼin oro xíʼin plata ta xi̱nditanú nu̱ú piso ña̱ ku̱vaʼa xíʼin yu̱u̱ ña̱ naní pórfido, mármol yaa, nácar xíʼin mármol tu̱ún.  Xi̱ʼina vino ini copa* ña̱ oro, ta xa̱a̱ síín síín ni̱xi̱yo iin tá iin ña̱yóʼo. Ni̱xi̱yo ku̱a̱ʼání vino tá xi̱kuva̱ʼa xa̱ʼa̱ ta̱ rey, ku̱a̱ʼání xi̱kuu táyóʼo ta ta̱ rey kuití kúú ta̱ xi̱kivi taxirá.  Ki̱vi̱ saá, kǒo na̱ níka̱ʼa̱n xíʼinna nda̱saa vino koʼona, ke̱ʼéna ña̱yóʼo saáchi ta̱ rey xíʼin na̱ chíñu na̱ xi̱kachíñu ti̱xin veʼe kán ni̱ka̱ʼa̱nna ña̱ kivi koʼo na̱ yiví nda̱saaka vino kúni̱ miína.  Saátu ñá reina Vasti, ke̱ʼéñá iin vikó xa̱ʼa̱ ná ñaʼá ná ni̱xi̱yo veʼe nu̱ú xi̱xaʼndachíñu ta̱ rey Asuero. 10  Ki̱vi̱ u̱xa̱ tá xa̱a̱ kúsi̱í-ini ta̱ rey xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱ʼira vino, ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin u̱xa̱ na̱ chíñu, ta̱ Mehumán, ta̱ Biztá, ta̱ Harboná, ta̱ Bigtá, ta̱ Abagtá, ta̱ Zetar xíʼin ta̱ Carcás, 11  ña̱ ná ku̱ʼu̱nna xa̱ʼa̱ ñá reina Vasti ta ná kunúu ti̱ko̱to̱ xi̱níñá ña̱ xíniñúʼuñá xa̱ʼa̱ ña̱ kúúñá reina, ña̱ va̱ʼa na̱ʼa̱rañá nu̱ú na̱ ñuu ta saátu nu̱ú na̱ xi̱xaʼndachíñu nu̱ú na̱yóʼo, saáchi liviní ni̱xi̱yoñá. 12  Soo ku̱a̱ʼání yichi̱ kǒo níkandíxa ñá reina Vasti kuniso̱ʼoñá ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n na̱ chíñu, na̱ xa̱ʼnda ta̱ rey chiñu nu̱ú. Tasaá ni̱sa̱a̱ní ta̱ rey. 13  Tasaá ta̱ rey ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunra na̱ ndíchi na̱ xi̱xini̱ ndáa ki̱ʼva xi̱ndatiinna ku̱a̱chi xi̱naʼá. (Xi̱ndaka̱tu̱ʼunra na̱yóʼo saáchi xi̱xini̱va̱ʼana xa̱ʼa̱ ley ta xi̱xini̱na ndáa ki̱ʼva ndatiinna ku̱a̱chi. 14  Na̱ xi̱kachíñu ni̱ʼi nu̱úra xi̱kuu ta̱ Carsená, ta̱ Setar, ta̱ Admatá, ta̱ Tarsis, ta̱ Meres, ta̱ Marsená xíʼin ta̱ Memucán, u̱xa̱ saá na̱yóʼo xi̱kuumiína chiñu náʼnu chí Persia xíʼin Media, ta xi̱kiʼvina nu̱ú ni̱xi̱yo ta̱ rey ta xi̱kuumiína chiñu ña̱ ndáyáʼvi nu̱ú xi̱xaʼndachíñura). 15  Ta̱ rey ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunrana: “¿Ndáaña káʼa̱n ley ña̱ xíniñúʼu keʼéyó xíʼin ñá reina Vasti xa̱ʼa̱ ña̱ kǒo níxiinñá kuniso̱ʼoñá chiñu ña̱ xa̱ʼndai̱, ña̱ ni̱ka̱ʼi̱n xíʼin na̱ chíñu ka̱ʼa̱nna xíʼinñá?”. 16  Tasaá, ta̱ Memucán ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo nu̱ú ta̱ rey, ta saátu nu̱ú na̱ xi̱kuumií chiñu náʼnu: “Su̱ví kuití xíʼin ta̱ rey kúú ña̱ ke̱ʼé ñá reina Vasti ña̱ va̱ása va̱ʼa, chi saátu ke̱ʼéñá ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼin na̱ kúúmií chiñu ña̱ ndáyáʼvi, ta saátu xíʼin ndiʼi na̱ yiví na̱ ndóo ñuu válí nu̱ú xáʼndachíñu ta̱ rey Asuero. 17  Saáchi tá ná kunda̱a̱-ini ndiʼi ná íyo yii̱ xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼé ñá reina, va̱ása ixato̱ʼókaná yii̱ná ta kachiná: ‘Ta̱ rey Asuero xa̱ʼndara chiñu nu̱ú ñá reina Vasti ña̱ ná ku̱ʼu̱nñá nu̱úra, soo va̱ása níxiinñá kuniso̱ʼoñá ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra’. 18  Tá ná kunda̱a̱-ini ná síʼi na̱ ta̱a na̱ kúúmií chiñu náʼnu chí Persia xíʼin Media, ka̱ʼa̱nná xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo xíʼin yii̱ná na̱ káchíñu nu̱ú ta̱ rey, ta va̱ása ixato̱ʼókaná yii̱ná ta sa̱a̱ní na̱yóʼo. 19  Tá va̱ʼa túvi ta̱ rey, ná kaʼndara chiñu ña̱ nda̱a̱ ni iin ki̱vi̱ ná va̱ása ndikó ñá reina Vasti nu̱úra, ta ná ka̱ʼyi̱ña nu̱ú ley ña̱ íyo chí Persia xíʼin Media, ta va̱ása kivi ndiʼi-xa̱ʼa̱ ley yóʼo. Ta ná ndaka̱xin ta̱ rey iin ñaʼá ñá va̱ʼaníka nu̱ú ñáyóʼo ña̱ xa̱a̱ñá kooñá reina. 20  Tasaá tá ná kunda̱a̱-inina xa̱ʼa̱ chiñu ña̱ xáʼnda ta̱ rey iníísaá nu̱ú xáʼndachíñura, ndiʼi ná ñaʼá ixato̱ʼóná yii̱ná ni kúúmiína chiñu ña̱ ndáyáʼvi á ni va̱ása kúúmiína chiñu ña̱ ndáyáʼvi”. 21  Ta̱ rey xíʼin na̱ kúúmií chiñu náʼnu ku̱tóonína ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Memucán, ña̱kán ke̱ʼé ta̱ rey ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra. 22  Ta chi̱ndaʼára tutu ku̱a̱ʼa̱n nu̱ú ndiʼi ñuu válí nu̱ú xi̱xaʼndachíñura, ta ni̱ka̱ʼyi̱ña nda̱a̱ táki̱ʼva xi̱kaʼyi̱na iin tá iin ñuu ta saátu ni̱ka̱ʼyi̱ña tu̱ʼun ña̱ xi̱kaʼa̱nna. Ta nu̱ú ña̱yóʼo ni̱ta̱ʼnda̱ chiñu ña̱ iin tá iin ta̱ íyo ñá síʼi ná kuniʼira yichi̱ nu̱ú na̱ veʼera, ta ná ka̱ʼa̱nna tu̱ʼun ña̱ káʼa̱n na̱ ñuura.

Nota

Sana ta̱yóʼo xi̱kuu ta̱ Jerjes I, se̱ʼe ta̱ Darío ta̱ káʼnu (ta̱ Darío Histaspes).
Á “Cus”.
Á “palacio”.
Á “Susán”.
Á “morado”.
Á “anillo”. Inka variante “xeʼé”.
Á “vaso”.