Hechos ña̱ ke̱ʼé na̱ apóstol 10:1-48

  • Ta̱ Cornelio xínira iin visión (1-8)

  • Ta̱ Pedro xínira iin visión ta xínira kití tí xa̱a̱ ndu̱u limpio (9-16)

  • Ta̱ Pedro ku̱a̱ʼa̱nra kotora ta̱ Cornelio (17-33)

  • Ta̱ Pedro nátúʼunra xa̱ʼa̱ tu̱ʼun va̱ʼa xíʼin na̱ va̱ása kúú judío (34-43)

    • “Vitin kúnda̱a̱-inii̱ ña̱ va̱ása ndáka̱xin Ndióxi̱ na̱ yiví” (34, 35)

  • Na̱ va̱ása kúú judío ndákiʼinna espíritu santo ta ndákuchina (44-48)

10  Chí ñuu Cesarea ni̱xi̱yo iin ta̱a ta̱ xi̱naní Cornelio, iin ta̱ xáʼndachíñu nu̱ú na̱ soldado* ta xi̱kitáʼanra xíʼin na̱ xi̱naní regimiento italiano.*  Ta ta̱yóʼo xi̱ndasakáʼnura Ndióxi̱ xíʼin ndiʼi na̱ veʼera. Xi̱chindeéra na̱ xi̱kuma̱ní ña̱ʼa nu̱ú, ta ndiʼi tiempo xi̱ka̱ʼa̱n-ndáʼvira xíʼin Ndióxi̱.  Kúyatin ka̱a u̱ni̱ xi̱ku̱aá káxiní xi̱nira iin visión* ña̱ ki̱ta iin ángel Ndióxi̱ nu̱úra ta ni̱ki̱ʼvira nu̱ú ndíka̱a̱ra ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Cornelio”.  Ta̱ Cornelio xi̱to* va̱ʼara nu̱ú ta̱ ángel kán ta ndeékaví ni̱yi̱ʼvíra ta ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunrara: “¿Ndáaña kúni̱ún táta?”. Ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Oración ña̱ kéʼún xíʼin ña̱ chíndeétáʼún xíʼin na̱ ndáʼvi xa̱a̱ na̱kunda̱a̱-ini Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ña, ta ndákaʼánra xa̱ʼa̱ña.  Ña̱kán chindaʼá sava na̱ ta̱a ná ku̱ʼu̱nna ña̱ ñuu Jope ta ná kixi iin ta̱a ta̱ naní Simón xíʼinna á ta̱ káʼa̱ntuna Pedro xíʼin.  Veʼe ta̱ Simón ta̱ káchíñu xíʼin ñii̱ kití íyora, ta ta̱kán yatin yuʼú mar íyo veʼera”.  Ndi̱ku̱n tá ku̱a̱ʼa̱n ta̱ ángel ta̱ ni̱ka̱ʼa̱n xíʼinra, ka̱nara u̱vi̱ na̱ káchíñu nu̱úra xíʼin iin ta̱ soldado ta̱ kándíxaní Ndióxi̱,  ta na̱túʼunra xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱yóʼo xíʼinna ta chi̱ndaʼárana ku̱a̱ʼa̱nna ñuu Jope.  Tá inka ki̱vi̱, tá ku̱a̱ʼa̱nna chí yichi̱ ta xa̱a̱ kúyatin xa̱a̱na ñuu, ta̱ Pedro nda̱ara xi̱ní veʼe ña̱ ka̱ʼa̱nra xíʼin Ndióxi̱ ki̱ʼva ka̱a u̱xu̱ u̱vi̱ káʼñu. 10  Soo ki̱xáʼa kúni̱níra kuxura. Tá sa̱kán kéʼéna ña̱ kuxuna, ta̱kán xi̱nira iin visión 11  ta xi̱nira ña̱ núná chí ndiví ta xi̱nira iin ña̱ káa táki̱ʼva káa iin sábana ña̱ lino ta tíinna ku̱mí saá ti̱tu̱nña ña̱ va̱xinuuña nu̱ú ñuʼú yóʼo. 12  Ta nu̱ú sábana kán ñúʼu ndiʼi kití tí íyo ku̱mí xa̱ʼa̱ saátu kití tí ñúu mií nu̱ú ñuʼú xíʼin kití tí ndáchí. 13  Tasaá xi̱niso̱ʼora ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinra: “Pedro, ndako̱o, kaʼnírí ta kuxurí”. 14  Soo ta̱ Pedro nda̱kuiinra: “Va̱ása táta. Chi va̱ása xíxii̱ kití tí yaku̱a̱”. 15  Ta tuku ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinra: “Va̱ása ka̱ʼún ña̱ yaku̱a̱ xíʼin ña̱ʼa ña̱ xa̱a̱ ndu̱u limpio i̱xaa Ndióxi̱”. 16  Ta tuku ni̱ka̱ʼa̱nna ña̱ yichi̱ u̱ni̱, ta ndi̱ku̱n ndi̱kó sábana ku̱a̱ʼa̱nña chí ndiví. 17  Ta̱ Pedro ni̱xi̱kaní-inira ta ndákanikavíxi̱níra ndáaña kúni̱ kachi ña̱ visión kán. Ta na̱ ta̱a na̱ chi̱ndaʼá ta̱ Cornelio ku̱a̱ʼa̱n, ndáka̱tu̱ʼunnína ndáa míí kíndo̱o veʼe ta̱ Simón ta xa̱a̱ yéʼéra kúú ña̱ ndítavana. 18  Ka̱nana ta ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunna á kán íyo ta̱ Simón ta̱ naní Pedro. 19  Tá ndákanikaxi̱ní ta̱ Pedro xa̱ʼa̱ ña̱ visión kán, espíritu santo ka̱chiña xíʼinra: “Koto, u̱ni̱ kúú na̱ ta̱a na̱ ndáka̱tu̱ʼun xa̱ʼún. 20  Ña̱kán, kúanuu ta kúáʼan xíʼinna ta kǒo kaka-iniún chi yi̱ʼi̱ kúú ta̱ chi̱ndaʼána”. 21  Tasaá nu̱u ta̱ Pedro nu̱ú ndíta na̱ ta̱a kán ta ka̱chira: “Yóʼo ki̱xai̱, yi̱ʼi̱ kúú ta̱ nándukúndó. ¿Nda̱chun ki̱xaa̱ndó?”. 22  Ta na̱kán ni̱ka̱ʼa̱nna: “Ta̱ Cornelio iin ta̱ xáʼndachíñu nu̱ú na̱ soldado, iin ta̱a ta̱ va̱ʼa, ta̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ ta ndiʼi na̱ judío káʼa̱n va̱ʼana xa̱ʼa̱ra. Ndióxi̱ chi̱ndaʼára iin ángel ña̱ ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Cornelio ña̱ ná kanara yóʼó ku̱ʼún veʼera ña̱ va̱ʼa kuniso̱ʼora ña̱ ka̱ʼún xíʼinra”. 23  Tasaá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Pedro xíʼinna ña̱ ná ki̱ʼvina ini veʼe ta ta̱xira nu̱ú ku̱su̱nna. Tá inka ki̱vi̱ nda̱kiʼinra ku̱a̱ʼa̱nra xíʼinna, ta sava na̱ hermano na̱ ñuu Jope ku̱a̱ʼa̱nna xíʼinra. 24  Tá ni̱ya̱ʼa iin ki̱vi̱ ni̱xa̱a̱ra ñuu Cesarea. Ta̱ Cornelio xa̱a̱ ndátura ña̱ xa̱a̱na ta xa̱a̱ sa̱ndátakara ndiʼi na̱ táʼanra xíʼin na̱ migora na̱ kítáʼan va̱ʼa xíʼinra. 25  Tá ni̱ki̱ʼvi ta̱ Pedro ini veʼe, ta̱ Cornelio ni̱xa̱a̱ra nu̱úra ta xi̱kuxítíra nu̱úra ña̱ ndasakáʼnurara. 26  Soo ta̱ Pedro nda̱niʼirara ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Ndakundichi. Iin ta̱a táʼan miívaún kúi̱”. 27  Tá káʼa̱nkara xíʼin ta̱kán, saá ni̱ki̱ʼvira ta xi̱nira ña̱ ku̱a̱ʼání na̱ yiví nda̱taka kán. 28  Ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinna: “Ndóʼó xa̱a̱ xíni̱vandó ña̱ káʼa̱n ley ña̱ kǒo kivi kutáʼan na̱ judío xíʼin na̱ kǒo kúú judío ni kǒo kivi kuyatinna nu̱úna. Soo Ndióxi̱ ni̱na̱ʼa̱ra nu̱úi̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa kundasíi̱ kunii̱ inka na̱ yiví. 29  Ña̱kán tá ni̱xa̱a̱na na̱ndukúna yi̱ʼi̱ nda̱kiʼi̱n va̱xii̱ xíʼinna ta kǒo níxi̱ka-inii̱. Ta vitin kúni̱i̱ kunda̱a̱-inii̱, ¿nda̱chun ka̱nandó yi̱ʼi̱?”. 30  Ta ta̱ Cornelio nda̱kuiinra: “Xa̱a̱ íyo ku̱mí ki̱vi̱ ña̱ ni̱ka̱ʼi̱n xíʼin Ndióxi̱ veʼi̱ yóʼo ta mií hora yóʼo, kúyatin ka̱a u̱ni̱ xi̱ku̱aá, ta iin kama ki̱xaa̱ iin ta̱a ta̱ ndíxi ti̱ko̱to̱ yéʼe̱ nu̱úi̱ 31  ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼi̱n: ‘Cornelio xa̱a̱ xi̱niso̱ʼova Ndióxi̱ ña̱ ni̱ka̱ʼún xíʼinra ta ndákaʼánra xa̱ʼa̱ ña̱ chíndeétáʼún xíʼin na̱ ndáʼvi. 32  Ña̱kán chindaʼá iinna ná ku̱ʼu̱nna ñuu Jope ta ná kixi ta̱ Simón xíʼinna, ta̱ káʼa̱nna Pedro xíʼin. Veʼe ta̱ Simón ta̱ káchíñu xíʼin ñii̱ kití íyora, ta ta̱kán yatin yuʼú mar íyo veʼera’. 33  Tasaá ndi̱ku̱n kama chi̱ndaʼíi̱ na̱ ku̱xa̱a̱ nandukú yóʼó, ta tíxa̱ʼviníún xa̱ʼa̱ ña̱ ki̱xaún. Ta vitin ndóondi̱ yóʼo ña̱ kuniso̱ʼondi̱ ndiʼi ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Jehová* xíʼún”. 34  Tá xi̱niso̱ʼo ta̱ Pedro ña̱yóʼo, ki̱xáʼara káʼa̱nra: “Vitin kúnda̱a̱-inii̱ ña̱ va̱ása ndáka̱xin Ndióxi̱ na̱ yiví 35  nda̱a̱ ndáaka ñuuna ndákiʼinvarana tá ndixa íxato̱ʼónara ta kéʼéna ña̱ va̱ʼa nu̱úra. 36  Ta chi̱ndaʼára tu̱ʼunra nu̱ú na̱ ñuu Israel ña̱ va̱ʼa ná kunda̱a̱-inina xa̱ʼa̱ tu̱ʼun va̱ʼa ña̱ kiviva ndakutáʼanna xíʼinra xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼé ta̱ Jesucristo. Ta ta̱yóʼo kúú táta ndiʼina. 37  Ndóʼó xíni̱vandó ña̱ tándi̱ʼi ni̱xi̱ka ta̱ Juan na̱túʼunra xíʼin na̱ yiví ña̱ ná ndakuchina, ña̱yóʼo kúú ña̱ ki̱xáʼa káʼa̱nna xa̱ʼa̱ iníí chí Judea saátu chí Galilea: 38  xa̱ʼa̱ ta̱ Jesús ta̱ ñuu Nazaret kúú ña̱ xi̱ka̱ʼa̱nna. Ndióxi̱ nda̱kaxinrara xíʼin espíritu santo ta ta̱xira ndee̱ ndaʼa̱ra ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo ke̱ʼéra ña̱ʼa va̱ʼa ta sa̱ndáʼara ndiʼi na̱ xi̱xoʼvi̱ xi̱ ixaa ta̱ Ndi̱va̱ʼa, saáchi Ndióxi̱ ni̱xi̱yora xíʼinra. 39  Ta ndi̱ʼi̱ xi̱nindi̱ ndiʼi ña̱ ke̱ʼéra chí Judá xíʼin chí ñuu Jerusalén, soo na̱kán ka̱tikaanara ndaʼa̱ yitu̱n ta xa̱ʼnínara. 40  Ta Ndióxi̱ sa̱ndátakurara tá ni̱ya̱ʼa u̱ni̱ ki̱vi̱ ta ta̱xira ña̱ ná kuni na̱ yivíra 41  soo su̱ví ndiʼina, chi ni̱na̱ʼa̱rara nu̱ú ndi̱ʼi̱ na̱ xi̱xi xíʼinra ta xi̱ʼindi̱ xíʼinra tándi̱ʼi nda̱takura. Ta xa̱a̱ ya̱chi̱ka nda̱kaxin Ndióxi̱ ndi̱ʼi̱ ña̱ va̱ʼa kunindi̱ ta ka̱ʼa̱nndi̱ xa̱ʼa̱ra. 42  Ta saátu xa̱ʼndara chiñu nu̱úndi̱ ña̱ ná ku̱ʼu̱nndi̱ natúʼunndi̱ xíʼin na̱ ñuu ta ndakani va̱ʼandi̱ nu̱úna ña̱ mií Ndióxi̱ kúú ta̱ nda̱kaxinñaʼá ña̱ tiinra ku̱a̱chi xíʼin na̱ táku ta saátu xíʼin na̱ ni̱xi̱ʼi̱. 43  Ndiʼi na̱ profeta káʼa̱nna xa̱ʼa̱ra, ña̱ xa̱ʼa̱ ki̱vi̱ ta̱yóʼo kúú ña̱ ixakáʼnu-ini Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ ku̱a̱chi na̱ yiví tá kándíxanara”. 44  Tá káʼa̱nka ta̱ Pedro ña̱yóʼo, nu̱u espíritu santo xi̱ní ndiʼi na̱ ndóo xíniso̱ʼo tu̱ʼun ña̱ káʼa̱nra. 45  Ta na̱ discípulo na̱ ni̱ta̱ʼnda̱ nu̱ú yi̱i̱* na̱ ni̱xa̱a̱ xíʼin ta̱ Pedro nda̱kanda̱ní-inina* tá xi̱nina ndákiʼin na̱ yiví na̱ inka ñuu espíritu santo 46  chi na̱kán xi̱niso̱ʼona ña̱ káʼa̱nna ku̱a̱ʼá tu̱ʼun ta ndásakáʼnuna Ndióxi̱. Tándi̱ʼi, saá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Pedro: 47  “Na̱yóʼo nda̱kiʼinna espíritu santo nda̱a̱ táki̱ʼva nda̱kiʼin miíyóña. ¿Á kivi kasi iinna nu̱úna ña̱ ndakuchina?”. 48  Tasaá xa̱ʼndara chiñu ña̱ ná ndakuchina xíʼin ki̱vi̱ ta̱ Jesucristo. Ta ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinra ña̱ ná kindo̱ora xíʼinna ku̱a̱ʼá ki̱vi̱.

Nota

Á “iin centurión”, ki̱ʼva 100 kúú na̱ soldado na̱ xi̱xaʼndachíñura nu̱ú.
Á “banda italiana”, ta na̱yóʼo kúú na̱ xi̱kiʼin kuenta xíʼin ki̱ʼva 600 soldado na̱ ñuu Roma.
Koto nota ña̱ va̱xi nu̱ú Hechos 2:17.
Inka variante “xi̱toʼni”.
Koto glosario, circuncisión.
Inka variante “iin ku̱a̱ʼa̱n-inina”, “nda̱kaʼndaní-inina”.